گزارش مشروح توسعه علمی ایران در دولت یازدهم: ایران با کسب رتبه نخست در بین ۵۷ کشور اسلامی، سرآمد منطقه وجهان اسلام است/ ایران رتبه اول رشد در تولید علم برتر در جهان را کسب کرد

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا، دکتر احمدی درخصوص سهم تولید علم جهانی توسط ایران به افزایش سهم ایران در تولید علم دنیا اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران در سال   2014 و 2015  در پایگاه استنادی ISI سومین رشد علمی در دنیا را پس ازکشورهای روسیه و استرالیا به خود اختصاص داده و نسبت به دو سال گذشته میلادی از لحاظ کمیت تولید علم ، رشد داشته است این در حالی است که رشد کل علم دنیا در پایگاه ISI منفی بوده است.

معاون پژوهش و فناوری همچنین گفت: افتخار دیگر این است که جمهوری اسلامی ایران در سال 2015 نسبت به سال 2014 رتبه نخست رشد دنیا در تولید علم برتر را داشته است؛ به گونه‌ای که در تولید مقالات یک درصد برتر دنیا، 19درصد رشد و در تولید مقالات ده درصد برتر دنیا 66درصد رشد داشته‌ایم.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم درخصوص سهم ایران در کمیت تولید علم کشور گفت: سهم کمیت تولید علم کشور در پایگاه استنادی ISI در سال 2013 برابر با یک ممیز سه دهم درصد (1/3%) بود. این مقدار در سال 2014 افزایش یافته و به یک ممیز چهار دهم درصد (1/4%) و در سال 2015 به یک و نیم درصد (1/5%) رسید و در سال 2016 با افزایش مجدد سهم ایران از کل کمیت تولید دنیا برابر به یک ممیز پنجاه و سه صدم درصد (1/53%) رسیده است.

وی افزود : براساس اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی اسکوپوس جمهوری اسلامی ایران در پنج سال اخیر یعنی از 2011 تا 2015 رتبه اول علم منطقه خاورمیانه را کسب کرده است. نگاهی به رتبه تولید علم کشور براساس همین پایگاه نشان می دهد که ایران در سال های 2014 و 2015 رتبه 16 تولید علم بین الملل را کسب کرده است. در حالی که ایران در این پایگاه در سالهای 2011 و 2012 رتبه 17 را به خود اختصاص داده بود و در دولت یازدهم یک رتبه ارتقا را نشان می دهد.

دکتر احمدی به رشد تولید  علم برتر در جمهوری اسلامی ایران و رشد صد درصدی (دوبرابری) سطح کیفیت پژوهش در کشوراشاره کرد و گفت: اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی ISI تا تاریخ 1395/۴/11 بیانگر آن است که تعداد مدارک کشور در مجلات چارک اول در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است بنابراین می توان نتیجه‌گیری کرد سطح کیفی پژوهش محققان و پژوهشگران مرتباً در حال افزایش است.

وی در ادامه گفت : در سال ۲۰۱۰ جمهوری اسلامی ایران ۳۳۸۸ مدرک در مجلات چارک اول منتشر کرده بود. این مقدار در سال ۲۰۱۱ به ۵۰۹۴ مورد و در سال ۲۰۱۲  به ۵۵۶۷ مدرک افزایش یافت. در سال ۲۰۱۳ کمیت تولید علم برتر کشور دوباره افزایش یافته و به ۵۸۲۴ مورد و در سال ۲۰۱۴ نیز تعداد مدارک کشور در مجلات چارک اول به ۶۶۲۵ مورد افزایش یافت. در آخرین سال قابل محاسبه یعنی در سال ۲۰۱۵ کیفیت پژوهش های کشور نسبت به سال ۲۰۱۴ افزایش یافته و به ۶۸۵۴ مورد رسید. به این ترتیب تعداد مدارک کشور با کیفیت کشور در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ۲۰۱۰ دو برابر شده است.

دکتر احمدی افزود : در حال حاضر از منظر تولید علم، ایران از یک جایگاه رفیع بین المللی برخوردار است و دومین قدرت علمی در بین 120 کشور عضو جنبش عدم تعهد محسوب می شود. همچنین در طی سال های متمادی برترین کشور از نظر علمی در بین کشورهای عضو اوپک بوده است. ایران با کسب رتبه اول تولید علم در بین کشورهای منطقه خاورمیانه و همچنین رتبه نخست در بین 57 کشور اسلامی سرآمد منطقه و جهان اسلام است.

معاون وزیر علوم به ارتقای 2 پله ای زبان فارسی به عنوان زبان علمی دنیا در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: براساس اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی اسکوپوس رتبه زبان فارسی به عنوان زبان علمی دنیا در سال 2015 نسبت به سال ۲۰۱۴ دو رتبه ارتقا یافته و به جایگاه ۱۵ جهان رسیده است.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم همچنین خبر داد: بررسی پایگاه شاخص های اساسی علم (ESI)موسسه تامسون رویترز نشان می دهد که 35 دانشگاه و موسسه تحقیقاتی کشور به جمع دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی یک درصد برتر دنیا راه یافتند. این موسسات شامل 14 دانشگاه جامع، 10 دانشگاه و موسسه تحقیقاتی علوم پزشکی، 8 دانشگاه صنعتی، 2 دانشگاه غیرمتمرکز و یک پژوهشگاه است.

