به گزارش گروه جوان و جامعه خبرگزاری برنا، سال هاست از زمانی که برای یافتن شغل مناسب تنها مدرک تحصیلی کافی بود گذشته است، امروز دنیا به سمتی می رود که در مرتبه بالاتر از مدرک تحصیلی، مهارت‌های افراد، ملاک سنجش توانایی آن‌هاست.در کشور ما هم چند سالیست روند استخدام‌ها به این سمت رفته است که تنها داشتن مدرک تحصیلی در مقطع ارشد یا دکترا، دستیابی به شغل مناسب را تضمین نمی کند و در کنار مدرک اولویت استخدام با فردی است که مهارت بیشتری داشته باشد. در این میان شاید بتوان، نداشتن مهارت‌های لازم را حلقه گمشده آن دسته از فارغ التحصیلانی دانست که عنوان «فارغ التحصیل بیکار» و عباراتی از این دست را به خود اختصاص می دهند. ضرورت کسب مهارت در کنار مدرک تحصیلی و دانشگاهی زمینه را برای شکل گیری دانشگاه‌هایی با محوریت علمی-کاربردی فراهم کرد. همچنین سایر واحدهای دانشگاهی هم از قافله عقب نماندند و در کنار آموزش های رسمی و دانشگاهی اقدام به برگزاری کلاس‌هایی برای مهارت آموزی کرده اند.
مدیران عامل موسسات، کدام دسته از کارمندان را ترجیح می دهند؟
مدیران بنگاه های اقتصادی و کارآفرینان برای به کارگیری پرسنل خود شرایط ویژه ای دارند.آنها به دنبال این هستند که از کارمندان و نیروهای خود بیشترین و بهترین بهره وری را داشته باشند به همین دلیل هم دیگر داشتن یک مدرک صرف دلیلی بر استخدام هیچ کسی نمی شود.
مدیرعامل مجموعه ای که در زمینه تولید قطعات پیش ساخته ساختمان فعالیت می کند، در این خصوص می گوید: « سیاست شرکت ما این است که کارمند با مهارت بالا حتی اگر مدرک تحصیلی پایین تری هم داشته باشد به کارمند با مدرک تحصیلی بالاتر اما بدون مهارت ارجحیت دارد. اساس شرکت بر این است که برای کیفیت نیروهای مجموعه دوره های آموزشی برگزار می کند این موضوع برای مجموعه هزینه سنگینی در بردارد پس اگر نیرویی مهارت های لازم را بلد باشد چون باعث کاهش هزینه های مجموعه می شودضمن اینکه کیفیت لازم را هم دارد قطعا اولویت استخدام با او خواهد بود. متاسفانه در دانشگاه های ما اموزش ها به صورت تئوری است و در بازار کار برای اینکه مسائل تدوری به عمل تبدیل شود باید تجربه اندوزی کرد و مهارت کسب کرد.»
مدیر عامل مجموعه دیگری که در زمینه تولید بردهای الکترونیکی فعالیت دارد، اولویت استخدامی خود را چنین تشریح کرد: « اولویت برای مجموعه ما مهارت است تا مدرک دانشگاهی، با محفوظات تئوری، کار پیش نمی رود، مهم این است مهارت عملی فرد در چه حدی باشد و چقدر بتواند کار انجام دهد. تصور من این است که در هر مجموعه ای همه به دنبال نیروی با کیفیت با هزینه کم هستند، هزینه کم به این معنی است که مجموعه هزینه کمتری صرف آموزش مهارت افراد می کند چرا که آن ها مهارت های لازم را پیش از شروع کار دارند.»
مهارت های کاربردی زمینه ساز حضور در فضای رقابتی
با این اوصاف به نظر می رسد نیاز جدی وجود دارد که دانشجویان ما در کنار آموزش های تئوریک آموزش های عملی ببینند و مهارت کار کردن داشته باشند.
دکتر سید ابراهیم حسینی، مدیرکل دفتر توانمندسازی و آموزش های کاربردی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص لزوم مهارت آموزی در گفت و گو با خبرنگار برنا، گفت: « در جامعه امروز تنها داشتن مدرک تحصیلی ضمانت کسب جایگاه شغلی نیست لذا افراد لازم است در کنار تحصیلات رسمی دانشگاهی، مهارت آموزی هم داشته باشند.»
وی در ادامه افزود: « دوره های مهارت آموزی معمولا به صورت تخصصی و کاربردی کوتاه مدت هستند و بیشتر به نیازهای بدنه جامعه توجه می کنند در واقع بر مبنای مفید بودن برای اجتماع ایجاد شده اند. حضور در این دوره ها به صورت تقاضا محور است و دانشجویان می توانند در کنار دریافت مدرک رسمی، براساس نیاز جامعه و به صورت تخصصی دوره های کوتاه مدت و زودبازده را بگذرانند تا در کنار مدرک دانشگاهی خود مهارت های لازم را هم کسب کرده باشند.»
