به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، علی اکبر صالحی امروز( دوشنبه) در گفت و گو با برنامه من طهران شبکه خبری العالم تاکید کرد که فروش میزان اضافه آب سنگین جزو شروط اجرای برجام نیست و امکان موکول شدن آن به بعد از اجرای برجام وجود دارد؛ ولی اکنون طرف مقابل اصرار دارد که این را هم قبل از اجرای برجام انجام دهیم.
وی افزود: این از جمله تقاضاهای خارج از عرفی است که طرف غربی مطرح می کند، درحالی که ایران آمادگی خود را برای فروش آب سنگین اضافی در صورت وجود مشتری اعلام کرده است.
30 تن آب سنگین اضافه ایران در معرض فروش است
صالحی یادآور شد : بیش از 160 تن آب سنگین توانستیم تولید کنیم ، البته حدود صد و سی تن آب سنگین در انبارهای ما می ماند برای زمانی که راکتور بخواهد راه اندازی بشود و برای زمانهای بعد از راه اندازی که اگر ضرورتا به آب سنگین نیاز بود به اندازه کافی ما آب سنگین تولید کردیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت : آن سی تن اضافه آب سنگین که اینک داریم طبق توافق در معرض فروش قرار داده ایم که اگر مشتری وجود دارد می تواند خریداری کند، ما بیش از این تعهدی در برجام نداریم.
وی با بیان اینکه بخشی از سی تن آب سنگین باقیمانده هنوز کاملا به آب سنگین تبدیل نشده است در فرایند تبدیل شدن قرار دارد گفت: این کار ظرف یک یا دو ماه آینده این فرایند تمام خواهد شد و آن سی تن اب سنگین اضافی که مقصود اضافه بر نیازمان است، حاصل خواهد شد و ما آن را آماده برای فروش داریم و اگر مشتری پیدا شد تحویل می دهیم.
تقاضای آمریکا مخالف برجام
صالحی تاکید کرد: فروش این میزان آب سنگین جزو شروط اجرای برجام نیست آنگونه که در برجام آمده است و می تواند بعد از برجام هم انجام بگیرد. حالا طرف مقابل اصرار دارد که این را قبل از اجرای برجام انجام دهیم، این هم یکی از آن تقاضاهایی است که به نظر من یک مقدار خارج از عرفی است که دارد مطرح می شود.
وی یادآور شد ما درحال گفتگوهستیم ، مشکلی نداریم وبرای ارسال آب سنگین اضافه آمادگی داریم به شرطی که مشتری باشد و پول آن را بدهد.
حاضریم آب سنگین را با اورانیوم طبیعی مبادله کنیم
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت : ما حتی پیشنهادی داریم که اگر نخواستند پول بدهند در ازای آب سنگین ، به ما اوارنیوم طبیعی بدهند درست مانند تبادل سوختی که با روسها انجام دادیم. ما اورانیوم غنی شده را فروختیم و به ازای حق غنی سازی و حق تبدیل اورانیوم و حق مواد اولیه که ابتدا قیمت هرکدام را به دلار درآوردیم سپس به ازای آن ها را کیک زرد گرفتیم.
درمورد آب سنگین آماده معامله با آمریکا هستیم
وی یادآور شد: در مورد آب سنگین نیز ما حاضریم این معامله را بکنیم یا اینکه پول نقد یا کیک زرد بگیریم. برای ما هم فرقی نمی کند هر دولتی که باشد. الان البته صحبت ما با آمریکا بود که خریدار آب سنگین ما علی القاعده باید آمریکا باشد. بیشترین میزان خریداری آب سنگین در دنیا توسط آن کشور صورت میگیرد. امریکا از هند از فرانسه و از کانادا می خرد قرار شد آب سنگین ما را نیز خریداری کند ولی فعلا در قید مذاکره هستیم که ببینیم چگونه این آب سنگین را منتقل کنیم.
گلایه صالحی از زیاده خواهی آمریکا
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افزود : من پیشنهاد می کنم که یا پول آن را بگیریم یا پیشنهاد می کنم که به جای پول، اورانیوم طبیعی یا کیک زرد بدهند، این بحثی که پیش کشیده شده است، خارج از عرف است و من این گلایه را دارم که ما نباید کاری کنیم که خارج از برجام تقاضایی ایجاد شود.
