ایران و ایرانی بودن دیگر هزینه‌مند نیست/ دیگر کسی از هزینه حیثیتی کار با ایران سخن نمی گوید

*** کشوری که تن به تقدیر جغرافیا نداد

قرار گرفتن در منتهی الیه شرق دنیا نوعی انزوای جغرافیایی را برای نیوزلند ایجاد کرده است که البته دولتمردان آن به تبعات این تقدیر جغرافیایی تن نداده اند. نیوزلند برای بالا بردن سطح استاندارد زندگی در این کشور یک نگاه اقتصادی جامع و بلندمدت را برای خود تعریف کرده است. پویایی در سیاست خارجی و تلاش برای حضوری فعال در عرصه بین المللی تبدیل به رسالتی برای تمام سیاستمداران نیوزلندی از هر حزب و جناحی شده است. توسعه تجارت خارجی در کنار این دستور العمل ها برای توسعه رابطه سیاسی با سایر کشورها نیوزلند را به عضوی هرچند دور اما فعال در سطح بین المللی تبدیل کرده است .

نیوزلند به دلیل وابستگی سیاسی به انگلستان و پیوستگی ارتباط هایش با ایالات متحده در ذهن بسیاری از خاورمیانه نشین ها و یا آسیایی ها کشوری است که همواره برای تصمیم گیری های کلان نگاهی به دهان غرب داشته است اما حقیقت جاری در دستگاه دیپلماسی این کشور این است که دولتمردان آن همواره پیروی از سیاست های کلان غرب را در اولویت های خود قرار داده اند اما برخی رویکردهای مستقلانه را هم حفظ کرده اند. یکی از اصلی ترین مصداق های تلاش نیوزلند برای حفظ استقلال در حوزه سیاست خارجی به پرونده فلسطین باز می گردد. نیوزلند تا پایان سال جاری میلادی ( 2016 ) عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد است و سرسختانه تلاش می کند تا ساله صلح فلسطین – اسرائیل را به دستور کار این شورا وارد کند. تلاشی که تا کنون با مخالفت جدی و سرسختانه ایالات متحده امریکا روبه رو بوده است . نیوزلند گام های عملی و نه صرفا پیشنهادی نمادین را هم در این راستا اتخاذ کرده و در طرحی که بر روی میز شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار داده است تلاش ها برای رسیدن به صلح در خاورمیانه را محدود به زمان خاصی کرده است و یک مدت دو ساله برای انعقاد قرارداد صلح پیش بینی کرده است. محدود کردن مدت زمان رایزنی ها در زبان دیپلماتیک به معنای اعمال فشار بر تل آویو برای به رسمیت شناختن فلسطین است .

نیوزلند در کنار برخی مانورها برای مستقل نشان دادن خود اتحاد نانوشته اما ناگسستنی با واشنگتن دارد. همکاری های گسترده اطلاعاتی میان ولینگتون و واشنگتن از قدیم الایام شهره عام و خاص در عالم سیاسن و اتحادهای امنیتی بوده است. نیوزلند در کنار ارتباط ویژه با استرالیا و اقیانوسیه در میان کشورهای اسیایی با چین رابطه اقتصادی و سیاسی خوبی برقرار کرده است . خاورمیانه نیز با وجود مشکلات عدیده امنیتی و سیاسی به دلیل بازار مصرف گرای آن به شدت مورد توجه دستگاه اقتصادی نیوزلند است و ولینگتون تلاش می کند قرارداد تجارت آزاد با کشورهای این منطقه بخصوص شورای همکاری خلیج فارس داشته باشد. نیوزلند در دو جنگ افغانستان و عراق که امریکا پیش رو و پیشگام در آنها بود دست خود را از آتش دور نگاه نداشت و برای به تصویر کشیدن مسئولیت پذیری بین المللی خود هم در اعزام نیرو به افغانستان و هم در اعزام نیروی آموزشی به عراق بسیار فعال عمل کرد. در مورد عراق هدف نیوزلند با وجود آنکه از کشورهای اروپایی نزدیک به خاورمیانه در حوزه مسائل امنیتی در امان است مبارزه با داعش بود.

