به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، جابری انصاری در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما در خصوص آخرین تحولات منطقه و اقدامات اخیر عربستان افزود: اگر یک نگاه سریع بیندازیم عربستان سعودی در شرایطی خود را تعریف می کند که ایجاد بحران و تنش به نحوی در سیاست خارجی و موجودیت این کشور قرار گرفته است.
وی گفت: در مقطعی هستیم که عربستان از سیاست محافظه کاری خارج شده و سیاست پرخاشگرانه و تهاجمی را پیش گرفته است که باید در لایه های عمیق به این مسئله نگاه شود.
جابری انصاری افزود: عربستان در منطقه در مقابل واکنش ها قرار گرفته از طرفی بعد از جنگ جهانی دوم دولت عربستان به عنوان نماد حفظ تحول عرب در منطقه تلقی می شد و مبتنی بر این عربستان یک سیاست خارجی محافظه کاران را حفظ می کرد، در سالهای اخیر آنچنان تحولات در منطقه سرعت می گیرد که عربستان امکان ادامه سیاست قبلی خود را برای خود متصور نبود و سیاستی که اتخاذ می کند رویارویی همه جانبه با همه سیاست های محیطی و جنگ است.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: همه حوادث و روندهای جدید عربستان را به عنوان یک کنشگر منفعل واکنش نشان دهنده تعریف کرده و عربستان در حال حاضر با مجموعه ای از روندهای منطقه ای روبروست.
وی افزود: از طرف دیگر بحران جانشینی هم در عربستان مطرح است ما الآن در مقطعی هستیم که یک نقل و انتقال تاریخی از نسل اول به دوم در این کشور در حال پیگیری است که این نقل و انتقال تبعات خود را دارد و این مسئله در حالی روی می دهد که در درون جامعه عربستان تحولات دیگری در حال پیگیری است.
جابری انصاری گفت: در درون عربستان مسئله دیگری که وجود دارد جریان مخالف با شکل موجود است یک جریان عمیق که به طور کاملاً جدی از تکفیر و داعش حمایت می کند و در عین حال با حکومت نیز زاویه دارد که بر اساس نظرسنجی های بین المللی بیشترین حامیان را در درون عربستان سعودی به خود اختصاص داده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: حمله به سفارت عربستان به هیچ وجه قابل دفاع نیست، حادثه ای که به همه جهات محکوم است اما آنچه که در کنار این مسئله واقعیت دارد فعالیت تنش آفرین عربستان است.
جابری انصاری افزود: در کنار جریان حامیان تکفیر و داعش که با حکومت عربستان زاویه دارند جریانی وجود دارد که در اقلیت هستند و در پی مطالبه حقوق و درخواست قانونمند شدن ، عدالت و اصلاحات در عربستان هستند که جزئی از این جریان اقلیت شیعی هستند و شهید شیخ نمر هم جزئی از این جریان بود.
وی گفت: حمله به سفارت عربستان به هیچ وجه قابل دفاع نیست و عالی ترین رتبه جمهوری اسلامی موضع خود را در این خصوص اعلام کرده است اما انچه اهمیت دارد مسئله عربستان است که سالها در مسیر تنش آفرینی فعالیت می کند و این آخرین پرده از واقعه ای است که در جهت این استراتژی همه جانبه استفاده می کند.
جابری انصاری در ادامه افزود: عربستانی ها در حقیقت به نظر می رسد با اقدامات تحریک آمیز پی در پی در تصور خودشان بود که همچنین اقدامی صورت گیرد و منتظر ساعت صفر بودند و خیلی سریع نیروهای خود را جمع کردند و خارج شدند و به نظر نمی رسد که ترکیب مسئله به صورتی باشد که آمادگی از قبل وجود نداشته باشد چرا که جمع و جور کردن دیپلماتها زمانبر است.
سخنگوی وزارت خارجه خاطر نشان کرد: عربستان در چارچوب سیاست بحران آفرینی برایش متصور بود که اتفاقاتی در ایران در سطح منطقه داشته باشد.
وی تأکید کرد: معمولاً دولتها نباید به دنبال بحران و تنش باشند اما این دست مسائل اساسی در سیاست عربستان از جمله مسائل درونی عربستان و جنبش ها و مسائل سطح منطقه و روند های در حال شکل گیری مجموعه ای را درست کرد که عربستان احساس خطر کند همانند وضعیت عراق جدید و وضعیت نظام های استبدادی ای که در آنها انتخابات دموکراتیک وجود نداشت و عربستان به آن نظام ها عادت کرده بود.
