به گزارش خبر گزاری برنا، با سپری شدن ایام بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار و برگزاری حدود 2500 برنامه از سوی نهاد کتابخانه‌ها در سراسر کشور، محمد اله‌یاری فومنی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی به ارائه گزارشی از آنچه در این ایام صورت گرفت، پرداخت.
محمد اله‌یاری با اشاره به دو وظیفه اصلی نهاد کتابخانه‌ها مبنی بر توسعه کتابخانه‌ها و ترویج فعالیت‌های کتابخوانی و لزوم حرکت نهاد در این مسیر در طول سال، اظهار داشت: 24 آبان ماه، روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار، بهانه خوبی است برای اینکه فعالیت‌های نهاد به منظور جلب و جذب مخاطب بیشتر به فضای کتابخانه‌ها، برجسته شود. در دو سال اخیر توجه به فلسفه وجودی نامگذاری این روز، که بزرگداشت مقام علامه طباطبایی است، از رویکردهای اصلی نهاد بوده است؛ لذا در این زمینه فعالیت‌های ترویجی متنوعی برای بزرگداشت مقام علامه انجام شد؛ مدیران نهاد در معیت دبیرکل به منزل دختر علامه و همسر شهید قدوسی مراجعه کردند؛ این اقدام مطلع خوبی برای فعالیت‌های نهاد در این ایام شد.
وی ادامه داد: فعالیت‌های نهاد ویژه بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار از هفدهم آبان‌ماه، آغاز و تا دوم آذر ادامه پیدا کرد. برنامه‌ریزی این فعالیت‌ها با تشکیل شورای برنامه‌ریزی متشکل از دبیرکل، معاونین و مدیران کل، با محوریت اداره کل فرهنگی و پشتیبانی اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل انجام شد. تشکیل ستاد خبری برای اولین بار به منظور انعکاس برنامه‌های این ایام از اقداماتی بود که طی آن نهاد توانست از فضای رسانه‌ها به خوبی بهره‌مند شود.
تالاروحدت میزبان بیش از 800 کتابدار از سراسر کشور
اله‌یاری با اشاره به مراسم تکریم مقام کتابدار در استان‌ها با حضور مسئولین طراز اول مملکتی، بیان کرد: 24 آبان ماه بهانه‌ای بود که بتوانیم مقام کتابدار را ارج نهیم و اهمیت جایگاه وی را از طریق رسانه‌ها به اطلاع مردم و مسئولین در سطح ملی برسانیم. ماحصل تلاش‌های مجموعه نهاد طی نزدیک به 20 ماه گذشته، روز 24 آبان ماه در تالار وحدت مشاهده شد. در این مراسم حضور مسئولین دولتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی؛ آقای نوبخت، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور؛ حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری؛ رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران؛ رئیس اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی و بالغ بر 800 کتابدار از سراسر کشور قابل توجه بود. طی این مراسم مسائل و مشکلات نیروی انسانی از لسان دبیرکل نهاد به گوش مسئولین رسید و مسئولین دولتی برای حمایت تمام قد از نیروی انسانی ارزشمند شاغل در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور قول مساعد دادند.
رقابت کتابداران و کتابخانه‌ها بر اساس درجه کتابخانه‌ها برای انتخاب برگزیدگان
وی درباره فرآیند انتخاب برگزیدگان که اسامی آنان در مراسم روز بزرگداشت کتاب، کتابخونی و کتابدار اعلام شد، بیان کرد: برای انتخاب برگزیدگان، کمیته‌های استانی با حضور مدیرکل، معاون، مسئول حراست و کارشناس امور کتابخانه‌های هر استان تشکیل شد؛ این کمیته‌های استانی مسئولیت معرفی کتابخانه‌های برگزیده نهادی و مشارکتی، کتابداران برگزیده نهادی و مشارکتی، مسئول کتابخانه‌های برگزیده نهادی و مشارکتی، پیشکسوت‌های برتر، کتابخوانان برتر و نیروهای خدماتی را بر عهده داشتند. براساس تأکید دبیرکل مبنی بر لزوم انتخاب برگزیدگان در تهران، پرونده‌ها در کمیته ویژه‌ای متشکل از معاونین و مشاوران دبیرکل و بعضی از مدیران کل بررسی شد.
