به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، این قانون در جلسه علنی مورخ 18 مردادماه 1394 مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 4/6/1394 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری این قانون را در تاریخ 21/6/1394 برای اجرا به وزارت امور خارجه ابلاغ کرد.
متن این قانون به شرح زیر است:
قانون منشور سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور در حال توسعه
ماده واحده ـ منشور سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور در حال توسعه مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هفت ماده به شرح پیوست، تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
تبصره ـ در مورد ماده(20) منشور رعایت اصل یکصدوسی‌ونهم(139) قانون اساسی و در مورد ماده(26) رعایت اصل هفتاد و هفتم(77) قانون اساسی الزامی است.
بسم‌الله‌الرحمن الرحیم
منشور سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور در حال توسعه
مقدمه
ما کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی دی ـ هشت شامل جمهوری مردم بنگلادش، جمهوری عربی مصر، جمهوری اندونزی، جمهوری اسلامی ایران، مالزی، جمهوری فدرال نیجریه، جمهوری اسلامی پاکستان و جمهوری ترکیه؛
با در نظر داشتن بیانیه استانبول که از طریق آن سازمان همکاری اقتصادی هشت کشور در حال توسعه که از این پس «دی ـ هشت» خوانده می‌شود، در تاریخ 15 ژوئن 1997 (25/3/1376) تأسیس گردیده است،
با تأکید بر تبعیت از اصول و اهداف ذکر شده در بیانیه استانبول،
با عزم به تقویت هر چه بیشتر همبستگی‌های تاریخی عمیق ریشه‌دار موجود در بین اعضاء و مردم آنها در جهت همکاری‌های مؤثر در همه زمینه‌ها به منظور دستیابی به اهداف توسعه اقتصادی مشترک،
مصمم بر انجام تلاشهای مشترک در جهت ارتقاء شرایط اقتصادی، اجتماعی و رفاه مردم خود به ویژه در راستای ریشه‌کنی فقر و نیل به شرایط بهتر زندگی،
با تمایل به ایجاد چهارچوبی مستحکم در همکاری‌های اقتصادی برای توسعه، که تمام جنبه‌های فعالیت‌ها را پوشش می‌دهد و مرتبط با بهبود شاخصهای اجتماعی و اقتصادی خواهد بود که تغییر در کیفیت زندگی مردم کشورهای عضو را به همراه خواهد داشت،
با آگاهی از لزوم تلاش برای ایجاد یک نظام بین‌المللی مالی و اقتصادی براساس عضویت همگانی، مشاوره، پاسخ‌گویی و همچنین مشارکت مؤثر کشورهای در حال توسعه در سازمان بین‌المللی تصمیم‌گیرنده و مؤسسات تأثیرگذار بر روند کلی جامعه بین‌الملل به ویژه با درنظرگرفتن ملاحظات کشورهای در حال توسعه،
با تأکید بر گسترش و تقویت هر چه بیشتر همکاری‌های اقتصادی در جهت حصول منافع از دسته بندی‌های اقتصادی منطقه‌ای و به‌کار‌گیری توان اقتصادی مشترک به منظور کسب مزایای حاصل از چنین همکاری هایی برای همه کشورهای عضو،
با تعهد به تقویت رویکرد مشترک کشورهای در حال توسعه در روابط تجاری با کشورهای توسعه‌یافته از جمله از طریق تلاش در جهت ایجاد ساز و کارهای یکسان در تجارت، اتخاذ سیاست‌ها و اقداماتی در جهت امکان دسترسی به بازار مانند حذف موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای،