جابری انصاری گفت: در وضعیت جدید بازتابش در یمن که در جنوب عربستان و در بحرین که در شمال عربستان است و در عراق و همچنین قدرت گیری ایران که عربستان خود را در مقابل آن تعریف کرده همه این ها برای عربستان قابل تحمل نبود و به نظر می رسد عربستان خطر را دنبال و فکر می کند می تواند با به جان هم انداختن بازیگران زمان را به عقب بازگرداند برای اینکه وضعیت نسبی گذشته خود را بدست آورد.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر بحران آفرینی عربستان به دلیل رویارویی با ایران در منطقه گفت: ایران به لحاظ داخلی یک نظام برخاسته از مردم است و نظامی مشروع به حساب می آید که از موضع اقتدار است و به لحاظ بیرونی ایران در حال پیشروی است و قدرتش رو به افول نیست، ایران روندهای پیرامونی خود را درک و سعی کرده است از آنها استفاده کند در حالیکه عربستان خود را در جنگ نظام های پیرامونی می بیند و این منشأ بسیاری از مشکلات است.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: در سطح بین المللی، ایران در مسیری در حال حرکت است و فضای تنفس بیشتری را با قدرت های حاضر در حال تدارک و برجام هم نماد آن است ایران به دنبال بحران آفرینی نیست و اهداف خود را در چارچوب اهداف استراتژیک خود دنبال می کند.
جابری انصاری اضافه کرد: ایران نقطه مقابل عربستان سیاست خود را تحریک می کند و هر چه آنها به دنبال جنگ و پرخاشگری هستند ما به دنبال آرامش هستیم، ما مایل نیستیم به دنبال جنگ باشیم و نیازی به آن نداریم، ایران به دنبال ایجاد ثبات است، ادبیات سیاست ما ادبیات تعریف شده ای است و افکار عمومی ما نگران و ناراحت است از اینگونه روندها.
وی گفت: هم حوادث منا و هم حوادثی مثل اعدام شیخ نمر نگرانی ها و ناراحتی هایی را ایجاد کرد اما برخورد همراه با تدبیر و عقلانیت که ایران دارد در مسیر باطل السحر عربستان است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تأکید کرد: اگر بنا باشد که ما هم در همان مسیر عربستان حرکت کنیم شاید در جهت استراتژی عربستان قرار گیریم بنا نیست ما استراتژی خود را عوض کنیم و استراتژی مبنی بر استراتژی عربستان را پیش گیریم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر انتظار افکار عمومی برای پاسخ به اقدام عربستان گفت: به هیچ وجه ایران نه به لحاظ درونی خود را در یک وضعیت بحرانی تعریف می کند، پرخاشگری ای که عربستان پیش گرفته از موضع یک سیاست فعال نیست و از موضع یک سیاست منفعلانه است ما اصلاً برای اینکه خود را در یک وضعیت اضطراری تعریف نمی کنیم ضرورتی بر اقدام سیاست ضروری نمی بینیم و در یک مدار متعادل این اقدام را پیگیری کردیم.
جابری انصاری افزود: بعد از سقوط صدام در عراق ، عربستان سعودی وضع جدید انتخاب مردمی در عراق را به رسمیت نشناخت و عملاً یک وضعیت جدیدی در عراق شکل گرفت. عربستان سعودی به جنگ این حرکت آمد و با حمایت از گروهک های تروریستی و تشدید شکاف های طایفه ای تلاش کرد این وضعیت، امکان استمداد نداشته باشد. پیامد همه این حرکت ها ایجاد بی ثباتی در منطقه شده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: عربستان اشتباه پشت اشتباه انجام می دهد درحالیکه بحران یمن را دارد همزمان جنگ سفارتخانه ها را در ایران راه می اندازد و اینها همراه با سیاست و تدبیر نیست.
جابری انصاری افزود: سیاست عربستان در این تحولات سیاست از این ستون به آن ستون است و عربستان سعی می کند با این چنین اقداماتی خود را حفظ کند اما هر کاری که می کند به جای حل بحران قبلی بحران جدیدی درست می کند.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: جنگ سفارتخانه ها هیچ سودی برای عربستان نخواهد داشت و دیر یا زود عربستان باید تحولات اطراف خود را درک کند، این کشور هنوز می جنگند و واقعیت ها را انکار می کند، عربستان باید زندگی کردن با ایران ، عراق و یمن را به عنوان واقعیت بپذیرد و به جنگ واقعیت ها نباید برود.
وی گفت: عربستان به جای جهت دادن به وقایع به جنگ وقایع رفته و این کار عاقبتی ندارد.
جابری انصاری در پاسخ به سؤالی مبنی بر وقوع جنگ نظامی بین ایران و عربستان افزود: فکر کنم عربستان در چارچوب استراتژی خود تا سطوحی از رویارویی مستقیم در اهدافش تعریف کرده باشد ولی آیا بازیگران دیگر منطقه و جهان و عربستان این اجازه را دهند که تا این نقطه پیش رود هنوز معلوم نیست.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: نوع زاویه نگرش دیگر کشورها به این مطلب خود مبین نوعی خارج شدن از نقطه کنترل است.
وی گفت: به نظر می رسد که عربستان تا سطوحی از جنگ که احساس کند وضعیت را برای او بهتر می کند پیش رود ولی عربستان در جنگ با فقیرترین ملت منطقه به جایی رسید که اگر چه به لحاظ ظاهری از نظر تخریب پیروز بود اما از نظر نظامی برنده نبوده است و بی تردید از نظر استراتژیکی بازنده بود و در حال حاضر به نوعی به دنبال توافق است که خود را از این میدان خارج کند.
جابری انصاری تأکید کرد: عربستان سعودی متأسفانه خود را در نقش سازنده تعریف نمی کند و نقش تخریبی گسترده ای برای خود تعریف کرده است و اجازه نمی دهیم که عربستان هزینه های این تخریب را در منطقه افزایش دهد و این کشور در نقطه ای که واقعیت آن است یعنی جایی که همراهی ندارد و ائتلاف هایی که اعلام کرده که همچنان روی ورق هستند باقی بماند و انزوای عربستان تثبیت شده است و این رژیم تنها در برابر واقعیت بحرانی خود باید سیاست مبتنی بر تخریب را عوض کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطر نشان کرد: عربستان سعودی تاریخ منفی گسترده ای در زمینه برخورد با اماکن دولت ایران نشان داده و در گذشته در بیروت نماینده های ایران به دست عملیات های ترور اتباع عربستان قرار گرفته اند که این عملیاتها توسط گروه های تروریستی عربستان هدایت می شد.
وی افزود: عربستان بارها و بارها در یمن مناطق پیرامونی سفارت ایران را مورد هدف قرار داده و این اقدام نه تنها برای سفارت ایران بلکه برای سفارتخانه عمان و روسیه نیز صورت گرفته است در حوادث اخیر هم یک روز کامل اطراف سفارتخانه ایران بمباران شد که با هدف خاص و ایجاد رعب و وحشت صورت گرفت و در این اقدام ترکش هایی به سفارتخانه ایران برخورد کرده است.
جابری انصاری در ادامه گفت: دولتی که در برابر یک حادثه مقابل سفارت خود قطع روابط دیپلماتیک را که تندترین اقدام است پیش می گیرد نباید اینگونه حرکات را در اینگونه اماکن انجام دهد.
جابری انصاری درباره تعابیری که گاه در فضای مجازی یا حقیقی درباره برخی کشورها به کار برده می شود افزود: دولت ها چه کوچک و چه بزرگ احترام خود را دارند و جمهوری اسلامی ایران در شبکه روابط بین المللی خود با بسیاری از دولت ها ارتباط مبتنی بر احترام و منافع متقابل دارد بنابراین در صحنه حوادثی که گاه اتفاق می افتد باید در به کارگیری تعابیری که در فضای رسانه ای استفاده می شود دقت کنیم که متضمن توهین به دولت ها و ملت ها نباشیم.
وی در ادامه در خصوص موضع دولت سودان در حوادث اخیر گفت: به هر میزان که برخی دولت ها با مشکلات و مسائل داخلی بیشتر مواجه شوند امکان اتکاء آنها به برخی دولت های خارجی بیشتر می شود.
جابری انصاری افزود: متأسفانه دولت سودان در سالهای اخیر با مجموعه ای از بحران مواجه شده است به نحوی که بخش مهمی از خاک سودان تجزیه شد و بازی تجزیه در برخی مناطق دیگر این کشور همچنان ادامه دارد.
وی اظهار داشت: وضع اقتصادی دولت سودان بسیار بحرانی است و در این شرایط با پترودلارهای سعودی تطمیع شده و فکر کرده است برای حل شرایط بحرانی خود نیاز به این کمک ها دارد و ما به ازای آنچه عربستان طلب کرده است جدا شدن از ایران و پایان دادن به روابط خوب تاریخی دو کشور بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: ما تلاش کرده ایم با منطق این وضع را مدیریت کنیم و برخوردهای تند و واکنشی با سودان انجام ندهیم و سعی کرده ایم در قالب مفاهمه این مطلب را به دولت سودان منتقل کنیم که آنچه را شما به عنوان منافع خود تعریف می کنید در واقع منافع شما نیست بلکه سرابی است که به شما می فروشند و شما استقلال تصمیم گیری خود را از دست می دهید.
