به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، پس از جمع بندی مذاکرات هسته ای در وین این متن برای بررسی بیشتر و تایید مسولان طرفین مذاکره توسط تیم های مذاکره کننده به کشورهایشان برده شد تا پس از تایید نهایی به روز توافق و نهایی شدن آن برسند، در این میان دو کشور ایران و آمریکا به علت درگیری بیشتری که در این طرح داشتند با حساسیت های بیشتری این توافق را بررسی می‌کنند تا مطمئن شوند که توافقی که به وقوع پیوسته منافع حداکثری کشورشان را تامین می‌کند. در ایران با توجه به ساختارهای تعریف شده در نظام جمهوری اسلامی و محتوای این توافق، بررسی و تصمیم گیری در مورد رد یا قبول این توافق به نظر اکثر کارشناسان باید به عهده شورای عالی امنیت ملی گذاشته شود.
شورای عالی امنیت ملی متشکل از اثرگذار ترین، با تجربه ترین و متعهد ترین مقام‌های کشور هستند که زیر نظر مستقیم مقام معظم رهبری فعالیت می‌کنند. در فصل سیزدهم قانون اساسی در اصل 176 وظایف و اختیارات این شورا آمده است : در این شورا دو نماینده به صورت مستقیم و دو نماینده که روسای سپاه و ارتش هستند و توسط رهبری تعیین می‌شوند به صورت غیر مستقیم توسط مقام معظم رهبری منتصب شده اند و مصوبات این شورا پس از تایید رهبری قابل اجرا است.
در روزهای اخیر برخی نمایندگان مجلس و چهره های سیاسی که برخی از آنها از افراد شناخته شده مخالف توافق هسته ای در داخل هستند نسبت به این روند اعتراض کرده و تصویب متن برجام توسط شورای عالی امنیت ملی را غیر قانونی خوانده و درخواست داشته اند که توافق هسته ای در مجلس شورای اسلامی بررسی شود و نتیجه نهایی پذیرش و یا رد برجام توسط مجلس شورای اسلامی تصمیم گیری و اعلام شود.
اکثر کارشناسان بر جایگاه مجلس در قانون اساسی واقفند و اتفاقا به دلیل همین جایگاه تصویب برجام را در آنجا صحیح نمی دانند و آن را دور از شان و منزلت مجلس می دانند و البته از نظر حقوقی هم آن را صحیح نمی دانند و معتقدند که باعث افزایش تعهدات ایران می شود.
با تمام تذکرها و بیان ایرادات تصویب برجام در مجلس اما برخی نمایندگان بر این امر اصرار دارند، البته همانگونه که سید عباس عراقچی در جلسه کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد که دولت حساسیتی برای ارائه برجام به مجلس ندارد و گفت "به لحاظ سیاسی چون لازم است توازن بین تعهدهای ما و 1+5 رعایت شود، آمدن برجام به مجلس بر تعهدات ما می‌افزاید و این با روح برجام که مبتنی بر توازن است٬ سازگار نیست. با این حال هیچ حساسیتی نسبت به ارائه برجام به صورت لایحه به مجلس نداریم" ولی برخی مانند منصور حقیقت پور نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ضمن اشاره به اینکه این توافق مانند تمام توافقات بین ایران و کشورهای دیگر برای اجرایی شدن نیاز به تصویب مجلس دارد ضمن گله از مخالفین بررسی مجلس اعتقاد داشت که این حق قانونی مجلس است و باید از آن استفاده کند و دولت نباید نگران ارسال برجام به مجلس به صورت لایحه باشد.
مهدی مطهرنیا کارشناس امور بین الملل ضمن محق دانستن مجلس به بررسی برجام اما عقیده دارد که سیاست مجلس در قبال برخی مسائل سیاست یک بام و دو هواست و در بررسی برجام توسط مجلس امکان دارد برخی از نمایندگان در بررسی برجام برخورد جناحی به جای برخود ملی داشته و غرائض حزبی را به جای داشتن دید بلند مدت داشته باشند. مجلس در برخی موارد که باید در مورد طرحی نظر می‌داده از بررسی این موارد شانه خالی کرده و ملاک را نظر شورای عالی امنیت ملی قرار داده ، پس حالا چه شده که حاضر نیست این تصمیم را قبول کند؟
وی با اشاره به تاکید برخی نمایندگان بر تصویب متن برجام در مجلس گفت: در این برهه زمان سوالی در ذهن نخبگان سیاسی و افکار عمومی به وجود آمده و آن این است که چرا مجلس هرگاه که مصلحت حزبی و جناحی در مسئله ای داشته باشد، به سمت قانون اساسی حرکت می کند.
مطهرنیا با اشاره به دلنگرانی بهارستانی ها برای اجرای قانون اساسی در این مورد اضافه کرد: ریشه این دلنگرانی ها ناشی از فضای سیاسی بعد از توافق و تاثیر آن بر فضای سیاسی بعد از انتخابات است. طبق فرمایشات امام خمینی (ره) مجلس در رأس همه امور است و به این باور رسیده ایم که اگر مجلس در رأس امور است باید در همه جهات و در همه بحران ها قانون را بپذیرد.
دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس احمد شوهانی ضمن اشاره به این نکته که شورای عالی امنیت ملی مصالح نظام را می بیند و اگر برجام این شورا تصویب شود به نفع نظام خواهد بود و ما سازمان بالاتری از شورای عالی امنیت ملی نداریم، ورود نماینده ها به جزئیات برجام را غلط دانسته و آنرا باعث بهم خوردن ساختار برجام دانست.
این نماینده مجلس هم ضمن تاکید بر حق مجلس در بررسی این طرح پیشنهاد داد که دولت برجام را در غالب یک لایحه به مجلس ارائه کند و مجلس هم جواب مثبت یا منفی بدهد.
همچنین عابد فتاحی نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در همین رابطه گفت: موضوع پرونده هسته ای یک پرونده ملی و حساسی است که آینده ایران را در بر می گیرد نمایندگان مجلس چند ماه دیگر بیشتر حضور ندارند و ممکن است در دوره های بعد نباشند. چرا باید برجام که آینده ایران را تحت تاثیر خود قرار می دهد در مجلسی به تصویب برسد که میهمان چند روز بیشتر نیستند، از این رو باید این پرونده ملی و این موفقیت بزرگ در یک نهاد بالاتر و مقام ارشدتر که همان شورای عالی امنیت ملی است و منافع ملی و آینده ایران را در نظر می گیرد پیگیری شود.
به نظر می‌رسد مخالفان دخالت مجلس در برجام به صورت قریب به اتفاق دلیل مخالفتشان را گذشته رفتاری مجلس می‌دانند که در گذشته در برابر سیاست خارجی و مشکلاتی که به همین خاطر پیش آمده منفعل عمل کرده و این مسئولیت را برعهده نهادهای دیگر گذاشته بودند. به طوری که صادق زیبا کلام در این باره می‌گوید: از نمایندگان مجلس پرسشی دارم، که شما که اینقدر الان دقیق شده و کلمه به کلمه، جزء به جزء و بند به بند توافق وین را بررسی می کنید، بگویید در هشت سالی که آقای احمدی نژاد هرطور دلش خواست سیاست هسته ای کشور را پیش برد شما در آن هشت سال کجا بودید؟ دلم می خواهد از دلواپسان بپرسم که در قریب به شش سالی که آقای سعید جلیلی وقت مملکت را هدر داد و رفت و آمد بی حاصل با خانم کاترین اشتون و 5+1 داشت، دلم می خواهد از مجلسی ها بپرسم که شما کجا بودید. چرا یک بار از آقای جلیلی نپرسیدید که شما نزدیک شش سال است دارید مذاکره می کنید در پایان چه کردید و چه دستاوردی داشتید.
زیبا کلام با بیان اینکه مجلس متاسفانه فرصت طلبانه و یک بام و دو هوا عمل می کند اظهار داشت: اگر مخالفتشان با دولت آقای روحانی نمی بود و اگر به جای آقای روحانی آقای احمدی نژاد به مذاکرات رفته بود توافق وین را امضا کرده بودند. ریشه دخالت مجلس به واسطه تامین حقوق ملت نیست بلکه به واسطه فرصت طلبی سیاسی است.
عباس بلندیان کارشناس امنیت ملی و معاون سابق امنیتی وزارت کشور در باره خطرات امنیتی تصویب برجام در مجلس گفت: شرایط ما تا 10 و یا 15 سال آینده نامعلوم است و امکان دارد روزی نظام و حکومت تصمیم بگیرند مسیر سیاست های خود را تغییر دهند. در آن صورت اگر مجلس این توافقنامه را تصویب کرده باشد، برای رد آن باید دوباره مجلس وارد عمل شود که نمی توان مطمئن بود مجلس در آن زمان رویکردش با حکومت در این بحث یکی باشد. بنابراین در این زمینه صلاح است تا توافقنامه در شورای عالی امنیت ملی به تصویب برسد.
مجلس شورای اسلامی قطعا به فرموده امام خمینی در راس امور است و کسی هم با این جایگاه و تصویب برجام در آنجا مشکلی ندارد اما در شرایط کنونی که برجام در مجالس هیچ یک از کشورهای طرف مذاکره به رای گذاشته نمی شود این اتفاق در ایران می تواند بار حقوقی اجرای آن را برای کشور بیشتر کند اما مشخص نیست که نگرانی برخی نمایندگان از تصویب برجام در شورای عالی امنیت ملی چیست؟
نمایندگان نباید نگران بررسی برجام در شورای عالی امنیت ملی باشند زیرا این شورا با ترکیبی که دارد و با نظارت مقام معظم رهبری قطعا صلاح کشور و ملت را در نظر می گیرند و اتفاقا در این شورا نگرانی بابت برخوردهای جناحی و حزبی با برجام وجود ندارد و نمایندگان هم می توانند با وجود همکاری نزدیک و حضور تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در مجلس به صورت مداوم و پاسخ به سوالات آنان، نظرات کارشناسی و نگرانی های خود را به شورا ارائه دهند و به شورای عالی امنیت ملی اعتماد کنند.