آئین چک چکو از ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش در استهبان فارس و بعضی دیگر از شهرهای این استان تاریخی و کهن کشور برگزار میشده است.
مردم این شهر مانند دیگر عاشقان در مناطق مختلف کشور به شیوه خود مراسم عزای حسین(ع) را برگزار میکنند.
برگزاری آیین چک چکو در استهبان از دیر باز در ایام محرم و عصر عاشورا مرسوم بوده و نوعی نمایش مذهبی است.
در این آئین، دسته عزاداران با لباسهای سیاه و شالهای سبز در یک دایره دور حوض حلقه میزنند و در فاصله یک قدمی میگردند، در حالی که در میان دستهایشان چوبهای کوچکی به نرمی میچرخد.
در میانه مرثیهخوان ایستاده و میخواند: «این دل تنگم عقدهها دارد / گوئیا میل کربلا دارد»
مردان سیاهپوش چوبها را به بالای سر میبرند و بر هم میسایند و با آهنگ مرثیهخوان تکرار میکنند: «کز لبش جاری صوت قرآن است»
و صدای چک چک چوبها با صدای مرثیهخوان در هم میپیچد.
عزاداران با در دست گرفتن دو چوب (یا دو سنگ) به دور فردی که نوحه میخواند حلقه میزنند و با آهنگ او دستها را بالای سر میبرند، دو بار چوبها (سنگها) را به هم میزنند و پس از خم شدن، دوباره آنها را بین پاها به یکدیگر میزنند.
سپس قدمی به جلو و بعد قدمی به عقب بر میدارند. در همین حال مرثیهخوان به نوحه خود ادامه میدهد و عزاداران بیت اول نوحة او را تکرار میکنند.
این آئین شکلی سمبلیک از اتفاقاتی است که پس از شهادت امام حسین(ع) روی میدهد.
مردم شهر استهبان معتقدند بر اساس روایت مورخین، پس از شهادت امام حسین (ع) لشکریان یزید به دستور شمر با اسبهایشان بر جنازه شهدای کربلا میتازند و آئین چک چکو، واکنش به سم کوبی اسبان اشقیا بر بدنهای مطهر اولیا است.