به گزارش گروه محیط زیست خبرگزاری برنا، پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست روز سه شنبه در نشستی با خبرنگاران اظهار کرد: پایش هفت استان ساحلی کشور جزو برنامه های این سازمان است که در گذشته سالی یک بار انجام می شد، اما پس از آن در هر فصل و اکنون ماهانه در 40 ایستگاه انجام می شود.
وی افزود: این پایش ها در مورد آلودگی های نفتی، میکروبی و فاضلاب ها است که نشان می دهد سواحل شمالی بیشترین آلودگی را در بخش میکروبی دارند که بر این اساس شنا کردن و بهره برداری کردن از آنها نباید انجام شود.
فرشچی ادامه داد: در این راستا مذاکراتی با وزارت کشور داشته ایم تا شناگاه های سواحل شمالی کشور بار دیگر جانمایی شوند.
وی به ورود فاضلاب به آب های شمالی کشور اشاره کرد و گفت: قرار بود در برنامه پنجم توسعه مساله فاضلاب ها به طور کامل برطرف شود که این کار انجام نشد و اکنون شاهد حجم زیادی از فاضلاب های خانگی، صنعتی و کشاورزی در دریای خزر هستیم.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مشکل فاضلاب در استان های جنوبی کمتر است هرچند تا حدودی در بندرعباس و بوشهر دیده می شود.
بازنگری قوانین و مقررات دریایی
فرشچی گفت: از دیگر اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست بازنگری قوانین و مقررات حاکم بر دریاها است زیرا با توجه به شکنندگی و حساسیت سواحل، این قوانین کافی نیست؛ از این رو درصدد انجام بازنگری آنها هستیم.
مخالفت سازمان محیط زیست با ایجاد صنعت اوراق سازی کشتی
فرشچی ادامه داد: تقاضاها در کشور برای اوراق کردن کشتی های غرق شده در دریا بسیار زیاد است اما سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل آلوده بودن این صنعت و اثرات نامطلوب محیط زیستی آن با ایجاد این صنعت مخالف است.
وی با بیان اینکه اوراق سازی کشتی (اسکراپ) صنعت بسیار کثیفی است، گفت: 180 کشور ساحلی در دنیا وجود دارد که فقط پنج کشور چین، اندونزی، هند، پاکستان و ترکیه صنعت اوراق کشتی را دارند.
فرشچی تاکید کرد: با توجه به اینکه این صنعت درآمد اقتصادی بسیار زیادی برای کشورها دارد اما به علت آلوده بودن آن حاضر نیستند اوراق سازی را در کشور خود انجام دهند زیرا به مرور آلودگی هوا، خاک، آب و تنوع زیستی را به همراه خواهد داشت.
وی با بیان اینکه اگر روزی قرار باشد مراکز اوراق سازی کشتی در کشور ایجاد کنیم باید امکان سنجی برای این صنعت را با جدیت درنظربگیریم، افزود: بنابراین مطالعه ای در قالب یک طرح از سال گذشته آغاز شد و اکنون 90 درصد آن به پایان رسیده است.
فرشچی گفت: بسیاری از کشورهای همسایه به ویژه عراق که کشتی های غرق شده زیادی دارند مایل هستند برای اوراق کردن آنها را به ایران بفروشند اما ما معتقدیم که نباید این صنعت را در کشور داشته باشیم.
وی گفت: 150 کشتی غرق شده که بدون موتور و مخزن هستند در عراق وجود دارد که اوراق کردن آنها می تواند مواد اولیه کارخانه های فولاد را تامین کند اما هنوز هیچ اقدامی برای خرید آنها انجام نشده است.
فرشچی ادامه داد: همچنین حدود 270 کشتی غرق شده در اندازه های مختلف در مسیر اروندرود وجود دارند و صدها کشتی نیز در کف خلیج فارس و دریای عمان هستند و از آنجا که بازسازی اروندرود از نظر رونق کشتیرانی یکی از اهداف دولت یازدهم است، درنظرداریم این طرح را با دقت بیشتری مطالعه کنیم.
