به گزارش گروه خبر خبرگزاری برنا، نشست تاثیرات شبکه های اجتماعی بر سیاستگذاری گردشگری در ایران از سلسله نشست های تخصصی چشم انداز صنعت گردشگری در ایران با حضور دکتر نعمت الله فاضلی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و حضور جمعی از فعالان حوزه گردشگری برگزار شد.
در ابتدای این نشست رحیم یعقوب زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی- فرهنگی دانشجویان ایران با ارائه توضیحاتی از اجرای طرح نشست های تخصصی چشم انداز صنعت گردشگری توسط مرکز گردشگری اظهار کرد: این طرح با هدف بهره گیری از تخصص نخبگان در حوزه گردشگری و انتقال راهکارهای آنها به تصمیم گیران از مهرماه 94 آغاز شده است و تا پایان مهر 95 ادامه خواهد داشت. تاکنون 5 نشست با عناوین "جوانان و مصرف گردشگری"، "بایدها و نبایدهای طبیعت گردی در ایران"، "چالش های آموزش گردشگری در ایران" و "دیپلماسی گردشگری(فرصتها و چالش ها)" و "اثر متقابل فرهنگ و گردشگری" با حضور سخنرانان برجسته حوزه گردشگری برگزار شده است.
وی همچنین با اشاره به فعالیتهای و اقدامات مرکز همچون برگزاری بازدیدهای علمی-فرهنگی افزود: این مرکز تا کنون ده دوره از طرح ملی "ایران، مرز پرگهر" را در سراسر کشور اجرا نموده است که در یازدهمین مرحله از این طرح تعداد 90 اردوی علمی-فرهنگی برای اعضای بنیاد ملی نخبگان اجرا خواهد شد.
یعقوب زاده در پایان سخنان خود با معرفی سایت مرکز گردشگری اظهار کرد: سایت جدید مرکز با ارتقاء به هفت زبان زنده دنیا جامع ترین سایت در اطلاع رسانی گردشگری در کشور می باشد که تا پایان بهمن ماه رونمایی خواهد شد و پس از راه اندازی کانال تلگرام و اینستاگرام کاربران می توانند از این طریق نیز از اطلاعات سایت بهره مند شوند.
در ادامه نشست دکتر نعمت الله فاضلی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به طرح دیدگاه های خود در خصوص شبکه های اجتماعی و تاثیرات آن رویداد گردشگری پرداخت. وی در ابتدای سخنان خود از شبکه های اجتماعی به عنوان یک امر پروبلماتیک نوظهور یاد کرد و افزود: در جهان کنونی با فرآیندهای مختلفی همچون جهانی شدن، تجاری شدن، کالایی شدن، فردی شدن و در نهایت گردشگرانه شدن یا همان سفری شدن مردم به عنوان یک فرآیند جمعی روبرو هستیم که پیامدهای مختلفی را در پی دارد.
فاضلی با طرح این سوال که شبکه های اجتماعی و به ویژه موبایل چه نقشی را در فرآیند گردشگرانه شدن زندگی مردم ایفا می کنند و نحوه سیاستگذاری بر این امر چیست، اظهار کرد: همگانی، همه جایی و همه زمانی شدن امر گردشگری اولین کاری ست که شبکه های اجتماعی برای گردشگری ایجاد می کند. تا قبل از پیدایش شبکه هایی همچون تلگرام و اینستاگرام و ..... وبگردی و در واقع وبگاه ها به انتقال این مقوله می پرداختند.
وی با اشاره به اینکه شرایط کنونی با گذشته بسیار فرق کرده بیان داشت: در گذشته انتقال و جابه جایی امر معمولی نبود و اصولا انتقال و سفر با مجموعه وسیعی از تشریفات انجام می شد اما در عصر جدید زندگی به سمت سیال بودن و حرکت پیش می رود و اینجاست که شبکه های اجتماعی این جابه جایی را با تصاویر، ایماژها، نمادها، اصوات و ... به سرعت توسعه می دهد. عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بیان کرد: شبکه های اجتماعی حس گردشگرانه شدن زندگی را در انسانها درونی می کند و درواقع جاذبه های مختلفی از گردشگری را برای ما بازنمایی می کنند.
او شبکه‌های اجتماعی را عقل متصل انسان در معنا بخشیدن سفر دانست و بیان کرد: ما به سفر می‌رویم که عکس بگیریم و رد پای خود را تثبیت کنیم و بهانه‌ای داشته باشیم که آن رد پاها را بسازیم. موبایل‌ها امکان ذخیره‌سازی فرهنگ روزمره را فراهم کردند که این امکان در گردشگری وسیع‌تر است.
این انسان‌شناس معتقد است: اگر موبایل‌ها در زمان هخامنشیان بودند، درباره تاریخ طور دیگری فکر می‌کردیم، اما 100 سال بعد همه ما در تاریخ می‌مانیم و بیشتر موفقیت‌های ما که تعریف و مستندسازی شده، در سفر بوده است. ما به کمک شبکه‌های اجتماعی زمان را ذخیره می‌کنیم.
فاضلی گفت: معتقدم اگر موبایل نبود، سفرهای نوروزی هم زیاد نبود. برخی فکر می‌کنند چون اتومبیل زیاد شده این اتفاق افتاده است، در حالیکه اصلا اینطور نیست. سفر به اضافه اتومبیل علاوه بر موبایل، یک مجموعه را شکل می‌دهد.
او ادامه داد: تلویحا این تصور را داریم که گردشگری و سفر یک اتفاق گاه و بی‌گاه و یا انتخاب غیرالزام ساختاری زندگی است، به همین دلیل یک بازیگوشی تصور می‌شود، یعنی هر وقت پول داشته باشیم سفر می‌رویم، هر وقت نداشته باشیم نمی رویم، در حالیکه اینطور نیست، چون به تعبیر انسان شناس‌ها و نظریه‌پردازان اجتماعی، زندگی مجموعه‌ای از جابجایی‌ها است و مساله گردشگری به بنیادهایی اساسی‌تری از تفریح، بازیگوشی و لحظه‌ای آرامش پیدا کردن بسط پیدا می‌کند.
این صاحب نظر حوزه انسان شناسی و مسائل اجتماعی یکی از وظایف شبکه های اجتماعی را دموکراتیک کردن گردشگری عنوان کرد و بیان کرد: میلیونها ایرانی از هر قشری داوطلبانه وقت خود را صرف گشتن در شبکه های اجتماعی می کنند و با سهیم شدن در این امر داوطلبانه به باز تفسیر طبیعت، فرهنگ و تاریخ از منظر گردشگرانه می پردازند.
این استاد دانشگاه تبدیل یک صحنه به ثروت را فرمول توسعه اقتصادی دانست که هم اکنون توسط شبکه های اجتماعی انجام می شود؛ برای مثال یک گردشگر با رفتن به ابیانه و تولید ایماژهایی همچون تصویر، صدا، فیلم و واژه ها معنایی جدیدی از آن منطقه ایجاد می کند که با انتشار آن در شبکه های اجتماعی نه تنها آن را زنده می کند بلکه منجر به جذب گردشگر و در نتیجه تجاری شدن آن می شود. درواقع این پایگاه ها و شبکه ها هستند که با افزودن رنگ و تصویر و صدا و واژه ها اماکن را زیباتر به ما جلوه می دهند و اینجاست که نگاه خیره گردشگری نگاه عمومی زندگی می شود.
وی افزود: با سفر رفتن آلزایمر فرهنگی برطرف می شود و اماکن تاریخی ای که فراموش شده اند دوباره احیاء می شوند.
او همچنین با بیان اینکه شبکه های اجتماعی، گردشگری را رواج می دهند و بازنمایی از جاذبه ها ارائه می دهند، گفت: شبکه های اجتماعی گردشگری را بازنمایی می کنند که در این صورت اولین اتفاق، تغییر واقعیت متناسب با منافع ایدئولوژی و واقعیت های تاریخی است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این‌باره به ذکر مثالی پرداخت و افزود: رسانه‌ها درباره اثر جهانی «استون ایج» در انگلستان، آن چنان تبلیغ کرده‌اند که دیدن آن امری اجتناب‌ناپذیر است، ولی واقعیت آن کاملا متفاوت است. وقتی به منطقه می‌روید در نخستین نگاه بازدیدکنندگان را سرگردان می‌یابید. جذابیت چنین اثری به برخورد شبکه‌های اجتماعی ارتباط دارد که در بازنمایی آن، جاذبه‌ای گردشگری را پدید آورده‌اند.
سیاستگذاری گردشگری ایران باید از طریق گفت‌وگوی فرهنگی در شبکه‌های اجتماعی شکل بگیرد
این استاد دانشگاه با بیان این که ما متوجه نشده ایم از چه پارادایم سیاستگذاری باید استفاده کنیم، افزود: برنامه ریزی در شبکه های اجتماعی از سطح پایین تری انجام می شود، اگر گردشگری هم بخواهد برنامه ریزی کند باید از طریق «مردم» این کار را انجام دهد. از طریق شبکه های اجتماعی باید برای گردشگری طرح مساله و برنامه ریزی کنیم. باید صدای گردشگران را بشنویم، آن ها باید در برنامه ریزی کمک کنند.
فاضلی تاکید کرد: سیاستگذاری گردشگری ایران باید از طریق گفت‌وگوی فرهنگی در شبکه های اجتماعی شکل گیرد، آنچه از دهه 90 میلادی در اروپا شکل گرفته است، چون این شبکه‌های اجتماعی هستند که می‌توانند نقایص را برملا کنند.
وی گفت: کاربران شبکه های اجتماعی با تماشای یک فیلم و ارسال آن به گروه های مختلف و تسری بخشیدن اطلاعات در امتداد این شبکه ها قرار می گیرند و درواقع موقعیت های گردشگری را ما انسانها می سازیم و سیاستگذاری می تواند موفق باشد که عده بیشتری را مشغول گردشگری کند.
وی در پایان با اشاره به بحران سیاستگذاری در ایران و عدم تعریف این پارادایم در شبکه های اجتماعی خاطرنشان کرد: از آنجا که مردم ایران دانش کاملی درباره سفر و گردشگری ندارند می توان با برنامه ریزی در این شبکه ها اصول این دانش را رواج داد. در کشور تلویحا درباره گردشگری صحبت می‌شود، اما دانش کافی درباره آن وجود ندارد، بحث‌هایی هم که تا به حال درباره گردشگری شکل گرفته، همه به خاطر پول بوده است.