نشست منطقه ای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در تبریز برگزار شد

نشست منطقه ای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان در مجتمع فرهنگی و ورزشی پتروشیمی تبریز برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری برنا در آذربایجان شرقی، در این نشست یک روزه،  مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با بیان اینکه کلیه فعالیت های فردی، اقتصادی، تولیدی جامعه وابسته به آب بوده و به لحاظ استفاده نادرست و نامعقول از آب، تعادل بین نیازها و مصرف فعلی بهم خورده است، اظهار داشت: برخی از منابع آبی برگشت ناپذیرند و ادامه روند فعلی با توجه به برگشت ناپذیری منابع استراتژیک مشکل را حادتر می کند.

غلامرضا هاشمی در این راستا ادامه داد: در این خصوص خوشبختانه در طول 2 سال اخیر دولت تدبیر و امید این مشکل را حس کرد و آن را حساس سازی نمود و برای حل این معضل، شورای عالی آب که بالاترین مرجع سیاست گذاری آب کشور است در پانزدهمین جلسه خود، طرح احیای آب های زیرزمینی را با 15 پروژه تصویب نموده که 11 پروژه آن مرتبط با شرکت های آب منطقه ای است.

 وی در ادامه همین بحث با بیان اینکه محدودیت منابع آب حتی برنامه های جاری را با مشکل مواجه خواهد ساخت و محدودیت برنامه های توسعه را در برخواهد داشت، با تاکید بر ضرورت اجرای تک تک پروژه های مصوب شده در راستای طرح تعادل بخشی، حفظ وضع موجود و امکان تعریف برنامه های توسعه ای، ابراز داشت: امکان تعریف برنامه های توسعه ای جزو ضروریات کشور است و قطعا برگزاری چنین نشست ها و جلسه هایی برای ایجاد وحدت رویه و ایجاد زبان مشترک برای اجرای تک تک پروژه ها بسیار مؤثر خواهد بود.  

وی در این راستا با بیان اینکه این برنامه، برنامه پیچیده ای است و محورهای فنی، اجتماعی و حتی امنیتی دارد و مردم غیور ما در عرصه های مختلف و در سخت ترین شرایط امتحان خود را پس داده اند، ادامه داد: برای اجرای هر برنامه پیچیده ای نیازمند بستر سازی و فراهم نمودن الزامات و اقدامات است و خوشبختانه در این زمینه از نظر حساس سازی جامعه اقدامات خوبی انجام شده و منابع خوبی در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه همین بحث، اعتبار تخصیص یافته برای تعادل بخشی آب های زیرزمینی امسال را 19 میلیارد اعلام نمود و گفت: این اعتبار نسبت به سال گذشته 20 برابر شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در ادامه، کمبود منابع آبی و عدم توجه به این کمبود و موضوع حیاتی را از دیگر چالش های مطرح در این حوزه و برنامه های توسعه دانست و با بیان اینکه این مسئله مانع از توسعه پایدار می شود و اثرهای سو و تبعات منفی خود را در محیط زیست نشان می دهد، ابراز داشت: دریاچه ارومیه نمونه عینی این بی توجهی بوده و به لحاظ غفلت از این موضوع مهم الان سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان درگیر این معضل و مشکل زیست محیطی است.

وی با تاکید بر مشارکت همگانی مسوولان اجرایی و همراهی بیش از پیش مردم نسبت به این موضوع مهم و حساس ادامه داد: ما در این زمینه نیازمند همت پیش قراولان موضوع هستیم و با نظر به سند مدون تدبیر و توسعه آذربایجان شرقی، یکی از الزامات ما توجه به کمبود منابع آبی است.

وی در این خصوص با بیان اینکه در استان، برنامه سند تدبیر و توسعه با الهام از رویکرد برنامه ای مبتنی بر اصول اقتصاد مقاومتی و هسته کلیدی استان، توجه به محدودیت های منابع آب و افزایش بهره وری تنظیم شده و الزامات آمایش سرزمینی و توجه به کمبود منابع آبی کاملا در آن لحاظ شده است،  تصریح نمود: قدم اول در اجرای این برنامه بسترسازی بود و خوشبختانه با حمایت های مقامات اجرایی و قضائی استان، بسترهای لازم فراهم شده و قطعا برگزاری چنین نشست هایی به موضوع کمک خواهد کرد.

وی در این راستا با تکیه بر اقدام داوطلبانه و خودجوش کشاورزان استان برای انصراف از کاشت پیاز در مساحت بیش از هزار هکتار و پرکردن چاه های غیرمجاز ادامه داد: با توجه به پروژه محور بودن شرکت های آب منطقه ای، مدیریت و کنترل خوب چارچوب پروژه، حمایت ها و تعامل های خوب انجام شده با جهاد کشاورزی، خانه کشاورز و دیگر دستگاه های ذی ربط، بازخوردهای مثبتی را از جامعه گرفته ایم و امیدواریم با مشارکت و حمایت همه جانبه خود مردم اقدامات بسیار خوبی را در این زمینه انجام دهیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه کسری مخزن منابع آبی ما در مقایسه با متوسط کشوری کمتر از یک درصد بوده و زیر 50 میلیون مترمکعب است، تصریح نمود: سالانه حدود 6 میلیارد متر مکعب کسری منابع آبی در سطح کشور داریم و تجمع این کمبود در استان ما یک میلیارد و 300 مترمکعب است.

وی ادامه داد: ما نزدیک به 260 میلیون مترمکعب اضافه برداشت داریم که 120 میلیون مترمکعب از این برداشت ها، برداشت مجاز و 140 میلیون مترمکعب غیرمجاز است و این برداشت در مقابل 50 میلیون مترمکعب ناچیز بوده و جبران پذیر است.

وی با بیان اینکه اعداد و ارقام نشان می دهد که قابلیت احیا و تعادل بخشی آب های زیرزمینی و جبران کسری مخازن آبی در استان ما وجود دارد و سرانه ما 30 درصد از متوسط کشوری کم تر است، ادامه داد: قابل توجه نبودن کسری مخازن ما، ناشی از همت مضاعف و دقت مسوولان اجرایی در نصب کنتورهای هوشمند بر سرچاه های غیرمجاز و انسداد چاه های غیر مجاز حفر شده یا در حال حفاری، ممانعت از برداشت های بی رویه از بستر رودخانه ها و توجه به وضعیت رفتاری منحصر به فرد هر دشت های استان است و امیدواریم برگزاری این جلسه در شفاف سازی و رفع ابهامات احتمالی موجود در عمل یا اجرای این طرح های بهم تنیده، موثر واقع شود. محمدعلی مصطفوی؛ مدیر کل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب کشور در نشست منطقه ای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان با بیان اینکه بحران آب، بحران جدی در منطقه و کشور است و در این راستا کمیته حفاظت از منابع آبی، جلسه های متعددی برگزار نموده است، نشست برگزارشده را ششمین نشست از تقسیم‌بندی هفتگانه کشور دانست و گفت: ما یک پشتوانه قوی در وزارتخانه مطبوع داریم و خوشبختانه با برگزاری نشست های متعدد در 26 استان و 6 منطقه کشور، موارد و مطالب مطرح شده بسیار خوب و ارزنده فرا گرفته ایم.

وی در این راستا با تکیه بر تاکیدها و خواسته های مقام رهبری برای تعادل بخشی آب های زیرزمینی با بیان اینکه ما یک حرکت بدون برگشت را شروع کرده ایم و حرکت ما، رو به جلو است و مصمم هستیم تا طرح‌های مصوب شده را به شکل جدی پیش ببریم، ادامه داد: شاید به لحاظ اجتماعی و پر تنش بودن این حرکت، کار با سرعت کمی پیش رود، اما به هیچ وجه برگشتی ندارد.

وی در ادامه با بیان اینکه اولویت اول وزارت نیرو در این مدار واقع شده و در راستای طرح‌های تعادل بخشی آب های زیرزمینی، از آبان ماه سال گذشته تا امروز 32 نشست

در سطح کشور با موضوع احیا و تعادل بخشی برگزار شده است، اظهار داشت: پیام این نشست ها و جلسه ها این است که ما باید با ورود جدی به موضوع، اقدامات اساسی خود را بر اساس برنامه پیش بریم و با یک حرکت همه جانبه شرایط را به سامان برسانیم و در یابیم که این تاکید یک تاکید بسیار جدی است.

مدیرکل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب کشور با بیان اینکه تنها تامین آب در حوزه شرب و بهداشت به عهده وزارت نیرو بوده و مدیریت، توزیع و مصرف در بخش های کشاورزی و صنعتی و سایر بخش ها به عهده سایر دستگاه‌ها است، با تکیه بر آمار 48 ساله و تاکید بر اجرای دقیق سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های انجام شده در راستای طرح‌ های مصوب شده در خصوص حفظ و تعادل بخشی منابع آبی در تمامی سطوح، ابراز داشت: عوامل انسانی و طبیعی متعددی در رخداد بحران‌های آبی دخالت دارند و ما در یک دوره 47 ساله، کاهش روند ریزش‌های جوی را داشته ایم و در یک دوره 30 ساله شاهد عینی شکست متوسط آماری بوده ایم.

وی، میزان بارش کشور در 30 سال گذشته را 250 میلیون متر مکعب دانست و گفت: هم اکنون این بارش به 215 میلیون متر مکعب رسیده است.

مصطفوی با بیان اینکه در چند سال گذشته از میزان روانآب‌ها کم می شود و در 30 سال اول به طور متوسط این میزان به 104 میلیارد مترمکعب رسیده است، ادامه داد: در 17 سال بعدی، با رسیدن این میزان به زیر 70 میلیارد متر مکعب، در می یابیم که بالغ بر 70 میلیارد مترمکعب بارش کمتری داشته ایم.

وی در این راستا با بیان اینکه مدیران عامل استان ها و استاندارها در ارتباط با موضوع، بسیار جدی هستند و برای مقابله با این خطر بسیار بزرگ لازم است که همه ما در این کار ورود پیداکنیم، ادامه داد: شرایط روانآب ها و سفره های زیرزمینی بسیار نامناسب است و آستانه تحمل آب‌های زیرزمینی طاق شده و شورشدن آب خوان‌ها و نشست های زمین در مناطق مختلف کشور نشان دهنده اهمیت موضوع است.

وی ضمن اشاره به رفتار نامهربانانه ما با منابع آب، توسعه‌های افسارگسیخته بی‌منطق و توام با تغییر بارش‌ها با بیان اینکه در شرایط فعلی دریاچه ارومیه به جای داشتن  18 میلیارد متر مکعب آب، تنها 2 میلیارد متر مکعب آب دارد و سطح آب آن می باید 4 هزار و 600 کیلومتر می شد، اما در حال حاضر تنها 2 هزار و 300 کیلومتر مربع است، تصریح نمود: رفتارهای ما منطبق با داشته های ما نیست و به سبب بی توجهی به این مسائل، ما با خشکی دریاچه ارومیه مواجه هستیم.

وی در پایان با تاکید مجدد بر بسترسازی فرهنگی و  ورود جدی بر این موضوع با بیان اینکه مدیریت آب بحث بسیار گسترده ای است، ابراز داشت: در این راستا بسترسازی فرهنگی از اولویت های بسیار مهم و پیشقراولی است و خوشبختانه آگاهی از این موضوع در بدنه دولت ایجاد شده و در این راستا از سال 81 اولین جلسه شورای عالی آب برگزار شده است.

وی تعداد جلسه های برگزار شده در دولت قبلی را سه جلسه و 11 جلسه در دولت فعلی اعلام نمود و گفت: این جلسه ها نشان دهنده اهتمام ویژه دولت تدبیر و امید به موضوع بوده و نیازمند همراهی مردم است.

محمدعلی مصطفوی؛ مدیرکل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب کشور در نشست منطقه ای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان با بیان اینکه بحران آب، بحران جدی در منطقه و کشور است و در این راستا کمیته حفاظت از منابع آبی، جلسه های متعددی برگزار نموده است، نشست برگزارشده را ششمین نشست از تقسیم‌بندی هفتگانه کشور دانست و گفت: ما یک پشتوانه قوی در وزارتخانه مطبوع داریم و خوشبختانه با برگزاری نشست های متعدد در 26 استان و 6 منطقه کشور، موارد و مطالب مطرح شده بسیار خوب و ارزنده فرا گرفته ایم.

وی در این راستا با تکیه بر تاکیدها و خواسته های مقام رهبری برای تعادل بخشی آب های زیرزمینی با بیان اینکه ما یک حرکت بدون برگشت را شروع کرده ایم و حرکت ما، رو به جلو است و مصمم هستیم تا طرح‌های مصوب شده را به شکل جدی پیش ببریم، ادامه داد: شاید به لحاظ اجتماعی و پر تنش بودن این حرکت، کار با سرعت کمی پیش رود، اما به هیچ وجه برگشتی ندارد.

وی در ادامه با بیان اینکه اولویت اول وزارت نیرو در این مدار واقع شده و در راستای طرح‌های تعادل بخشی آب های زیرزمینی، از آبان ماه سال گذشته تا امروز 32 نشست در سطح کشور با موضوع احیا و تعادل بخشی برگزار شده است، اظهار داشت: پیام این نشست ها و جلسه ها این است که ما باید با ورود جدی به موضوع، اقدامات اساسی خود را بر اساس برنامه پیش بریم و با یک حرکت همه جانبه شرایط را به سامان برسانیم و در یابیم که این تاکید یک تاکید بسیار جدی است.

مدیرکل دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب و امور مشترکین شرکت مدیریت منابع آب کشور با بیان اینکه تنها تامین آب در حوزه شرب و بهداشت به عهده وزارت نیرو بوده و مدیریت، توزیع و مصرف در بخش های کشاورزی و صنعتی و سایر بخش ها به عهده سایر دستگاه‌ها است، با تکیه بر آمار 48 ساله و تاکید بر اجرای دقیق سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های انجام شده در راستای طرح‌ های مصوب شده در خصوص حفظ و تعادل بخشی منابع آبی در تمامی سطوح، ابراز داشت: عوامل انسانی و طبیعی متعددی در رخداد بحران‌های آبی دخالت دارند و ما در یک دوره 47 ساله، کاهش روند ریزش‌های جوی را داشته ایم و در یک دوره 30 ساله شاهد عینی شکست متوسط آماری بوده ایم.

وی میزان بارش کشور در 30 سال گذشته را 250 میلیون متر مکعب دانست و گفت: هم اکنون این بارش به 215 میلیون متر مکعب رسیده است.

مصطفوی با بیان اینکه در چند سال گذشته از میزان روانآب‌ها کم می شود و در 30 سال اول به طور متوسط این میزان به 104 میلیارد مترمکعب رسیده است، ادامه داد:در 17 سال بعدی، با رسیدن این میزان به زیر 70 میلیارد متر مکعب، در می یابیم که بالغ بر 70 میلیارد مترمکعب بارش کمتری داشته ایم.

وی با بیان اینکه مدیران عامل استان ها و استاندارها در ارتباط با موضوع، بسیار جدی هستند و برای مقابله با این خطر بسیار بزرگ لازم است که همه ما در این کار ورود پیداکنیم، ادامه داد: شرایط روانآب ها و سفره های زیرزمینی بسیار نامناسب است و آستانه تحمل آب‌های زیرزمینی طاق شده و شورشدن آب خوان‌ها و نشست های زمین در مناطق مختلف کشور نشان دهنده اهمیت موضوع است.

وی ضمن اشاره به رفتار نامهربانانه ما با منابع آب، توسعه‌های افسارگسیخته بی‌منطق و توام با تغییر بارش‌ها با بیان اینکه در شرایط فعلی دریاچه ارومیه به جای داشتن  18 میلیارد متر مکعب آب، تنها 2 میلیارد متر مکعب آب دارد و سطح آب آن می باید 4 هزار و 600 کیلومتر می شد، اما در حال حاضر تنها 2 هزار و 300 کیلومتر مربع است، تصریح نمود: رفتارهای ما منطبق با داشته های ما نیست و به سبب بی توجهی به این مسائل، ما با خشکی دریاچه ارومیه مواجه هستیم.