برجام ملاک عمل ایران است
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه برجام ملاک عمل ایران است و ما خود را به هرچه که دربرجام است، متعهد می دانیم در پاسخ به این سوال که آیا این مساله ممکن است تهدیدی را برای اجرای توافق هسته ای میان ایران و گروه پنج به علاوه یک ایجاد کند، گفت، خیر این مساله مشکلی را ایجاد نمی کند.
پرونده برای همیشه در شورای حکام بسته شد
علی اکبر صالحی در بخش دیگر این گفت و گو تصریح کرد پس از آنکه قطعنامه اخیر شورای حکام به تصویب رسید، پرونده جمهوری اسلامی ایران برای همیشه بسته و از دستور کار شورای حکام خارج شد.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد : این پرونده البته به صورت دیگری در دستور کار قرار خواهد گرفت ولی دیگر نه در ارتباط با فعالیتهای گذشته و حال ایران، بلکه در ارتباط با فعالیتهای ایران در چارچوب برجام برای آن دوره هشت تا ده سال. که اگر آژانس راجع به نتیجه گیری فراگیر زودتر به نتیجه برسد ممکن است زودتر از هشت سال یا زودتر از ده سال هم مساله به طور کلی از دستور کار خارج شود، دیگر هیچ مساله ای تحت عنوان ایران در دستور کار نباشد.
ظرف یکی دو هفته برچیدن سانتریفیوژها به اتمام می رسد
وی درباره اقدام های ایران دراین زمینه گفت: برخی از آنها منوط به قطعنامه شده بود که این قطعنامه در شورای حکام تصویب شود، بعد از تصویب این قطعنامه ما به فوریت برچیدن سانترفیوژهای فعال در نطنز و فوردو را شروع کردیم که امیدواریم ظرف یک یا دو هفته آینده حداکثر این سانترفیوژها کاملا برچیده شوند. قبل از آن اعلام کرده بودیم که سانترفیوژهای غیرفعال را اقدام به برچیدن کرده بودیم اما فعال ها را برای بعد از قطعنامه گذاشته بودیم که این کار را آغاز کردیم و امیدواریم ظرف دو هفته آینده به اتمام برسد. لذا این بخش عمده ای از کار است.
حدود دو هزار سانتریفیوژ فعال برچیده شد
صالحی درباره تعداد سانترفیوزهایی که تاکنون برداشته شدند، گفت: من الان عدد دقیق را ندارم اما تعداد سانترفیوژها که فعال بودند چیزی حدود نه هزار و خورده ای است؛ فرض کنیم ده هزار سانترفیوژ فعال بودند؛ من تصورم این است که از این ده هزارتا، شش هزارتا باقی خواهد ماند. چهار هزارتا را می بایست برداریم. فکر میکنم از این چهارهزار تا شاید دو هزارتا از آنها برداشته شده باشند.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه باید سانتریفیوژها را برداریم که پیشتر گفتم یکی دوهفته طول می کشد، البته یکی دو هفته از زمان قطعنامه است که اینک چند روز از آن گذشته است؛ باید علاوه بر آن اقدام دیگری در خارج کردن مخزن اصلی راکتور تحت عنوان کالاندریا کنیم که آن نیز چیزی حدود دوهفته طول می کشد که مقدمات آن را فراهم کردیم ولی هنوز منتظریم تا یک سند دیگری هم امضا شود و امیدواریم که طبق قولی که دادند و من در آخرین صحبتی که چند روز پیش با اقای مونیز و نیز با چینی ها داشتم، توافق شده بود به طور ضمنی که انشاالله بتوانیم روز دوشنبه آخرین سند مورد نیاز هم امضا کنیم.
