آیین نامه اجرایی تبصره ۲ ماده ۳ قانون اصلاح قانون معادن ابلاغ شد

به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان انرژی اتمی ایران به استناد تبصره (2) ماده (3) قانون اصلاح قانون معادن - مصوب 1390- مبنی بر تدوین آیین نامه اجرایی در موارد اختلاط طبقه یک تا سه (سنگ آهن، سنگ گچ، شن و ماسه، فلزات، نفت، گازطبیعی و سنگ های نفتی) با مواد طبقه چهار(کلیه مواد پرتوزا اعم از اولیه و ثانویه‌) به صورت مشترک و ذکر دلایلی همچون نحوه بهره برداری و ادامه فعالیت، انجام آزمایشات میدانی برای شناسایی میزان پرتوزایی یک معدن قبل از شروع بهره برداری و یا در زمان بهره برداری بطور مستمر و تمهیدات بعد از آن، بروزرسانی مستمر قوانین مربوط به پرتوزایی مواد معدنی، نحوه فعالیت معادن پرتوزا جهت ایمنی و جلوگیری از نشر مواد پرتوزا و نهایتاً نحوه از کاراندازی معدن پرتوزا و تجهیزات مورد استفاده در این معادن؛ آیین نامه اجرایی قانون یادشده را ارایه نموده است.

همچنین اورانیم فلزی رادیو اکتیو و پرتوزاست که در سراسر پوسته سخت زمین موجود است. این فلز حدوداً 500 بار از طلا فراوان تر است. اورانیوم اکنون به اندازه ای در صخره ها و خاک و زمین وجود دارد که در آب رودخانه ها، دریاها و اقیانوس ها موجود است. اکثر رادیو اکتیویته مربوط به اورانیم در طبیعت در حقیقت ناشی ازمعدن های دیگری است که با عملیات رادیواکتیو به وجود آمده اند و در هنگام استخراج از معادن و آسیاب کردن به جا مانده اند.

لذا پیش بینی تمهیداتی برای جلوگیری از انتشار و گسترش مواد پرتوزا در طبیعت، مخاطرات پرتویی برای افراد حین عملیات و بعد از آن و همچنین جلوگیری از هدر رفت مواد معدنی پرتوزا و محصولات اصلی و جانبی معدنی لازم است.

متن این آیین نامه به شرح زیر است:

آیین نامه اجرایی تبصره (2) ماده (3) قانون اصلاح قانون معادن

ماده 1- اصطلاحات زیر در این آیین نامه در معانی مشروح مربوط به کار می روند:

الف- اختلاط : وجود ماده و یا موادی از طبقات (1) و (2) با مواد معدنی طبقه (4) در یک محدوده معدنی مشخص.

ب- سازمان : سازمان انرژی اتمی ایران.

پ- وزارت : وزارت صنعت، معدن و تجارت.

ت- محصول اصلی : ماده معدنی پرتوزا که به لحاظ اقتصادی و یا راهبردی در میان کانه های موجود در کانسار به عنوان کانه هدف، استخراج و استحصال می شود.

ث- محصول جانبی : ماده معدنی پرتوزا که به لحاظ اقتصادی و یا راهبردی نسبت به سایر

کانه های موجود در کانسار برای استخراج و استحصال، در اولویت بعدی قرار می گیرد.

ج- آلودگی به عناصر پرتوزا : وجود عناصر پرتوزا در محیط و یا همراه مواد معدنی که با تشخیص سازمان در چارچوب ضوابط و مقررات بین المللی و نظام ایمنی هسته ای، می تواند چرخه عملیات معدنی و محدوده عملیاتی را پس از خاتمه فعالیت، با هرگونه احتمال آسیب و صدمات ناشی از قرار گرفتن در معرض یا تماس با عناصر پرتوزا بیش از حد مجاز برای فرد یا محیط همراه سازد.

چ- باطله پرتوزا : باطله های معدنی حاوی عناصر پرتوزا یا آلوده به مواد پرتوزا با هر شکل فیزیکی که در اثر انجام عملیات معدنی، پرتوزایی یا غلظت پرتوزایی آن ها بیش از معیارهای تعیین شده توسط سازمان باشد.

ح- ملاحظات پرتویی: رعایت موارد ایمنی پرتویی به منظور جلوگیری از وقوع هرگونه احتمال آسیب و صدمات ناشی از قرار گرفتن در معرض یا تماس با عناصر پرتوزا بیش از حد مجاز برای فرد یا محیط.

خ- اقدامات حفاظت پرتویی : مداخله به منظور جلوگیری و یا کاهش پرتوگیری.

د- مجوز فعالیت معدنی: پروانه اکتشاف، پروانه بهره برداری و اجازه برداشت موضوع بندهای (ض)، (غ) و (ق) ماده (1) اصلاحی قانون معادن - مصوب 1390- .

ماده2- وزارت موظف است در صورت شناسایی عناصر پرتوزای بیش از حد مجاز، مراتب را به سازمان اعلام کند. سازمان نیز موظف است در موارد اعلام شده از سوی وزارت یا مواردی را که خارج از محدوده های در اختیار خود شناسایی می کند، با هماهنگی وزارت نسبت به بررسی میدانی و نمونه برداری اقدام و در سقف زمانی سه ماه وضعیت پرتوزایی ماده معدنی و دسته بندی آن را تعیین و ضمن اعلام عمومی به وزارت ابلاغ نماید.

تبصره- سازمان موظف است به طور مستمر ضوابط و معیارهای مربوط به کار با عناصر پرتوزا را بروزرسانی نموده و به وزارت اعلام نماید و وزارت موظف است نسبت به اعمال ضوابط مذکور اقدام کند.

ماده3- در صورت اختلاط درون محدوده های دارای مجوز فعالیت معدنی از وزارت، چنانچه ماده معدنی پرتوزا محصول اصلی باشد، محدوده های مذکور با رعایت سایر ضوابط و مقررات مربوط در اختیار سازمان قرار خواهد گرفت.

تبصره – هزینه های انجام شده توسط دارندگان مجوز فعالیت معدنی، براساس تبصره ماده (23) اصلاحی قانون معادن - مصوب1390- محاسبه و توسط سازمان به آن ها پرداخت خواهد شد و در صورت امتناع از دریافت آن، در صندوق سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تودیع می شود.

ماده4- در صورت اختلاط درون محدوده های در اختیار سازمان، برای جلوگیری از تضییع مواد معدنی سایر طبقات چنانچه محدوده به تشخیص سازمان قابل تفکیک باشد، از محدوده مذکور منفک و در اختیار وزارت قرار خواهد گرفت.

ماده5- در صورت اختلاط درون محدوه های در اختیار سازمان، برای جلوگیری از تضییع مواد معدنی سایر طبقات، چنانچه محدوده به تشخیص سازمان قابل تفکیک نباشد، عملیات معدنی و فرآوری و بهره برداری مواد غیرپرتوزا، توسط سازمان انجام خواهد شد. وزارت موظف است در صورت درخواست سازمان نسبت به صدور مجوز حمل این گونه مواد معدنی غیرپرتوزا، در قبال اخذ حقوق دولتی اقدام نماید.

ماده6- در صورت اعلام ماده معدنی پرتوزا به عنوان محصول جانبی توسط سازمان در محدوده‌های دارای مجوز فعالیت معدنی از وزارت، سرمایه گذاری در خصوص جداسازی و فرآوری مربوط به عناصر پرتوزا توسط سازمان انجام می شود و بهره بردار مکلف است ضمن مدیریت کل فرایند تولید، عناصر پرتوزای تولیدی را به عنوان محصول جانبی به سازمان تحویل دهد.

تبصره 1- بهره بردار در صورت تمایل می تواند با موافقت سازمان نسبت به سرمایه گذاری درخصوص جداسازی و فرآوری مربوط به عناصر پرتوزا اقدام نماید و محصول پرتوزا را به عنوان یکی از محصولات جانبی به سازمان با قیمت توافقی براساس اسناد مثبته هزینه کرد مربوط، به فروش رساند.

تبصره 2- بهره بردار موظف است ضمن رعایت ملاحظات پرتویی، انجام عملیات معدنی و تولید مواد پرتوزا و رفع آلودگی را تحت نظارت سازمان انجام دهد.

ماده 7 - در صورت وجود آلودگی به عناصر پرتوزا در مواد معدنی موجود در کانسار، دارنده مجوز فعالیت معدنی موظف است به منظور حفظ و جلوگیری از پراکندگی این مواد، مطابق با دستورالعمل‌های سازمان علاوه بر رعایت ملاحظات پرتویی، اقدامات مربوط به کاهش آثار آلودگی مواد مذکور را در عملیات معدنی و تا حد تعیین شده تحت نظارت سازمان انجام دهد.

تبصره1- مواد باطله پرتوزا، مطابق با دستورالعمل های سازمان توسط دارنده مجوز فعالیت معدنی از مواد معدنی اصلی جدا و در سد باطله نگهداری شده و عملیات پسمانداری آن نیز مطابق با ضوابط و مقررات با نظارت سازمان انجام می گیرد و در صورت نیاز سازمان به مواد باطله مذکور، مواد مذکور به قیمت توافقی به سازمان تحویل می شود.

تبصره2- هزینه انجام اقدامات حفاظت پرتویی، پسمانداری و ازکاراندازی توسط دارندگان مجوز فعالیت معدنی، مشمول تبصره (5) ماده (14) اصلاحی قانون معادن - مصوب1390- خواهد بود.

ماده 8- معادن موضوع این آیین نامه و تأسیسات و تجهیزات مربوط به آن ها که دارای آلودگی بیش از حد مجاز به عناصر پرتوزا باشند، پس از پایان عملیات معدنی با اعلام وزارت، مشمول ازکاراندازی مطابق دستورالعمل ابلاغی با نظارت سازمان می باشند.

ماده 9- چنانچه دارندگان مجوز فعالیت معدنی به تعهدات خود عمل ننمایند، وفق ماده (20) اصلاحی قانون معادن - مصوب 1390- و مواد (17) و (18) قانون حفاظت در برابر اشعه - مصوب 1368- با آن ها برخورد خواهد شد.

ماده10- سازمان موظف است پایش و نظارت مستمر پرتویی در محدوده های عملیاتی معدنی دارای مجوز فعالیت معدنی از وزارت و محیط تحت تأثیر آن را در حین و پس از برچیده شدن عملیات معدنی، طبق قوانین و معیارهای فنی انجام داده و اقدامات لازم را براساس نتایج بدست آمده به عمل آورد.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری این مصوبه را در تاریخ 10/9/1394 برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان انرژی اتمی ایران ابلاغ کرد.