به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری برنا، اسماعیل کهرم مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در پاسخ به مسئولانی که وضعیت کنونی چشمه‌های ارتفاعات قطری را هدررفت آب عنوان می‌کنند گفت: جنگل ابر یادگاری از جنگل‌های هیرکانی است که روزی به استان سمنان آمده و تنها یک لکه از آن باقی مانده است.
وی افزود: چرایی باقی ماندن جنگل‌های هیرکانی در این نقطه از استان سمنان به عوارض زمین‌شناسی بازمی‌گردد که یکی از دلایل آن را می‌توان وجود همین چشمه‌ها دانست.
قطع شریان حیاتی جنگل ابر
کهرم ادامه داد: اگر ما این چشمه‌ها را منتقل کنیم یکی از شریان‌های حیاتی جنگل را قطع کرده‌ایم، بنابراین گفته کسانی که می‌گویند آب چشمه‌های قطری بدون انتقال هدر می‌رود، صددرصد غلط است.
وی اضافه کرد: آب این چشمه‌ها به سفره آب‌های زیرزمینی می‌رود و ریشه‌های درختان ابر را آبیاری می‌کند. بدون این آب درختان ابر خشک شده و می‌میرند. مشابه چنین وضعیتی را درباره درختان چنار خیابان ولی‌عصر(عج) داریم. این درختان تا زمانی که سفره‌های آب زیرزمینی وجود داشت به حیات خود ادامه می‌دادند؛ اما شاهدیم که به‌واسطه سنگ‌فرش کردن جوی‌ها و همچنین احداث خطوط مترو چنارهای خیابان ولی‌عصر(عج) نیز شبانه قطع می‌شود.
جنگل ابر را به حال خود بگذارید
مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با درخواست از مسئولان برای توقف این پروژه گفت: جنگل ابر را به حال خود بگذارید، آیا مردم شاهرود تشنه‌اند؟ یا هدف شما برای انتقال آب برای صنعت و کشاورزی است. باید بپذیریم استان سمنان برای این دو حوزه مستعد نیست و انتقال آب از خزر و قطری مشکلی را از این استان حل نمی‌کند.
آب قنات‌ها صرف کشاورزی می‌شود
سعید آقایان، رئیس مؤسسه شاهوار زیست، به برنا گفت: گزینه‌های متعددی برای جایگزینی پروژه آب قطری وجود دارد که مسئولان باید به آن‌ها توجه بیش‌تری نشان دهند.
وی نخستین گزینه را قنات‌های موجود در صحرای جلالی شاهرود دانست و بیان کرد: در صحرای جلالی سه رشته قنات داریم که این قنات‌ها در زمان قاجار و در زمان رشد شهرنشیتی در این شهرستان احداث شدند. حضور نظامیان و رشد کشاورزی از دیگر دلایل احداث این قنات‌ها بود که بخشی از آب آن‌ها نیز به روستاهای رویان و دزج و همچنین محله باغ‌زندان برای مصارف کشاورزی منتقل می‌شد. وی درباره دلایل وجود آب فراوان در صحرای جلالی عنوان کرد: شیب منطقه شکار ممنوع تپال به سمت صحرای جلالی است؛ در واقع آب‌های کوهستان 10 هزار هکتاری این منطقه به سمت صحرای جلالی سرازیر می‌شود. آقایان اضافه کرد: در گذشته بخشی از آب این قنات صرف مشروب شدن باغ‌های شاهرود می‌شد؛ اما با تبدیل این باغ‌ها به ساختمان آب‌ها به سایر روستاها و افراد کرایه داده شده یا فروخته شدند. در واقع در شاهرود یکی از راه‌های کسب درآمد اجاره دادن آب است.
وی همچنین از احداث چند چاه در زمان مدیریت محمود جلالی به عنوان رئیس سازمان پارک‌های شاهرود خبر داد و گفت: این اقدام موجب نجات دادن فضای سبز این شهرستان شد اما در حال حاضر بخشی از آب این چاه‌ها نیز به فروش می‌رسد و 250 میلیون تومان درآمدزایی برای شهرداری صورت گرفته است. از این رو برای خاتمه دادن به این وضعیت ما به شورای شهر در این باره اطلاعات لازم را داده‌ایم.