****رکورد شکنی های صادراتی نیوزلند

آینده نگری اقتصادی نیوزلندی ها به سال 1980 باز می گردد. به روزهایی که سیاستمداران چند نسل قبل این کشور به فردایی منقش به عدم وابستگی به واردات و تامین معاش با افزایش صادرات می اندیشیدند. در همان سال های دهه هشتاد بود که ولینگتون سیاست کاهش تدریجی واردات از طریق پرداخت یارانه های سنگین به تولید کنندگان و تشویق آنها به تولید بیشتر را سرلوحه برنامه های اقتصادی خود قرار داد. در سال های اخیر با تبدیل نیوزلند به یکی از بازترین و رقابتی ترین اقتصادهای جهان ، نقش دولت در عرصه اقتصادی کاهش یافته و بخش خصوصی به خوبی از عهده این مسئولیت برآمده است . آن سیاست های مرتاضانه دهه هشتاد در سال 2015 خود را نشان داده و گویای موفقیت آن هم نرخ بالاتر صادرات این کشور نسبت به واردات آن است. در حالی که صادرات رقم 5/ 67 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است رقم واردات این کشور 1/65 میلیارد دلار است . نیوزلند با بیش از 20 کشور در سطح جهان بیش از یک میلیارد دلار تجارت دارد که در میان این 20 مورد ، کشورهای مسلمان اندونزی ، مالزی ، امارات و عربستان جایگاه های برتر را در اختیار دارند. در این میان تجارت نیوزلند با ایران رقم 78 میلیون دلار را به خود اختصاص داده است که 74 میلیون دلار آن صادرات و 4 میلیون دلار واردات از ایران است .

**** ولینگتون، مشوق مذاکره غرب با ایران

نیوزلند مشترکات بسیاری با غرب دارد اما این پیوستگی سیاسی مانع از گستردگی دامنه فعالیت های این کشور در حوزه سیاست خارجی نشده است. در 5 سال گذشته ، بحران های خاورمیانه و سرایت تبعات آن به کشورهای دیگر و همچنین بازار مصرفی این منطقه ، نگاه سیاستمداران در ولینگتون را به سمت منطقه پرالتهاب خاورمیانه معطوف کرده است. نگاه سیاسی نیوزلند در مواجهه با منطقه خاورمیانه لزوما و در تمامی ابعاد منطبق با غرب و بخصوص امریکا نیست. در روزهایی که اتحادیه اروپا و امریکا تمام تلاش خود را برای تحت فشار قرار دادن و در انزوا گذاشتن ایران به کار برده بودند، نیوزلند سیاستی نسبتا مستقل را اتخاذ کرده بود و با وجود آنکه به تحریم های یک جانبه غرب علیه ایران نپیوست خواهان حل و فصل مساله هسته ای ایران از طریق مذاکره سیاسی بود. نیوزلندی ها در مواجه خود با مخالفت جمهوری اسلامی ایران با سیاست های رژیم صهیونیستی ابایی از انتقاد از سیاست های دوگانه برخورد با اسرائیل و سایر کشورها در سطوح عالی بین المللی ندارند. سابقه رابطه ایران و نیوزلند به 42 سال قبل بازمی گردد. در این 4 دهه نیوزلند تمام تلاش خود را به کار گرفته تا کمترین اسیبی به رابطه دوجانبه تهران و ولینگتون در اثر تنش های تهران و واشنگتن وارد شود. در چند ماه اخیر با به فرجام رسیدن برجام ، نقش کلیدی ایران در بحران های خاورمیانه نگاه نیوزلند را به سمت تهران چرخانده است. وزیر امور خارجه نیوزلند در سال 1393 با توجه به روی کار آمدن دولت جدید در ایران و اتخاذ سیاست تعامل با دنیا در تهران ، به ایران سفر کرد و گفته می شود که بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته وی بار دیگر در ماه می سال 2016 ( سال جاری میلادی ) به تهران خواهد آمد. مک کالی وزیر امور خارجه نیوزلند به عنوان رئیس دوره ای شورای امنیت سازمان ملل متحد در ماه جولای سال گذشته میلادی خود را به نیویورک رساند تا با ریاست جلسه شورا در خصوص پرونده هسته ای ایران و توافق هسته ای صورت گرفته ، رای قاطع به قطعنامه 2231 را تضمین کند که در این اقدام موفق نیز بود.

