به گزارش خبرگزاری برنا از لرستان ،حکایت به بهره‌برداری نرسیدن بیش‌تر پروژه‌های عمرانی در شهر خرم‌آباد و به طور کل استان لرستان بعد از سالیان دراز، حکایتی است آشنا. بیمارستان‌های حکایت به بهره برداری نرسیدن بیش‌تر پروژه‌های عمرانی در شهر خرم‌آباد و به طور کل استان لرستان بعد از سالیان دراز، حکایتی است آشنا. بیمارستان‌های شهرهای الشتر و نور‌آباد پس از 15 سال شاید تکمیل و به بهره‌برداری برسند.
شهر خرم‌آباد نیز شرایط مناسب‌تری ندارد و وضعیت هتل صخره‌ای، کتابخانه مرکزی، پتروشیمی، نیروگاه سیکل ترکیبی، راه‌آهن خرم‌آباد، سد کاکا‌رضا و ده‌ها پروژه دیگر هنوز مشخص نیست و به بهره‌برداری نرسیده‌اند. بنا به گفته مسئولان تخصیص قطره چکانی اعتبارات موجب شده است تا زمان اجرای برخی از پروژه‌ها در استان طولانی شود.
به طور کلی یکی از شاخص‌های اصلی در ارزیابی موفقیت پروژه‌ها انجام آن‌ها در زمان مقرر و یا اجرای بدون تاخیر بوده و در بیش‌تر موارد تاخیر برای پیمانکار به معنای افزایش هزینه و تحت تاثیر تورم موجود قرار گرفتن است. حتی با وجود فناوری‌های مدرن امروزی هنوز تاریخ اتمام پروژه‌ها به دلیل وجود تاخیرات عقب می‌افتد. از سوی دیگر اجرای طرح‌های عمرانی به ویژه پروژه‌هایی که مدت اجرای آن بیش از یک فصل و یا بیش‌تر از یک سال به طول می‌انجامد، تابع شاخص‌های قیمتی نهاده‌های اجرایی یعنی مصالح ساختمانی، تاسیساتی، هزینه‌های نظارتی و کارشناسی است.
کاهش کیفیت پروژه‌ها
طولانی شدن اجرای پروژه‌های استان و انجام آن‌ها طی چندین مرحله از کیفیت آن‌ها می‌کاهد.
مطالعات پروژه‌ها در استان نباید به طولانی شدن عملیات اجرایی و حیف و میل اعتبارات تخصیص یافته منجر شود، هر چند مطالعات از ضروریات تعریف و اجرای پروژه‌ها است. اما باید از تکرار مطالعات که موجب کندی اجرای پروژه می‌شود، جلوگیری کرد. همچنین مدیران و مسئولان دستگاه‌های اجرایی استان با توجه به نتیجه مطالعات پروژه‌ها ضمن بازدید‌های مستمر از روند اجرایی آن‌ها بهترین تصمیم را به تناسب اعتبارات مربوطه در جهت تکمیل پروژه‌ها بگیرند.
خستگی روحی برای مردم
نباید کام مردم را در عمران و آبادانی با دیر تکمیل شدن پروژه و یا ناقص اجرا شدن طرحی تلخ کرده و یا ناکام گذاشت، مردم خود نیز باور دارند که کارهای عمرانی و آبادانی روح نشاط و سرزندگی به آن‌ها عطا کرده و در مقابل خستگی و کسالت روحی و روانی را از آن‌ها دور می‌کند. هر چند طولانی شدن اجرای برخی از پروژه‌ها آن هم توسط پیمانکاران لذت و شیرینی عمران و آبادانی را به حداقل می‌رساند که باید در این زمینه تلاش کرد تا چنین حالتی پیش نیاید.
برآورده نشدن اهداف پروژه
طولانی شدن پروژه‌ها سبب متوقف شدن اجرای کار، عوض شدن مهندس ناظر و متفاوت شدن سلیقه‌ها می‌شود که همه این‌ها بر کیفیت پروژه‌ها تاثیر می‌گذارد. همچنین با طولانی شدن زمان پروژه و تعویق‌های طولانی، در شروع بهره‌برداری از پروژه ممکن است اهداف و استانداردهای اولیه از توجیه خارج شوند.
شناخت عوامل تاخیر
عوامل متعددی باعث افزایش مدت زمان انجام پروژه‌های استان می‌شود، از آن جا که تاخیر در پروژه‌های عمرانی منجر به صرف منابع استان، کاهش سود و از دست دادن فرصت‌ها می‌شود، بنابراین شناخت عوامل تاخیر از اهمیت زیادی برخوردار است. تأمین نشدن بودجه لازم در زمان مطلوب، ضعف مدیریت و عوامل اجرایی، بهره‌گیری نامناسب از ابزارهای مناسب برنامه‌ریزی و کنترل پروژه‌ها، وجود قوانین خشک و بدون انعطاف و کنترل های نامناسب مالی، پرداخت دیر هنگام مبالغ توسط کارفرما، تورم، به کارگیری تکنولوژی نامناسب اجرایی در انجام فعالیت‌های پروژه‌ها، تغییرات حساب نشده در مدیریت‌ها و عوامل اجرایی از عوامل مؤثر در به تأخیر افتادن پروژه‌هاست. از این رو با افزایش توجه مدیران به مقوله برنامه‌ریزی و کنترل پروژه می‌توان به میزان زیادی از هزینه‌ها کاست و در حقیقت کیفیت که همان دست‌یابی به اهداف پروژه در زمان معین است را محقق ساخت.
مدیریت منابع و به کارگیری نیروهای متخصص
شرایط سنتی حاکم بر قراردادها و پروژه‌های استان نیزاز مسایل مهم در این زمینه است. در قراردادهای سنتی معمولا قرارداد با شخصی بسته می‌شود که کمترین مقدار قیمت را در مناقصه پیشنهاد می‌دهد. پروژه‌ها معمولا دارای دو مرحله هستند: مرحله پیش از ساخت و مرحله حین ساخت. تاخیر و افزایش هزینه معمولا در مرحله حین ساخت رخ می‌دهد. برای مقابله با این تاخیرات موجود، مدیر پروژه باید بداند که چه عواملی باعث بروز این تاخیرات شده‌اند و در جهت رفع این موضوعات اقدام کند.
به کارفرمایان استان توصیه می‌شود که پیش از اعلام پایین‌ترین قیمت ارائه شده به عنوان برنده مناقصه، مطالعه دقیقی در خصوص تجربه و امکانات پیمانکار مزبور به عمل آورند، پرداخت‌‌ها باید بر اساس درصد وزنی کار و میزان پیشرفت پروژه انجام گیرد و دستورات تغییر کار به حداقل برسد. همچنین باید با برنامه‌ریزی دقیق و زمان‌بندی کارها، منابع را مدیریت کرد و از نیروهای کاری متخصص و به تعداد کافی استفاده شود
بهرام دلفان
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان