بونوبو یا شامپانزه کوتوله با نام علمی Pan paniscus گونه‌ای از سردهٔ شمپانزه‌است. نسل بونوبوها در معرض انقراض قرار دارد و زیستگاه فعلی آنها تنها بخشی از جمهوری دموکراتیک کنگو در آفریقا است.
بونوبوها به همراه شامپانزه‌ها نزدیک‌ترین خویشاوند انسان هستند. از آن‌جا که بونوبوها و شامپانزه‌ها هیچ‌یک شناگران ماهری نیستند، احتمالاً جدایی این دو گونه پس از تشکیل رودخانهٔ کنگو ۱٫۵ تا ۲ میلیون سال پیش آغاز شده‌است.
جامعهٔ ایشان مادرسالار است و منزلت نران با توجه به مادر ایشان تعیین می‌شود. شهرت این کپی‌ها به مساوات‌گری و صلح‌جویی به معنی نبود تهاجمگری در میان ایشان نیست. دیده شده‌است که چند بونوبوی ماده به‌اتفاق بر نری تنها بتازند. تازش بر نران فرومرتبه در قیاس با نران بلندمرتبه بسیار شایع‌تر است. با این حال این تازش‌ها بر خلاف تازش‌ها در اجتماعات شمپانزه‌های معمولی هرگز مرگبار نیست یعنی تازش مرگبار تا کنون دیده نشده‌است.
برای بونوبوهای رتبه‌های متوسط یا پائین زمانی که مادر آنها حضور دارد، فرصت بهتری برای جفت‌یابی است؛ چرا که این مادران، فرزندانشان را به ماده‌های حاضر در حلقه‌های اجتماعی خود معرفی کرده و رقبای نر دیگر را دور می‌کنند. به گفته محققان، این مادران با این کار به انتشار ژن خود به نسلهای بعدی کمک می‌کنند.