بریدن سر، سوزاندن در قفس، اعدام با برق، به دندان کشیدن قلب سرباز سوری پس از کشته شدن وی در مقابل دوربین و تصویر پیکر بی جان آیلان سه ساله در سواحل ترکیه فقط قسمتی از اخباری است که این روزها گوش هایمان به شنیدن آن عادت کرده است.
داعش از کجا آمد؟
تشکیل ریشه های این گروهک تروریستی خشن را می توان در سال 2004 جست. نسب آنها به جماعت توحید و جهاد می رسد که در سال 1990 به رهبری ابو مصعب الزرقاوی تاسیس شد و در سال 2004 به شبکه القاعده پیوست سپس به القاعده عراق معروف شد.
الزرقاوی همواره به فتواهای ابن تیمیه استناد می کرد. ابن تیمیه پدر معنوی تمام گروهکهای تندرو تروریستی است. او با مرجعیت عقل به طور کل مخالف بوده و هر گونه تامل با کفار را حرام می داند. وی شیعیان را هم در دایره ی کفار قلمداد می کند.
دو سال بعد در سال 2006 هسته اولیه گروهک داعش با گسترش فعالیت ها مجلس شورای مجاهدین را تشکیل داد که یک قدرت مهم در استان الانبار عراق به حساب می آمد.
پس از سیزده اکتبر 2006 مجلس شورا به همراه چند گروه شورشی دیگر، دولت اسلامی عراق را تشکیل داد. ابوایوب المصری و ابو بکر بغدادی دو رهبر اصلی دولت اسلامی بودند که در یکی از عملیات های المصری به هلاکت رسید و البغدادی جایگزین وی شد.
سوریه متشنج می شود؛ داعش به این کشور نقل مکان می کند
با آغاز جنگ داخلی سوریه برای براندازی بشار اسد نیروهای ابوبکر البغدادی وارد سوریه شدند و در هشت آوریل 2013 نام دولت اسلامی عراق و شام را بر خود نهادند. در روزهای ابتدایی سوریه بهت زده در مقابل حملات آنها منفعل بود و داعشی ها با تجهیزات پیشرفته توانستند به سرعت شمال شرقی سوریه را تصرف کرده و شهر رقه را به عنوان پایتخت حکومت خود اعلام کنند.
سیاه پوشان داعش هم چنان به فتوحات خود ادامه می دهند
در این روزها، داعش موفق شد دومین شهر بزرگ عراق یعنی موصل را به تصرف خود درآورد ولی از این پس روند تصرفات این گروهک در سراشیبی قرار گرفت و با فعالیت های ارتش عراق در فروردین 1394 شهر تکریت که منطقه مهم و استراتژیک به حساب می آمد پس گرفته شد.
رویای خلافت جهانی
داعش خلافت خود را جهانی می داند و پس از نفوذ در سوریه و تشکیل کامل دولت عراق و شام به اقداماتی نظیر چاپ اسکناس، صدور گذرنامه و فروش نفت مبادرت کرد.
نقشه فرضی سیاه رنگ
این گروهک امروزه مناطقی از سوریه و عراق را در اختیار دارد و در مناطقی هم که از آنها پس گرفته شده تاسیسات زیربنایی را به طور کلی ویران کرده اند.
اما هدف اصلی آنها تصرف تمام عراق، سوریه بعلاوه شبه جزیره عربستان و شمال آفریقا و اندلس تا خراسان بزرگ (شرق ایران، افغانستان، پاسکان،ترکمنستان،ازبکستان،قزاقستان،غرب چین، بنگدلاش، هند و سریلانکا)است.
نیروها، منابع مالی و فعالیت های رسانه ای
برآوردهای متفاوتی از تعداد جنگجویان این گروهک شده است. سازمان سیاه تعداد مبارزان این گروه را در عراق و سوریه در یک گزارش بین بیست تا سی و یک هزار نفر برآورد کرده.
دیدبان حقوق بشر سوریه در اوت 2014 هشتاد هزار نفر برآورد کرده است و فرمانده ارتش سوریه نیز در دسامبر همان سال نیروهای داعشی را هفتاد هزار نفر برآورد کرد.
منابع مالی این گروهک از غارت سرزمین های اشغالی، فروش نفت چاه های تصرفی، گروگان گیری در برابر دریافت پول و از همه مهمتر حمایت های دولت هایی چون آمریکا که در پی تامین امنیت رژیم صهیونیستی و تضعیف سوریه که خود یکی از پایه های مقاومت در منطقه به حساب می آید تامین می شود.
از نکات جدید و قابل تامل این گروهک که در گذشته بین دیگر گروهک های تروریستی وجود نداشت فعالیت های رسانه ای در جهت ایجاد رعب و وحشت در جهان و همچنین عضوگیری عظیم از طریق فضای مجازی است.
سابق بر این چنین فعالیت هایی در گروهک های تروریستی دیده نمی شد. داعش با حرفه ای ترین ابزار رسانه کلیپهایی می سازد که وحشت را به جان هر بیننده ای می اندازد. با کمی دقت به نحوه فیلمبرداری، صدابرداری و تدوین این کلیپها متوجه خواهیم شد که آنها به دست افراد مبتدی ساخته نمیشود و نشان می دهد این گروهک خشن از حمایت کشورهای غربی برخوردار است.
آنها با فعالیت در فضای مجازی از تمام جهان عضوگیری می کنند و در کلیپ ها به مخاطبان القا می کنند که ما به زودی قسمت های بزرگی از دنیا را با خشونت فتح خواهیم کرد. چنین فعالیت هایی باعث می شود حتی اگر اقدامات داعش تا این حد گسترده نباشد موجی از اسلام ستیزی در جهان خصوصا در غرب شکل بگیرد.
وقتی دست نشانده آمریکا از کنترل خارج می شود
در ساعات پایانی روز دوشنبه 21 سپتامبر 2014 خبرهایی از نخستین حملات ایالات متحده به همراه برخی متحدانش در منطقه منتشر شد. اما این حملات راه به جایی نبرد و به تضعیف این گروهک منجر نشد. حالا دیگر بحران داعش دامن غرب را هم با هجوم مهاجران گرفته بود. سیل عظیمی از مردم آواره برای دستیابی به رویای امنیت و زندگی آرام به سمت اروپا روانه شده بودند. غرب که از ورود آورگان و تامین منابع مالی آنها واهم داشت از طرفی هم نگران بود ورود اعراب مسلمان به این کشورها ترکیب جمعیتی را طی سالهای آتی برهم بزند.
روسیه آستین بالا می زند؛ معادلات منطقه عوض می شود
اگرچه کمی دیر شده بود اما روسیه پس از درخواست دولت بشار اسد با مجوز پالمان مسکو حملات هوایی خود را آغاز می کند و خسارات چشمگیری به داعش وارد می شود. ایران که از ابتدای شروع این بحران در دو کشور سوریه و عراق همواره راهبرد ثابتی را مبنی بر تقویت دولت مرکزی پیش گرفته بود با آموزش نیروها و ایفای نقش مستشاری در منطقه در راستای تضعیف داعش قدم برمی دارد. این ائتلاف که در روزهای گذشته به موفقیت هایی دست پیدا کرده به ائتلاف چهارگانه ایران – روسیه – سوریه – عراق معروف شده است.
حالا چشم تمام جهان به این ائتلاف است که اگر بتواند گره ایی از گره های خاورمیانه را باز کند می تواند استراتژی ایران در تامین امنیت در منطقه را به یک الگوی جهانی تبدیل کند.