صفحه نخست

فیلم

عکس

ورزشی

اجتماعی

باشگاه جوانی

سیاسی

فرهنگ و هنر

اقتصادی

علمی و فناوری

بین الملل

استان ها

رسانه ها

بازار

صفحات داخلی

متن کامل گزارش جدید آژانس در مورد ایران

۱۳۹۴/۰۶/۰۶ - ۰۹:۳۸:۴۷
کد خبر: ۳۱۲۰۰۲
آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش جدید خود را از فعالیت های هسته‌ای کشورمان منتشر کرد و اعلام کرد که ایران کماکان به مفاد توافق ژنو پایبند مانده است.

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، گزارش جدید آژانس به شرح زیر است:

تحولات عمده:

  • در تاریخ 2 جولای 2015،‌ مدیر کل برای پیشبرد کار جهت حل تمام موضوعات باقی‌مانده، دیدارهایی با آقای حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران و آقای علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران برگزار کرد. 
  • در تاریخ 14 جولای 2015،‌ مدیر کل و آقای علی اکبر صالحی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران یک «نقشه راه برای شفاف‌سازی موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال مربوط به برنامه ایران" امضا کردند، همانطور که در ضمیمه گزارش مدیر کل در نوامبر 2011 تشریح شده است.
  • در تاریخ 14 جولای 2015، E3/EU+3 و ایران بر سر یک برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، به توافق رسیدند.
  • در تاریخ 20 جولای 2015،‌ شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه 2231 را تصویب کرد که در آن از جمله، «از مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌خواهد تا راستی‌آزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران در کل دوره آن تعهدات ذیل برجام را انجام دهد.»
  • در تاریخ 15 آگوست 2015، همانطور که در نقشه راه توافق شد، ایران توضیحات مکتوب و اسناد مربوطه را درباره موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال، ارائه کرد.
  • در تاریخ 25 آگوست 2015، شورای حکام، از جمله، به مدیر کل اجازه داد راستی‌آزمایی و نظارت مورد نیاز بر تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران را، آنطور که در برجام تشریح شده است، مشروط بر ووجود منابع مالی و منطبق با اقدامات استاندارد پادمان‌های آژانس، انجام دهد.
  • آژانس به اجرای نظارت و راستی‌آزمایی مربوط به اقدامات تشریح‌شده در برنامه اقدام مشترک، ادامه داده است.

A. پیشگفتار

  1. این گزارش مدیر کل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت در مورد اجرای توافقنامه پادمان‌های معاهده منع گسترش و مفاد مربوطه قطعنامه شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران (ایران) است. این (گزارش) از جمله شامل اطلاعاتی در خصوص «بیانیه مشترک در خصوص چارچوب همکاری» (چارچوب همکاری) و «نقشه راه برای شفاف‌سازی موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال در خصوص برنامه هسته‌ای ایران» (نقشه راه)، برنامه اقدام مشترک، آنطور که تمدید شد، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است.
  2. شورای امنیت تاکید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامه‌هایش در خصوص ایران الزام آور است. مفاد مربوطه قطعنامه‌های یادشده شورای امنیت که بر اساس فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده‌اند مطابق شرایط این قطعنامه‌ها الزام‌آور هستند.
  3. این گزارش، به تحولاتی که از زمان آخرین گزارش مدیر کل (GOV/2015/34) به بعد رخ داده و نیز به موضوعاتی که سابقه بیشتری دارند، می‌پردازد.

B. تحولات اخیر

B.1. شفاف سازی مسائل حل نشده

  1. شورای حکام در قطعنامه مورخ نوامبر 2011 خود (GOV/2011/69) تاکید کرد برای ایران و آژانس ضروری است به منظور حل و فصل فوری همه مسائل محتوایی باقیمانده با هدف روشنگری درخصوص آن‌ها شامل دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، مستندات، سایت‌ها‍، مواد و اشخاص در ایران، به گفتگوهای خود شدت بخشند. شورای حکام همچنین در قطعنامه سپتامبر 2012 خود (GOV/2012/50) تصمیم گرفت که همکاری ایران با درخواست‌های آژانس در جهت حل و فصل همه مسائل باقیمانده به منظور اعاده اعتماد بین‌المللی نسبت به ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران، ضرورت و فوریت دارد.
  2. همان طور که قبلا گزارش شده، آژانس و ایران در تاریخ 11 نوامبر 2013 یک «بیانیه مشترک در مورد یک چارچوب برای همکاری» امضاء کردند (GOV/INF/2013/14). ذیل چارچوب برای همکاری، آژانس و ایران جهت همکاری بیشتر در ارتباط با فعالیت‌های راستی آزمایی توسط آژانس به منظور حل و فصل همه موضوعات گذشته و حال، و نیز پیشبرد کار در خصوص چنین فعالیت‌هایی به صورت گام به گام موافقت کردند. اقدامات عملی که بین نوامبر 2013 تا می 2014 در ارتباط با «چارچوب برای همکاری» مورد توافق قرار گرفته‌اند در ضمیمه شماره یک فهرست شده‌اند. از زمان گزارش قبلی مدیر کل، دیدار دیگری در ارتباط با این اقدامات عملی، برگزار نشده است.
  3. در تاریخ 2 جولای 2015، مدیر کل برای پیشبرد کار در جهت حل تمام موضوعات باقی‌مانده مربوط به برنامه هسته‌ای ایران، از جمله شفاف‌سازی ابعاد احتمالی نظامی، در تهران دیدارهایی با آقای حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران و آقای علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران برگزار کرد.
  4. در تاریخ 14 جولای 2015،‌ مدیر کل و آقای علی اکبر صالحی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در وین یک «نقشه راه برای شفاف‌سازی موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال مربوط به برنامه ایران" امضا کردند، همانطور که در ضمیمه گزارش مدیر کل در نوامبر 2011 تشریح شده است. نقشه راه، اقدامات لازمی را که باید ذیل چارچوب همکاری برداشته شود تا همکاری و گفت‌وگو بین آژانس و ایران با هدف حل تمام موضوعات باقی‌مانده گذشته و حال را که تاکنون بین آژانس و ایران حل نشده، تسریع و تقویت کند، شناسایی می‌کند. (نقشه راه در ضمیمه دوم آمده است)
  5. همانطور که در تاریخ 15 آگوست 2015، در نقشه راه مورد توافق قرار گرفت، ایران توضیحات مکتوب و اسناد مربوطه در مورد موضوعات گذشته و حال را ارائه کرد. آژانس در حال بررسی این اطلاعات است.