وی افزود: از این رو قرار است این طرح به صورت پایلوت انجام شود به این صورت که دو تا سه کشتی بدون موتور و مخزن سوخت (فقط بدنه) اوراق تا نتیجه تاثیر آن بر محیط زیست مشخص شود.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ترکیه که دارنده صنعت اوراق سازی کشتی است ادعا می کند اثرات زیست محیطی آن را به حداقل رسانده است از این رو درنظرداریم از مراکز فعال ترکیه در این زمینه بازدید کنیم.
اوراق سازی کشتی ها به صورت قاچاق
فرشچی گفت: اکنون اوراق سازی کشتی ها به صورت غیرقانونی در سواحل و در مورد کشتی های کوچک انجام می شود و برخی مالکان کشتی های کوچک آنها را برای مدتی در سواحل رها می کنند و پس از گذشت زمان به مرور و آرام آرام اقدام به اوراق سازی آن می کنند.
همکاری ایران با راپمی در زمینه کشند قرمز
فرشچی اظهار کرد: یکی از فعالیت های معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست همکاری با راپمی (حفاظت از محیط زیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان) در زمینه پدیده کشند قرمز است زیرا بروز آن در دریاها موجب از بین رفتن تعداد زیادی از آبزیان می شود.
وی گفت: همچنین در دو سال گذشته پروژه هایی در راستای حفاظت از تنوع زیستی برخی گونه ها مانند لاک پشت ها، آبسنگ های مرجانی، جنگل های حرا، مطالعه روی علل مرگ و میر پستانداران و زیستگاه ها با همکاری راپمی تعریف و انجام شده است.
آغاز پروژه پهنه بندی سواحل مکران
فرشچی اظهار کرد: با توجه به اهمیت دریاها و حفاظت از آنها، اکنون برنامه دولت برای توسعه 70 درصدی مناطق ساحلی و دریایی است که تمرکز زیادی روی سواحل مکران دارد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: بر این اساس پروژه پهنه بندی سواحل مکران را آغاز کرده ایم که بر این اساس مطالعات جانمایی صنایع و تصمیم گیری در مورد استقرار آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: پیشنهادهایی برای استقرار برخی صنایع مانند پتروشیمی ها، کشتی سازی، اسلکه، بندر و فولاد در سواحل مکران داده شده که ایجاد تمام آنها نیاز به مجوز محیط زیست دارد.
لزوم بازنگری قوانین مربوط به محیط زیست مناطق آزاد
فرشچی گفت: اکنون در قانون مناطق آزاد، سازمان حفاظت محیط زیست جایگاهی ندارد و به عنوان ناظر مطرح نشده است زیرا این وظیفه برعهده سازمان مناطق آزاد است از این رو درخواست کرده ایم تا در برنامه ششم توسعه این قانون بازنگری شود.
وی افزود: اما با پیگیری های سازمان حفاظت محیط زیست سال گذشته رییس این سازمان را به عنوان عضو شورای مناطق آزاد پذیرفتند.
فرشچی تاکید کرد: در برخی موارد سازمان محیط زیست با مناطق آزاد در مناطق حفاظت شده همپوشانی دارد بنابراین بازنگری این قانون برای نظارت بهتر بر مناطق تحت پوشش الزامی است.
43 درصد از آبسنگ های مرجانی جزیره کیش سفید شدند
مدیرکل دفتر سواحل و زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: کمیته بررسی وضعیت آبسنگ های مرجانی اعلام کرده که 43 درصد از مرجان های جزیره کیش دچار پدیده سفید شدگی شده اند.
داود میرشکار گفت: گزارشی از سفیدشدگی آبسنگ های مرجانی در برخی جزایر جنوبی کشور از جمله خارک، خارکو، نایبند، تنب بزرگ، تنب کوچک، ابوموسی و چابهار داشتیم که بر این اساس گروهی برای پایش وضعیت مرجان ها تشکیل و به محل اعزام شدند.