امسال برای نخستین‌بار کتابداران و کتابخانه‌ها براساس درجه کتابخانه با یکدیگر رقابت کردند؛ بر این اساس کتابخانه‌های استاندارد، درجه یک، دو و سه با یکدیگر، کتابخانه‌های درجه چهار و پنج با یکدیگر، کتابخانه‌های درجه شش و هفت با یکدیگر و کتابخانه‌های درجه هشت، 9 و روستایی با یکدیگر رقابت کردند؛ این امر امکان مقایسه عادلانه‌ای را فراهم کرد. علاوه بر این عملکرد تمامی افرادی که پرونده‌هایشان به تهران ارسال شد، روی نمودار نمایش داده شد؛ لذا تفاوت برگزیدگان به لحاظ امتیاز کسب شده در شاخص‌های متفاوت روی نمودار قابل مشاهده بود. همچنین طی بخشنامه‌ای مقرر شد، افرادی که به هر دلیل از سوی استان معرفی نشده اما خود را لایق انتخاب می‌دانند، به صورت خویش‌فرصت پرونده خود را به تهران ارسال کنند؛ بنابراین تعداد قابل توجهی پرونده خویش‌فرصت داشتیم که امکان ارزیابی آنها فراهم شد.
تقدیر از 71 نفر در مراسم ملی 24 آبان
اله‌یاری اضافه کرد: سقف امتیاز اکتسابی برای برگزیدگان 500 بود که در این مسیر رتبه‌های بالاتر به عنوان کتابدار، مسئول کتابخانه یا کتابخانه برتر معرفی شدند. برای این ارزیابی بالغ بر 100 شاخص در نظر گرفته شد تا تلاش کتابدار طی یکسال برای شاداب سازی محیط کتابخانه، افزایش عضو، افزایش میزان امانت، پیشرفت شخصی و... اندازه‌گیری شود. با این تفاسیر امسال 15 کتابدار نمونه نهادی، 15 مسئول کتابخانه نمونه نهادی، 3 مسئول کتابخانه نمونه مشارکتی، سه کتابخانه نمونه نهادی، 3 کتابخانه نمونه مشارکتی، سه خدمتگزار نمونه، سه پیشکسوت نمونه، 9 عضو کتابخانه به عنوان کتابخوان برتر در گروه‌های سنی کودک، نوجوان و بزگسال و 17 نفر هم از مجموع استان‌ها به عنوان شایسته تقدیر انتخاب شدند؛ مجموعا 71 نفر امسال در مراسم ملی 24 آبان ماه تقدیر شدند.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد اضافه کرد: انشاالله سال آینده سامانه‌ای طراحی و امکان ارسال عملکرد به صورت مستقیم برای هر یک از کتابداران فراهم می‌شود.
وی با اشاره به امضای لوح‌های تقدیر کتابداران توسط دبیرکل نهاد، اظهار داشت: اعتقاد نهاد اینست که تمامی کتابداران نمونه هستند؛ با اینحال برای افزایش انگیزه در بین همکاران، شاخص‌هایی تعیین شده که برحسب آنها، سالانه از همکارانی که تلاش بیشتری انجام داده‌اند، تقدیر می‌شود.
تبدیل فضای غالب شهر به فضای کتابخوانی
اله‌یاری ضمن اشاره به مراسم تکریم مقام کتابدار در استان‌ها و تأکید دبیرکل مبنی بر حضور معاونین و مدیران کل در این مراسم برای جلوگیری از تمرکز برنامه‌ها در تهران، بیان کرد: گزارش‌ها حاکی از آنست که در بعضی استان‌ها مدیران کل توانستند فضای شهر را به لحاظ تبلیغی و ترویجی بدست بگیرند؛ در این موارد به کمک شهرداری‌ها با نصب بنر‌هایی حاوی جملاتی از بزرگان در باب کتاب، بخش‌هایی از کتاب‌های معروف و... فضای غالب شهر، فضای کتابخوانی بود.