**** نگاه اقتصادی و سیاسی نیوزلند به ایران

برای ولینگتون همکاری با ایران صرفا در حوزه اقتصادی معنا نمی شود بلکه این کشور به دنبال همکاری های سیاسی با تهران در روزهای تب و تاب خاورمیانه و گسترش ویروس افراط گرایی به غرب نیز است . هرچند که در نگاه اول نیوزلندی ها به ایران به عنوان بازاری برای صادرات کلان در دو حوزه مواد دامی و لبنی نگاه می کنند اما مشورت های سیاسی با تهران در خصوص مسائل متفاوت منطقه ای هم برای نیوزلندی ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. رابطه ایران و نیوزلند در چهار دهه گذشته به فراخور برخی تحولات سیاسی اندکی فراز و فرود را تجربه کرده است اما شاید بتوان گفت که این رابطه در مسیر کلی عادی خود در این سال ها قرار داشته است و فراز و فرودها نیز نه به دلیل تنش و اختلاف در رابطه دوجانبه که تحت تاثیر عوامل سومی مانند تسخیر سفارت امریکا در ایران و یا قضیه میکونوس بوده است.تنها سه سال پس از انقلاب اسلامی ایران ، وزیر امور خارجه در سال 1361 به عنوان اولین وزیر امور خارجه غربی به تهران آمد. 9 سال بعد وزیر امور خارجه وقت ایران پاسخ آن دیدار را با سفر به ولینگتون داد و یک سال پس از این تاریخ یعنی در سال 1371 هم دوباره وزیر امور خارجه نیوزلند به تهران سفر کرد.

**** قدردانی از قهرمان برجام

سفارت جمهوری اسلامی ایران در نیوزلند ، جمعیت ایرانی های مقیم این کشور را 10 هزار نفر اعلام کرده است. گفته می شود که در یک سال گذشته قریب به 500 پرونده جدید کنسولی تشکیل شده است که حکایت از روند رو به رشد اقبال ایرانی ها به کار و اشنایی با سفارت ایران در ولینگتون دارد. شاید یکی از دلایل اشتیاق ایرانی ها هم وجود سفیری فعال در نمایندگی ایران در ولنیگتون باشد که رابطه بسیار نزدیکی با هموطنان مقیم خود در این کشور برقرار کرده است. نخستین برنامه رسمی محمد جواد ظریف در مدت زمان اقامت دو روزه در ولینگتون دیدار با بخشی از ایرانی های مقیم این کشور بود. ایرانی هایی که به دعوت و ابتکار سفیر ایران جلال الدین نمینی به محل اقامت محمد جواد ظریف در هتل ولینگتون آمدند و ضمن صرف ناهار با رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان از نزدیک مشکلات خود را با وی در میان گذاشتند.

در ابتدای جلسه روز گذشته ، جلال الدین نمینی ؛ سفیر ایران در نیوزلند با تشکر از وزیر امور خارجه ایران و ایرانی های مقیم نیوزلند که دعوت وی برای حضور در مهمانی ناهار را پذیرفته بودند ، پیروزی ایران در نیل به توافق هسته ای و حصول برجام را تبریک گفت. وی برجام را میوه سیاست تعامل سازنده حسن روحانی ، رئیس دولت یازدهم دانست و تاکید کرد که این توافق با حمایت مقام معظم رهبری به دست آمد. وی در ادامه سخنان خود قهرمان این توافق را محمد جواد ظریف خواند .

نمینی در ادامه سخنان خود به بیان ویژگی های ایرانی های مقیم نیوزلند و میزان پراکندگی جمعیتی آنها در سرتاسر نیوزلند پرداخت و تاکید کرد که برای مهمانی ناهار با حضور وزیر امور خارجه ایران از اقلیت های مذهبی ایرانی حاضر در نیوزلند مانند مسیحیان ، یهودی ها و زرتشتی ها هم نمانیدگانی دعوت شده اند.