وی تصریح کرد : الان کارشناسان ما در وین هستند و امیدواریم کارشناسان کشور چین هم انجا باشند و دیگران تا بتوانند سند اخر را امضا کنند اگر این سند امضا شود ما اقدام عملی در درآوردن کالاندریای راکتور خواهیم کرد که آن هم نیز دوهفته طول میکشد. البته ما بعد از قطعنامه مقدمات کار را شروع کردیم. در مجموع ما بعد از قطعنامه، تصورمان این است که حدود سه هفته از زمان بعد از قطعنامه، طول می کشد تا ما مجموعه اقدامات علی الارض خود را انجام دهیم. حالا ممکن است در این میان به خاطر برخی اتفاقات غیرقابل پیش بینی یک هفته اضافه کنیم و بدین ترتیب یک ماه شود. تمام تلاش ما این است که هرچه زودتر اقدامات خود را انجام دهیم آنها نیز ملزم هستند یک سری اقدامات انجام دهند.
احتمال تاخیردررفع تحریم ها به دلیل سال نو میلادی
صالحی در پاسخ به این سوال آیا که طرف مقابل درعرض دو سه هفته ای که اعلام شده با توجه به همزمانی آن با تعطیلات شروع سال جدید میلادی ، تحریم ها را لغو می کند ، گفت یکی از مشکلاتی که ما درآن هستیم ، مصادف شدن با ایام آخر دسامبر و تعطیلی کشورهای غربی است و آقای امانو دبیرکل آژانس هم این مساله را با من مطرح کرد.
وی افزود : به آقای آمانو راه حل هایی را ارائه کردم و ایشان هم قول دادند که تعطیلات باعث وقفه نشود و اکنون آژانس بین المللی انرژی اتمی پول خوبی را از کشورهای اروپایی تقاضا کرده و می توانند از بازرسانشان بخواهند که به خاطر ایامی که تعطیلات است ، این ها را وادار کنند که برای عدم ایجاد وقفه در کار، کار را به جلو ببرند.
تعطیلات ژانویه نباید باعث تاخیر در رفع تحریم ها شود
رئیس سازمان انرژی اتمی بر لزوم جدیت طرف های مقابل از جمله آژانس بین المللی انرژی تاکید کرد و گفت: مسائلی مانند تعطیلات و اینها نباید مانع پیشرفت جریان این فرایند شود زیرا این مسائل برای ما توجیه پذیر نیست ، مساله مهمی است و ما باید هم و غم خود را به کار گیریم که هر چه زودتر این موضوع به سرانجام نهایی خودش برسد و هر کسی که بخواهد به هر بهانه ای تعویق را از نظر زمانی ایجاد کند، خود باید مسئولیت این تعویق را هم باید به عهده بگیرد.
وی بر لزوم پی گیری این موضوع به صورت جدی تاکید کرد.
شیوه نامه رفع تحریم ها در دست تدوین است
صالحی درباره تعهدات طرف مقابل گفت: آنها نیز ملزم هستند یک سری تعهدات را انجام دهند که از جمله آن تبیین راهکار اجرایی برطرف کردن تحریمهاست. طرف مقابل یعنی امریکا و اتحادیه اروپا بخصوص با مشورت با ایران قرار است دستور العملی در نحوه برچیدن تحریم ها و دادن اطمینان به دیگران مبنی بر اینکه بعد از رفع این تحریم ها تعامل با ایران مشکلی را ایجاد نمی کند، تنظیم و تهیه کنند. زیرا برخی ها سوالات بسیاری دارند؛ این مسایل، مسایل حقوقی فراوانی دارد مسایل تجاری و بانکی فراوانی دارد تا آنهایی که علاقمند هستند با ایران همکاری کنند اطمینان لازم را حاصل کنند که همه این ملاحظات دیده شده است. لذا یک شیوه نامه رفع تحریم با مشورت طرف ایرانی در حال تنظیم است که در این فاصله دو سه هفته ای که پیشتر اشاره کردم، این شیوه نامه می بایست تنظیم و اعلام گردد.
رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: درخصوص قلب راکتور یا آن مخزنی که خارج می کنیم، قرار است یک مخزن جدید دیگری طراحی کنیم. برای اینکه در راکتوری که قرار است بازسازی شود، غنای سوخت را بالا بردیم. با بالابردن غنای سوخت، حجم سوخت کمتر می شود. با کمتر شدن حجم سوخت، تعداد مجتمع های سوخت نیز کمتر می شود و این سوختها به همدیگر نزدیکتر می شوند.
