به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا،دکتر حسن روحانی در گفتگو با برنامه شصت دقیقه سی بی اس گفت: من از این فرصت به دست آمده برای گفتگو درباره مسئله ای که هم برای منطقه و هم سراسر جهان مهم است، خوشحال هستم. من فکر می کنم صلح ،امنیت و ثبات مهمترین اهدافی هستند که اگر منطقه و جهان آنها را تجربه کنند، زمینه ها برای پیشرفت و توسعه فراهم می شود و این پیشرفت و توسعه برای همه بشریت خوب است.
مجری سی بی اس پرسید شما درباره این توافق چه فکر می کنید؟
رئیس جمهوری اسلامی ایران گفت:توافق بسیار دشوار با فراز و نشیب های بسیاری بود اما ما مسیر درستی را انتخاب کردیم. من خوشحال هستم که ما گام بسیار مهمی در این زمینه برداشتیم و در روند برداشتن گام نهایی قرار داریم.
مجری پرسید چه چیزی حاصل شد؟
وی گفت:خود به دست آمدن تفاهم و توافق به معنای موفقیت بزرگ برای دو طرف است. آنچه که ما در حقیقت به آن رسیدیم اهدافی است که ما از همان روز اول دنبال کردیم و آن این بود که بتوانیم بدون مشکل، فعالیت های صلح آمیزخود را حفظ کنیم ، تحریم ها رفع شوند و قطعنامه های ناعادلانه که علیه ایران تصویب شد،برداشته و لغو شوند.
آیا شما از این بحث های مختلف در آمریکا و نتیجه آن متعجب شده اید؟
دکتر روحانی گفت: قابل پیش بینی بود که مسئله به این مهمی نمی تواند بدون داشتن مخالف حل شود. آنچه که تعجب برانگیز بود اظهار نظراتی بود که چندان خوشایند نبودند. شاید برخی گروه ها و احزاب سیاسی مخالف آن باشند اما دولت های سراسر جهان به این توافق خوشامد گفتند.
مجری پرسید مخالفان این بحث را مطرح می کنند که آمریکا امتیاز بسیاری داد اما در عوض چیز کمی از ایران گرفت. آمریکا موافقت کرد تحریم های ایران را بردارد و در عوض به قول آنها (مخالفان )پانزده سال موقت برای توقف فعالیت های هسته ای بدست آورد و ایران پس از آن آزاد خواهد بود این برنامه را از سر گیرد یا برای بدست آوردن بمب با منابع بیشتر به نسبت فعلی کار کند.
دکتر روحانی گفت: اگر کشوری می خواست با منابع فنی که دارد به بمب اتمی برسد ،این توافق بسیار بدی برای آن محسوب می شد زیرا این توافق محدودیت هایی برای همه جنبه های رسیدن به یک بمب اتمی اعمال می کند اما اگر کشوری از همان ابتدا به دنبال فناوری صلح آمیز بوده باشد، هیچ چیزی را از دست نداده است. ما می خواستیم این اتهامات نادرست که ایران بدنبال تسلیحات هسته ای است به سمت این که هدف ایران فعالیت های صلح آمیز است، اصلاح و حل شود. ما در این توافق محدودیت هایی برای دوره های زمانی پذیرفته ایم تا بتوانیم اعتماد بیشتری را در جهان ایجاد کنیم.
