به گزارش روی خط رسانه های خبرگزاری برنا، روزنامه شهروند نوشت: کار خیر دلیل نمی‌خواهد. هر انسانی به واسطه انسان بودنش باید درحد توان خود به همنوعش کمک کند. برای انجام کار خیر نباید صبر کرد تا کسی پیش‌قدم شود یا منتظر کمک سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی بود. می‌توان با کمترین امکانات کارهای بزرگی انجام داد. همان کاری که «بهزاد رحمانی» رئیس انجمن جراحان عمومی کشور انجام داده است. او با کمک همکارانش با تهیه کیسه خواب در زمستان سرد امسال به یاری کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان شتافته است.
چندی پیش خبر درگیری و ضرب‌وشتم کارتن‌خواب‌ها در محله هرندی سروصدای زیادی به پا کرد. نظرها و تحلیل‌های مختلفی درباره دلایل شکل‌گیری این پدیده در این محله پرحاشیه ازسوی کارشناسان و صاحب‌نظران حوزه آسیب‌های اجتماعی مطرح شد. اعتیاد، فقر، نبود آموزش، بیماری و البته امنیت ساکنان این محله، از دلایل مطرح‌شده کارشناسان حوزه اجتماعی درخصوص تجمع کارتن‌خواب‌ها و معتادان در محله هرندی بود. با گذشت زمان این خبر و تمام حواشی آن کم‌کم از تب‌وتاب افتاد و کسی به این مسأله اشاره نکرد که این کارتن‌خواب‌ها و معتادان هم جزیی از جامعه چند میلیونی شهر تهران هستند.
اما بهزاد رحمانی به این واقعه از زاویه دیگری نگاه کرد، نه به دنبال چرایی شکل‌گیری این پدیده بود و نه متهم‌کردن کسی برایش اهمیت داشت، او فقط یک دغدغه داشت، «سرمای هوای امسال چه بلایی سر این بی‌خانمان‌ها می‌آورد». همین هم شد تا او به منظور کمک به کارتن‌خواب‌ها و محافظت از آنها در برابر سرمای استخوان‌سوز در صفحه شخصی تلگرامش فراخوانی بدهد و از مخاطبانش یاری بخواهد که به نهضت «کارتن گرم» بپیوندند. این جراح و فوق‌تخصص ریه در این فراخوان با جمع‌آوری کمک‌های نقدی کیسه خواب تهیه می‌کند و با کمک تعدادی از پزشکان آن را در بین کارتن‌خواب‌ها توزیع می‌کند. این اقدام رحمانی و همکارانش برای کمک به کارتن‌خواب‌ها، بهانه‌ای شد تا برای دقایقی با او هم‌کلام شویم، در ادامه گفت‌وگوی «شهروند» با این پزشک نیکوکار را می‌خوانید:
- کمی درباره نهضت «کارتن گرم» توضیح دهید.
این فراخوان به منظور تهیه و توزیع کیسه خواب برای کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان است. البته نهضت «کارتن گرم» اسمی است که دوستان و همکاران در شبکه‌های اجتماعی برای این فراخوان انتخاب کردند. به نظر من هم اسم با مسمایی است.
- چه شد که تصمیم به چنین کاری گرفتید؟
قبل پاسخ به این سوال باید بگویم که انجام کار خیر دلیل نمی‌خواهد. یعنی هر انسانی به واسطه انسان‌بودن باید هرجا و درهر موقعیتی اگر می‌تواند به همنوع خود کمک کند. برای انجام کار خیر نباید صبر کرد تا کسی پیش‌قدم شود یا منتظر کمک سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی بود. حال یک زمانی کمک به یک بیمار سرطانی، کمک به ردشدن یک نابینا از عرض خیابان و یا کمک به کارتن‌خواب‌های بی‌خانمان است، اینها هیچ تفاوتی با هم ندارند. حال در پاسخ به پرسش شما و این‌که از کجا چنین ایده‌ای در ذهنم شکل گرفت، باید بگویم حادثه محله هرندی و اتفاقاتی که درجریان برخورد ساکنان آن منطقه با کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان در آن محله افتاد، باعث شد تا این ایده در ذهن من شکل بگیرد. البته صحبت‌های مطرح‌شده درخصوص پدیده ال‌نینو و پیش‌بینی‌ها درخصوص سرما و بارندگی زمستان امسال به نسبت زمستان‌های چند سال گذشته هم در اعلام این فراخوان بی‌تأثیر نبود. درهمین یکی دوهفته گذشته افت شدید دما به همراه بارندگی نشان داد که زمستان امسال، روزها و شب‌های بسیار سرد و سختی برای کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان خواهد بود. به همین دلیل با اعلام فراخوان در شبکه‌های اجتماعی سعی دارم تا حداقل تعدادی از این افراد از سرما درامان باشند. سرمای هوا و سختی‌های آن تنها دغدغه من برای این افراد است.