B.2. برنامه اقدام مشترک

  1. در تاریخ 24 نوامبر 2013همانگونه که پیش از این نیز گزارش شده بود، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلستان و ایالات متحده آمریکا (E3+3) با ایران بر سر برنامه اقدام مشترک به توافق رسیدند. این برنامه از 20 ژانویه 2014 برای یک دوره اولیه 6 ماهه، اجرایی شد. بنا به درخواست E3+3 و ایران و با درنظر گرفتن حمایت شورای حکام (در مورد دسترسی به منابع مالی)، آژانس نظارت‌های اتمی لازم و مربوط و راستی‌آزمایی مرتبط با برنامه اقدام مشترک را انجام داد؛ این اقدامات علاوه بر اقدامات پیشینی بود که پیروی توافق پادمانی ایران و قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت انجام شده بود. در تاریخ 24 جولای 2014، برنامه اقدام مشترک تا 24 نوامبر 2014 تمدید شد و در آن تاریخ هم مجدداً تا 30 ژوئن 2015 تمدید شد. در تاریخ 30 ژوئن 2015، E3+3 و ایران از آژانس درخواست کردند که از جانب آنها، نظارت اتمی و راستی‌آزمایی‌های لازم را در ایران بر اساس برنامه اقدام مشترک، تا اطلاع ثانوی انجام دهد.
  2. از زمان گزارش قبلی مدیرکل، آژانس  نظارت اتمی و راستی‌آزمایی‌های لازم بر اساس برنامه اقدام مشترک را ادامه داده است. منابع مالی این اقدامات مرتبط با برنامه اقدام مشترک از کمک‌های داوطلبانه‌ای که کشورهای عضو پیش از آن اعطا کرده بودند، تأمین شد. برآورد دبیرخانه این است که این منابع مالی تا انتهای سپتامبر تمام می‌شود و خاطرنشان کرده که کمک‌های داوطلبانه بیشتری برای ادامه تأمین مالی اقدامات مرتبط با برنامه اقدام مشترک از سوی آژانس، نیاز است.

B.3. برنامه جامع اقدام مشترک

  1. در تاریخ 14 جولای 2015، E3+3 و ایران بر سر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به توافق رسیدند. برجام، از جمله، تصریح می‌کند که بر اساس اجرای برنامه اقدا مشترک بنا شده و «اجرای کامل این برجام، در خصوص ماهیت صرفاً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، ایجاد اطمینان می‌کند.» مدیرکل از توافق استقبال کرد و گفت که آن «راستی‌آزمایی‌هایی بیشتر آژانس در ایران را تسهیل خواهد کرد.» وی به کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داد که از آژانس خواسته خواهد شد که «اقدامات مرتبط با هسته‌ایِ مندرج در توافقنامه را پایش و راستی‌آزمایی کند» و وی آنگاه در خصوص این درخواست و چگونگی تأمین منابع مالی لازم برای آژانس، به شورای حکام گزارش داده و با آنها مشورت خواهد کرد.

B.4. قطعنامه 2231 شورای امنیت

  1. در تاریخ 20 جولای 2015، شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه 2231 (2015) را تصویب کرد، این قطعنامه، از جمله، از مدیرکل خواسته که «تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران را در تمام مدت زمان آن تعهدات بر اساس برجام، مورد پایش و راستی‌آزمایی لازم قرار دهد؛ تأکید کرد که ایران «باید کاملاً با درخواست‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند تا آژانس بتواند همه مسائل باقی‌مانده را آنگونه که در گزارش‌های آژانس تعیین شده، حل کند»؛ و درخواست کرد که آژانس و کمیسیون مشترک «با هم در موارد مقتضی، آنطور که در برجام معین شده، مشاوره و تبادل‌نظر کنند.»

B.5. نشست مورخ 25 آگوست 2015 شورای حکام

  1. در تاریخ 25 آگوست 2015، گزارشی از مدیرکل در خصوص «راستی‌آزمایی و پایش جمهوری اسلامی ایران با نظر به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل» دریافت کرد (Corr.1 و  GOV/2015/53) و به مدیرکل اجازه داد راستی‌آزمایی لازم و پایش تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران را بر مبنای مندرج در برجام اجرا، و گزارش مرتبط را برای کل مدت زمان آن تعهدات با توجه به قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت ملل متحد ارائه کند، این گزارش با موضوعیت در دسترس بودن منابع مالی و در راستای اقدامات پادمانی استاندارد آژانس خواهد بود، شورای حکام همچنین به آژانس این مجوز را داد که با کمیسیون مشترک، در موارد مقتضی، آنطور که در برجام معین شده، مشورت و تبادل‌نظر کنند. مدیرکل در این گزارش اولیه که به شورای حکام ارائه داد،همانطور که در برجام نیز تصریح شده بود، خاطرنشان کرد که همه مفاد توافق، «ترتیباتی خاص و بدون سابقه قبلی» هستند.