مجری پرسید همواره بحث اعتماد بین دو کشوری مطرح بوده است که از مدتها طولانی دشمن یکدیگر بوده اند. در آمریکا بسیاری معتقدند ایران سخت تلاش می کند به قابلیت تولید سلاح هسته ای برسد و آنها نگران هستند زیرا ایران در گذشته، سابقه ناجور با سازمان های بین المللی در زمینه تبعیت و اجازه بازرسی تاسیسات و پاسخ به پرسش ها درباره این برنامه دارد. شما چگونه می توانید این استنباط را تغییر دهید؟
دکتر روحانی گفت: درباره بحث اعتماد بین ایران و آمریکا باید بگویم این اعتماد وجود نداشته است و امروز نیز وجود ندارد و این موضوع روشنی است اما درباره موردی که شما مطرح کردید باید بگویم در هر زمانی از 2003 تا 2015 به خصوص در سال 2003 که ایران به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را پذیرفت، آژانس بین المللی انرژی اتمی بازرسی های زیادی انجام داده است . پس از صدها ساعت بازرسی و بسیاری از گزارش ها در هر زمانی ، در قطعنامه شورای حکام در نوامبر دوهزار وچهار به صورت روشن بیان شد که فعالیت های ایران هیچ انحرافی نداشته است. در تمام گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی در دوازده سال گذشته، آژانس بین المللی انرژی اتمی همواره گفته است در تاسیسات اعلام شده هیچ انحرافی مشاهده نکرده است.
مجری پرسید آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال دوهزار ویازده گفته است اطلاعات موثقی دارد که ایران چاشنی های انفجاری بالا و هیدرودینامیک را آزمایش کرده که نخستین گام برای آزمایش بمب هسته ای است. آژانس پیش بینی کرد که برنامه ایران در سال دوهزار وسه ممکن است کاملا صلح آمیز نبوده باشد و آنها می گویند همچنان در تلاش برای گرفتن پاسخ برای این پرسش ها هستند و این بخشی از توافق است. آیا این مسئله درست است؟
رئیس جمهوری اسلامی ایران گفت: ایران با آژانس توافق کردند که این مسئله را حل و فصل کنند و به نتیجه نهایی برسند. آژانس بین المللی انرژی اتمی سوالات خاصی در این زمینه دارد و ما در حال گفتگو با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای پاسخ به این پرسش ها هستیم.
مجری پرسید به نظر می رسد آمریکا تندروهای خود را دارد و ایران نیز تندروهای خود را. مخالفان(در ایران) می گویند اساسا ایران بیش از حد امتیاز داده و کنترل برنامه هسته ای خود را در دست آمریکا و دیگر کشورهای خارجی و آژانس بین المللی انرژی اتمی داده است. آیا شما شباهت هایی در مخالفت با این توافق در آمریکا و ایران می بینید؟
دکتر روحانی گفت: تشابه دارد. به هرحال، طبیعی است مخالفان همواره درپی حداکثر نتیجه ممکن باشند و یک توافق هرگز حداکثر را تامین نمی کند. هر دوطرف باید مقداری از حداکثر به عقب بروند تا به توافق برسند. بنابراین کسانی که بدنبال حداکثر هستند،اعتراض دارند. نتیجه این توافق به نفع همه است. به نفع دو طرف است زیرا توانستیم به تفاهم و توافق در موضوع بسیار پیچیده در میز مذاکره برسیم و بتوانیم از سوء تفاهم ها جلوگیری کنیم و این نخستین گام در مسیر اعتماد است. البته برای رسیدن به اعتماد بین ایران و آمریکا نیاز به زمان زیادی است.
مجری پرسید برخی از مخالفان بسیار قدرتمند هستند. مثلا فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این توافق را محکوم کرد. شما چگونه با آن مواجه می شوید. این نیروی مهمی سیاسی در کشور است.
رئیس جمهوری اسلامی ایران گفت: روشن است که برخی ممکن است مخالفت کنند و برخی نیز از آن طرفداری و نظرات خود را ابراز کنند اما همزمان پس از تایید این توافق به وسیله نهادهای مسئول،همه از آن تبعیت خواهند کرد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز پس از تایید این توافق به وسیله نهادهای مسئول به این توافق احترام خواهند گذاشت.
رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با شبکه تلویزیونی سی بی اس با تاکید بر اینکه اختلافات و بی اعتمادی میان ایران و آمریکا به این زودی از بین نخواهد رفت، تصریح کرد: رهبری معظم ایران تصمیم نهایی درباره این توافق را برعهده نهادهای مسئول گذاشته است.