با تأکید مجدد بر تبعیت از اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد به عنوان اساس همکاری مؤثر و تلاش برای ایجاد دموکراسی در سازوکارها و دستگاههای بین‌المللی تصمیم‌گیرنده در جهت دستیابی به نظم بین‌المللی عادلانه مبتنی بر حکومت قانون و اصول پذیرفته‌شده حقوق بین‌الملل از سوی جامعه جهانی،
با تصدیق و در عین حال تقدیر از دستاوردهایی که تاکنون سازمان به‌دست آورده و چگونگی تعامل موجود، و تمایل مضاعف به کار به شیوه سازمانی، در جهت اجرائی شدن کامل توان گسترده کشورهای عضو به صورت فردی و دسته جمعی، برای همکاری‌های بیشتر اجتماعی ـ اقتصادی و پیشرفت پایدار،
با ابراز مجدد تمایل خود برای گسترش بیشتر همکاری‌های مؤثر در تمامی زمینه‌های ممکن در قالب سازمان دی ـ هشت و بالا بردن نسبی سطح توسعه به یک اتحادیه برتر و همچنین نقش‌آفرینی گسترده در اقتصاد جهانی و فرآیند جهانی‌سازی به عنوان هدف نهائی،
با عزم به توسعه و تقویت همکاری‌های جنوب ـ جنوب و افزایش مشارکت فعال در مؤسسات اقتصادی منطقه‌ای و جهانی،
با ابراز اراده خود برای تضمین پایداری محیط زیست در مسیر توسعه بلندمدت و مشارکت جهانی در تلاشهای همسو در جهت تحقق اهداف توسعه‌ای مورد پذیرش بین‌الملل،
با تأکید بر ضرورت نقش حاکمیت خوب و حکمرانی براساس قانون، هم در سطح ملی و هم بین‌المللی به منظور توسعه و رشد جامع، برابر و پایدار،
با تصدیق لزوم تقویت چهارچوب حقوقی و نهادی سازمان به عنوان یک مؤسسه بین دولتی و کمک به تدوین اصول، قواعد و ارزشهای مورد نیاز،
در خصوص مواد زیر توافق نموده‌اند:
فصل 1ـ اهداف و اصول همکاری
اهداف
ماده1ـ اهداف دی ـ هشت عبارتند از:
الف) ترغیب و افزایش تلاشهای مشترک برای دستیابی به توسعه اجتماعی ـ اقتصادی پایدار از طریق استفاده مؤثر از توان اقتصادی و اجتماعی کشورهای دی ـ هشت
ب) افزایش رفاه، کاهـش فقر و بهبود کیفیت زندگی مردمان کشورهای دی ـ هشت
پ) تقویت بیشتر مناسبات علمی، فنی، اجتماعی و اقتصادی در جامعه کشورهای عضو دی ـ هشت
ت) ترغیب فعالیت بخش خصوصی از جمله از طریق تشویق همکاری بین اتاقهای بازرگانی و صنعت، سرمایه‌گذاری‌های مشترک بین شرکتهای خصوصی و مشارکت عمومی ـ خصوصی در جهت دستیابی به هدف بلندمدت توسعه ملی متوازن در کشورهای دی ـ هشت
ث) تقویت همکاری با سایر کشورها، سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین سازمانهای غیردولتی از نظر ترغیب ملاحظات و علایق کشورهای در حال توسعه
ج) حرکت در جهت نقش آفرینی مؤثر در اقتصاد جهانی متناسب با توان و ظرفیت جمعی
اصول و حوزه همکاری
ماده2ـ
1ـ کشورهای عضو، متعهد به همکاری در راستای بیانیه استانبول و این منشور و همچنین تصمیم‌های گذشته و آینده سازمان می‌باشند.
2ـ همکاری در چهارچوب سازمان براساس اصولی از قبیل برادری، صلح، گفتگو، عدالت، برابری، حاکمیت قانون و مردم سالاری استوار می‌باشد.
3ـ مفاد این منشور بر حقوق و تعهدات دو جانبه و چندجانبه کشورهای عضو ناشی از عضویت آنها در سایر سازمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی و به عنوان یکی از طرفهای موافقتنامه‌های بین‌المللی، تأثیر منفی نخواهد گذاشت.
4ـ کشورهای عضو تمامی اختلاف‌های ناشی از تعامل اقتصادی بین خود و یا بین بخشهای خصوصی را از طریق روشهای مسالمت‌‌آمیز و به طور دوستانه طبق اصول احرازشده حل و فصل خواهند نمود.