C. تأسیسات ذکر شده تحت توافق پادمان ایران

  1. ایران تحت توافق‌ پادمانی خود، 18 تأسیسات اتمی و 9 محلی که خارج از این تأسیسات است و مواد هسته‌ای معمولاً در آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد را به آژانس اعلام کرده است. (ضمیمه شماره 3). علیرغم اینکه اقدامات خاص جاری در برخی از این تأسیسات، همانگونه که در ادامه می خوانیم، بر خلاف قطعنامه‌ای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت است؛ آژانس راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در این تأسیسات و اماکن خارج از تأسیسات را ادامه می‌دهد.

D. فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی

  1. ایران بر خلاف قطعنامه‌های مربوط شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل همه فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی در مراکز اعلام شده را متوقف نکرده است که در ذیل به آن اشاره خواهد شد. با این حال، ایران از 20 ژانویه 2014 هگزافلوراید اورانیوم با غنای بالاتر از 5 درصد تولید نکرده و بر روی تمامی ذخایر هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 با غنای 20 درصد آن فرآوری‌های بیشتری با رقیق‌سازی یا تبدیل انجام داده است. تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی  در تأسیسات اعلام شده ایران تحت پادمان‌های آژانس هستند و تمامی مواد هسته‌ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه‌های تزریق و دفع آن در این تأسیسات تحت فعالیتهای مهار و پایش آژانس قرار دارد.
  2. ایران هدف از غنی‌سازی هگزافلوراید اورانیوم به اورانیوم 235 پنج درصدی را تولید سوخت برای تأسیسات هسته‌ای خود اعلام کرده است. ایران از زمان آغاز غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات اعلام شده خود، در آن تأسیسات 15651.4 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده است (714.7 کیلوگرم بیشتر از گزارش قبلی مدیر کل)، که از این مقدار 7845.4 کیلوگرم در شکل هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی باقی مانده‌اند و بر روی بقیه فراوری بیشتر انجام شده است. (869.3 کیلوگرم کمتر از گزارش قبلی مدیر کل).

D.1. نطنز

  1. مرکز غنی‌سازی سوخت: «مرکز غنی‌سازی سوخت» یک مرکز غنی‌سازی سانتریفیوژی برای تولید اورانیوم کم‌غنای غنی‌سازی شده به اورانیوم 235 پنج درصدی است. این مرکز برای اولین بار در سال 2007 عملیاتی شد. مرکز مورد نظر به سالن‌های تولید A و B تقسیم شده است. طبق اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، برای سالن تولید A، هشت واحد که هر کدام شامل 18 آبشار هستند در نظر گرفته شده؛ بنابراین، در مجموع 25 هزار سانتریفیوژ در 144 آبشار وجود دارند. در حال حاضر، یکی از واحدها دارای سانترفیوژهای نسل دوم است؛ پنج واحد دیگر دارای سانتریفیوژهای نسل اول هستند و در دو واحد دیگر هیچ سانتریفیوژی کار گذاشته نشده است. ایران هنوز اطلاعات طراحی برای سالن تولید B را ارئه نکرده است. آژانس کماکان تأیید می‌کند که سالن تولید B  هیچ سانتریفیوژی ندارد.
  2. در واحد دارای سانترفیوژهای نسل دوم تا 22 آگوست  2015 وضعیت نسبت به گزارش قبلی آژانس تغییری نکرده است: در 6 آبشار سانترفیوژهای نسل دوم به کار کامل نصب شده‌اند. به هیچکدام از این آبشارها هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تزریق نشده است و برای 12  سانترفیوژ نسل دوم دیگر موجود در این بخش اقدامات نصب مقدماتی کامل نشده است.
  3. در پنج واحد شامل سانتریفیوژهای نسل اول تا تاریخ تا 22 آگوست  2015 اوضاع نسبت به گزارش قبلی مدیر کل تغییری نکرده است: 90 آبشار به طور کامل نصب شده بودند که از بین آنها به 54 آبشار هگزارفلوراید اورانیوم طبیعی تزریق شده است. همان‌طور که قبلاً گزارش شد، در دو واحد فاقد سانتریفیوژ، عملیات مقدماتی نصب برای 36 آبشار دارای سانتریفیوژهای نسل اول به اتمام رسیده است.
  4. ایران تا 7 آگوست 2015، از زمان آغاز تولید در فوریه 2007،  مقدار 172375 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای مرکز غنی‌سازی سوخت تزریق کرده و در مجموع 15056 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده است.
  5. ایران تا 24 نوامبر 2014، حدود 4118 کیلوگرم از هگرافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 دو درصدی خود را تا سطح اورانیوم طبیعی ترقیق کرده است.
  6. آژانس بر اساس نتایج تحلیل‌های به دست آمده از نمونه‌های محیطی در مرکز غنی‌سازی سوخت، و سایر فعالیت‌های راستی‌آزمایی، به این نتیجه رسیده که فعالیت این مرکز مطابق موارد اعلامی ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه بوده است.
  7. مرکز آزمایشی غنی‌سازی سوخت: یک مرکز برای تولید آزمایشی اورانیوم کم‌غنا و مرکز تحقیقات و توسعه است که اولین بار در اکتبر 2003 فعالیت خود را آغاز کرد. این مرکز می‌تواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به محوطه‌ای برای تولید هگرافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی (آبشارهای 1 و 6) و محوطه‌ای برای فعالیتهای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2، 3، 4، 5) تقسیم شده است.
  8. محوطه تولید: همان‌طور که در گزارش قبلی مدیر کل آمده از زمان اجرایی شدن «برنامه اقدام مشترک»، ایران تزریق اورانیوم 235 پنج درصدی به آبشارهای 1 و 6 را متوقف کرده و در عوض در حال تغذیه آنها با هگرافلوراید اورانیوم طبیعی است. از زمان اجرایی شدن «برنامه اقدام مشترک»، ایران آبشارهای 1 و 6 را در قالب آرایش به هم پیوسته، راه‌اندازی نکرده است.
  9. بین تاریخ‌های 20 ژانویه 2014 و 17 آگوست 2015 ایران مقدار 1425.2 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای 1 و 6 در «مرکز آزمایشی غنی‌سازی سوخت» تزریق و مجموعاً 135.2 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی تولید کرده است.
  10. ایران در نامه‌ای مورخ 19 آگوست 2015، قصد خود برای انجام یک «فعالیت آزمایشی»، شامل تزریق اورانیوم ضعیف‌شده به یکی از آبشارهای 1 یا 6 را اعلام کرد. در 22 آگوست 2015، آژانس تأیید کرد که ایران تزریق هگزافلوراید اورانیوم ضعیف‌شده به آبشار 6 را آغاز کرده و اینکه آبشار 1 تحت خلأ است. 
  11. محوطه تحقیق و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیر کل، ایران به طور  متناوب هگرافلوراید اورانیوم طبیعی را به سانتریفیوژهای IR-1، IR2m، IR-4، IR-6 و IR-6s تزریق کرده که این تزریق گاه به ماشین‌های تکی و گاه به آبشارهایی با اندازه‌های متفاوت انجام شده است. آژانس تأیید کرده که یک سانتریفیوژ IR-5 و یک سانتریفیوژ IR-8  نمونه اولیه، مستقر، اما بدون اتصالات هستند.
  12. بین 18 مه 2015 و 17 آگوست 2015 مجموعاً نزدیک به 432.2 کیلوگرم هگزافلوراید اورنیوم طبیعی به سانترفیوژهای منطقه تحقیقات و توسعه تزریق شده است، اما در پایان این فرایند که مواد تولیدی و پسماندها بار دیگر ترکیب شدند هیچ اورانیوم کم‌غنا دفع نشده بود.
  13. بر اساس نتایج تحلیل نمونه‌های محیطی به عمل آمده در مرکز آزمایشی غنی‌سازی سوخت و همچنین سایر فعالیت‌های راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات مطابق آنچه ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی ارائه کرده فعالیت کرده است.

D.2. فردو

  1. کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو: یک کارخانه غنی‌سازی سانتریفیوژی اورانیوم است که در حال حاضر از آن برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی استفاده می‌شود. این تأسیسات که اولین بار در سال 2011 عملیاتی شد، برای نگهداری تا 2976 دستگاه سانتریفیوژ در 16 آبشار طراحی شده که بین واحدهای یک و 2 تقسیم شده‌اند. تمامی سانتریفیوژهای نصب شده، دستگاه‌های IR-1 هستند.
  2. حسب گزارش‌های قبلی، ایران از زمان اجرایی شدن «برنامه اقدام مشترک» تزریق هگزافلوراید اورانیوم به چهار آبشار واحد دو که قبلاً برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گرفت را متوقف کرده و در حال خوراک‌دهی آن با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی است. ایران در سر تا سر این دوره، این آبشارها را در قالب بک آرایش به هم پیوسته به کار نگرفته است. تا 23 آگوست، به هیچ‌یک از 12 آبشار دیگر در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو هگزافلوراید اورانیوم تزریق نشده است.
  3. آژانس پس از راستی‌آزمایی اقلام فیزیکی انجام شده در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو بین 24 ژانویه و 8 فوریه 2015، با لحاظ کردن خطاهای اندازه‌گیری معمول در چنین تأسیساتی، فهرست اقلام مواد هسته‌ای اعلام شده ایران در 24 ژانویه 2015 را راستی‌ازمایی کرد.
  4. ایران بین 20 ژانویه 2014 و 8 آگوست 2015 مقدار 3680.2 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارهای کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو تزریق و مجموع 344.6 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی‌شده به اورانیوم 235 پنج درصدی تولید کرد.
  5. آژانس بر اساس نتایج تحلیل نمونه‌های زیست محیطی در تأسیسات فردو و سایر اقدامات راستی‌آزمایی به این نتیجه رسیده است که فعالیت این تأسیسات مطابق اعلام ایران در در پرسشنامه اطلاعات طراحی مربوطه بوده است. 