وی افزود : درته مخزن اولیه مجموعه ای نشیمن گاه یا سوراخ هایی تعبیه شده است که سوختها را در َآنجا جاسازی می کنند. اما چون در طراحی جدید تعداد مجتمع های سوخت تغییر می کند و کمتر می شود و آنها بهم نزدیک می شوند، دیگر آن سوراخ ها و نشیمن گاه ها قابل استفاده نیست. مجبور هستیم مخزن دیگری طراحی کنیم. ساخت این مخزن جدید دوسال یا دو سال و نیم طول می کشد، ما مخزن اول را ساختیم بدین معنا که ما می توانیم مخزن بسازیم؛ اما ساخت این مخزن کار سخت و پیچیده فنی است. ما در ایران مخزن اول را خودمان ساختیم. طراحی مخزن دوم را هم انجام دادیم. انشاالله بعد از آنکه تمامی اقدامات انجام شد و برجام اجرایی شد ساخت مخزن جدیدمان را شروع می کنیم که ممکن است دو سال و نیم و یا اندکی بیشتر طول بکشد.
پروتکل الحاقی بعد از عملیاتی شدن برجام اجرا می شود
صالحی در پاسخ به این سوال که ایران چه زمانی پروتکل الحاقی را به اجرا خواهد گذاشت، گفت بعد ازعملیاتی شدن برجام ، ما هم پروتکل الحاقی را به اجرا خواهیم گذاشت، اما مانند بقیه کشورها، یعنی پروتکل الحاقی درخصوص ایران قرار نیست به گونه دیگری اعمال شود، بلکه این پروتکل درخصوص ایران همانگونه اعمال می شود که در مورد کشورهای دیگر هست.
آمادگی کشورهای مختلف برای همکاری هسته ای با ایران
صالحی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا پس از توافق هسته ای ایران مذاکراتی درباره همکاری هسته ای با کشورهای دیگر انجام داده است وآیا تمایلی از سوی دیگر کشورها برای ساخت تاسیسات هسته ای احساس کردید، گفت: تعداد کشورهای صاحب فن آوری هسته ای زیاد نیست ولی درمیان این کشورها ، خیلی ها برای همکاری با ایران اعلام آمادگی و ابرازعلاقه مندی کردند.
وی ازجمله این کشورها به چین ، روسیه ، کره جنوبی و ژاپن اشاره کرد و گفت کشورهای اورپایی هم دراین خصوص آمادگی خود را به ما اعلام کردند و در اروپا ، تعداد قابل توجهی از کشورهایی که قبلا ًدر بلوک شرق بودند و کشورهایی هم که در بلوک غرب بودند، اعلام آمادگی کردند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد : شرایط برای احداث نیروگاههای جدید برای ایران کاملاً با شرایط سابق فرق می کند.
وی افزود که ما با چین هم صحبت مفصلی داشتیم ، بیش از یک سال است که با این کشور مذاکره می کنیم و بخش عمده ای از پیش نویس قراردادها برای امضا آماده شده و تمام تلاش ما این است که در دو سه ماه آینده ، شاهد کلنگ زنی نیروگاه ایران توسط روس ها باشیم.
وی همچنین بر لزوم توجه به امکانات و و مقدورات کشور تاکید کرد و گفت : برخی از کشورها آمادگی خود را برای تامین مالی پروژه های هسته ای اعلام کردند و کشورهایی که دراین زمینه برای تامین مالی پیش قدم هستند ، از اولویت برخوردار هستند و چین این آمادگی را اعلام کرده است، تامین مالی توسط خود ایران حجم عظیمی از پول را می طلبد و مستلزم این است که اجازه دهیم شرایط اقتصادی به وضعیت قابل قبولی از حیث تامین مالی پروژه های بزرگ برسد.