5 ـ همکاری‌ها از جمله شامل تجارت، صنعت، ارتباطات و اطلاعات، مالی، بانکی، سرمایه‌گذاری‌های مشترک، گمرک، بیمه و خصوصی‌سازی، کشاورزی، توسعه روستایی، انرژی، معادن و مواد معدنی، حمل و نقل و تدارکات، کارگران مهاجر، نقل و انتقال پول و امور مالی خرد، علوم و فناوری، کاهش فقر و توسعه منابع انسانی، محیط زیست، بهداشت، گردشگری، و کمکهای بشردوستانه، و دیگر حوزه های ممکن که توسط شورای وزیران یا سران تصمیم گرفته شده است و مشاوره و هماهنگی سیاسی در گردهمایی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواهند بود.
فصل 2ـ عضویت
ماده3ـ
1ـ اعضاء دی ـ هشت، هشت کشور بنیانگذار که پیشاپیش به عنوان طرفهای این منشور تلقی می‌شوند و دیگر کشورهایی هستند که ممکن است طبق بند (2) ماده (3) در آینده به این منشور بپیوندند.
2ـ این منشور برای الحاق کشورهای عضو باز می‌ماند.
3ـ هر کشور در حال توسعه که عضو سازمان ملل متحد می‌باشد و وابستگی‌های مشترک و روابط دوستانه با اعضاء بنیانگذار دارد، و به وفاداری به اهداف و اصول
دی ـ هشت به گونه مندرج در این منشور متعهد می‌باشد، می‌تواند از طریق دبیرکل برای عضویت در سازمان اقدام نماید. سازمان می‌تواند به شرط توصیه شورای وزیران و تصویب مبتنی بر اجماع سران، کشورهای مزبور را به عنوان عضو بپذیرد. عضویت، به محض الحاق کشور درخواست‌کننده به این منشور، از طریق تسلیم سند تصویب به دبیرخانه نافذ می‌شود.
4ـ کشورهای عضو به موجب منشور، از حقوق و تعهدات یکسانی برخوردار می‌باشند.
5 ـ کشورهای عضو به منظور اجرای مؤثر مفاد این منشور و رعایت تمامی تعهدات مربوط به عضویت، تمامی اقدامات را می‌پذیرند، به آنها احترام می‌گذارند و آنها را انجام خواهند داد.
ناظران
ماده4ـ
1ـ سازمان براساس توصیه کمیسیون و مشروط بر تصمیم مبتنی بر اجماع شورای وزیران می‌تواند عضویت ناظر هر کشوری از اعضاء سازمان ملل متحد را که اهداف و اصول سازمان، به گونه‌ای که در این منشور ذکر شده است، می‌پذیرد و تمایل به همکاری‌مفید و عملی در فعالیت‌ها و اهداف‌سازمان داشته باشد، بپذیرد.
2ـ سازمان بر مبنای توصیه کمیسیون و به شرط موافقت مبتنی بر اجماع شورای وزیران می‌تواند دیگر سازمانهای منطقه‌ای یا بین‌المللی را بپذیرد و عنوان ناظر را اعطاء نماید.
3ـ سازمان براساس پیشنهاد کمیسیون و تصویب مبتنی‌بر اجماع شورای وزیران، می‌تواند سازمانهای غیردولتی از کشورهای عضو را که دارای تخصص در فعالیتهای اولویت‌دار دی ـ هشت هستند، بپذیرد و عنوان ناظر را اعطاء نماید.
4ـ براساس پیشنهاد کمیسیون، وضعیت ناظر توسط شورای وزیران معلق یا خاتمه داده می‌شود. تعلیق یا خاتمه بلافاصله پس از ارائه اطلاعیه به کشور مربوط نافذ خواهد شد.
5 ـ شورای وزیران در مورد ماهیت تعامل ناظران در طی جلسات سازمان و تعامل آنها با سازمان و دبیرخانه دی ـ هشت در راستای قواعد مربوط به وضعیت ناظر، تصمیم‌گیری می‌نماید.
فصل3ـ ارکان اصلی دی ـ هشت
ماده 5 ـ
1ـ ارکان اصلی سازمان دی ـ هشت برای همکاری‌های اقتصادی عبارتند از:
الف) نشست سران کشورها یا دولتها
ب) شورای وزیران
پ) کمیسیون
ت) دبیرخانه
نشست سران کشورها یا دولتها
ماده6 ـ
1ـ نشست سران شامل سران کشورها یا دولتهای عضو می‌باشد و به عنوان رکن عالی سازمان دی ـ هشت عمل می کند.
2ـ نشست سران خط مشی و راهبردها را در همه زمینه‌ها بررسی و در مورد آنها تصمیم‌گیری می‌نماید تا اهداف سازمان حاصل گردد و هر موضوعی را نیز که از طرف اعضاء مهم تلقی گردد، بررسی می‌نماید.
3ـ نشست سران هر دو سال یک‌بار به صورت چرخشی در یکی از کشورهای عضو تشکیل جلسه می‌دهد. نشست سران از طریق مشورت، در مورد محل و تاریخ جلسه بعدی خود، تصمیم‌گیری می‌نماید.
4ـ دستور جلسه نشست سران توسط شورای وزیران با کمک کمیسیون و دبیرخانه تهیه می‌شود.
شورای وزیران
ماده7ـ
1ـ شورای وزیران متشکل از وزرای خارجه کشورهای عضو می‌باشد. این شورا در راستای راهبردها و خط مشی اتخاذ شده در نشست سران عمل می‌نماید.
2ـ شورا به‌منزله محلی برای تبادل نظرها و بررسی جامع تمامی مسائلی می‌باشد که پیش روی سازمان وجود دارد و همچنین صلاحیت دارد به عنوان بدنه‌ای تحت نظارت و رهنمود نشست سران تصمیم‌گیری نماید.
3ـ شورا، گزارش هایی را که توسط کمیسیون ارائه شده است، بازنگری می‌نماید و پیشنهادها و تصمیم‌ها را جهت ارائه به نشست سران تصویب می‌نماید. شورا می‌تواند هر وظیفه‌ای را که لازم می‌داند به کمیسیون محول نماید.
4ـ شورا، مسؤول آماده‌سازی تمام اسناد رسمی می‌باشد که باید مورد بررسی نشست سران قرار بگیرد.
5 ـ شورا سالی یک‌بار و در صورت نیاز، بیشتر از یک‌بار در قلمرو کشور عضوی که ریاست را عهده‌دار است یا هر کشور عضو دیگر یا مکانهای دیگر مورد توافق، تشکیل جلسه می‌دهد. شورا باید پیش از هر نشست سران تشکیل گردد.
کمیسیون
ماده 8 ـ
1ـ کمیسیون رکن اجرائی سازمان است و تحت رهنمود‌های شورای وزیران عمل می‌نماید.
2ـ کمیسیون متشکل از مقامهای ارشد وزارت امور خارجه، ترجیحاً در مقام سفیر، می‌باشد که توسط دولت متبوع خود به‌عنوان عضو کمیسیون منصوب می‌گردند.
3ـ هر عضو کمیسیون در کشور متبوع خود به عنوان کانون ملی تماس عمل می‌کند.
4 ـ کمیسیون گزارش فعالیتهای خود را به شورا ارائه می‌نماید و همچنین پیش‌نویس مقدماتی دستور جلسه و برنامه کاری شورا و نشست سران را به شورا ارائه می‌کند و پیش‌نویس تصمیم‌ها و بیانیه‌ها را برای نشست سران تهیه می‌نماید.
5 ـ کمیسیون در صورت نیاز و بر حسب زمان کارگروههای دائمی و گروههای ویژه را ایجاد می‌نماید، گزارش‌های آنها را بررسی و بر فعالیتهای آنها نظارت خواهد نمود.
6 ـ کمیسیون حداقل دو بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد که یک جلسه آن دقیقاً قبل از جلسه شورا می‌باشد. کمیسیون به منظور بررسی مسائلی که توسط شورا یا نشست سران به آن محول شده باشد، هرگونه و هر زمان که لازم باشد جلسات ویژه یا فوق‌العاده تشکیل می‌دهد.
7 ـ کمیسیون براساس تصمیم‌ها و دستورهای شورا و نشست سران ، دستور کار و برنامه کاری خود را اتخاذ می‌نماید.
دبیرخانه
ماده9ـ
1ـ دبیرخانه، مسؤولیت آغاز، هماهنگی و نظارت بر اجرای همه فعالیتهای
دی ـ هشت و جلسات مربوط به ارکان اصلی و جلسات فنی را عهده‌دار می‌باشد. مسؤولیت‌ها، وظایف و مسائل دیگر که مجموعه فعالیتهای روزانه دبیرخانه را شامل می‌شود، در آیین نامه کارکنان تعریف شده است.