D.3. سایر فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی

  1. ایران کماکان دسترسی‌های مدیریت‌شده منظم به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژها، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره‌سازی را به آژانس می‌دهد. ایران متعاقب یکی از اقدامات عملی مورد توافق در «چارچوب همکاری» نیز چنین دسترسی‌ها و همین‌طور اطلاعات مرتبط مورد توافقات دو جانبه را فراهم کرد. ایران همچنین به عنوان بخشی از این دسترسی مدیریت‌شده، فهرستی از قطعات روتور سانتریفیوژهای تعبیه شده برای استفاده در سانتریفیوژهایی که از کار می‌افتند را نیز در اختیار آژانس قرار داده است. آژانس اطلاعات دریافتی از ایران را تحلیل کرده و در موارد درخواستی، توضیحات بیشتری نیز دریافت کرده است. آژانس بر اساس تحلیل همه اطلاعات دریافتی از ایران و اطلاعات حاصل از دسترسی مدیریت شده و سایر اقدامات راستی‌آزمایی می‌تواند تایید کند که از زمان اجرایی شدن «برنامه اقدام مشترک» ساخت روتورهای سانتریفیوژ و قطعات آنها مطابق برنامه ایران برای جایگزینی سانتریفیوژهای از کار افتاده بوده است.

E. فعالیت‌های بازفرآوری

  1. از ایران خواسته شده بر اساس قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت فعالیتهای بازفرآوری خود را از قبیل تحقیق و توسعه به حالت تعلیق درآورد. همانطور که قبلا گزارش داده شد، ایران در ژانویه 2014 اعلام کرد که "در دوره شش ماه اول ایران وارد وارد مراحل فعالیت‌های بازفرآوری یا ساخت تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشد، نخواهد شد". در نامه مورخ 27 آگوست 2014 به آژانس، ایران اعلام کرد که این اقدام داوطلبانه با توجه به تمدید برنامه اقدام مشترک تمدید شده است.
  2. آژانس به نظارت بر مراکز داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و تآسیسات تولید مولیبدنوم و ایدون و رادیوایزوتوپ زنون ادامه داده است. آژانس در 12 می 2015 عملیات بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی در راکتور تحقیقاتی تهران  و راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی و تاسیسات تولید مولیبدنون و یودین و رادیوایزوتوپ زنون را در تاریخ 13 می 2015 انجام داد. آژانس می‌تواند تأیید کند که هیچ فعالیت مربوط به بازفرآوری در رآکتور تحقیقاتی تهران  و تأسیسات تولید مولیبدنوم و یودین و رادیوایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که آژانس در ایران دسترسی داشته است، وجود ندارد.

F. پروژه‌های مرتبط با آب سنگین

  1. بر اساس قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، از ایران خواسته شده تا فعالیت روی تمامی پروژه های مرتبط با آب سنگین را به حالت تعلیق درآورد. از زمان اجرای طرح اقدام مشترک، ایران هیچ یک از اجزای اصلی رآکتور IR-40 را نصب نکرده و هیچ مجتمع سوخت هسته‌ای نیز برای رآکتور IR-40 در تأسیسات تولید سوخت تولید نکرده است.
  2. رآکتور IR-40: راکتور IR-40 که تحت پادمان‌های آژانس قرار دارد، یک راکتور تحقیقاتی اصلاح‌شده آب سنگین است که برای نگهداری 150 مجتمع سوخت دربرگیرنده اورانیوم طبیعی به شکل UO2 طراحی شده است.
  3. در تاریخ 17 آگوست 2015، آژانس راستی آزمایی اطلاعات مبتنی بر طراحی در راکتور IR-40 انجام داد و مشاهده کرد که که از زمان گزارش پیشین مدیرکل، هیچ یک از اجزای اصلی باقیمانده راکتور نصب نشده بودند. همانطور که قبلا گزارش داده شد، در راستای عمل به یکی از اقدامات عملی توافق شده در «چارچوب همکاری‌ها»، ایران با آژانس درباره رویکرد مبتنی بر پادمان‌ها برای راکتور IR-40 در  آگوست 2014 به نتیجه رسیدند.
  4. نیروگاه تولید آب سنگین: نیروگاه تولید آب سنگین، تاسیساتی برای تولید آب سنگین با ظرفیت طراحی برای تولید 16 تن آب سنگین با درجه راکتور در سال است.
  5. همانطور که قبلا گزارش داده شد، اگرچه نیروگاه تولید آب سنگین تحت پادمان‌های آژانس قرار ندارد، این نیروگاه تحت دسترسی مدیریت شده آژانس در تاریخ 8 دسامبر 2013 بود. در جریان دسترسی مدیریت شده، ایران همچنین اطلاعات دوجانبه مورد توافق مورد نظر را فراهم کرد. علاوه بر این، دسترسی به محل انبار آب سنگین در تأسیسات تبدیل اورانیوم(UCF) اصفهان در فوریه 2014 آژانس را به بررسی و تحلیل آب سنگین قادر ساخت.

G. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت

  1. ایران شماری از فعالیت‌های مرتبط با تبدیل اورانیوم و تولید سوخت را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)، کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP)، کارخانه تولید سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحات سوختی (FPFP) در اصفهان به شرحی که در ذیل آمده است، انجام می‌دهد که با وجود این که آن تاسیسات تحت پادمان‌های آژانس قرار دارند، برخلاف تعهدات این کشور مبنی بر تعلیق تمام فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی و پروژه‌های مرتبط با آب سنگین می‌باشد.
  2. ایران از زمانی که فعالیت‌های مرتبط با تبدیل و تولید سوخت را در تأسیسات اعلام‌شده خود آغاز کرده از جمله موارد زیر را انجام داده است:
  • 550 تن هگزافلورید اورانیوم طبیعی را در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تولید کرده که 185 تن از آن به کارخانه غنی‌سازی سوخت (FEP) انتقال یافته است.
  • 13.8 تن اورانیوم طبیعی به شکل UO2 در کارخانه تبدیل اورانیوم تولید کرده که 13.2 تن از این مقدار به کارخانه تولید سوخت منتقل شده است.
  • 6334 کیلوگرم از اورانیوم طبیعی UF6 را به EUPP منتقل کرده است. علاوه بر آن 6560 کیلوگرم از هگزافلورید اورانیوم غنی‌شده تا سطح 5 درصد U-235 را از تأسیسات غنی‌سازی سوخت به EUPP منتقل کرده است.
  • 4304 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم 235 را به فرایند تبدیل در EUPP تزریق کرده است.
  • 53 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 3.34 درصد اورانیوم 235 را به فرآیند تبدیل تحقیق و توسعه تزریق کرده است و 24 کیلوگرم اورانیوم را به شکل UO2 تولید کرده است.
  • 337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 20%اورانیوم-235 به فرآیند تبدیل در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) تزریق کرده و 162.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید کرده است.
  • 121.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 را که در مرکز تولید صفحه سوخت تولید شده برای تولید اقلام مربوط به صفحات سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تولید کرده است.
  1. تاسیسات تبدیل اورانیوم: تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تاسیساتی برای تولید UF6 و UO2 طبیعی از کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC)  است. همچنین طبق برنامه‌ریزی انجام شده، تاسیسات تبدیل اورانیوم، UF4  از UF6ضعیف شده و قالب‌های فلزی اورانیوم از UF4 طبیعی و ضعیف شده تولید خواهد کرد.
  2. از ژانویه 2014، ایران نه از طریق تبدیل UOC در کارخانه تبدیل اورانیوم، اورانیوم طبیعی به شکل UO2 تولید کرده است و نه اورانیوم طبیعی به شکل UO2 از کارخانه تبدیل اورانیوم به کارخانه تولید سوخت منتقل کرده است.
  3. همانطور که قبلا گزارش شد، ایران در حال انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه روی بازیافت اورانیوم از پسماند مایع و جامد در کارخانه تبدیل اورانیوم ناشی از فعالیت‌های تبدیل اورانیوم در کارخانه تبدیل است. در 13 ژوئن 2015، آژانس مشاهده کرد که فرآوری اورانیوم از پسماند مایع در حال انجام بوده است.
  4. در تاریخ 13 تا 17 ژوئن 2015، آژانس راستی‌آزمایی مربوط به فهرست گیری فیزیکی(PIV) در کارخانه تبدیل اورانیوم برای راستی آزمایی فهرست اعلام شده توسط ایران در تاریخ 12 ژوئن 2015 را انجام داده است.
  5. کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده:EUPP تاسیساتی برای تبدیل هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا غنای 5 درصد اورانیوم U-235 به پودر UO2 می‌باشد. همانگونه که در گزارش قبلی اشاره شده است، ایران در می 2014 این تاسیسات را با استفاده از اورانیوم طبیعی فعال کرد. بعنوان بخشی از فعالیت، ایران تا تاریخ 23  مه 2015  در مجموع 6319  کیلوگرم UF6 طبیعی به پروسه تبدیل تزریق کرده و 1828.8  کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم (UO2 ) تولید کرده است. از جولای 2014، این کارخانه فعالیت عملیاتی خود را آغاز کرده و از آن زمان ایران 4304 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیومU-235 به پروسه تبدیل برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO2) تزریق کرده و 465.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل UO2 تولید کرده است.
  6. آژانس همچنان در حال ارزیابی نتایج راستی آزمایی مرتبط با فهرست‌گیری فیزیکی (PIV) در EUPP است که در تاریخ 4 تا 6 آوریل 2015 انجام شده بود.
  7. کارخانه تولید سوخت (FMP): کارخانه تولید سوخت، تاسیساتی است که برای نیروگاه‌ها و رآکتورهای تحقیقاتی مجموعه‌های سوخت هسته‌ای تولید می‌کند (پیوست 4 را ببینید).
  8. در یک نامه به تاریخ 21 فوریه 2015 ایران آژانس را از نیت خود برای «آزمایش رسوب پودر نمونه UO2» (طبیعی و غنی شده) به شکل «قرص‌های نوع VVER دی اکسید اورانیوم»، که برای این منظور تولید می‌شود، مطلع کرد. تا تاریخ 17 آگوست 2015، آژانس تائید کرد که تولید نمونه‌های قرص‌های دی اکسید اورانیوم نوع VVER، در جریان بوده است.
  9. در تاریخ 18 آگوست 2015، آژانس یک بازرسی و یک راستی‌آزمایی پرسشنامه اطلاعات طراحی در FMP انجام داد و تایید کرد که ایران به توقف تولید مجموعه‌های سوخت هسته‌ای با استفاده از دی اکسید اورانیوم طبیعی برای رآکتور IR-40 ادامه داده و اینکه همه مجموعه‌های سوختی که قبلا تولید شده بودند در کارخانه تولید سوخت باقی مانده‌اند.
  10. کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP): کارخانه ساخت صفحه سوخت، تاسیساتی است که UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم U-235 را به U3O8 تبدیل می‌کند و مجموعه‌های سوخت ساخته شده از صفحات سوخت حاوی U3O8 را تولید می‌کند (پیوست 4 را ببینید).
  11. همانگونه که پیش‌تر گزارش شد، ایران در ژانویه 2014 بیان داشته است که «در خلال گام اول بازه زمانی (شش ماه)، ایران اعلام می دارد که هیچگونه خط  باز تبدیل برای تبدیل مجدد اکسید اورانیوم غنی شده تا 20 درصد U-235 به UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 وجود ندارد.» ایران طی نامه ای به آژانس در تاریخ 27‌ اوت 2014 خاطرنشان ساخت که این "اقدام داوطلبانه" در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است. آژانس بین 15 تا 19 آگوست 2015  یک مورد بازرسی و یک مورد راستی آزمایی اطلاعات طراحی از کارخانه تولید صفحه سوخت انجام داد که طی آن تایید نمود که هیچ خط فرآیندی در کارخانه برای باز تبدیل اکسید اورانیوم به UF6 وجود ندارد.
  12. همانطور که قبلا گزارش شد ایران مجموعا به میزان 337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 20 درصد اورانیوم-235 (227.6 کیلوگرم اورانیوم) را به فرآیند تبدیل کارخانه ساخت صفحه سوخت خوراک‌دهی نموده است. تا تاریخ 19 آگوست 2015، ایران 162.8 کیلوگرم از اورانیوم به شکل U3O8 تولید نموده است و پسماند جامد و مایعی حاوی 55.4 کیلوگرم از اورانیوم ایجاد کرده است. باقیمانده اورانیوم نیز که به فرآیند تزریق شده بود، همچنان در فرآیند و در پسماند باقی مانده است. از 162.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8، ایران 121.8 کیلوگرم را برای تولید سوخت واحدهای راکتور تحقیقاتی تهران استفاده کرده است و 31 کیلوگرم پسماند جامد ایجاد کرده است. 
  13. در 16 آگوست 2015، آژانس مشاهده کرد که خطوط فرآوری برای بازیابی اورانیوم از پسماند مایع و جامد در کارخانه تولید صفحات سوخت هنوز عملیاتی نشده و اینکه ایران همچنان به فعالیت‌های تحقیق و توسعه در رابطه با بازیافت اورانیوم از پسماند جامد ادامه می‌دهد. 
  14. آژانس تایید کرد که تا تاریخ 19 آگوست 2015، ایران در کارخانه تولید صفحات سوخت یک مجموعه سوخت آزمایشگاهی و 34 مجموعه سوخت از نوع رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) راتولید کرده است. 30 مورد از این مجموعه‌های سوختی شامل، مجموعه آزمایشگاهی، به رآکتور تحقیقاتی تهران انتقال یافته است.