تاریخ گواه موفقیت ایران در پرونده هسته ای خواهد بود
صالحی درباره احساسش از امضای این توافق و تصورش درباره اینکه تاریخ چه چیزی را درباره این توافق خواهد نوشت و اینکه ایا امکان دستیابی به نتایج بهتر وجود داشت، گفت دستیابی به توافق هسته ای ، کار بزرگی بود که انجام گرفت و ما هم درمسیر این فرایند قرار گرفتیم و من خوشحالم از این که خداوند این لطف را درحق ما کرد تا بتوانیم به اندازه بضاعت خود کمکی درجهت حل و فصل این پرونده ساختگی که دوازه سیزده سال بود با این بهانه فشارهای زیادی را به ایران وارد کرده بودند، انجام دهیم ، این جای افتخار و شگرگزاری دارد که خداوند کمک کرد تا بتوانیم بخشی از گروهی باشیم که دراین فرایند شرکت کردند.
وی افزود: گروه مذاکره کننده محدود به افرادی که درمعرض رسانه ها هستند، نیستند ، اعم از کارشناسان فنی و اقتصادی و حقوقی ، بار سنگینی به دوش داشتند، اینها شبانه روز فعالیت می کردند و درمجموع کار بزرگی انجام شد و تاریخ بعداً گواه خواهد داد که چگونه جمهوری اسلامی ایران چگونه توانست.
رئیس سازمان انرژی هسته ای تاکید کرد : تاریخ گواه خواهد داد که چگونه جمهوری اسلامی ایران توانست با هوشمندی و هوشیاری، ضمن حفظ ساختار و شاکله صنعت هسته ای خودش، محدودیت هایی را بپذیرد که از نظر ما محدودیت در کل صنعت هسته ای ما حساب نمی شود.زیرا در شرایط عادی هم آن محدودیت ها جاری و ساری بود و ما به سمت آن نمی رفتیم چراکه فتوای مقام معظم رهبری ناظر بر حرمت تولید، انباشت و به کار گیری انواع سلاح های کشتار جمعی از جلمه سلاح هسته ای است.
ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست
صالحی گفت: ما به دنبال این نبوده ایم که به عنوان مثال فلز پلوتونیوم تولید کنیم و اصلا برای ما کاربرد آنچنانی نداشت.لذا ما این محدودیت را قبول کردیم. درمورد تولید فلز اورانیوم هم وضع همین گونه است و اورانیوم غنی شده هم برای ما ضرورتی نیست که به تولید آن بپردازیم.
وی افزود : ما به دنبال سلاح نیستم و کسی که به دنبال سلاح باشد باید پلوتونیوم و اورانیوم را به فلز تبدیل کند.بنابراین محدودیت ها از این نوع است و محدودیتی نیست که ما به عنوان مثال غنی سازی یا راکتور آب سنگین یا تولید آب سنگین را متوقف کنیم و یا تحقیق و توسعه و ساختن و به کارگیری سانریفیوژهای مدرن را متوقف سازیم؛ یا اکتشاف و استخراج را متوقف کنیم.
صنعت هسته ای ایران محفوظ ماند
وی یادآور شد : همه چیز سرجای خودش است، آنها از منظر خود خواهند گفت جلوی راه هایی را که ممکن بود ایران صاحب سلاح هسته ای شود ،گرفتیم، این که مشکلی ندارد چون ما به دنبال سلاح هسته ای نیستیم. ما هم از منظر خودمان این را خواهیم گفت که صنعت هسته ای ما محفوظ ماند، غنی سازی ادامه دارد، آب سنگین، راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک سرجای خود باقی است، تحقیق و توسعه، اکتشاف و استخراج به قوت خود باقی است و اتفاقا فرصتی برای ما پیش آمده که ما بتوانیم از تجربیات دیگران ، در راکتور جدیدی که خودمان در حال بازطراحی آن هستیم، استفاده کنیم یا صاحب نظران را در این زمینه بگیریم.
وی گفت این امر برای ما خیلی ارزشمند است زیرا طراحی را خودمان انجام می دهیم و نقشه ها را خودمان طراحی می کنیم و به طرف مقابل می دهیم و طرف مقابل هم بررسی می کند ودر صورت دیدن اشکال به ما تذکر می دهد و در غیر این صورت امضا می کند که این طراحی به درستی صورت گرفته است. ما در طراحی های خود به سوی استاندار پیش می رویم و استاندارد در بحث هسته ای بسیار مهم است.
