این پیام محمد معروف قادری، محیط بان سقزی است که به مناسبت روز محیط‌بان در سایت دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران منتشر شده است.البته این تنها دیدگاه قادری نیست.بسیاری از محیط‌بانان از شرایط کار و زندگی خود راضی نیستند.
به گزارش گروه جوان و جامعه خبرگزاری برنا، سال‌هاست درباره شرایط سخت کار و نبود حمایت‌های اداری و قضایی از محیط بانان نوشته می‌شود اما هنوز راه‌حلی برای برطرف کردن مشکلات آنها پیدا نشده است. آنان بر اساس شرح وظایف قانونی، مسئول اجرای قوانین و مقررات صید، شکار، حفاظت و بهسازی محیط زیست در سطح حوزه‌ی استحفاظی خود هستند، عنوانشان ضابطان قضایی حوزه محیط زیست است، با این وجود اگر روزی مجبور شوند که در برابر شکارچیان غیرمجاز اسلحه به دست گیرند، حتی کسی نمی‌تواند از آنها دفاع کند.این درحالی است که حقوق‌شان پاسخگوی خرج و مخارج زندگی نیست و تنها پشتوانه شان عشق به طبیعت است.
در انتظار افزایش حقوق
"4 ساعت درگیری مسلحانه شکارچیان متخلف و محیط بانان پارک ملی سرخه حصار"، "درگیری مسلحانه محیط بانان و شکارچی شرور در منطقه حفاظت شده خائیز"، "عاملان ضرب و جرح محیط بان کرخه به ۴ سال زندان و پرداخت دیه محکوم شدند"، " عامل شلیک به محیط بان مرتضی سورانی روانه سه سال زندان شد" و... این‌ها تنها چند خبر از هزاران اخباری است که در دو ماه اخیر درباره محیط بانان منتشر شده است.اخباری که نشان می‌دهد محیط بانان کشور برای حفاظت از مناطق حفاظت شده و حیات وحش از جان مایه می‌گذراند.با این حال سر ماه که می‌شود، شرمنده خانواده‌هایشان هستند.
امید عزت پور محیط بان قزوینی به مناسبت روز محیط بان برای سایت دیده بان محیط زیست نوشته است:« بیشترین بار سنگین حفاظت و حراست بر دوش محیط بانان است. امیدوارم روزی برسد که محیط بانان دغدغه معیشت نداشته باشند.»
محمدرضا قلندری از شهر بم هم نوشته است:« امید که وعده مسئولان جهت افزایش حقوق که مدتها منتظر آن بودیم عملی شود.»
ملاحسینی از قم نیز خطاب به رئیس سازمان محیط زیست نوشته:« همانطورکه وضعیت محیط زیست کشورمان بحرانیس، وضعیت معیشتی همه کارمندان سازمان محیط زیست بخصوص محیط بانان نیز بحرانی و در وضعیت هشدار است. بیشتر به فکر محیط زیست، طبیعت و خادمانش باشید.»
هر چند دولت یازدهم تلاش‌هایی برای افزایش بودجه ٢٠ صدم درصدی این حوزه کرده است اما هنوز تا رسیدن به شرایط ایده آل فاصله زیادی وجود دارد.سال گذشته معصومه ابتکار در گفت و گو با خبرگزاری آنا درباره افزایش حقوق محیط بانان گفته بود:« افزایش حقوق فرآیندی است که باید از سوی دولت تصویب شود و جزء اختیارات روسای دستگاه‌ها به شمار نمی‌رود. بنابراین رئیس یک دستگاه نمی‌تواند رأساً افزایش حقوقی را برای کارمندانش اعمال کند و بر همین اساس ما نیز نمی‌توانیم حقوق محیط بانان را افزایش دهیم و در بودجه 94 نیز بند جدایی برای این موضوع نداریم.البته در سال گذشته توانستیم حق کشف معوقه چندساله محیط‌بانان را بپردازیم و به دنبال راهکاری برای افزایش دریافتی‌های محیط بانان هستیم.»
رئیس سازمان محیط زیست اواخر مردادماه امسال نیز در مورد شرایط بیمه محیط بانان و اینکه بیمه آنان جزو مشاغل سخت لحاظ شود گفته بود: سازمان محیط زیست تلاش می‌کند تا بیمه محیط بانان جزو مشاغل سخت و زیان آور لحاظ شود و در این زمینه اگر نیاز به مصوبه دولت و قانون باشد ما از تمام امکانات قانونی موجود برای بهبود وضعیت محیط بانان استفاده می‌کنیم.»
مشکلات قانونی
گرچه محیط بان جواز حمل اسلحه را دارد، به نوعی ضابط دادگستری است و می‌تواند شکارچی متخلف را دستگیر و روانه دادگاه کند، اما قوانین به کارگیری سلاح در بسیاری از موارد برای این افراد مبهم است. حتما شما هم بارها شنیده‌اید که استفاده از سلاح توسط محیط‌بانان در برخورد و مقابله با شکارچیان برایشان بسیار گران تمام شده است.
محمد هاشمی، کارشناس محیط زیست در این ارتباط به برنا گفت:«متاسفانه بسیاری از گونه‌های نادر جانوری به دست عده ای سودجو و فرصت طلب در حال نابودی هستند و محیط بانان به تنهایی نمی‌توانند در مقابل آنها بایستند.برای حفاظت از محیط زیست مجلس، قوه قضاییه و دستگاه های انتظامی باید به کمک محیط بانان بیایند، اما متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است. البته محیط بانان اجازه حمل اسلحه را دارند، اما کاربرد آن در موارد مقابله با قاچاقچیان و متجاوزان به حریم طبیعت و کشتار گونه‌های کمیاب به درستی مشخص نیست.دولت و مجلس باید در آیین نامه‌ای مشخص کنند محیط بانان در چه مواردی اجازه استفاده از اسلحه را دارند تا آنها دچار مشکل نشوند.»
ایران با کمبود محیط بان روبروست
مشکلات محیط‌بانان تنها مربوط به این مسائل نیست. براساس آمار سازمان محیط زیست تعداد محیط بانان تحت پوشش این سازمان 3 هزار نفر است، اما این در حالی است که طبق استاندارد جهانی باید از هر 2 هزار هکتار عرصه خشکی و هر یک هزار هکتار عرصه تالابی، یک محیط بان حفاظت کند و گستره‌ای چون کشور ایران نیاز به 11 هزار محیط بان دارد. بنابراین ایران نزدیک به 8 هزار نیروی محیط‌بان کم دارد.
چندی پیش، رئیس سازمان محیط زیست کشور در سفری که به اراک داشت، گفته بود: «ما در مناطق مختلف کشور با کمبود محیط بان روبه رو هستیم به طوری که در هر ده هزار هکتار یک محیط بان بیشتر نداریم«
به دادشان برسید
پایین بودن میزان دستمزد، نبودن قوانین حمایتگر، کمبود نیرو و...مسائل جدیدی برای محیط بانان نیست.سال‌هاست آنان برای حفاظت از محیط زیست کشور با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.مشکلاتی که مدت‌هاست در حد حرف و نوشته باقی مانده و هیچکس نتوانسته برای حل آنها چاره‌ای اساسی بیاندیشد...
کاش امروز که در تقویم با نام محیط بان شناخته می‌شود، کار تازه ای انجام دهیم.کاش اینبار به جای حرف زدن و نوشتن، همان طور که عماری محیط بان بهبهانی نوشته به داد محیط و محیط بان برسیم که هر دو در حال نابودی هستند.