2ـ دبیرخانه متشکل از دبیرکل که رئیس امور اداری سازمان می‌باشد و کارمندانی است که براساس آنچه که در اسناد قانونی درج گردیده است توسط سازمان تعیین می‌شوند.
3ـ دبیرکل به پیشنهاد و با تصمیم مبتنی بر اجماع شورای وزیران از بین شهروندان کشورهای عضو و با تصویب نشست سران برای یک دوره چهارساله غیرقابل‌تجدید طبق اصل چرخشی به ترتیب حروف الفبا با در نظر گرفتن شایستگی، درستی و تجربه منصوب میگردد. دبیرکل دارای رتبه سفیری در نظام دیپلماتیک کشور عضو خواهد بود.
ماده10ـ
1ـ دبیرکل عهده‌دار مسؤولیت های زیر می‌باشد:
الف) هماهنگی و یکسان‌سازی وظایف سازمان و از جمله پیگیری مؤثر اجرای پیشنهادها و تصمیم‌های ارکان اصلی دی ـ هشت
ب) ارائه ابتکار عمل، پیشنهاد و گزارش به ارکان اصلی سازمان در خصوص موضوعاتی که ممکن است در خدمت یا به زیان اهداف سازمان باشد.
پ) کمک به کشور میزبان برای تدارک جلسات نشست سران، شورای وزیران و کمیسیون در حد آماده‌سازی دستور کار جلسه و برنامه کاری با هماهنگی کشور عضوی که ریاست سازمان را بر عهده دارد.
ت) کمک به کشور میزبان در آماده‌سازی جلسات دی ـ هشت در حد ارائه خدماتی همچون تهیه پیش‌نویس دستور جلسه، برنامه کاری، تصمیم‌ها، پیشنهادها و بیانیه‌ها
گزارش‌های تمامی جلسات توسط کشور میزبان با مشورت نمایندگانی از دبیرخانه که در جلسه حضور دارند آماده می‌شود، و بلافاصله پس از تأیید جهت توزیع بین کشورهای عضو، به طور رسمی به دبیرخانه ارسال میگردد.
ث) آماده‌سازی اسناد کاری و یادداشت‌ها به منظور اجرای تصمیم‌های اتخاذشده توسط نشست‌سران، شورای وزیران وسایرجلسات بخشی درحوزه وزیران
ج) سازماندهی‌فعالیت‌ها و نشستهای بخشی و فنی با کمک کشورهای عضو
چ) تهیه برنامه کاری و بودجه سالانه دبیرخانه
ح) تسهیل و هماهنگی در برقراری ارتباط، مشورت‌ها و تبادل اطلاعات بین کشورهای عضو، در مورد همه موضوعاتی که در حیطه کار سازمان و دارای اهمیت برای کشورهای عضو باشد.
خ) انجام هر مسؤولیتی که توسط نشست سران یا شورای وزیران به آن واگذار می‌شود.
د) ارائه گزارش سالانه از عملکرد سازمان به شورای وزیران و گزارش دو سالانه به نشست سران
ذ) پیشنهاد ایجاد واحدهای ویژه و تابعه به منظور پیشبرد اهداف سازمان
ماده11ـ دبیرکل و کارمندان دبیرخانه در انجام وظایف خود نباید در پی کسب دستور از هیچ دولت یا مرجعی به جز سازمان باشند یا دستوری را بپذیرند. آنها باید از هرگونه عملی که ممکن است خدشه‌ای به موقعیت آنها به عنوان کارکنان بین المللی که تنها در مقابل سازمان مسؤول هستند، وارد سازد اجتناب نمایند. کشورهای عضو باید به این شخصیت منحصر به فرد بین‌المللی احترام بگذارند و نباید به هیچ طریقی در تلاش برای تأثیر‌گذاری بر آنها در انجام وظایف ایشان باشند. شرایط خدمت کارکنان تابع آیین نامه کارکنان می‌باشد.
