* وضعیت کنونی فعالیت های انجمن های اسلامی دانشجویان به چه صورت است؟ آیا انجمن های دانشجویی و نسل جدیدی که وارد دانشگاهها شده اند، انگیزه و گرایش لازم برای همکاری با اصلاح طلبان و حمایت از آنها به ویژه در انتخابات آینده مجلس و خبرگان را دارند؟
- حسین نقاشی: پیشینه ای در مورد فعالیت انجمن های اسلامی دانشجویان وجود دارد و آن این است که بعد از ظهور دولت احمدی نژاد و مخصوصا بعد از سال 1388 تعداد زیادی از انجمن های اسلامی دانشجویان به محاق تعلیق رفتند. چندین سال دانشگاههای مختلف کشور به جز برخی دانشگاهها مثل دانشگاه تهران که هیچ گاه فعالیت انجمن اسلامی دانشجویان در آن به طور کامل متوقف نشد،شرایط این چنینی داشتند.
سایر انجمن ها یا از سوی دانشگاه در حالت تعلیق بودند و یا عملا تعطیل شدند. این اتفاق و فضای بسته سیاسی که در سطح کل جامعه و دانشگاهها وجود داشت، باعث می شد هر گونه تشکل یابی دانشجویان جدید الورود با گرایش های سیاسی نزدیک به انجمن های اسلامی دانشجویان و یا جریان اصلاح طلبی عملا منتفی شود و یک گسست و شکاف بین نسلی شکل بگیرد. پیش از این وقتی انجمن های اسلامی باز بودند و فعالیت می کردند هر دوره دانشجویانی که تازه وارد دانشگاه می شدند با توجه به تمایلات سیاسی و فکری و فرهنگی خود وارد تشکلات مختلف از جمله انجمن های اسلامی می شدند. تعطیلی و تعلیق انجمن های اسلامی در واقع به نوعی گسست تشکیلاتی برای دانشجویان بوجود آورد و چند نسل از دانشجویان امکان حضور و فعالیت در داخل این انجمن ها را از دست دادند.
در انتخابات سال 92 حمایت های گسترده ای از طرف جامعه دانشگاهی کشور از جمله دانشجویان از نامزدی آقای روحانی صورت گرفت که این حمایت ها به نظرم در رأی آوردن آقای روحانی موثر بود. آقای روحانی هم در صحبت هایشان روی گشایش فضای فرهنگی و سیاسی دانشگاه تأکید داشتند. در این دو سال چندین انجمن اسلامی دانشجویان بازگشایی شدند و یا دانشجویان اصلاح طلب این امکان را یافتند تشکل هایی را راه اندازی کنند از این رو تغییر و تحول محسوس در دانشگاه مشهود است؛ با این حال تشکل های دانشجویی اصلاح طلب همچنان به دلایل مختلف از داشتن یک اتحادیه محروم هستند. اگر چه تلاش هایی در طول یک سال و نیم گذشته صورت گرفته است. در این مدت انجمن ها و فعالان دانشجویی تلاش کردند هماهنگی بیشتری با هم داشته باشند و بتوانند فعالیت های خود را سازماندهی کنند، ولی هنوز این تلاش ها منتج به تشکیل یک اتحادیه سراسری نشده است.
جریان های مختلفی در فضای دانشجویی وجود دارد و تفاوت های سیاسی و یا فکری دانشجویان با هم یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن برای تشکیل یک اتحادیه قائل است. ولی قاعدتاً فشارهایی هم بر وزارت علوم و روسای دانشگاهها وجود دارد که از آن می توان به «دفتر تحکیم وحدت هراسی» یاد کرد. آنها این هراس را دامن می زنند و به وزارت علوم و روسای دانشگاهها فشار وارد می کنند. آنها نگران هستند که راه اندازی دوباره انجمن های اسلامی دانشجویان یادآور دوران فعالیت انجمن های اسلامی در دوران اصلاحات خواهد بود. در آن زمان انجمن های اسلامی دانشجویان و دفتر تحکیم وحدت در موقعیت بالادستی بودند و تأثیر بسزایی در معادلات سیاسی کشور داشتند.
این امر جریان محافظه کار را همواره نگران می سازد که این مجموعه بتواند تأثیرگذاری خود را در کشور بازیابی کند. این در حالی است که محافظه کاران هیچگاه در فضای دانشگاهی کشور جایگاه و مخاطب لازم را نداشتند. در حال حاضر هم 4 تشکیلات دانشجویی به علاوه دفتر تحکیم وحدت موجود را در اختیار دارند؛ همان دفتری که تحت عنوان دفتر تحکیم وحدت بیانیه صادر می کند و فعالیت می کند و به نوعی استحاله شده است. 4 تشکل دیگر هم جامعه اسلامی دانشجویان، بسیج دانشجویی، انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل و جنبش عدالتخواه دانشجویی هستند. به عبارتی 1+4 تشکیلات در اختیار محافظه کاران است؛ اما همچنان از پایگاه و مخاطب عام در فضای دانشجویی و به طور خاص میان فعالان دانشجویی برخوردار نیستند. از این رو به هراس از تشکیل انجمن های اسلامی دانشجویان و اتحادیه دامن می زند. در مجموع فضای دانشجویی کشور به نفع جریان اصلاح طلب و دموکراسی خواه است. برای من روشن است که محافظه کاران در فضای دانشگاهی جایگاه محسوسی ندارند. تلاش های آنها برای از بین بردن تشکل ها، ستاره دار کردن دانشجویان، اخراج اساتید و بازنشسته کردن آنها همه در راستای رسیدن به جایگاهی در دانشگاهها است؛ چرا که می دانند در دانشگاه ها جایگاهی ندارند.
اما در مورد فعالیت سیاسی دانشجویان و تعامل و همراهی آنها با اصلاح طلبان در انتخابات آتی، به نظر می رسد حضور در انتخابات و فعالیت در فضای انتخاباتی برای کل دانشجویان یک امر روشن است. تغییر فضا در مجلس به دولت آقای روحانی برای ایجاد اصلاحات چه در عرصه عمومی کشور و چه در فضای دانشگاهها موثر است. اما کارویژه اصلی انجمن های اسلامی دانشجویان ارائه لیست انتخاباتی و عمل سیاسی معطوف به انتخابات به طور مستقیم نیست. به طور کلی هم نباید وارد چنین فضایی و مناسبات سیاسی این چنینی شوند. اما پیش بینی می شود با توجه به نزدیکی گفتمان انجمن اسلامی دانشجویان با جریان اصلاح طلب و دموکراسی خواه این انجمن ها از اصلاح طلبان حمایت خواهند کرد و پشتوانه خوبی برای اصلاح طلبان به طور عام در فضای سیاسی و به طور خاص در انتخابات مجلس خواهند بود. در عین حال فکر نمی کنم انجمن های اسلامی لیست ارائه دهند چرا که این امر نه مطلوب است و نه ممکن. ورود به این سطح از مناسبات جزئی و ارائه لیست انتخاباتی استقلال انجمن ها را کمرنگ می کند.
منبع: صدا