سفیر ایران در نیوزلند با اشاره به دغدغه های فرهنگی ایرانی های مقیم نیوزلند تاکید کرد که جمعیت ایرانی حاضر در این کشور تمام تلاش خود را برای انتقال سنت های ایرانی به نسل بعدی و جدیدی از ایرانی هایی که در نیوزلند به دنیا آمده اند کرده است و اولین مسجد هم به همت ایرانی ها در آکلند ساخته شد و معماری ایرانی در ساخت این مسجد نمود پیدا کرده است.

نمینی با برشماری کاستی های موجود در نمایندگی ایران در نیوزلند از جمله کمبود بودجه و نیروی انسانی خاطر نشان کرد که تعلل در انجام برخی کارهای کنسولی در سفارت ایران در نیوزلند به دلیل طولانی بودن پروسه اداری بررسی درخواست ها در ایران است.

سخنان نمینی با تشویق ایرانی های حاضر در جمع به پایان رسید و پس از وی دو نفر از ایرانی های مقیم نیوزلند به سخنرانی های کوتاه پرداختند. نخستین سخنران این جلسه با قهرمان ملی خواندن ظریف از وی به واسطه تلاش هایش برای وطن در سال های گذشته و دو سال اخیر قدردانی کرد و تاکید کرد که حضور سفیر جدید ایران در نیوزلند در دو سال اخیر منجر به تحول عمده ای در رابطه ایرانی های مقیم نیوزلند با سفارتخانه ایران در این کشور شده است .

سخنران دوم این جلسه ضمن خوشامدگویی به ظریف و هیات همراه در بخش هایی از سخنان خود ابراز امیدواری کرد که دستگاه دیپلماسی و سایر ارگان های مربوطه در ایران بتوانند از فرصت به وجود آمده از برجام برای بهبود رابطه و آزادسازی پتانسیل موجود برای ارتقای همه جانبه روابط استفاده کنند.

**** مردم صاحب و دیپلمات ها اجاره نشین هستند

" از وزیر امور خارجه محبوب ایران دعوت می کنم برای سخنرانی تشریف بیاورند " . این عبارتی بود که مجری جوان برنامه روز گذشته دیدار با ایرانی ها در نیوزلند با آن ظریف را به جایگاه دعوت کرد و با تشویق حاضران روبه رو شد. ظریف در ابتدای سخنان خود ایام سوگواری حضرت فاطمه زهرا را تسلیت گفت و افزود : سالی که گذشت سالی بود که به نام حضرت زهرا مزین شده بود و سال 95 هم با میلاد حضرت زهرا شروع و با میلاد حضرت زهرا تمام خواهد شد. ظریف در ادامه سخنانش با اشاره به نقش مردم در ایران گفت : قهرمانان مقاومت ، ایثار و گذشت ، هوشیاری و هوشمندی ، قهرمانان حضور در صحنه و تعیین سرنوشت ایران در پای صندوق های رای مردم هستند. این مردم بودند که با عملکرد خود نشان دادند که ایرانی ها را نباید تهدید کرد و ایرانی ها تنها در خور تکریم و تقدیر هستند. من از تمام شما ممنون م که ایرانی هستید و با موفقیت و با فرهنگ بودن خود بهترین نمونه جامعه ای هستید که در آن زندگی می کنید و بهترین معرف ایران و ایرانی هستید.

ظریف با بیان اینکه یکی از برجسته ترین و خوشایندترین قسمت های سفرهای من دیدار با ایرانی های مقیم هر کشوری است ، افزود : ما ایرانی ها را ولی نعمت خود می دانیم و ما دیپلمات ها می آییم و می رویم. کارکنان سفارت ها چند روزی مهمان این ساختمان ها هستند اما ایرانی ها همیشه هستند و حضور دارند. ایرانی های مقیم کشورهای دیگر صرف نظر از نگاه های سیاسی و مذهبی ، ایرانی هستند و صاحب این خانه ها شما هستید و ما اجاره نشین هستیم.