معاون وزیر علوم در ادامه به افزایش تعداد مقالات مشترک با محققان خارجی در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: مطابق گزارش پایگاه اسکوپوس در سال 2012، 18 درصد مقالات تولیدی ایران با پژوهشگران خارجی مشترک بوده است که در سال 2015 این رقم به 21/2 درصد افزایش یافته است و همچنین مطابق گزارش پایگاه آی.اس.آی تعداد مقالات مشترک ایران در سال 2012، 19/6 درصد بوده است که این رقم در سال 2015 به 23/4 درصد افزایش یافته که خود نشان از افزایش مراودات و تعاملات علمی با سایر کشورها دارد.

وی همچنین با اشاره به رشد قابل ملاحظه تعداد دانشمندان برتر ایرانی در سطح دنیا افزود: تعداد دانشمندان یک درصد برتر ایرانی در سطح جهان در سال 2014 تعداد 173 نفر و در سال 2015 به 229 نفر افزایش یافته اند که حاکی از ارتقای کیفی دانشمندان ایرانی است.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم از ارتقای زیر ساخت های پژوهشی کشور خبر داد و گفت: تعداد نشریات معتبر علمی ایران در سال 1392، 1331 نشریه بوده است که در سال 1395 به 1536 نشریه افزایش یافته است و همچنین تعداد نشریات نمایه شده ایرانی در پایگاه بین المللی ISI در سال 1392، 40 نشریه بوده است که در سال 1395 به 44 نشریه افزایش یافته است.

وی با اشاره به اینکه در دولت یازدهم حدود 30 انجمن علمی در کشور راه اندازی شده است گفت: در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و افزایش بهره وری در کشور در دولت یازدهم بیش از 100 آزمایشگاه مرکزی در دانشگاه¬ها ایجاد، تجهیز و راه اندازی شده اند در حالی که در سال 2012 این تعداد کمتر از 20 آزمایشگاه مرکزی بوده است و هم اکنون تعداد 130 آزمایشگاه مرکزی در مراکز آموزش عالی مشغول فعالیت و خدمت رسانی هستند.

دکتر احمدی به توسعه زیر ساخت های فناوری در کشور اشاره کرد و گفت: در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان در سال‌های اخیر توجه ویژه ای به بحث فناوری و نوآوری در کشور بعمل آمده است به طوری که در دولت یازدهم تعداد 5 پارک علم و فناوری دولتی و یک پارک علم و فناوری خصوصی ایجاد و راه اندازی شده اند و تعداد 2 پارک تخصصی نیز در حال راه ا ندازی است.

دبیرکل شورای عالی عتف همچنین خاطرنشان کرد: تعداد 39 مرکز رشد علم و فناوری در دولت یازدهم ایجاد و راه اندازی شده اند.

وی افزود: یکی از سیاست های دولت یازدهم توسعه مناطق ویژه علم و فناوری می باشد که در این دولت تعداد 5 منطقه ویژه علم و فناوری یا کریدور در 5 استان شامل آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، اصفهان، یزد و بوشهر راه اندازی و تشکیلات و ساختار آنها نیز ایجاد شده است.

دکتر احمدی تصریح کرد: از دیگر ساختارهای فناوری مورد توجه، ایجاد و راه اندازی دفاتر انتقال فناوری در دانشگاه است که هم اکنون در 4 دانشگاه بزرگ کشور دفاتر انتقال فناوری راه اندازی شده اند و همچنین حدود 100 مرکز نوآوری و کارآفرینی در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ایجاد شده است.

وی افزود: در 2 سال گذشته صادرات محصولات دانش بنیان با وجود جوان بودن مراکز فناوری بالغ بر یکصد و بیست میلیون دلار بوده است و نیز گردش مالی پارک ها و مراکز رشد علم و فناوری در سال 1394 بالغ بر هزار و هشتصد میلیارد تومان بوده است در حالی که بودجه عمومی این مراکز در سال 1394 حدود یکصد و بیست میلیارد تومان بوده است و این نشان از بالا بودن کارایی و پتانسیل در خور پارک ها و مراکز رشد را نشان می دهد.

دکتر احمدی افزود: سال 1394 حدود 30 هزار شغل به طور مستقیم در پارک ها و مراکز رشد ایجاد شده است.

وی گفت: در 6 ماهه اول سال 1395 تعداد 774 ایده در مراکز فناوری تبدیل به محصول فناورانه شده اند و در شش ماهه اول سال 1394 از تعداد 774 ایده تعداد 577 مورد هم تبدیل به محصول فناورانه و هم تجاری سازی و روانه بازار شده اند.

معاون وزیر علوم از افزایش تعاملات صنعت و دانشگاه در دولت یازدهم خبر داد و افزود: تعداد 17 تفاهم نامه با بخش‌های صنعت و وزارتخانه های مرتبط توسط معاونت پژوهش و فناوری منعقد شده است که از مهم‌ترین آنها می توان با قرارداد با وزارت نفت با ارزش بالغ بر ده هزار میلیارد ریال در حوزه بالا دست و قرار داد با ارزش بالغ بر پنج هزار میلیارد در حوزه پایین دست با وزارت نفت اشاره کرد که یک قرارداد تاریخی در تعاملات وزارت نفت و وزارت علوم محسوب می شود.

وی همچنین به انعقاد تفاهم نامه با وزارت صنعت در زمینه فرصت مطالعاتی صنعتی داخل و پسا دکترای صنعتی اشاره کرد که قرار است اعضای هیئت علمی برای استفاده از این دوره ها معرفی شوند.