حسینی بیان کرد: « امروزه نیازهای مبتنی بر آموزش های کاربردی مورد توجه قرار گرفته است، به عبارت دیگر یکسری آموزش های رسمی وجود دارد و یکسری آموزش های غیر رسمی. رشته های مهارتی یا دوره تخصصی و کاربردی کوتاه مدت در بخش غیر رسمی جای دارد. علاوه براینکه آموزش های رسمی می تواند بخشی از نیازها را تامین کند اما چون تمرکز آن بیشتر بر مباحث تئوری است، لازم است در کنار این آموزش مهارت های عملی هم به دانشجو آموزش داده شود تا در کنار آن تجارت حاصل از دانش نیز رونق پیدا کند.»
وی ادامه داد: « برای حضور در فضای رقابتی کار، لازم است دانشجویان مهارت های کاربردی کسب کنند تا در فضای کار قوی تر و به روزتر ظاهر شوند.دانشجو برای اینکه مدرک رسمی بگیرد مجبور است در دوره های دانشگاهی شرکت کند اما کسب مهارت یک امر اختیاری است که در بحث عملیاتی کردن دانش مفید است بنابراین افراد چون افراد با تمایل خودشان شرکت در این دوره ها را انتخاب می کنند هزینه آن را هم می پردازند ولی باید توجه کرد که صرف هر گونه هزینه در این زمینه در واقع نوعی سرمایه گذاری است، هزینه ای پرداخت می شود که در مراحل بعدی از طریق همان مهارت می توان چند برابر آن را دریافت کرد.»
ابراهیم حسینی در پایان افزود: « در این برهه زمانی باید ازآموزش های متمرکز بر نمره و مدرک خارج شد و نیازهای جامعه را در نظر گرفت و به اقتصاد مبتنی بر دانش توجه کرد، همچنین در بحث دوره های مهارتی لازم است برنامه ریزی ها به سمت بومی گزینی پیش رود تا با توجه به امکانات هر منطقه آموزش های تخصصی کوتاه مدت به دانشجویان بومی آن مناطق ارائه شود.»
مزیت فارغ التحصیلان دانشگاه علمی- کاربردی
محمد اخباری، رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی، ضمن تاکید بر ضرورت وجود مراکز علمی کاربردی، در گفت و گو با خبرنگار برنا، گفت: « دانشگاه جامع علمی کاربردی اساسا برای آموزش مهارت و کارآفرینی در جامعه ایرانی دهه 70 راه اندازی شده است. براساس آمار ما حدود 30 درصد از این تعداد شاغل بودند و از میان 70 درصد باقی مانده، حدود 40 تا 45 درصد فارغ التحصیلان وارد بازار کار شدند.»
وی با اشاره به برتری فارغ التحصیلان دانشگاه علمی کاربردی در بازار کار نسبت به سایر دانشگاه‌ها افزود:« فارغ التحصیلان دانشگاه علمی- کاربردی به دلیل مهارتی که دارند، راحت تر از فارغ التحصیلان سایر دانشگاه ها وارد بازار کار می‌شوند.لذا دانشگاه از نظر مهارتی و کارآفرینی و فن آوری دانشگاه نسل سوم محسوب می‌شود.یعنی در این دانشگاه بحث آموزش، پژوهش و فن آوری را تلفیق می‌کنند تا دانشجویان را برای کار در جامعه تربیت کنند.»
به گفته رئیس دانشگاه علمی کاربردی در اکثر کشورهای توسعه یافته مردم به تحصیل در دانشگاه های مهارتی علاقمند هستند اما در ایران مدرک گرایی بیشتر از یادگیری مهارت مورد توجه است:« مهارت آفرینی نیاز به فرهنگ سازی دارد. مهارت آفرینی باید به وجهه غالب همه کارمندان و کارگران کشور ما تبدیل شود و ملاک ارزیابی در سازمان‌های ما نیز باید مهارت باشد.»
اخباری در پایان به نقش رسانه‌ها در آگاه سازی خانواده‌ها اشاره کرد و گفت:«رسانه‌ها برای فرهنگسازی در جهت مهارت آفرینی و همچنین هدایت شغلی دانش آموزان می‌توانند نقش زیادی داشته باشند و من امیدوارم در سال های آینده شاهد حضور افراد بیشتری در دوره های علمی کاربردی باشیم.»