مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، درباره وقایع اخیر و سرنگونی هواپیمای سوخو روسی گفت: آنچه در صحنه عملیاتی سوریه باید به آن توجه کرد این است که اتفاق های اخیر جهان را می توان نوعی رقابت تاریخی میان روسها و کشورهای اروپایی در خاورمیانه قلمداد کرد. صحنه کنونی سوریه، مزرعه کاشت درگیری میان اتحادیه اروپا و روسیه با متحدین سوریه در آن منطقه عملیاتی است.
وی ادامه داد: نباید فراموش کنیم آمریکایی ها در پی ایجاد یک فضای مثبت برای حضور ناتو در منطقه خاورمیانه و سپس گسترش آن به کل هارت لند بزرگ یعنی نوهارت لند و سپس هارت لند اولیا هستند. از طرف دیگر هزینه های ایجاد یک فضای مناسب برای حضور اتحادیه اروپا در منطقه هارت لندنو یعنی خاورمیانه عربی را در زمینه مناطق عملیاتی سوریه مدیریت بکند .به این ترتیب هم اکنون روس ها در سوریه حضور دارند و تلاش دارند که سوریه با که به عنوان منطقه کلاسیک نفوذ روس ها در منطقه خاورمیانه از قبل موجود بوده است حفظ کند و از طرف دیگر اتحادیه اروپا و فرانسه با نمایندگی فرانسه در منطقه سوریه فعال تر شده اند.
مطهر نیا گفت: با توجه به این معنا اتحادیه اروپا که ترکیه نیز عضوی از آن در آینده احتمالی محسوب می شود زمینه های تعرض و درگیری میان خود و روسیه را در آینده در یک حرکت پیش زمینه ای شاهد هستیم در این چارچوب ما استحکاک میان ترکیه و روسیه در ارتباط با هواپیماهای روسی و امکان تخطی به مرزهای داخلی ترکیه را باید مورد تحلیل قرار بدهیم. این معنی می تواند تا حدود زیادی از اصطکاک های موجود میان ترکیه و روسیه به عنوان عضو کنونی ناتو و عضو احتمالی اتحادیه اروپا را به همراه داشته باشد.
این کارشناس روابط بین الملل اظهار کرد: شرایطی که امروز در جهان مشاهده می کنید محصول دوران گذار و رسیدن به نظم نوین جهانی است. امروز در جهان دنیای چند قطبی در حال شکل گیری است. آمریکا زمینه هایی را برای ایجاد و بستر سازی لازم داد که هم اکنون تحولات موجود در خاورمیانه در ارتباط با داعش به دنبال ایجاد چنین فضایی است. نباید فراموش کرد که در قرن حاضر فرضیه هایی به وجود آمده است که از منظر تحولات بین الملی می توان نشانه هایی از ایجاد چنین فضایی را در آن دید. از یک سو آمریکا در دهه گذشته بدون توجه به موضع گیری متحدان اروپایی خود و با دور زدن شورای امنیت سازمان ملل متحد به عراق حمله می کند و قبل از آن با استفاده از وضعیت پدید آمده در 11 سپتامبر به سمت ایجاد یک فضای مثبت در جهت لشکر کشی به هارت لند بزرگ از طریق ضعیف ترین بخش آن یعنی افغانستان وارد عمل می شود و حتی می بینیم که در آن زمان یک اجماع جهانی بر علیه تروریسم را بر اساس 11 سپتامبر به وجود می آورد.
مطهرنیا ادامه داد: پس از حمله به عراق این فعالیت ها را گسترش بیشتری پیدا کرد. در همین حال ما شاهد هستیم که بعد از جریان حمله به عراق زمینه ها بر هم گرایی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در جهت ایجاد فضای مناسب پس از روی کار آمدن در جریان پرونده هسته ای ایران یک جریان شکل می گیرد و مدیریت می شود هم اکنون نیز آنچه وجود دارد نوعی اجماع جهانی در آرایش شکلی بر ضد داعش به عنوان یکی از مظاهر اصلی تروریست به گونه ای است که آمریکا آن را مدیریت می کند. اما در یک آینده نگاری وسیع آمریکا به دنبال ایجاد تنش های معنادار در طیف های قدرت آینده جهان در مقابل ایالات متحده آمریکا ایجاد کند.
وی افزود: آمریکا هم اکنون در اکراین و سوریه بذرهای اختلاف میان روسیه و متحدانش را با اتحادیه اروپا کاشته است. ما در اکراین هم شاهد همین موضوع بودیم و سوریه نیز این چنین است. این فعل و انفعالات می تواند در آینده زمینه های ایجاد یک فضای مناسب برای حمایت از اتحادیه اروپا در خاورمیانه عرب و یا هارت لند نو را فراهم کند و بده بستان های تاریخی را در هندسه جهانی آینده قدرت شکل و محتوا ببخشد.