وی اظهارکرد: ورود به تنب بزرگ و کوچک به علت برخی ملاحظات با تاخیر انجام شد اما بررسی ها نشان داد که 43 درصد از آبسنگ های مرجانی جزیره کیش سفید شدند.
وی گفت: سفید شدگی شاخصی است برای ارزیابی سلامت آبسنگ های مرجانی است زیرا برخی از آنها کاملا سفید نشده اند از این رو امکان برگشت آنها بسیار زیاد است.
وی ادامه داد: براین اساس پایش در دو مرحله انجام می شود یکی در شرایط بروز پدیده و دیگری زمانی که هوا تا حدودی خنک شده باشد تا ببینیم چند درصد از مرجان هابازگشته اند.
میرشکار افزود: در سه منطقه شرق و غرب جزیره خارکو و شمال جزیره خارک نیز بررسی انجام شد که نشان داد مرجان های بخش شرقی و شمالی جزیره خارک در سلامت مناسب به سر می برند اما غرب جزیره خارکو به علت ساکن بودن جریان های آبی و افزایش دما حدود 40 درصد از مرجان ها سفید شده اند.
وی گفت: بررسی در چابهار نیز نشان داد که حدود 50 درصد آبسنگ های مرجانی این جزیره نیز سفید شده اند که بیشترین علت آن فعالیت های انسانی و تا حدودی کدورت آب اعلام شد.
هیچ مجوزی برای استحصال از دریا صادر نشده است
معاون دفتر سواحل و زیست بوم های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: این سازمان هیچ مجوزی برای استحصال از دریا صادر نکرده و بعد از این نیز صادر نخواهد کرد زیرا با پدیده دریاخواری کاملا مخالف است.
شهرام فداکار روز سه شنبه در نشست خبری اظهارکرد: در قانون اراضی و سواحل آمده است استحصال زمین یا تصرف عرصه های دریایی ممنوع و هیچ نهادی اجازه صدور ثبت آن را ندارد اما اکنون شاهد پدیده دریاخواری در شمال و جنوب کشور هستیم.
وی تاکید کرد: متولی مقابله با این پدیده سازمان حفاظت محیط زیست نیست اما در صورتی که مساله زیست محیطی مطرح شود دخالت می کند، متولی آن وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری است.
فداکار با بیان این که عدد و رقم صحیحی از گسترش این پدیده در کشور نیست گفت: بررسی ها نشان می دهد تا کنون 300 هکتار در عسلویه، 35 هکتار در قشم و 14 هکتار در کیش زمین خواری صورت گرفته است که در این زمینه مشکل ما هم با دستگاه های خصوصی و هم دولتی است که این پدیده در مقیاس وسیع توسط دستگاه های دولتی انجام می شود.
وی گفت: در دریای خزر تراز آب آن حدود 80 سانتی متر کاهش یافته است و این میزان از عرصه دریایی به خشکی ملحق شده که این مساله موجب شد مالکان آن مناطق که بیشتر خصوصی هستند اقدام به ایجاد موج شکن کنند.
وی ادامه داد: نگرانی ما از این است که این موج شکن ها به مرور موجب خشک شدن زمین شوند و بعد از آن پدیده زمین خواری توسعه بیشتری یابد.
فداکار گفت: در کارگروه تخصصی سواحل از شورای عالی امنیت ملی درخواست مجوز برای مقابله با این پدیده و بازدید از سواحل مازندران را به صورت پایلوت داشته است.
وی گفت: در قانون برنامه چهارم بحث سواحل با ارجحیت سواحل خزر مطرح شده بود اما آن طور که باید به آن رسیدگی نشد.
وی درباره آزادسازی سواحل تصرف شده گفت: سازمان محیط زیست متولی آزادسازی این اراضی نیست بلکه این وظیفه به وزارت کشور واگذار شده است.