نمایندگی دبیرخانه
ماده12ـ
1ـ دبیر کل به همراه کارمندان مورد نیاز در همه جلسات ارکان اصلی حضور می‌یابد و نطق شفاهی ایراد می‌نماید و بیانیه‌ها یا گزارش‌های کتبی را ارائه می‌کند و هر زمان که لازم باشد توضیحاتی را در مورد مسائل در حال بررسی ارائه می‌نماید.
2ـ در غیاب دبیرکل، نماینده‌ای مشخص در جلسات ارکان اصلی سازمان به نمایندگی از وی حضور می‌یابد و می‌تواند نطق شفاهی ایراد نماید و هر زمان که لازم باشد در مورد مسائل در حال بررسی توضیح دهد.
3ـ دبیرکل نمایندگی سازمان را در روابط خارجی بر عهده دارد. وی می‌تواند در صورت اقتضاء، یک یا چند نفر از کارکنان را به عنوان نماینده سازمان معین نماید.
4ـ دبیرکل می‌تواند یک یا چند نفر از کارکنان را برای حضور در جلسات فنی اعزام نماید.
فصل4ـ جلسات فنی
ماده13ـ
1ـ کشورهای عضو جلساتی همچون جلسات بخشی در حوزه وزیران، گروههای کاری، کارگاهها، جلسات تبادل نظر و اطلاعات، مقامهای فنی عالی رتبه، میزگردها، و نیروهای عملیاتی متشکل از متخصصان ارشد را به منظور تبادل نظر، بحث، مذاکره و ارائه پیشنهاد در زمینه فعالیتهای دی ـ هشت و زمینه‌های همکاری را میزبانی می‌نمایند.
2ـ وظایف همه جلسات فنی توسط کشور میزبان تعریف می‌شود و قبل از برگزاری جلسه مزبور مورد موافقت کشورهای عضو واقع میگردد.
3ـ کشور میزبان با مشورت دبیرخانه، گزارش همه جلسات فنی را آماده می‌کند و آن را به منظور بررسی، پیشنهاد و پیگیری، بی‌درنگ به کمیسیون تسلیم می‌نماید.
فصل5 ـ ریاست دی ـ هشت
ماده14ـ
1ـ کشور عضوی که میزبان نشست سران است ریاست دی ـ هشت را عهده‌دار می‌شود و تا نشست بعدی سران تمامی تلاش خود را در جهت ارتقای اهداف سازمان به‌کار می‌بندد.
2ـ رئیس دی ـ هشت، ریاست تمام جلسات ارکان اصلی و فنی را بر عهده دارد. نماینده رئیس بعدی می‌تواند در تمامی جلسات دی ـ هشت به عنوان همکار رئیس در جلسه عمل کند.
فصل6 ـ آیین کار
زبان رسمی
ماده15ـ زبان انگلیسی به عنوان زبان رسمی سازمان در همه جلسات، اسناد و مکاتبات می‌باشد.
دستور کار جلسه
ماده16ـ
1ـ دبیرخانه با مشورت رئیس دی ـ هشت و کشور میزبان، پیش‌نویس دستور کار جلسه را برای جلسات ارکان اصلی سازمان آماده می‌نماید.
2ـ در مورد سایر جلسات دی ـ هشت، به جز مواردی که در بند (1) بالا ذکر شد، کشور میزبان دستور کار جلسه، برنامه کاری، وظیفه و ترتیبات اجرائی را تهیه می‌کند و حداقل یک ماه قبل از جلسه مربوط، آنها را جهت توزیع در اختیار دبیرخانه دی ـ هشت قرار خواهد داد.
برگزاری جلسات
ماده17ـ
1ـ جلسات ارکان اصلی براساس آیین کار سازمان اداره میگردد.
2ـ حضور اکثریت نسبی کشورهای عضو، حد نصاب برای تشکیل جلسات دی ـ هشت می‌باشد.