مجری سی بی اس پرسید آیت الله خامنه ای، رهبر معظم ،رئیس شما، از این گفتگوها حمایت کرده است اما تا جایی که من می دانم از این توافق حمایت نکرده است.آیا وی به این توافق معتقد است و از آن حمایت می کند؟
دکتر روحانی گفت: اصل مذاکرات را رهبری معظم تایید کرده است و بارها گفت که من مذاکراتی را که دو طرف با یکدیگر مذاکره کنند، می پذیرم. ایشان تصمیم نهایی درباره این توافق را برعهده نهادهای مسئول گذاشته است. بنابراین زمانی که نهادهای مسئول در تصمیم نهایی خود این توافق را بپذیرند به معنای آن است که رهبر معظم نیز آن را می پذیرد و آن را تایید می کند.
مجری پرسید آیا فکر می کنید تصمیم مثبتی درباره این توافق گرفته خواهد شد؟
رئیس جمهورایران گفت: اکثریت مردم ما در نظرسنجی دیدگاه مثبتی درباره این توافق دارند و معمولا نهادهایی مانند پارلمان و شورای عالی امنیت ملی از افکار عمومی دور نمی شوند و در این مسیر حرکت می کنند.
مجری پرسید انتظار می رود بحث در پارلمان بسیار داغ شود. آیا فکر می کنید شانسی برای رد این توافق چه به وسیله پارلمان یا شورای عالی امنیت ملی یا آیت الله (رهبر معظم انقلاب) وجود دارد؟
دکتر روحانی گفت: به هر حال در دنیای احتمالات، هر احتمالی وجود دارد اما معتقدم منطق حامیان این توافق، منطقی بسیار قوی است.
مجری پرسید شما با حرارت در اظهارات خود درباره این توافق صحبت و تلاش کردید احساس حسن نیت بین آمریکا و ایران به وجود آورید اما برخی از این موفقیت ها با اظهارات بسیار تند از دو طرف از بین رفت. پس از توافق،آیت الله خامنه ای شعار مرگ بر آمریکا و مرگ براسرائیل نمازگزاران جمعه و تظاهرات کنندگان را تایید و حتی از آن تمجید کرد و وی همچنان آمریکا را شیطان بزرگ می نامد. آیا شما معتقد هستید آمریکا شیطان بزرگ است؟
رئیس جمهور ایران گفت:تخاصمی که بین ایران و آمریکا از دهه ها وجود دارد و فاصله ،اختلافات و بی اعتمادی به این زودی کنار نمی رود. آنچه که مهم است این است که ما در چه مسیری پیش می رویم. آیا ما در حال رفتن به مسیرتشدید تخاصم هستیم یا این که در مسیر کاهش آن حرکت می کنیم. من معتقدم ما نخستین گام ها را برای کاهش این تخاصم برداشته ایم.
مجری پرسید آیا شما فکر می کنید آمریکا شیطان بزرگ است؟
دکتر روحانی گفت:شیطان در اصطلاح دینی ما برای نشان دادن قدرت فریب دیگران استفاده می شود و برای کسی استفاده می شودکه حرف های وی روشن و مطابق با واقعیت نباشد اما آنچه من می گویم این است که آمریکا در گذشته در مورد ایران اشتباهات زیادی انجام داده است و باید این اشتباهات را جبران کند.