جابری انصاری اظهار داشت: عربستان سعودی تلاش کرد که اجماع حلقه پیرامونی خودش را در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای واکنش به ایران ایجاد کند.
وی افزود: حلقه دوم این اجماع در سطح جهان عرب و اتحادیه عرب و حلقه سوم در قالب سازمان همکاری اسلامی و حلقه چهارم در سطح بین الملل است.
جابری انصاری گفت: موضع گیری هایی که در سطح بین المللی شده دقیقاً در نقطه مقابل خاص عربستان سعودی بوده است و نه تنها با عربستان همراهی نشد بلکه به اقدام او انتقاد کرده اند.
وی افزود: در سطح جهان اسلام نیز دولت های مهمی همچون اندونزی ، پاکستان و ترکیه که در معرض موضع گیری قرار گرفته اند صراحتاً ضمن اینکه بر ضرورت حفظ امنیت اماکن دیپلماتیک تأکید کردند اما در محتوای موضع گیری سیاسی، آنچه را عربستان می خواهد رد کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: عربستان به دنبال ایجاد جنگ سفارتخانه ها، بستن آنها و رفتن سفیران در سطح عمومی بوده است اما دولت های اسلامی به هیچ وجه با این خواسته تعاطف نشان ندادند.
جابری انصاری افزود: در سطح جهان عرب و حتی شورای همکاری خلیج فارس مابین آنچه که اتفاق افتاده و آنچه عربستان سعودی به دنبال آن است فاصله عمیقی وجود دارد و فقط چند کشور معدود اقدام به قطع رابطه کرده اند.
وی اظهار داشت: در سال های اخیر بحرین خود را به شکل تحت الحمایه عربستان سعودی تعریف کرده است و اقدام آن در قبال ایران قابل پیش بینی بود.
جابری انصاری گفت: امارات متحده عربی نیز کاهش سطح سفارت را به کارداری مطرح کرد اما از سفیر ما نخواستند امارات را ترک کند اما وقتی آنها این کار را انجام دادند ما هم عمل متقابل انجام دادیم.
وی با بیان اینکه دولت کویت و قطر نیز سفرای خود را برای مشورت فراخوانده اند گفت: آنها در رسانه های خود از چند کشور همچون تونس، اردن و مصر نام بردند که روابط خود را با ایران قطع کرده اند در حالی که همه این کشورها تنها موضع گیری کردند و ضمن تأکید بر حفظ امنیت اماکن دیپلماتیک به هیچ وجه تصمیمی در زمینه تغییر در وضع رابطه سیاسی با ایران اتخاذ نکردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: با وجود ادبیات تندی که دیروز از اجلاس ریاض صادر شد، آن مسائل ملموس و قابل اندازه گیری که عربستان به دنبال آن بود تا امتی را دنبال خود جمع کند و بگوید من رهبری جهان عرب و جهان اسلام را برعهده دارم محقق نشد.
جابری انصاری در ادامه درباره تماس های اخیر میان وزراء امور خارجه ایران و آمریکا گفت: این تماس ها در قالب همان تماس هایی است که در دوران مذاکرات برجام بود.
وی افزود: سیاست جمهوری اسلامی ایران مذاکره با آمریکا در زمینه مسائل منطقه ای نیست و هیچ تغییری در این سیاست ایجاد نشده است.
جابری انصاری گفت: به لحاظ جدول زمانی که در برجام پیش بینی شده است ما در مراحل نهایی رسیدن به نقطه اجرای برجام هستیم گر چه نمی توان تاریخ دقیقی برای آن اعلام کرد اما ما قبلاً بازده زمانی را مطرح کرده بودیم.
وی افزود: اگر گفتگوهایی که در باره جزئیات اقدامات فنی و اقدامات دیگر بر اساس برجام پیش رود و اقدامات نهایی پیش بینی شده توسط آژانس انجام شود زمان اجرای برجام خیلی دور نخواهد بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: آمریکاییها همواره در طول گفتگوها تلاش کردند درباره مسائل منطقه ای هم صحبت کنند اما هیچ گفتگو و مذاکره ای در باره مسائل غیر از برجام انجام نشده و این سیاست ثابتی است که همچنان ادامه دارد.
جابری انصاری افزود: آمریکاییها خود در شرایط قطع رابطه با ایران هستند و بنا بر این تصور اینکه بخواهند برای رابطه ایران و عربستان میانجی گری کنند منطقی نیست.