برگزاری بالغ بر 2500 برنامه در سراسر کشور
معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد ضمن ابراز رضایت از پوشش فعالیت‌های نهاد در ایام بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار در صدا و سیما، خبرگزاری‌ها و جراید رسمی کشور، تصریح کرد: در این ایام بالغ بر 2500 برنامه در سراسر کشور اجرا شد؛ این برنامه‌ها در 4 سطح استانی، شهرستانی، کتابخانه‌ای و مدرسه‌ای برگزار و شامل فعالیت‌هایی همچون نقد کتاب، رونمایی کتاب، نمایشگاه کتاب موضوعی، مسابقات فرهنگی و نشست‌های کتابخوان بود. برای نمونه در آذربایجان شرقی 123 برنامه برگزار شد؛ 2 برنامه در سطح شهرستان، 10 برنامه در سطح کتابخانه، 7 برنامه در سطح مدرسه، 4 نشست نقد کتاب، 107 نمایشگاه موضوعی در مجاورت کتابخانه و یک مسابقه فرهنگی با عنوان مسابقه کتابخوانی برگزار شد؛ این آمار به تفکیک برای تمامی استان‌ها موجود است. در این بین، آذربایجان شرقی 123 برنامه، آذربایجان غربی 66 برنامه، اصفهان 89 برنامه، البرز 15 برنامه، ایلام 20 برنامه، بوشهر 38 برنامه، تهران 175 برنامه، چهارمحال و بختیاری 99 برنامه، خراسان جنوبی 131 برنامه، خراسان رضوی 179 برنامه، خراسان شمالی 75 برنامه، خوزستان 136 برنامه، زنجان 11 برنامه، سمنان 43 برنامه، فارس 64 برنامه، قزوین 47 برنامه، قم 47 برنامه، کردستان 21 برنامه، کرمان 176 برنامه، کرمانشاه 14 برنامه، کهگیلویه و بویراحمد 76 برنامه، گلستان 78 برنامه، گیلان 97 برنامه، لرستان 40 برنامه، مازندران 88 برنامه، مرکزی 131 برنامه، هرمزگان 109 برنامه، همدان 122 برنامه، یزد 50 برنامه، و سه استان اردبیل، سیستان و بلوچستان و فارس هم در مجموع نزدیک به 170 برنامه را در این ایام برگزار کردند.
وی افزود: با احتساب سطوح در نظر گرفته شده، در مجموع 16 نشست کتابخوان در سطح استان، 28 نشست کتابخوان در سطح شهرستان، 48 نشست کتابخوان داخل کتابخانه، 163 نشست کتابخوان مدرسه‌ای برگزار شد. همچنین در این ایام 193 کتاب، نقد؛ 87 کتاب، رونمایی؛ بالغ بر 580 مسابقه فرهنگی و 1197 نمایشگاه موضوعی کتاب در مجاورت کتابخانه برگزار شد.
همکاری آموزش و پرورش و نهاد کتابخانه‌ها برای برگزاری کتابخوان مدرسه‌ای در استان مرکزی
اله‌یاری از برگزاری نشست کتابخوان مدرسه‌ای به عنوان نقطه عطفی در برنامه‌های نهاد یاد کرد و گفت: در استان مرکزی کیفیت برگزاری نشست کتابخوان مدرسه‌ای به قدری رضایت مسئولین استانی را در پی‌داشت که مدیرکل آموزش و پرورش این استان طی ابلاغ بخشنامه‌ای بر لزوم همکاری مدارس با نهاد در برگزاری نشست‌های کتابخوان مدرسه‌ای تأکید کرد. این امر دستاورد بسیار خوبی برای نهاد است که تعمیم آن به کل کشور جبرانی برای نقصان زنگ انشاء و کتابخوانی در مدارس خواهد بود.