مجری پرسید من مطمئن هستم شما درک می کنید که برای بسیاری از آمریکایی ها دشوار است این حقیقت را بپذیرند که رئیس جمهور اوباما توافقی با کشوری امضاء کرده است که شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل سر می دهد. چگونه این مسئله را توصیف می کنید؟ آیا آنها باید فکر کنند که این شعار برای مصرف سیاسی داخلی ایران است؟ آمریکایی ها باید از این لحن چه برداشتی داشته باشند؟
رئیس جمهور ایران گفت: ببینید این شعاری که داده می شود شعار علیه مردم آمریکا نیست. مردم ما به مردم آمریکا احترام می گذارند. مردم ایران بدنبال جنگ با هیچ کشوری نیستند اما سیاست های آمریکا علیه منافع ملی مردم ایران بوده است. قابل درک است که مردم به این مسئله حساسیت نشان دهند. زمانی که مردم علیه شاه قیام کردند، آمریکا تا آخرین ماه به شدت از شاه حمایت کرد. در جنگ هشت ساله با عراق، آمریکایی ها از صدام حمایت کردند. مردم این چیزها را فراموش نخواهند کرد. ما نمی توانیم گذشته را فراموش کنیم اما همزمان نگاه ما باید به آینده باشد.
مجری پرسید مرگ بر آمریکا مفهوم ساده ای دارد. سه کلمه است و نیازی به تفسیر ندارد و چندان آشتی جویانه نیست. آیا شما روزی را می بینید که دیگر از این لحن استفاده نگردد؟ شما خودتان دو طرف را ترغیب کرده اید تا برای کاهش این درجه حرارت( لحن تند) تلاش کنند.
دکتر روحانی گفت: اگر آمریکا تخاصم را کنار گذارد و حسن نیت را شروع کند و اگر گذشته را جبران کند،اوضاع آینده ایران و آمریکا تغییر خواهد کرد.
مجری پرسید آمریکا توافقی با ایران امضاء کرد تا تحریم ها را بردارد. آیا این نشانه حسن نیت نیست؟
رئیس جمهور ایران گفت:هنوز که عمل نشده است. باید اجرا شود. رفع تحریم ها باید شروع شود.
رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران در گفتگو با شبکه تلویزیونی سی بی اس گفت اگر طرف دیگر این توافقنامه را نقض کند، طبیعی است که توافق یک طرفه بی معناست.
مجری سی بی اس از دکتر حسن روحانی پرسید با وجود موفقیت، هنوز موانعی پیش رو وجود دارد. شکی نیست که در بیست و پنج سال آینده اختلافاتی بر سر اینکه این توافقات و مسائل چگونه تفسیر می شوند، وجود خواهد داشت. هم اکنون اختلافاتی وجود دارد که آیا ایران اجازه خواهد داد اگر آژانس بین المللی انرژی اتمی احساس کند فعالیتهای مشکوک هسته ای در سایتهای نظامی این کشور جریان دارد ، از آنها بازرسی شود.
البته افرادی هم هستند که می گویند این توافقنامه هفته آینده شکست می خورد و فرو می پاشد. به نظر شما ایران و آمریکا تا چه قدر به این توافقنامه پایبند هستند؟
روحانی گفت دو کشور در طول دو سالی که پشت میز مذاکره نشستند، درباره تک تک واژه ها بحث و چانه زنی کردند. اینکه دو طرف پس از دو سال مذاکره به توافق رسیدند به این معناست که هر دو طرف اراده سیاسی لازم را برای اجرای این توافقنامه دارند. من از طرف ایران می توانم بگویم هر تعهدی که ما در گذشته سپردیم، هر تعهدی که امضا و اعلام کردیم، ما به آن پایبند بودیم. ایران این توافقنامه را اجرا و به تعهدات خود عمل خواهد کرد. همچنین ایران چارچوب پروتکل الحاقی را اجرا خواهد کرد. ما با آژانس همکاری خواهیم کرد و آژانس می تواند در چارچوب این پیمانها و توافقات بین المللی بازرسیهای خود را در ایران انجام دهد.
