به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری
برنا ، اکبر ترکان در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در خصوص افزایش مناطق آزاد جدید گفت : در سال 92 که من مأموریت دبیر مناطق آزاد را پیدا کردم گروهی مأمور بررسی وضعیت شد که ببینیم چقدر با قانون اولیه فاصله داریم.
وی افزود: گزارش شد که بر خلاف چیزی که قرار بود مناطق آزاد کریدور صادراتی باشند در حال حاضر نقش وارداتی دارند و باید اصلاح شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد خاطر نشان کرد: جلساتی در مجمع تشخیص درباره اقتصاد مقاومتی در حال برگزاری بود که من در آن جلسات شرکت کردم و پیشنهاداتی را به بحث گذاشتم که نهایتاً مجمع چهار محور را برای مناطق آزاد مطرح کرد و در اختیار مقام معظم رهبری گذاشتم که ایشان آن چهار محور را ابلاغ کردند.
وی تصریح کرد: بسط مناطق آزاد بر گسترش تولید، توسعه صادرات، اقدام فنآوری های پیشرفته و تأمین نیازهای کشور چهار مأموریت مناطق آزاد بود که همان زمان ریل گذاری جدید برای این مناطق آزاد شد.
ترکان گفت: نگاه ما این است که مصنوعات ایرانی بازارهایش کجاست؟ و یک کالا به کجا باید صادر شود؟
وی افزود: از نظر ما نزدیک ترین بازار برای مصنوعات ایرانی همسایگان ماست پس سرپل هایی برای دسترسی به بازارهای همسایگان تعریف شد مثلاً برای عراق در جنوبی ترین نقطه ایران اروند مشخص شد که امسال به هدف یک و نیم میلیون دلار صادرات از شلمچه خواهیم رسید.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد گفت: نقطه بعدی مهران است و نزدیک ترین نقطه به بغداد به شمار می رود برای اقلیم کردستان هم بانه مریوان در نظر گرفته شده که مرزهای خوبی دارد در بالاتر هم ماکو را داریم که با ترکیه کار می کند و از نظر ما همین یک نقطه برای ترکیه کافیست.
وی در ادامه افزود: منطقه بعدی ارس است که با نخجوان ، ارمنستان وجمهوری آذربایجان هم مرز و اردبیل هم قرار است به یک نقطه جدید آزاد تبدیل شود و بعد از آن در ساحل کاسپین منطقه آزاد انزلی را داریم.
ترکان تصریح کرد: در شرق خزر زمانی که راه آهن ایران ـ ترکمنستان افتتاح شد رؤسای جمهور سه کشور تصمیم گرفتند که اینچه برون منطقه آزاد برای انجام مبادلات تبدیل شود. کمی پایین تر منطقه سیستان را داریم که تجارت سه میلیارد دلاری با افغانستان را دارد و مناطق آزاد بعدی در چابهار ، قشم ، کیش و بوشهر است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد با اشاره به عدم رغبت به تولید گفت: خیلی از اقدامات تجاری و بازرگانی وجود دارد که نرخ برگشت سرمایه اش بیشتر از تولید است و آن کسی که در تولید می رود زمین گیر می شود و بازگشتش امکان پذیر نیست.
وی افزود: بازار خوب دلار در کنار ماست و نباید بگذاریم که این بازار آسیب ببیند چرا که این بازارها برای ما دائمی است و باید از آنها استفاده کنیم.
ترکان اضافه کرد: امسال در اروند امیدواریم صادرات به یک و نیم میلیارد دلار برسد و این رقم در سال گذشته یک و دو دهم میلیارد دلار بود.
وی با اشاره به میزان واردات از مناطق آزاد گفت: در کل واردات سه و هشت دهم میلیارد دلاری در مناطق آزاد داریم که این واردات سه میلیاردش عبور می کند که به آن نقطه دالان عبور گفته می شود.
ترکان تصریح کرد: 800 میلیون دلار باقیمانده هم در مناطق آزاد بسته بندی و به نقاط دیگر صادر می شود.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد خاطر نشان کرد: کار جدید ما در انزلی خواهد بود و آن توسعه صادرات با روسیه است و به نظر می رسد با تحریم هایی که روسیه در خصوص مواد اولیه با آن روبروست می توانیم ظرفیتهای خوبی با این کشورها داشته باشیم.
در ادامه برنامه ابراهیم رزاقی استاد دانشگاه در خصوص ایجاد مناطق آزاد تجاری گفت: در کل این بحث ابتدا به اقتصاد ایران برمی گردد در قانون اساسی صحبت از استقلال شده و این به معنای از بین رفتن وابستگی و جلوگیری از خام فروشی است.
وی افزود: در اقتصاد ما از تولید دفاع نمی شود و دولت درآمد خود را از محل دریافت مالیات از ثروتمندان تأمین نمی کند و دست به خام فروشی می زند و این چیزی است که در گذشته نیز دنبال می شد.
رزاقی گفت: حالا در این وضعیت مناطق آزاد تولید می کنیم که پیش از این هم سابقه دارد آیا این مناطق آزاد از تولید حمایت می کنند در حالیکه ما دلار ارزان را داریم؟ و این خود به عنوان رانت تلقی می شود یعنی از چه طریقی به واردات برسیم.
وی اضافه کرد: با دلار ارزان چشم از سود 20 درصدی تولید می ببندیم و به سود 200 درصدی واردات روی می آوریم و وقتی همه چیز به واردات ختم می شود دیگر تولید و توسعه بی معناست.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: به جای افزایش مناطق آزاد بهتر است برای تولید و خام فروشی نکردن وقت بگذاریم.
وی گفت: ما در بحث صادرات عموماً خام صادر می کنیم و کشور ما از طریق واردات دلار ارزان مصرف می کند.