وی گفت: ما حتی در اوج تنش آفرینی های عربستان سعودی به دنبال ایجاد تنش نیستیم و از مواضع مثبت و حسن نیست دولت های اسلامی و غیر اسلامی که با حساسیت به تحولات اخیر واکنش نشان دادند و برای کنترل وضع فعلی اعلام آمادگی کردند استقبال و از آن دولت ها تشکر می کنیم.
جابری انصاری افزود: دولت عربستان سعودی دولتی به دنبال بحران آفرینی است و به نظر می رسد در شرایطی که منفعت خود را در بحران آفرینی می بیند پاسخ مثبتی به تلاش ها نشان نخواهد داد و ما از موضع اقتدار، تدبیر و عقلانیت مبتنی بر منافع جمهوری اسلامی ایران به دنبال تشدید این تنش ها نیستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: برجام توافقی خاص در یک موضوع خاص میان جمهوری اسلامی ایران، آمریکا و تعداد دیگری از دولت هاست و توافق در یک موضوع خاص به معنای تغییر فضای استراتژیک ما بین ایران و آمریکا نیست.
جابری انصاری اظهار داشت: یک جریان قوی در آمریکا و در سطح منطقه به نمایندگی رژیم صهیونیستی و عربستان مایل به وصول توافق در مورد همین موضوع خاص نبوده و این همان جریانی است که منافع رژیم صهیونیستی را دنبال می کند و منافع خود را مبتنی بر ایران هراسی مستمر تعریف کرده است.
وی افزود: این جریان در طول مذاکرات برجام تلاش کرد که توافق اتفاق نیفتد و از لحظه اجرا و بعد از آن سعی خواهد کرد که با انفجار همه میدان مین هایی که وجود دارد مسیر را برهم بزند.
جابری انصاری گفت: حرف آنها این است که چون برجام فضای تنفسی برای سیاست و اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد در خدمت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود بنا بر این این جریان گسترده مسیری را که دنبال می کند این است که ایران را از منافع برجام جدا کند و امکان استفاده از فرصت های برجام را از ایران بگیرد.
وی تأکید کرد: مهم این است که گل به دروازه خودی نزنیم و با تدبیر و عقلانیت به نحوی عمل کنیم که حداکثر فرصت های برجام را از جهت فضای تنفس سیاسی و اقتصادی برای کشور ایجاد کنیم.
جابری انصاری گفت: چراغ راهنمای ما منافع جمهوری اسلامی ایران است و بر حسب مورد اگر لازم باشد در صورت نقض اجرایی تعهدات در قالب برجام ما اقدام متقابل انجام خواهیم داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره زمان سفر رئیس جمهور به ایتالیا و فرانسه گفت: حسب توافقی که بین ایران و دولت های ایتالیا و فرانسه صورت گرفته است سفر به تعویق افتاده آقای روحانی در پایان هفته اول بهمن انجام خواهد شد.
جابری انصاری در ادامه در خصوص مسائل سوریه گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران سوریه معتقد بود که این بحران راه حل نظامی ندارد و اگر درگیری مسلحانه هم صورت بگیرد چاره ای جز گفتگوی سیاسی ما بین طرف های سوری ـ سوری از طریق تسهیل بازیگران منطقه ای و بین المللی نیست.
وی افزود: به نظر می رسد پس از چند سال امتحان کردن مسیر نظامی بسیاری از کشورهای منطقه و جهان به این جمع بندی رسیده اند که این بحران نه تنها راه حل نظامی ندارد بلکه ادامه وضع بحرانی فعلی به سرعت گیری بی ثباتی و ناامنی در منطقه و جهان منجر خواهد شد بنا بر این در روند یک مسیر سیاسی قرار گرفته اند.
جابری انصاری گفت: ما بر اساس اهداف سیاست خارجی ایرانی که از ابتدا به راه حل سیاسی معتقد بودیم، سیاست های خود را در همین مسیر دنبال خواهیم کرد و شاید این عربستان سعودی است که فکر می کند در روند سیاسی در حال شکل گیری در سوریه چندان قدرتی ندارد و مسیر حوادث به نفع عربستان سعودی نیست.
وی گفت: ما فکر می کنیم مسیر سیاسی ، گفتگو و توافق سوری ـ سوری راه حل بحران سوریه است و کشورهای دیگر باید کمک کنند تا توافق سوری ها برای رجوع به آراء ملت سوریه به عنوان فیصله بخش نهایی این بحران باشد.
جابری انصاری افزود: ما به سیاست قبلی خود ادامه خواهیم داد اما به نظر می رسد عربستان سعودی بدش نمی آید که روند در حال شکل گیری در سوریه تخریب شود.