مجری گفت رهبری جمهوریخواهان در کنگره نشان داده است قصد دارد برای تضعیف و جلوگیری از اجرای این توافقنامه تلاش خود را ادامه دهد، شاید حتی بخواهند تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کنند. آیا به نظر شما این کار توافقنامه را به شکست می کشاند؟ آیا ایران حاضر است همچنان در این مسیر باقی بماند؟ البته نمی گویم که حتما این اتفاق خواهد افتاد اما امکانش وجود دارد؟
روحانی گفت در هر حالتی ، توافق، دو طرف دارد. ما به همه بخشهای این توافقنامه پایبندیم البته تا زمانی که طرف دیگر هم پایبند باشد و توافقنامه را اجرا کند. اگر طرف دیگر این توافقنامه را نقض کند، طبیعی است که توافق یک طرفه بی معناست. نقض و به شکست کشاندن توافقنامه به نفع هیچ کسی نیست. این کار به ضرر همه خواهد بود. ادامه این توافقنامه نیز به نفع همه است. ما باید در ماههای اول خیلی مراقب باشیم. اگر ما بتوانیم از چند ماه اول عبور کنیم ، به نظر من پایه های این توافقنامه هر روز قوی تر خواهد شد.
مجری گفت به نظر شما سطح اعتماد میان ایران و آمریکا در نتیجه این توافقنامه بهتر شده است.
روحانی گفت در مقایسه با قبل بهتر شده است، اما این بدان معنا نیست که همه اختلافات حل شده است یا همه بی اعتمادیها رفع شده باشد. در یک مورد و درباره یک مسئله همین طور است. ما توانسته ایم بر مشکل غلبه کنیم.
مجری گفت برخی گمانه زنیها و امیدواریها در داخل و خارج ایران و در آمریکا وجود دارد که این توافقنامه هسته ای می تواند کاتالیزور و راهگشایی برای همکاریهای گسترده تر، گرچه محدود، میان دو کشور در جاهایی که منافع مشترک وجود دارد ، باشد.
روحانی گفت خیلی زمینه ها وجود دارد که در آنها امکان دارد اهداف مشترک و منافع مشترک وجود داشته باشد اما آنچه مهم است این است که در توافقنامه هسته ای ببینیم دو طرف چگونه رفتار و عمل می کنند. اجرای این توافقنامه به شکلی درست و مناسب، فضایی جدید را ایجاد خواهد کرد.
مجری گفت شما گفتید تمایل دارید با هر کشوری ، چه دوست و چه دشمن، درباره اوضاع سوریه مذاکره کنید تا بتوانید به خونریزیها در آن کشور پایان دهید. از نظر ایران راه حل ممکن، قابل اجرا و قابل قبول برای بحران سوریه چیست؟
روحانی گفت در کشوری که بخش بزرگی از آن توسط تروریستها اشغال شده است، در آن کشور خونریزی و کشتار هست، میلیونها نفر آواره شده اند، چگونه ممکن است که ما با تروریستهای آن کشور بجنگیم بدون اینکه به دولت آن کشور کمک کنیم. ما چگونه می توانیم بدون وجود دولت در آن کشور با تروریستها بجنگیم. البته پس از آنکه با تروریسم جنگیدیم و فضایی امن ایجاد شد ، بعد از آن زمان گفتگو با گروههای مخالف و موافق درباره قانون اساسی یا حکومت آینده می رسد اما در شرایطی که خونریزی و کشتار هست و کشور تحت اشغال قرار دارد، چه گزینه هایی وجود دارد؟
مجری گفت این توافقنامه پیروزی سیاسی بزرگی برای شخص شما بود. شما بر این اساس رئیس جمهور شدید که گفتید می خواهید درهای ایران را به روی جهان خارج باز کنید، می خواهید تحریمها برداشته شود، می خواهید شکوفایی و رفاه به کشور بازگردد، تا ایران بتواند جایگاه خود را در میان کشورهای مهم و بزرگ جهان بازیابد و دیگر منزوی نباشد.
هنوز برخی از وعده ها در برنامه شما وجود دارد که عملی نشده است. از جمله آنها آزادی بیان، دسترسی بیشتر به اینترنت و آزادیهای فردی است.