3ـ جلسات فوق‌العاده کمیسیون، شورا و یا نشست سران با درخواست کشورهای عضو برگزار می‌شود. یک یا چند کشور عضو می‌توانند پیشنهاد تشکیل جلسه فوق‌العاده کمیسیون، شورا و یا نشست سران را ارائه نمایند. پیشنهاد تشکیل جلسه به همراه اسنادی که تشکیل جلسه را توجیه می‌کنند حداقل سی روز قبل از تاریخ پیشنهادی به رئیس ارسال میگردد. رئیس درخواست تشکیل جلسه را به همراه اسناد مربوط بین کشورهای عضو توزیع می‌کند. جلسه فوق‌العاده جز در صورتی که حداقل یک کشور عضو، هفت روز پس از دریافت اطلاعیه، اعتراضی را مطرح نماید، تشکیل می‌شود. جلسه فوق‌العاده با موافقت رئیس، در قلمروی کشور درخواست‌کننده تشکیل میگردد.
4ـ جلسات ارکان اصلی سازمان به صورت چرخشی در قلمرو کشورهای عضو برگزار میگردد. بنابراین هر کشور عضوی برای میزبانی جلسات فنی دی ـ هشت واجد شرایط می‌باشد. چگونگی میزبانی چنین جلساتی توسط کمیسیون تصمیم‌گیری می‌شود.
تصمیم‌گیری
ماده18ـ
1ـ تمام تصمیم‌ها در نشست سران، شورا و کمیسیون با اجماع اتخاذ میگردد.
2ـ تصمیم‌ها در جلسات فنی دی ـ هشت می‌تواند به‌وسیله اکثریت نسبی اعضای حاضر و رأی دهنده اتخاذ گردد. در صورت اختلاف نظر، کشور یا کشورهای مربوط می‌توانند مواضع خود را ثبت نمایند یا حق درنظرگرفتن قید تحدید تعهد را اعمال نمایند.
فصل7ـ روابط خارجی سازمان
ماده19ـ
1ـ دی ـ هشت می‌تواند روابط دوجانبه همکاری‌های سودمند با دیگر کشورها، سازمانهای منطقه‌ای یا بین‌المللی، مؤسسات، و سازمانهای غیردولتی به منظور ایجاد شریک و یا آغاز پروژه‌های مشترک را برقرار نماید. ماهیت و میزان چنین همکاری‌هایی با تصمیم مبتنی بر اجماع شورای وزیران مشخص خواهد شد.
2ـ نمایندگان کشورها، سازمانهای بین‌المللی و منطقه‌ای، مؤسسات یا سازمانهای غیردولتی، به ابتکار کشور میزبان و به شرط اطلاع قبلی همه کشورهای عضو، می‌توانند به مراسم افتتاحیه و یا اختتامیه نشست سران دعوت شوند.
فصل8 ـ حل و فصل اختلاف‌ها
ماده20ـ
1ـ در صورت بروز اختلاف بین دو یا چند کشور عضو در ارتباط با تفسیر یا اجرای این منشور، طرفهای اختلاف برای بررسی و اتخاذ سامانه (سیستم) مناسب با یکدیگر مشورت و در صورت نیاز، اختلاف را به شورا ارجاع می‌نمایند. دبیرکل هم می‌تواند طرف مشورت قرار گیرد یا از وی درخواست شود تا از مساعی جمیله استفاده نماید.
2ـ در صورت نقض جدی منشور یا عدم تبعیت، موضوع جهت بررسی و اتخاذ تصمیم مناسب به نشست سران ارجاع داده می‌شود.
فصل9ـ بودجه و امور مالی
بودجه
ماده21ـ
1ـ بودجه دبیرخانه از طریق حق عضویت کشورهای عضو براساس مقیاس ارزیابی ایجاد شده توسط شورای وزیران تأمین می‌شود.
2ـ «مقررات مالی دبیرخانه دی ـ هشت » همه موضوعات مربوط به بودجه و امور مالی را در بر می‌گیرد. هرگونه اصلاح این مقررات مستلزم بررسی و تصمیم‌گیری مناسب از سوی شورا می‌باشد.
3ـ دبیرخانه بودجه هر سال را قبل از پایان ماه مارس (فروردین) سال قبل تهیه می‌کند و آن را برای بررسی، پذیرش و ارائه توصیه‌هایی به شورای وزیران برای تصویب نهائی به کمیسیون تسلیم می‌نماید.