این فعال محیط زیست بیان کرد: درخواست ما این بود که شورای شهر آب چاه‌ها را به روستاهای رویان و دزج بدهد و آب قنات صحرای جلالی صرف شرب شهرستان شاهرود شود زیرا آب قنات آبی است که به جای کشاورزی باید صرف مصارف خانگی شود. لایروبی قنات شاهرود از دیگر اقداماتی بود که آقایان به آن اشاره کرد و گفت: قنات شاهرود، آب کوهستان شاهرود در کنار تجن و مجن را در خود جمع می‌کند اما در حال حاضر لایه‌ای در روی آن رسوب کرده است. این لایه موجب شده آب نتواند وارد قنات شود و اهالی روستای مجن آن را صرف مصارف کشاورزی می‌کنند. با لایروبی این قنات نیز می‌توان حجم آب موجود در آن را به 10 برابر افزایش داد.
خروج آب از فرحزاد با کارخانه آب معدنی
بهره‌گیری از آب منطقه فرحزاد از دیگر گزینه‌هایی بود که مدیرعامل شاهوار زیست در مقابل انتقال آب قطری برشمرد و بیان کرد: این در حالی است که ما شاهدیم یک کارخانه آب معدنی در این منطقه مستقر شده و آب آن را در قالب آب معدنی به خارج شهر منتقل می‌کند.
وی افزود: در منطقه دشت بسطام برخی از چاه‌ها برای مقابله با بحران آب در دوران پهلوی بسته شد که در سال‌های بعد برای کشاورزی مورد استفاده قرار گرفت. بهره‌برداران این آب چون خرده مالک هستند آب را در کرت‌ها و باغ‌های خود انداخته و در سطح گسترده‌ای آن را هدر می‌دهند. سیستم آبیاری قطره‌ای می‌تواند راه‌حلی برای کاهش مصرف آب این چاه‌ها قلمداد شود. همچنین فرمانداری و روسای شهر می‌توانند چند حلقه از چاه‌های بسطام را بخرند و به واسطه بازدهی اندک باغداران نیز به این امر رضایت خواهند داد.
آقایان درباره سیستم شبکه آبیاری شهرستان شاهرود نیز گفت: روزانه چند هزار لیتر از سیستم فرسوده لوله‌کشی شهر هدر می‌رود که قدمت آن به 50 سال پیش برمی‌گردد. از این رو باید نوسازی شبکه آبیاری شهری مدنظر قرار گیرد.
آب صحرای جلالی با چشمه‌های قطری برابری می‌کند
وی اضافه کرد: آب چشمه‌های قطری سهم جنگل است، اگر راهکارهایی که ذکر شد مورد توجه مسئولان قرار گیرد دو تا سه برابر آب قطری توان برداشت داریم و مساله بحران آب نیز حل می‌شود. تنها دبی آب صحرای جلالی 80 لیتر در ثانیه است که با آب قطری برابری می‌کند.
این فعال محیط زیست افزود: انتقال آب قطری باید آخرین گزینه باشد. بدترین کاری که در استان سمنان در حال انجام شدن است تاکید بر گزینه‌های انتقال آب بدون کوچک‌ترین توجه به فرهنگ‌سازی در مصرف این مایع حیات است.
وی اضافه کرد: دولت مردم را متوقع کرده و ما شاهدیم در رفتار مردم با آب تغییری ایجاد نشده است. در واقع باید ابتدا مردم را هدف قرار داد و سپس با بررسی گزینه‌های روی میز، گزینه‌ای که کمترین آسیب را به منابع طبیعی وارد می‌کند، انتخاب کرد. نگاهی به گفته‌های مشاور معصومه ابتکار و این فعال محیط زیست شهرستان شاهرود نشان می‌دهد بار دیگر مسئولان شهری و نمایندگان مجلس با اهداف آشکار و پنهان آخرین گزینه را برای حل بحران آب برگزیده‌اند. آن‌ها در حالی از هزینه کرد برای این پروژه و عدم وجود راه بازگشت سخن می‌گویند که چشم بر خسارت‌های آینده می‌بندند.