روحانی گفت من فکر می کنم در مقایسه با دو سال پیش که تازه کارم را شروع کردم، موفق بوده ام. البته این موفقیت صد در صد نبوده است، اما در کل موفق بوده ام. روابط ما با کشورهای دیگر بهبود یافته است. در دانشگاهها آزادی بیشتری است. بحثهای آزاد و آزادی بیشتر مطبوعات در مقایسه با گذشته فراهم شده است. البته برخی مسائل هستند که در کنترل و اختیار دولت نیستند.
مجری گفت هم اکنون یک آمریکایی ایرانی با تابعیت دوگانه که خبرنگار واشنگتن پست است در ایران زندانی است. او جیسون رضائیان است. او بیش از یک سال است در زندان است. اتهامات او نامعلوم است. در هفته های اخیر حرفهایی در میان رهبران زده می شود که ممکن است تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا صورت بگیرد. آیا شما می توانید برای روشن شدن اوضاع صحبتی بکنید؟
روحانی گفت ما ایرانیهایی داریم که در آمریکا زندانی هستند. ایرانیهایی که تحت تعقیب قرار گرفته اند که اتهام بیشتر آنها دور زدن تحریمها بوده است. شما می دانید که ما از ابتدا این تحریمها را غلط می دانستیم و به همین علت هر کسی را تشویق می کردیم آنها را دور بزند. ما همه این زندانیان را بی گناه می دانیم و معتقدیم در زندان بودن آنها اشتباه است.
مجری گفت آیا شما از تبادل زندانیان حمایت می کنید؟
روحانی گفت من خیلی کلمه تبادل را دوست ندارم اما از نگاه بشردوستانه ، اگر بتوانیم گامی برداریم باید این کار را انجام دهیم. طرف آمریکایی باید گامهای خود را بردارد.
مجری گفت هر دو باری که من در تهران بوده ام، هتلها با اروپاییهایی پر بوده است که دنبال تجارت با ایران پس از برداشته شدن تحریمها هستند. به نظر شما فرصتها برای ایران و امیدها چگونه خواهد بود. آیا می توانید علاقمندی آمریکاییها را برای سرمایه گذاری در ایران جذب کنید؟
روحانی گفت همانطور که می دانید در ایران ما اقتصاد را گام به گام به بخش خصوصی و غیردولتی واگذار می کنیم. بخش خصوصی ما و بخش خصوصی آمریکا می توانند فضا را بهبود بخشند. در واقع این کار می تواند توافقنامه هسته ای را نیز تقویت کند، حتی گردشگری میان دو کشور می تواند تقویت شود، اگر مردم آمریکا به ایران بیایند و تاریخ باستانی و طبیعت ایران را ببینند و مردم ایران به آمریکا بروند و آن کشور را ببینند، این کار باعث کوتاه تر شدن دیوار بی اعتمادی می شود و اوضاع را برای آینده بهبود می بخشد.
مجری گفت آیا قصد دارید هفته آینده که به آمریکا می آیید با رئیس جمهور اوباما دیدار کنید؟
روحانی گفت ما برنامه ای برای این کار نداریم، به نظر من قبل از آنکه ما به این مرحله برسیم، باید گامهای زیاد دیگری برداشته شود.
مجری گفت نظرتان درباره تماس تلفنی چیست؟
روحانی گفت یک بار نیاز بود با هم تلفنی صحبت کردیم. آقای اوباما تلفن کردند و ما تلفنی با یکدیگر صحبت کردیم. آنچه مهم است این است که ما برای اجرای این توافقنامه بسیار مهم تلاش بکنیم. آنچه که مهم است این است که ما برای ابتکار عملها و طرحهایی که به نفع دو ملت است، اقدام کنیم. اگر ما گامهای مثبتی برداریم، اوضاع در آینده تغییر خواهد کرد.