- از همان ابتدا برای در امان بودن کارتن‌خواب‌ها از سرما به فکر تهیه کیسه خواب بودید؟
نه، اول فکر می‌کردم که باید کمک به این افراد به طریق دیگری انجام شود. به همین دلیل هم ابتدا به شهرداری مراجعه کردم. هدف این بود که با همکاری شهرداری و افرادی که قصد کمک به کارتن‌خواب‌ها را دارند، جایی برای خواب و در امان بودن از سرما را برایشان فراهم کنیم، ولی این کار نیاز به انجام پروسه اداری زمانبری داشت، به‌طوری که عملا به زمستان امسال نمی‌رسید. البته شهرداری درحد توان خود کارتن‌خواب‌ها را به گرم خانه‌ها می‌برد، ولی تعداد این افراد بسیار بیشتر از توان شهرداری است. ولی ما به دنبال اقدام فوری و موثر برای کارتن‌خواب در زمستان امسال بودیم. پس از آن‌که از همکاری شهرداری برای عملیاتی‌شدن این طرح در زمستان امسال ناامید شدیم، با تعدادی از دوستان و همکاران در شبکه‌های اجتماعی مشورت کردم و درنهایت به این نتیجه رسیدیم که کیسه خواب بین کارتن‌خواب توزیع کنیم. این موضوع را به صورت یک فراخوان در تلگرام به اشتراک گذاشتم و در ابتدا هم خودم ٢٠ کیسه خواب گرفتم و از مخاطبان خود خواستم تا هر تعدادی که دوست دارند برای خرید کیسه خواب و توزیع آن میان کارتن‌خواب‌ها ما را یاری کنند.
- چند روز از اعلام این فراخوان می‌گذرد و در این مدت از نهضت «کارتن گرم» استقبال شده است؟
در پنج روزی که از این فراخوان گذشته، استقبال بسیار خوبی از آن صورت گرفته است. به‌طوری که درحال حاضر هزینه خرید نزدیک به ٦٠٠ کیسه خواب جمع‌آوری شده و همچنان هم این کمک‌ها ادامه دارد.
- دریافت کمک‌ها ازسوی افرادی که تمایل دارند به این فراخوان بپیوندند، به چه نحوی است؟
طریقه دریافت کمک‌ها واریز پول به حساب بانکی است. البته این حساب به نام من است. نکته جالبی که در این میان وجود دارد، اطمینان و استقبال همکاران من از اجرای این فراخوان است. جای خوشحالی زیاد دارد که مردم بی‌آن‌که مرا بشناسند، مبلغ زیادی برای تهیه کیسه خواب واریز کردند. البته من پیرینت صورتحساب خود را منتشر کردم که همه چیز شفاف باشد.
- اعلام این فراخوان ازسوی یک پزشک و رئیس انجمن جراحان عمومی، باعث می‌شود که انتظارها نسبت به مشارکت جامعه پزشکی در نهضت «کارتن گرم» افزایش یابد.
بله و البته این اتفاق هم افتاده است. تاکنون همه افرادی که به نهضت «کارتن گرم» پیوسته‌اند و در این فراخوان شرکت کردند، از جامعه پزشکی کشور هستند. البته نه این‌که سایر اقشار جامعه در این‌گونه فعالیت‌ها شرکت ندارند. دلیل اصلی مشارکت بالای جامعه پزشکی در این فراخوان عضویت من در گروهای فعال مدنی شبکه‌های مختلف اجتماعی است. به هرحال من یک پزشک هستم و طبیعتا در گروهایی هم که عضویت دارم، بیشتر با پزشکان و فعال این حوزه در اتباط هستم.
- این اقدام شما به‌عنوان یک پزشک درشرایطی که فضای عمومی جامعه نسبت به این حرفه کمی دچار بدبینی شده است، می‌تواند بسیار درخور توجه باشد.