سخت ترین زمان مذاکرات برای صالحی
صالحی سخت ترین زمان در جریان مذاکرات را نخستین جلسه ای حضور خود در مذاکرات دانست و گفت: بعد از این که پذیرفته شد که در مذاکرات حضور داشته باشم، کار سختی به من محول شد و این کار این بود که پیشنهادی درباره چینش سانتریفیوژها برای غنی سازی پذیرفته بودیم و مورد موافقت مقام معظم رهبری قرار نگرفته بود، و ایشان به حق این نوع چینش را رد کرده بودند، ما باید طرف را راضی می کردیم که از این پیشنهاد صرف نظر می کردند و پیشنهاد معقولی را که می تواند هم نظر ما و هم نظر آنها را تامین کند، بپذیرند. لذا این چالش بزرگی بود و دوستان ما پیشتر در این زمینه با بنبست مواجه شده بودند.
وی افزود: به یاری خداوند ما توانستیم در این چالش علمی به اندازه کافی توجیه ارائه کنیم و بگوییم که این پیشنهاد آنها عملیاتی نیست و از نظر اجرایی مشکلات فراوان دارد و باید به دنبال راه حلی منطقی و معقول که نظر دو طرف را تامین کند، باشیم. لذا به یاری خداوند این بنبست در عین ناباوری شکسته شد.
سرنوشت تعهدات طرف غربی بعد از دولت اوباما
صالحی در این خصوص که آیا آمریکا بعد از اوباما به تعهدات خود در این خصوص پایبند خواهد بود، خاطرنشان کرد: اگر آمریکا به تعهدات خود پایبند نباشد در افکار عمومی بین المللی اعتبار خود را به طور کامل از دست خواهد داد. غیر این صورت چه ضرورتی داشت که مجموعه ای از دولتمردان آمریکا ساعت ها و روزها بنشینند و مذاکره کنند و همه سختی ها را متحمل شوند و در نهایت به تعهدات خود پشت کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود : در ضمن ما چیزی را از دست نمی دهیم. در انظار و افکار عمومی نشان دادیم که اهل منطق و مذاکره و گفتمان و اهل حل و فصل مسائل به صورت سیاسی هستیم و حاضریم نگرانی های آنها را که ساختگی است و ماه اعتقادی به آن نداریم، در چارچوب موازین و معاهدات بین المللی حل کنیم، مشروط به این که آنها هم حق ما را در فناوری هسته ای از جمله غنی سازی و آب سنگین وسایر مسائل بپذیرند.بنابراین این موازنه برقرار شدن و آنها حق ما را پذیرفتند و ما هم سعی کردیم نگرانی های آنها را با استفاده از ابزارهای بین المللی برطرف کنیم.
آمریکا بازنده عقب نشینی از تعهدات است
وی گفت اگر آمریکا بخواهد بعد از اوباما خلف وعده یا از تعهدات خود عقب نشینی کند، بازنده خواهد بود زیرا قطعنامه آژانس هم نشان داد که ایران همان گونه که همواره اعلام کرده، هیچگاه به دنبال ساخت سلاح هسته ای نبوده است و چیزی هم که در قطعنامه شورای حکام ذکر شده و اشاره می کند که تا سال 2003 مطالعاتی صورت گرفته است(بی اساس است) و این مطالعات همه انجام می شود.
صالحی یادآور شد : این چه حرفی است که می گویند اینها شبیه سازی کامپیوتری کرده اند؟ درمورد نحوه انتقال نوترون یا نوترون ترانسپورت، خیلی ها شبیه سازی می کنند و با استفاده از کدهای کامپیوتری محاسباتی انجام می دهند و این امر در همه دانشگاه ها و نقاط دنیا وجود دارد. و زمانی یک کشور متهم می شود که در عمل چیزی ساخته باشد.
وی گفت نکته جالب این است که نتیجه شبیه سازی ما به صورت مقاله علمی به اذعان خودشان، در مجلات عملی خودشان چاپ شده است این مقالات علمی را به عنوان سند جرم علیه ما درنظر گرفته اند.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد : من بعید می دانم که دولت بعدی آمریکا بخواهد نسبت به این امر عقب نشینی کند زیرا هم اعتبار سیاسی خود را از دست خواهد داد و هم چیزی عاید این دولت نخواهد شد.