واردات چوب؛ موثرترین راه کار برای قطع بهره برداری از جنگل های طبیعی کشور

معاون رئیس جمهور ضمن تاکید بر ضرورت بهره گیری از مدیریت تقاضای چوب به عنوان یکی از مهم ترین راه کارها جهت حفظ جنگل های کشور از آسیب قاچاق و بهره برداری، تصریح کرد: یکی دیگر از اقدامات موثر در دنیا، ممیزی چوب است که در ایران صورت نمی گیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری این موضوع که سال هاست برندهای مختلف جهانی درج نشان استفاده از چوب طبیعی یا چوب مصنوعی بر روی محصولات خود را آغاز کرده و نمونه آن را به طور مثال روی بسته بندی کاغذهای A4  می توان مشاهده کرد، گفت: این نشان دهنده حساسیت و تلاش جهانی برای حفظ جنگل های طبیعی به عنوان منابع بسیار مهم هر کشور است.

وی اشاره ای به روند سریع تخریب و کاهش مساحت جنگل های ایران به ویژه جنگل های هیرکانی داشت و افزود: بی شک یکی از مهم ترین دلایل آن بهره برداری بی ضابطه قانونی و غیرقانونی از جنگل هاست و موثرترین راه کار برای قطع بهره برداری از جنگل های طبیعی کشور واردات چوب است.

ابتکار ادامه داد: در حالیکه پیش بینی های اقلیمی، شرایط خوبی از آینده جنگل های طبیعی ایران ترسیم نمی کند، قطع تمامی عوامل تخریبی انسان ساخت همچون بهره برداری و قاچاق چوب جنگل، تنها راهکار حفظ جنگل هاست.

معاون رئیس جمهور به برنامه مشارکت ملی ایران برای کاهش گازهای گلخانه ای اشاره کرد و گفت: یکی از برنامه ها و اقدامات ارائه شده از سوی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این زمینه، حفظ جنگل های طبیعی و گسترش مناطق جنگلی است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر اقدامات و پیگیری های مثبت انجام شده در این زمینه از سوی وزرا و دستگاه های مربوطه همچون صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی، تصریح کرد: رئیس جمهوری به جد بر مسئله حفظ جنگل های طبیعی تاکید دارد و پیگیر اقدامات تعریف شده در این زمینه است.

وی با یادآوری فرصت از دست رفته و غفلت های صورت گرفته در این زمینه، اظهار کرد: برنامه اقدام مشترک سازمان های حفاظت محیط زیست، جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، حفظ نباتات و وزارت صنعت، معدن و تجارت با محوریت رفع موانع واردات چوب و تسهیل این اقدام به منظور جلوگیری از تخریب بیشتر جنگل های طبیعی کشور باید ظرف یک ماه ارائه شود.

ابتکار ضمن تاکید بر ضرورت مشارکت بخش خصوصی به عنوان مجری صنایع چوبی کشور در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های این حوزه، تصریح کرد: تمام سیاست ها و برنامه باید با محوریت اصلی ممنوعیت استفاده از چوب طبیعی و قاچاق در صنایع باشد.

معاون رئیس جمهور اشاره ای هم به سفر اخیر خود به خوزستان و بازدید  از کارخانه های صنایع بازیافتی نیشکر در این استان به منظور تولید کاغذ، نئوپان و ام دی اف داشت و خاطرنشان کرد: سیاست های تشویقی و ترغیبی برای صنایع بازیافتی و بازیافت ضایعات به ویژه در بخش کشاورزی از دیگر موارد مهم است که باید در دستور کار قرار گیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: یکی از موضوعات مطروحه در دنیای امروز استفاده از کشت فراسرزمین به منظور حفظ و مدیریت منابع داخلی کشورها است و از این رو ضروری است به موضوع مدیریت جنگل در خارج از کشور به عنوان یکی کشت فراسرزمینی توجه ویژه ای داشته باشیم.

واردات چوب هم راستا با مدیریت منابع آب داخلی

وی یکی دیگر از جنبه های مثبت واردات چوب را واردات آب مجازی دانست و گفت: در شرایطی که ایران با تنش آبی و تراز منفی آب روبه رو است یکی از مهم ترین اقدامات استفاده از واردات آب مجازی است و واردات چوب، اقدامی در همین راستا است.

ابتکار ادامه داد: با توجه به در نظر گرفتن جمیع شرایط محیط زیستی، اقتصادی و شرایط آبی کشور، واردات چوب راهکاری جامع و کامل است و از این رو همزمان با تصویب برنامه ششم توسعه به عنوان سند برنامه پنج ساله توسعه کشور، ارائه برنامه مشترک دستگاه های ذیربط در حوزه واردات چوب با بهره گیری از تحقیقات و تجربیات جهانی در این زمینه، بسیار مهم است.

معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: تصمیم به واردات چوب در راستای حفظ منافع ملی و با لحاظ مصالح کشور در تمامی ابعاد است.

ابتکار گفت: با مدیریت تقاضای چوب در کشور از طریق واردات، نتایج بسیار مثبتی در زمینه حفظ و حراست از جنگل ها کسب خواهد شد.

فرهاد دبیری معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این جلسه با ارائه گزارشی از روند اقدامات کارگروه ساز و کارهای اجرایی رفع موانع چوب، مباحثی همچون قرنطینه چوب و واردات چوب با پوست یا بدون پوست را از جمله موارد اختلافی میان دستگاه های ذیربط برشمرد.

وی پیشنهاد داد: با دسته بندی موانع موجود و راهکارهای رفع آن، طی برنامه زمان بندی مشخص، برنامه اقدام مشترک در این زمینه تدوین و ارائه شود.

ناصر مقدسی قائم مقام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و رئیس شورای عالی جنگل با اشاره به آمار ناچیز واردات چوب در کشور، گفت: قرنطینه چوب وارداتی به منظور جلوگیری از رشد و تسری آفات احتمالی همواره خط قرمز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری نیز بوده و هست ولی این موضوع نباید منجر به توقف یا آمار ناچیز در بخش واردات چوب شود.

مقدسی ضمن تاکید بر ضرورت مطالعات مکان یابی و امکان سنجی بلند مدت برای قرنطینه های پیشنهادی، اظهار کرد: در کنار واردات چوب باید موضوع بازیافت ضایعات محصولاتی همچون نیشکر که می تواند در صنعت چوب و کاغذ مورد استفاده قرار گیرد، در دستور کار قرار گیرد.

وی یکی دیگر از موارد مهم برای تسهیل واردات چوب را رایزنی های بین المللی و رفع برخی موانع در این زمینه دانست و درخواست کرد: این موضوع از طریق دستگاه دیپلماسی کشور مورد پیگیری ویژه قرار گیرد.

بهزاد انگورج معاون جنگل سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری نیز ضمن تاکید بر اهمیت کنترل قیمت در موضوع واردات چوب و نظارت بر قیمت تمام شده کالا به منظور حفظ رقابت پذیری در این عرصه، تصریح کرد: روسیه یکی از کشورهایی است که آمادگی اجاره بلند مدت جنگل به ایران را دارد.

همچنین، هادی کیادلیری رئیس انجمن جنگلبانی ایران با اشاره به دوره زیستی آفات چوب، گفت: تحلیل خطر و اطلاعات دقیق از آفات کمک می کند این موضوع با کمترین ریسک ممکن انجام پذیرد.

کیادلیری افزود: جلوگیری از آفات و قرنطینه بسیار مهم است و کسی منکر این اهمیت نیست اما آیا قرنطینه در خصوص جنگل ها و جلوگیری از آفات، عملکرد مثبتی داشته است.

رئیس انجمن جنگلبانی ایران ادامه داد: سازمان حفظ نباتات می تواند از طریق تحلیل هزینه دقیق واردات چوب با پوست و بدون پوست، صرف اقتصادی این موضوع را شرح دهد.