وی در پایان با تاکید مجدد بر بسترسازی فرهنگی و  ورود جدی بر این موضوع با بیان اینکه مدیریت آب بحث بسیار گسترده ای است، ابراز داشت: در این راستا بسترسازی فرهنگی از اولویت های بسیار مهم و پیشقراولی است و خوشبختانه آگاهی از این موضوع در بدنه دولت ایجاد شده و در این راستا از سال 81 اولین جلسه شورای عالی آب برگزار شده است.

وی تعداد جلسه های برگزار شده در دولت قبلی را سه جلسه و 11 جلسه در دولت فعلی اعلام نمود و گفت: این جلسه ها نشان دهنده اهتمام ویژه دولت تدبیر و امید به موضوع بوده و نیازمند همراهی مردم است.

مجتبی جلیل‌زاده؛ معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی در نشست منطقه ای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان ضمن اشاره به تعداد چاه های مجاز و غیرمجاز، کل چاه‌های غیرمجاز استان را 28 هزار حلقه با تخلیه یک میلیارد متر مکعب و تخلیه چاه‌های مجاز را یک میلیارد و 300 متر مکعب دانست و با بیان اینکه برداشت‌های غیرمجاز به سه شکل انجام می شود، ادامه داد: نزدیک به 13 هزاربرداشت از چاه‌های غیرمجاز حفر شده با تخلیه 89 میلیون متر مکعب مربوط به قبل از سال 85، نزدیک به 5 هزار و 700 حلقه چاه حفاری شده با تخلیه 44 میلیون متر مکعب مرتبط با بعد از سال 85 است و نزددیک به 2 هزار و 500 حلقه چاه با تخلیه 120 میلیون متر مکعب مرتبط با اضافه برداشت از چاه‌های مجاز می باشد.

وی مجموع اضافه برداشت از چاه های حفاری شده را 250 میلیون متر مکعب اعلام نمود و ضمن اشاره به انسداد یک هزار و 218 حلقه چاه غیرمجاز، جلوگیری از حفاری 302 حلقه چاه در حین حفاری و پلمپ 110 حلقه چاه غیرمجاز، جمع آوری 16 موتور پمپ چاه‌های غیرمجاز جمع آوری و انسداد  103 استخر حاشیه رودخانه‌ها و شناسایی بیش از 32 مورد استخر های پرورش ماهی بدون مجوز، جلوگیری از آبگیری استخرهای ذخیره سازی شده شبستر، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در دشت مرند و نصب کنتورهای هوشمند و برق رسانی و مجهز نمودن 50 درصد از چاه های حفاری شده در این دشت باکنتورهای هوشمند؛ آن ها را از مهم ترین اقدامات انجام شده در ارتباط با اجرای طرح تعادل بخشی، حفظ و احیای آب های زیرزمینی استان برشمرد و با بیان اینکه بیش از 70 درصد چاه‌های غیرمجاز در شهرستان های مراغه، بناب و ملکان حفر شده اند و اغلب مرتبط با شبکه‌های آبیاری زهکشی هستند، تصریح نمود: کسری مخازن کاهش پتانسیل منابع آبی ما در استان، سالانه نزدیک به 49 میلیون متر مکعب بوده و بیش ترین کسری در دشت‌های پایلوتی مرند، شبستر، صوفیان و تسوج مشهود است.

وی با بیان اینکه از 26 محدوده مطالعاتی موجود در استان، 10 محدوده مشترک با استان‌های مجاور داریم و 8 محدوده نیز جزو مناطق ممنوعه می باشد، ابراز داشت: اگر دشت‌های کل حوضه آبریز دریاچه ارومیه را ممنوعه اعلام کنیم بیش از 60 درصد استان را تحت پوشش قرار می‌دهد.

جلیل زاده در پایان با بیان اینکه در سال جاری اعتبارات ما در بخش تعادل بخشی 20 برابر شده است، اظهار داشت: مسئله اصلی ما چاه های غیرمجاز قبل از سال 80، اصلاح پروانه ها و طرح تعیین تکلیف آن هاست و در این زمینه با تعامل های انجام شده، اخذ احکام بسیار خاص و گروهی برای انسداد چاه های کنار رودخانه و برگزاری جلسه های مستمر و برنامه ریزی شده در بیش تر بخش ها بیش از چهار برابر سال گذشته اقدامات خوبی را برای حفاظت از آب های سطحی و منابع آبی انجام داده ایم.