من به هیچ‌وجه به دنبال چنین هدفی نبوده و نیستم. البته باید قبول کرد که متاسفانه درچند سال اخیر اخلاق درحوزه‌های مختلف دچار انحطاط شده است. بسیاری از مردم و حتی گروه‌های تاثیرگذار کار خیر را فراموش کرده‌اند. هرچند در این سال‌ها تعداد سمن‌ها و انجمن‌های مختلف درکشور بیشتر شده، ولی ما در سالیان دور این فعالیت‌ها را در قالب‌های دیگری انجام می‌دادیم. برای نمونه در سنندج که خودم در آن‌جا متولد شدم، رسمی وجود داشت به نام «کاسه همسایه»، در هر خانه‌ای کاسه یا ظرفی مخصوص همسایه وجود داشت. این کاسه برای این بود که در هر خانه‌ای وقتی غذایی طبخ می‌شد، مقداری از آن در این کاسه‌ها برای همسایه برده شود که مبادا همسایه هوس کرده باشد یا فتوت‌نامه‌هایی که در بین مشاغل و گروهای مختلف مرسوم بود. فتوت‌نامه آهنگران، فتوت‌نامه پهلوانان، حتی نوعی از این فتوت‌نامه‌ها در بین حکما و طبیبان آن زمان وجود داشته، اینها همه نمونه‌هایی از ریشه‌دار بودن فعالیت‌های خیرخواهانه در بین ایرانیان است، ولی متاسفانه این موضوعات مهم به فراموشی سپرده شده است. درحالی که باید این رفتار‌ها را زنده کرد و به نسل جدید شناساند.
- شما در صحبت‌هایتان به جمع‌آوری هزینه خرید ٦٠٠ کیسه خواب از ابتدای اعلام این فراخوان اشاره کردید. تاکنون از کمک‌های جمع‌آوری شده چه تعداد کیسه خواب خریداری شده و کار توزیع آنها از چه زمانی شروع می‌شود؟
تاکنون تعداد ١٠٠ کیسه خواب از میدان گمرک تهران خریداری کردیم و قرار است ٥٠٠ کیسه خواب دیگر هم خریداری شود. کیسه خواب‌هایی که تهیه شده برای حفاظت از سرمای ٤ درجه زیر صفر است. جمعه همین هفته هم کار توزیع آن را شروع می‌کنیم. امیدوارم بتوانیم با این کار بخشی از مشکلات کارتن‌خواب‌ها را حل کنیم. درهمین فراخوان از همه افراد دعوت شده تا درصورت تمایل در توزیع کیسه خواب‌ها حضور داشته باشند.
- فکر می‌کنید همه کارتن‌خواب‌ها که این کیسه خواب‌ها را دریافت می‌کنند، از آن استفاده می‌کنند، یا به دلیل فقر و اعتیاد آن را می‌فروشند؟
راستش را بخواهید موضوعی که کمی من را نگران کرده، مسأله استفاده از کیسه خواب‌ها توسط کارتن‌خواب‌هاست. به هرحال بخش عمده‌ای از این افراد متاسفانه با بیماری اعتیاد درگیر هستند و همین مسأله می‌تواند ما را از هدف‌مان دور کند. چون خیلی از این کارتن‌خواب‌ها برای تهیه مواد حتی حاضرند وسایل خود را بفروشند، به همین دلیل هم من کمی نگران هستم که پس از توزیع کیسه‌خواب‌ها تعدادی از آن توسط این افراد فروخته شود. ولی چه کاری می‌توان کرد. به هرحال حتی اگر بخشی از این کیسه خواب‌ها فروخته شود، باز هم عده‌ای هستند که از سرمای امسال در امان خواهند ماند.
- به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از استقبال خوب مردم از این فراخوان را باید مدیون تأثیرگذاری بالای شبکه‌های اجتماعی در ایران دانست.
بله این واقعیتی است که باید پذیرفت. در این چند وقت اخیر بحث و جدل‌های زیادی درخصوص استفاده از شبکه‌های اجتماعی در رسانه‌ها مطرح شده است. به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه، باید قبول کرد که این امکانات جدید می‌تواند کارکردهای مناسبی داشته باشد. همین تلگرام که صحبت‌های زیادی برای فیلترکردن آن به گوش می‌رسد. من با استفاده از ظرفیت همین شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی توانستم در مدت کوتاهی این همه کمک جمع کنم. برد بالای این شبکه‌ها با توجه به ضریب نفوذی که درمیان مردم ایران دارد، می‌تواند به ابزار مناسبی برای این‌گونه اقدامات تبدیل شود. درواقع یکی از کارکردهای اصلی این امکانات دنیای مجازی افزایش همکاری و جلب مشارکت برای انجام فعالیت‌های داوطلبانه است.