کمکهای داوطلبانه
ماده22ـ در راستای اهداف و اصول دی ـ هشت، کمکهای داوطلبانه و یا مشارکت‌های پروژه محور از کشورهای عضو دی ـ هشت، سایر کشورها، سازمانهای بین‌المللی، نهادها، مؤسسات خصوصی، یا سازمانهای غیردولتی مورد استقبال قرار می‌گیرد. شیوه‌های لازم ناظر بر مدیریت چنین کمکهایی بر مبنای توصیه کمیسیون توسط شورا اتخاذ میگردد. کمکهای مالی به همان شیوه بودجه معمول سازمان مشمول حسابرسی و بازرسی می‌باشند.
فصل 10ـ مفاد حقوقی
شخصیت حقوقی دی ـ هشت
ماده23ـ
دی ـ هـشت به عنوان یک سـازمان بین دولتـی از شخصیـت و اهلیت حقوقی برخوردار است.
امتیازها و مصونیتها
ماده24ـ
1ـ دی ـ هشت در قلمرو کشورهای عضو، از شخصیت حقوقی و امتیازها و مصونیت‌هایی برخوردار خواهد بود که برای انجام وظایف و اجرای اهداف و مقاصد آن ضروری است.
2ـ امتیازها و مصونیت‌های کارکنان دبیرخانه در کشور میزبان در موافقتنامه مقر درج میگردد.
3ـ نمایندگان کشورهای عضو و مقامهای سازمان از امتیازها ومصونیت‌هایی که در موافقتنامه مقر درج می‌شود، برخوردار می‌گردند.
کناره‌گیری
ماده25ـ
1ـ هر کشور عضو می‌تواند از طریق ارسال اطلاعیه رسمی به دبیرخانه دی ـ هشت از سازمان کناره‌گیری نماید.
2ـ کناره‌گیری در پایان سال مالی تاریخ اطلاعیه نافذ می‌شود، تمامی تعهدات تا اتمام کامل آنها، معتبر خواهند بود.
فصل11ـ اصلاحات
ماده26ـ
1ـ هرکشور عضو از طریق دبیرخانه می‌تواند اصلاحاتی را درمورد این منشور پیشنهاد نماید. اصلاحیه منشور بنا به پیشنهاد کمیسیون توسط شورا انجام میگردد.
2ـ اصلاحات این منشور برای تمامی اعضاء زمانی لازم‌الاجراء میگردد که اعضای شورا آن را با اجماع پذیرفته باشند و طبق فرآیند‌های قانون اساسی کشورهای متبوع، همه اعضای شورا آن را به تصویب رسانده باشند.
فصل12ـ مفاد پایانی
ماده27ـ
1ـ منشور توسط کشورهای عضو طبق رویه قانون اساسی کشورهای متبوع آنها تصویب خواهد شد و سند تصویب به دبیرخانه سپرده می‌شود. دبیرخانه پس از دریافت سند تصویب، کشورهای عضو را به صورت رسمی آگاه می‌نماید.
2ـ منشور از اولین روز ماه بعد از تاریخی لازم‌الاجراء می‌شود که دبیرخانه، اسناد تصویب پنج کشور عضو را دریافت نماید.
3ـ منشور برای هر کشور عضوی که پس از تاریخ لازم‌الاجراء شدن منشور، آن را تصویب نماید، همانطور که در بند (2) پیش‌بینی شده است در تاریخی لازم‌الاجراء می‌شود که آن کشور سند تصویب را به دبیرخانه می‌سپارد.
4ـ این منشور در یک نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم شده است.
برای گواهی مراتب بالا، امضاءکنندگان زیر که برای این منظور مجاز می‌باشند، این منشور را امضاء نموده‌اند.
این سند در اسلام آباد پاکستان تاریخ 22 نوامبر 2012 میلادی (2/9/1391 هجری‌شمسی) در یک نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم شده است.
ـ از طرف جمهوری مردمی بنگلادش
ـ از طرف جمهوری عربی مصر
ـ از طرف جمهوری اندونزی
ـ از طرف جمهوری اسلامی ایران
ـ از طرف مالزی
ـ از طرف جمهوری فدرال نیجریه
ـ از طرف جمهوری اسلامی پاکستان
ـ از طرف جمهوری ترکیه
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره منضم به متن منشور شامل مقدمه و بیست و هفت ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ هجدهم مردادماه یکهزار و سیصد و نود و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 4/6/1394 به تأیید شورای نگهبان رسید.