وی تاکید کرد: ایران به دلیل نیاز بالای چوب، مجبور به واردات چوب است و از این رو باید موانع موجود حل و فصل شود.

نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به موانع واردات چوب در ایران، گفت: در سال 1377  و همزمان با فروپاشی شوروی، به دلیل شرایط نامساعد بخشی از چوب وارداتی به ایران آلوده بود و همین امر منجر به ممنوعیت واردات چوب با پوست از سوی سازمان حفظ نباتات شد.

وی افزود: واردات چوب با پوست روشی کاملا متداول در تمام دنیا و فرصتی برای صنایع فعال در این زمینه است که بدون بهره گیری از چوب داخلی، ارزش افزوده و اقتصاد کشورشان را رونق بخشند.

وی ادامه داد: بر اساس آنچه در فائو ثبت شده، تنها 38 درصد چوب مورد تجارت در دنیا به صورت تخته و الوار است در حالیکه در ایران 97 درصد به صورت تخته و الوار است.

نماینده وزارت صنعت، معدن  تجارت گفت: به دلیل تقاضای بالا در این زمینه نمی توانیم محدودیت های بدون دلیل برای واردات چوب داشته باشیم و این موضوع نیازمند همکاری سازمان حفظ نباتات است.

محمدعلی باغستانی رئیس سازمان حفظ نباتات با اشاره به نگرانی های موجود در زمینه واردات چوب به دلیل انتقال آفات، گفت: سخت گیری هایی که در این زمینه هست تنها به دلیل حفظ منابع داخلی از آفات است.

باغستانی با یادآوری اتفاقات ناخوشایند گذشته که ناشی از واردات چوب به ایران بوده است، افزود: تنها دغدغه ما عدم تکرار روند اشتباه گذشته است.

وی ادامه داد: این سازمان محدودیتی را ایجاد نمی کند و حتی پیشنهاد داده است که تجهیزات قرنطینه چوب را در اینچه برون استان گلستان ایجاد کنیم.

باغستانی با بیان اینکه اینچه برون با جنگل فاصله زیادی دارد، اظهار داشت: اما واحدهای صنایع چوبی هزینه بالای حمل و نقل را مطرح کردند ولی سازمان حفظ نباتات نمی تواند پاسخگوی حمل و نقل باشد.

اکبر آهنگران مدیرکل قرنطینه سازمان حفظ نباتات گفت: شاخص ها و استانداردهای تعریفی در ایران بر اساس شاخص ها و استانداردهای بین المللی در این زمینه است و از این رو تعریف منطقه عاری از آفت بر اساس اصول خاصی است.

وی با بیان اینکه تاکید بر واردات چوب با پوست به دلیل ریسک پایین تردر انتقال آفات است، اظهار کرد: از همین رو راه حل پیشنهادی واردات چوب به صورت چیپس هست.

آهنگران خاطرنشان کرد: مکان یابی قرنطینه ها بر اساس دوری از محیط های جنگلی و کاهش ریسک انتقال آفات صورت گرفته است.

حمیدگشتاسب میگونی مدیرکل دفتر مناطق و امور زیستگاه های سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه اختلاف اصلی موضوع چگونگی ورود چوب به کشور و بحث انتقال آفات احتمالی است، گفت: بسیاری از کشورها حتی با شرایط اقلیمی شبیه ایران برای واردات چوب اقدام کرده اند و این نشان دهنده وجود راهکار برای رفع این موانع است.

وی تاکید کرد: باید راهکارهایی که منجر به کاهش ریسک می شود، هر چه سریعتر انتخاب و برای واردات چوب اقدام شود.

لازم به ذکر است، در این جلسه گزارش مشروحی از اقدامات، موانع و دستاوردهای کارگروه ساز و کارهای اجرایی رفع موانع چوب، همچنین تجربیات جهانی در این زمینه ارائه شد.