***** روزهای هزینه مندی کار با ایران به پایان رسید

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه سال جدید سال کار و تلاش برای بهره برداری از فرصت های توافق هسته ای است ، افزود: در سال هایی گه گذشت تحریم های ناعادلانه ای بر ایران و ایرانی ها تحمیل شد. نه تنها تحریم های اعمال شده بر مبنای برخی قوانین غیرعادلانه بود بلکه شرایط فضای روانی علیه ایران درست کرده بودند تا کار با ایران را هزینه مند کنند. در بسیاری از کشورهایی که ایرانی ها حاضر بودند ایرانی بودن علیرغم همه بزرگی فرهنگ و شرایط ویژه ای که ایرانی ها داشتند باز هم ایرانی بودن نقطه منفی به حساب می آمد. من زمانی که عبارت Reputation Cost را می شنیدم به خودم می لرزیدم. عبارتی که می گفت : کار کردن با ایران هزینه حیثیتی دارد. هربانکی که می خواست حسابی برای فروختن حتی کره به ایران باز کند اول به هزینه حیثیتی این کار فکر می کرد. امروز به لطف خدا و برکت حضور واقع بینانه و هوشمندانه مردم در انتخابات سال ٩٢ که بدخواهان ایران را ناامید کردند که می‌خواستند با فشار و تحریم بین مردم و حاکمیت فاصله ایجاد و مردم را به شورش و دوری از حاکمیت دعوت کنند، به جهان ثابت شده است که باید با ایران کار و مذاکره کرد. مردم دیگران را قانع کردند که باید با ایران گفت‌وگو کرد و ما فقط یک وظیفه تکنیکی و فنی را اجرا کردیم و هر چه بود از این مردم بود. مردم آن فضا را شکستند و اکنون آن فضا به فضای دیگری تبدیل شده است. اگر ما از این فضا بیشترین استفاده را نکنیم و اگر بیشترین بهره برداری را از فضا نکنیم معلوم نیست این فضای مثبت به نفع ایران چه مقدار دوام بیاورد.

*** کمر اقتصادی سعودی شکسته شد

ظریف با اشاره به تحرکاتی که در منطقه علیه ایران صورت می‌گیرد، عنوان کرد: در حال حاضر شاهد تحرکات دیگران هستید.عربستان تلاش می‌کند فضای تهدید در منطقه را حتی به هزینه خود تشدید کند، قیمت نفت را آنچنان پایین آوردند که پشت اقتصاد ایران را بشکنند و اجازه ندهند ما با سربلندی مذاکره کنیم، ولی امروز به لطف خدا پایین آمدن قیمت نفت باعث شده که اتکای ما به نفت از بالای ٥٠ درصد به ٣٠ و چند درصد کاهش یافته و کمر اقتصادی سعودی و هم قطارانش شکسته شده و به وام گرفتن از موسسات مالی بین‌المللی روی آورده‌اند.

مردم از فرصت پسابرجام بهره برداری کنند

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه باید از فرصت ایجاد شده استفاده کنیم گفت : ما به عنوان دولت سنگین ترین وظیفه را در این حوزه داریم اما مردم کارآفرینان و تک تک اقشار مردم ایران هم وظیفه دارند که از این فرصت که خود برای کشور ایجاد کرده اند بیشترین بهره برداری را انجام دهند تا سال آینده سالی بهتر برای همه مردم ما باشد و سال های بعد سال های روشن تر برای ایران و ایرانی در هرکجای دنیا باشد و ایرانی سر خود را با افتخار بالا نگاه دارد و به ایرانی بودن خود افتخار کند. از شما سپاسگذارم که هرجا که هستید افتخار آفریدید و باعث سربلندی نام ایران و ایرانی شدید.

در پایان این نشست صمیمانه ایرانی های مقیم نیوزلند با وزیر امور خارجه کشورمان ، ظریف با حضور در میان ایرانی ها به درخواست تک تک آنها برای عکس یادگاری گرفتن با لبخند پاسخ مثبت داد. حضور همسر وزیر امور خارجه در این سفر و این نشست هم با استقبال خانم های ایرانی مقیم نیوزلند روبه رو شد و برخی از فعالان حوزه زنان با وی گپ و گفتگوهایی کوتاه در خصوص فعالیت های خود داشتند.

وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه دیدارهای رسمی خود در ولینگتون با وزیر امور خارجه کشور میزبان دیدار و در ضیافت شام وی هم شرکت کرد.