H. ابعاد احتمالی نظامی

  1. گزارش‌های پیشین مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مسائل برجسته‌ای را در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران و اقداماتی که ایران می‌بایست برای رفع این مسائل صورت دهد، مشخص کرده بود. آژانس همچنان نگران وجود احتمالی فعالیت‌های هسته‌ای عنوان نشده بویژه توسط سازمان‌های مرتبط نظامی، از جمله فعالیت‌های مرتبط با تولید کلاهک هسته‌ای با قابلیت نصب بر روی موشک می‌باشد. لازم است تا ایران در خصوص تمامی مسائل برجسته همکاری کاملی با آژانس داشته باشد؛ بویژه در رابطه با مسائلی که بر نگرانی‌ها درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران می‌افزاید. این همکاری های همه جانبه می‌بایست شامل فراهم کردن دسترسی بدون تأخیر برای بازرسی از تمامی سایت‌ها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس باشد.
  2. ضمیمه گزارش مدیرکل آژانس مورخ نوامبر 2011 به شماره  GOV/2011/65، تحلیل دقیقی از اطلاعات در اختیار آژانس در آن زمان ارائه کرد که نشان می‌داد ایران فعالیت‌هایی را در ارتباط با توسعه یک وسیله انفجاری هسته‌‌ای صورت داده است. آژانس این اطلاعات را به طور کامل موثق ارزیابی کرده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی از نوامبر سال 2011 به بعد نیز اطلاعاتی را بدست آورده که بیش از پیش تحلیل ارائه شده در ضمیمه مذکور را مورد تأیید قرار داده است.
  3. ایران در فوریه سال 2012، نگرانی‌های آژانس را رد کرده و آنها را عمدتا بر مبنای اتهاماتی بی پایه و اساس خوانده است. ایران در آگوست سال 2014 اعلام کرد که اکثر مسائل مطرح شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65 آژانس، صرفا ادعاهایی است که ارزش بررسی ندارد.
  4. همانطور که در بالا (پاراگراف 7) اشاره شد، در 14 ژوئیه 2015، آژانس بین المللی انرژی اتمی و ایران در سند چارچوب همکاری موافقت کردند که شفافیت بیشتری درباره موضوعات برجسته گذشته و کنونی مرتبط با برنامه هسته ای ایران طبق ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به شماره (GOV/65/2011) صورت گیرد. همانطور که در نقشه راه در 15 آگوست 2015 مورد موافقت قرار گرفت، ایران توضیحاتی را به صورت مکتوب و در اسناد مرتبط درباره مسائل برجسته گذشته و کنونی در اختیار آژانس قرار داد. آژانس در حال بررسی این اطلاعات است.
  5. از زمان انتشار گزارش پیشین مدیرکل آژانس، در مکان خاصی در پارچین، آژانس از طریق تصاویر ماهواره ای بر وجود خودرو، تجهیزات و مواد ساخت و ساز احتمالی نظارت دارد. بعلاوه، به نظر می رسد که ساختمان های کنونی ساخته شده تا حد اندکی گسترش و افزایش داشته است.همانطور که در گذشته گزارش شد، فعالیت هایی که از فوریه 2012 در این مکان شکل گرفته است احتمالاً تئوانمندی آژانس برای انجام راستی آزمایی های موثر را تضعیف کرده است. اجرای کامل و به موقع بخش های مرتبط با نقشه راه برای شفاف سازی موضوعات مرتبط با این مکان در پارچین ضروری است.