ابراهیم رزاقی افزود: همه عناصر اقتصادی از رانت دلار ارزان استفاده می کنند و هر تولیدی که صورت می گیرد این رانت در داخل آن هست حال وقتی که ما صادر می کنیم چقدر در برابر ارزبری قبلی ارزآوری دارد؟
وی با طرح این سؤال که آیا تحریم ها برای کشور خردکننده بوده است؟ گفت: سال پیش ما 70 میلیارد دلار واردات داشتیم که 50 میلیارد دلار آن کالا و 20 میلیارد دلار آن خدمات بود یعنی اگر واردات درست انجام می شد باید 7 میلیون شغل ایجاد می شد.
رزاقی افزود: تحریم بهترین موقعیت، همچنان که دفاع مقدس بود و ما باید به مردم بگوییم کالای خارجی مصرف نکنند و در بازار تولید خوب کنند و ما باید همانگونه عمل کنیم که در صنایع دفاعی عمل کرده ایم.
این استاد دانشگاه گفت: وقتی مناطق آزاد تجاری زیاد شود چطور می تواند در برابر ناملایمات مقاومت کند در حالیکه این مناطق با دلار ارزان نابود و به واردکننده تبدیل می شوند.
در ادامه روح الله ایزدخواه اقتصاددان با بیان اینکه امسال میزان واردات در مناطق آزاد شش برابر صادرات بوده است گفت: چرا وقتی 26 سال یک سیاست را با شکل مشخصی از ابتدا دنبال کرده ایم و غلط از آب درآمده است همچنان آنرا دنبال می کنیم؟
وی افزود: از ابتدای دولت سازندگی این سیاست در صدر سیاستهای اقتصادی بود اما امروز با داشتن حدود 70 منطقه آزاد و ویژه فاصله با اهداف پیش بینی شده بسیار زیاد و هیچ آسیب شناسی جدی از این سیاست ها نشده است که می خواهند آن را ادامه دهند.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد در پاسخ اظهار داشت: از سه میلیارد و 800 میلیون دلار واردات مناطق آزاد سه میلیارد دلار آن فقط کالایی است که از مناطق آزاد عبور می کند یعنی واردات به منظور توزیع یا فروش در مناطق آزاد نیست بلکه 800 میلیون دلار آن کالایی است که در منطقه آزاد صرف مواد اولیه صنعتی یا کالای همراه مسافر شده است.
ترکان افزود: ما هفت منطقه آزاد و 65 منطقه ویژه اقتصادی مصوب داریم که از این تعداد 28 منطقه ویژه دایر شده است ضمن اینکه در مناطق ویژه خرده فروشی کالا وجود ندارد.
وی گفت: 22 سال تجربه مناطق آزاد نشان می دهد ما ضمن دستاوردهایی که داشته ایم باید اشکالاتمان را بشناسیم و رفع کنیم نه اینکه بعد از شناختن اشکالات مناطق آزاد را ببندیم.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد افزود: کل واردات هفت منطقه آزاد که به صورت کالای همراه مسافر در فروشگاه های این مناطق فروخته شده 260 میلیون دلار است.
ترکان گفت: در میان سه میلیارد و هشتصد میلیون دلار کالایی که عملیات شده است آیا 260 میلیون دلار کالای همراه مسافر کشور را نگران کرده است؟
وی اظهار داشت: ما ظرفیتی به نام گردشگری داریم و باید جذابیت هایی در مناطق داشته باشیم گر چه ما تنوع کالاهای همراه مسافر را محدوده کرده ایم.
ترکان ادامه داد: اکنون عسلویه و نخل تقی دو شهر پیشرفته شده اند و نه تنها از آنها مهاجرت نشده بلکه جمعیت آنها افزایش یافته و اهالی آنها راضی هستند.
وی با تأکید بر اینکه ما به دنبال مشارکت جامعه محلی هستیم گفت: در برخی مناطق آزاد که هتل کم است ما اهالی را تشویق به میهمان پذیری کرده ایم ضمن آنکه در منطقه آزاد چابهار 70 درصد از کسبه بازار اهالی همان منطقه هستند بنا بر این مشارکت جامعه محلی تحقق یافته است.
ترکان افزود: البته ما نتوانستیم جلوی گران شدن زمین را بگیریم چون وابسته به اقتصاد منطقه است و از آنجا که زمین های مردم متقاضی پیدا می کند گران می شود.
در ادامه رزاقی گفت: ایجاد مناطق آزاد مهم نیست بلکه موانع این مناطق مهم است و تا این موانع وجود دارد مناطق آزاد موفق نخواهند بود.
این استاد دانشگاه افزود: این اقتصادی که ما به جلو می بریم وادادگی است و ما فرهنگ خود را فراموش می کنیم و افراد انگیزه ای برای تولید ندارند و بسیاری از روستاهای کشور خالی از سکنه شده است.
ترکان پاسخ داد: جمعیت روستایی کشور از سال 55 تا امروز حدود 20 میلیون نفر بوده و نکته کلیدی این است که اضافه جمعیت روستاها مهاجرت کرده است نه همه جمعیت روستاها.
وی افزود: روستا یک ظرفیت اقتصادی دارد که بازای آن می تواند به جامعه نان بدهد و تا الآن هم داده اما چون ظرفیت اقتصادی روستا افزوده نشده است جمعیت اضافه شده مهاجرت کرده است و هنر ما باید این باشد که این مهاجرت را به مناطق مستعد کشور مثل سواحل دریاها هدایت کنیم.
ترکان گفت: 70 درصد جمعیت جهان کنار دریا زندگی می کنند در حالیکه در ایران تنها دو درصد جمعیت در سواحل جنوبی است این سواحل می توانند جمعیت پذیر باشند.