حمایت نهاد کتابخانه‌ها از آثار خبرنگاران حوزه کتاب
معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد با اشاره به برگزاری نشست‌های کتابخوان ویژه اهالی رسانه و اعضای هیأت امنای مکتب (مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور)، بیان کرد: در دومین نشست کتابخوان ویژه اهالی رسانه دبیرکل نهاد وعده‌ای دادند مبنی بر اینکه چنانچه خبرنگاران حوزه کتاب دست به قلم باشند و به تألیف و ترجمه بپردازند، نهاد به عنوان خریدار جدی از آثار آنان حمایت می‌کند؛ تا انگیزه و میل به نوشتن و ترجمه در خبرنگاران حوزه کتاب تقویت شده و به لحاظ حرفه‌ای رشد بیشتری کنند. علاوه بر این، در حال حاضر مقدمات لازم برای برگزاری نشست کتابخوان در دانشگاه تهران و در میان هنرمندان تئاتر، سینما و تلویزیون در حال برنامه‌ریزی است.
خاطرات برگزیده کتابداران در «روایت آشنا»
اله‌یاری ادامه داد: امسال در ایام بزرگداشت «کتاب، کتابخوانی و کتابدار» چند محصول تولید و رونمایی شد، که مهم‌ترین آنها کتاب «روایت آشنا» است؛ این کتاب حاصل نخستین جشنواره خاطره نویسی کتابداران و حاوی 300 خاطره برگزیده است. بسته مطالعاتی «چه بخوانیم» در موضوعات مختلف، بسته مطالعاتی عاشورا تحت عنوان «شرح خون» و همچنین مجموع پوستر‌های «این چند کتاب» نیز در قالب کتاب رونمایی شد. بعلاوه، برگزاری دوره‌های مادران قصه‌گو از دیگر اقدامات ارزشمند در این ایام بود، که با استقبال مادران اعضاء کتابخانه مواجه شد؛ مجموع کتاب‌های این موضوع تحت عنوان «زیر گنبد کبود» و «مادران قصه‌گو» در قالب کتابچه‌ای رونمایی شد.
وی همچنین از ارسال مجموعه اقلامی که در بخش‌های کودک کتابخانه‌ها با عنوان هدیه و اقلام تبلیغی در اختیار اعضاء قرار می‌گیرد خبر داد و افزود: با توجه به اینکه قصه و رمان از حوزه‌های پر مخاطب در کتابخانه‌هاست، امسال بسته ویژه کتاب‌های قصه برای کتابخانه‌های سراسر کشور ارسال شد. این بسته حاوی 37 عنوان کتاب در حوزه‌های موضوعی مختلف و از ناشرین پرکار حوزه قصه و رمان بود، که با استقبال کتابداران کشور مواجه شد.
اله‌یاری اضافه کرد: سخنرانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در باب ارزش کتاب و کتابخوانی در جمع مسئولین سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران، حضور فعال نهاد در جشنوار کتاب سال دانشجویی و حمایت از کتاب‌های برگزیده از طریق خرید آنها، مشارکت در برگزاری «همایش ملی کتاب و نشر» و همچنین «همایش ملی خواندن» در کردستان، از دیگر فعالیت‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ایام بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار بود.
اهدای منابع کودک و نوجوان با ارزش بیش از 5 میلیارد ریال به کتابخانه‌های روستایی و کمتر برخوردار
معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی نهاد تصریح کرد: امضای تفاهم‌نامه با انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان از دیگر اقدامات برجسته در ایام بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار بود. بر اساس این تفاهم‌نامه انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان بالغ بر 150 جلد کتاب کودک و نوجوان با ارزش بیش از 5 میلیارد ریال به کتابخانه‌های روستایی و کمتر برخوردار اهدا کرد.
وی در خاتمه ضمن تقدیر از تلاش تمامی رده‌های نهاد در به انجام رساندن فعالیت‌های مربوط به ایام بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار، به‌ویژه اداره کل فرهنگی، اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل و اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران، تصریح کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور متولی برگزاری برنامه‌های هفته کتاب نیست اما به سهم خود و به عنوان مجموعه‌ای که در حوزه کتابداری، کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی فعالیت دارد، تلاش کرد در این ایام وظیفه خود را به بهترین شکل انجام دهد.