I. اطلاعات طراحی

  1. بر اساس مفاد توافقنامه پادمان‌ها و قطعنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم شده است تا مفاد کد اصلاحی 3.1 از بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان‌ها را در خصوص ارائه زود هنگام اطلاعات طراحی به اجرا درآورد. طبق برنامه جامع اقدام مشترک، ایران موافقت کرده است به آژانس اطلاع دهد تا زمانیکه توافقات پادمانی جاری است، "به صورت کامل کد اصلاح شده 3.1 را تا زمانی اجرا کند."

J. پروتکل الحاقی

  1. طبق شرایط توافقات پادمانی و قعطنامه های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم است که پروتکل الحاقی را به اجرا درآورد. بر اساس برجام، ایران «آژانس را از اجرای موقت پرتکل الحاقی به موافقت‌نامه پادمانی خود بر اساس ماده 17(b) پرتکل الحاقی تا زمان اجرایی شدن آن، مطلع خواهد کرد و متعاقباً به دنبال تصویب و اجرایی شدن آن، سازگار با نقش رئیس جمهور و مجلس (پارلمان) باشد."
  2. اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران یک پیش نیاز ضروری برای آژانس است تا بتواند به جایگاهی برسد که تضمین معتبری درباره نبود مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده در ایران ارائه دهد.

k. موضوعات دیگر

  1. در تاریخ 18 آگوست 2015، آژانس تأیید کرد که 21 مجتمع سوخت که در ایران تولید شده اند و حاوی اورانیومی هستند که در ایران تا حد 20 درصد اورانیوم 235 (U-235) غنی سازی شده اند، در هسته اصلی رأکتور تحقیقاتی تهران است. در همان روز، آژانس مشاهده کرد که مجتمع سوخت پروتوتایپ مینی IR-40 در استخر ذخیره سازی انباشته شده است.
  2. از زمان 19 آگوست 2015، آژانس تأیید می کند که یک صفحه سوختی (همانی که در گزارش پیشین مدیر کل عنوان شد)، حامل ترکیب U3O8 (غنی‌ شده تا سطح 20 درصد اورانیوم 235) و آلومینیوم، باقی‌مانده در مجموعه تولید مولیبدنوم، یودین و زنون از کارخانه تولید صفحات سوختی منتقل شده و برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه با هدف بهینه‌سازی تولید ایزوتوپ های مولیبدنوم، یودین و زنون به کار می‌رفت.
  3. در روزهای 11 و 12 ژوئیه 2015، آژانس یک مرحله راستی آزمایی و بازرسی اطلاعات طراحی را در کارخانه برق هسته ای بوشهر انجام داد که در آن زمان، رأکتور با 100 درصد قدرت ظاهری خود در حال فعالیت بود.

L. خلاصه

  1. در حالی که آژانس بین المللی انرژی اتمی به راستی آژمایی عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در تأسیسات هسته‌ای و مکان‌های خارج از تأسیسات هسته‌ای اعلام شده توسط ایران تحت توافقنامه پادمان‌ها ادامه می‌دهد، آژانس در جایگاهی قرار ندارد که بتواند تضمین معتبری درباره عدم وجود فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای اعلام نشده در ایران ارائه داده و بنابراین اینطور نتیجه گیری کند که تمام مواد هسته‌ای در ایران در فعالیت‌های مسالمت آمیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  2. در 14 ژوئیه 2015، مدیرکل و معاون رئیس جمهور ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران جناب آقای علی اکبر صالحی یک نقشه راه را با هدف یافتن یک راه حل تا پایان 2015 و تمامی موضوعات برجسته گذشته و کنونی به امضا درآوردند.
  3. در همان تاریخ، گروه 3+3 و ایران در خصوص برجام به توافق رسیدند و در 20 ژوئیه 2015، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب درآورد که در میان چیزهای دیگر از مدیرکل آژانس می خواهد که "راستی آزمایی و نظارت ضروری بر تعهدات هسته ای ایران برای یک دوره کامل از این تعهدات طبق برنامه جامع اقدام مشترک را اجرا کند."
  4. در 25 آگوست 2015، شورای حکام، در میان چیزهای دیگر، به مدیرکل اجازه اجرای راستی آز مایی و نظارت ضروری بر تعهدات هسته ای ایران همانطور که در برجام مشخص شده و مشروط به در دست داشتن بودجه و هماهنگ با اقدامات استاندارد پادمانی آژانس می باشد.
  5. ایران توضیحاتی را به صورت مکتوب و اسناد مرتبط درباره موضوعات برجسته کنونی و گذشته به آژانس ارائه داده است. آژانس در حال بررسی این اطلاعات است. مدیرکل ارزیابی نهایی درباره راه حل موضوعات برجسته گذشته و کنونی را تا 15 دسامبر 2015 برای اقدام شورای حکام ارائه خواهد کرد.
  6. آژانس به نظارت و راستی آزمایی در ارتباط با اقدامات مرتبط هسته‌ای مشخص شده در طرح اقدام مشترک، آنچنان که تمدید گردیده، ادامه خواهد دارد.
  7. مدیرکل آژانس به ارائه گزارش در زمان مقتضی ادامه خواهد داد.
نظر شما