به گزارش خبر گزاری برنا در غرب تهران، درختان، به ویژه درختان میوه اگر در طبیعت و در شرایط محیطی مناسب بدون دخالت انسان رشد کنند بعد از چند سال، یک حالت متراکم پر از شاخ و برگ به خود می گیرند و از نظر میزان کیفیت باروری نیز حالت نامطلوب می یابد.
در اینگونه درختان، رشد شاخه های مزاحم و پر پیچ و خم در داخل تاج درخت سبب تراکم و پر برگی شاخه ها و کاهش میزان نفوذ نور به داخل تاج درخت گشته، به تدریج شاخه ها خشک، باردهی درخت کاهش، میزان و کیفیت محصول پایین می آید. افزون بر این، مشکل سال آوری و تناوب باردهی نیز بروز می کند یعنی درخت، یک سال میوه های زیاد و ریز می دهد و سال دیگر با عدم باردهی و یا تولید ناچیز محصول مواجه می شویم؛. هرس یکی از عملیات مهم باغبانی به شمار می رود که از حدود سه هزار سال قبل شناخته شده و مورد استفاده قرار میگرفته است از این رو، لزوم اجرای صحیح عملیات هرس جهت ایجاد شکل و فرم مناسب و باردهی منظم و مطلوب ضروری است.
تعریف هرس
هرس عبارت است از قطع کامل یا جزیی شاخه، ریشه، پوست، برگ، گل و میوه به منظور تحت تأثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه. به طور کلی در اجرای هرس با رعایت نکات فنی و شناختن نحوه باردهی و اعضای بارده هر نوع درخت، می توان هرس مناسبی انجام داد.
فواید هرس
1- شکل و فرم دادن به نهال که در سال های اول تا چهارم و به عنوان هرس فرم دهی اجرا می شود.
2- حذف شاخه های خشکیده، آفت زده، مریض، شکسته و مزاحم.
3- خلوت کردن تاج درخت از شاخ و برگ های اضافی جهت ورود نور و هوا به درون شاخسار درخت.
4- جلوگیری از تناوب باردهی و سال آوری درخت با حذف و تنک کردن تعدادی از شاخه های بارده و در نهایت بعضی از میوه ها.
5- جوان کردن درختان مسن با حذف شاخه های پیر و جایگزین کردن آن ها با شاخه های جوان.
6- جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد و وادار کردن گیاه به رشد زایشی و میوه دهی.
7- ایجاد تعادل بین ریشه و ساقه که به ویژه هنگام انتقال نهال دارای اهمیت است.
8- بالا بردن کیفیت و اندازه محصول با قطع شاخه های اضافی و متراکم.
9- کوتاه نگه داشتن درخت، سبب راحتی عملیات داشت (سمپاشی و هرس) و برداشت می گردد.
زمان هرس
بسته به نوع گیاه و هدف از هرس، این کار در دو موقع از سال انجام می شود:
1. در هنگام استراحت و خواب گیاه که معمولاً در فصل سرد زمستان واقع شده و اصطلاحاً به هرس زمستانه و یا خشک معروف است.
2. هرس سبز یا تابستانه، که در موقع فعال و سبز بودن گیاه (حتی گل یا میوه دار بودن) انجام می گیرد.
قابل ذکر است که اصولاً هرس (در هر زمانی) باعث تأخیر در باروری نهال های جوان و کاهش محصول درختان بارور می گردد لذا در تمام انواع هرس، رعایت جانب اعتدال ضروری می باشد.
- هرس زمستانه معمولاً در اواخر فصل زمستان قبل از جوانه زنی درختان صورت می گیرد. در این زمان به علت متوقف یا کند شدن شیره نباتی، به گیاه آسیب کمتری وارد می شود و از آنجا که درخت فاقد برگ می باشد لذا کلیه قسمت های شاخه به راحتی قابل رویت بوده، تصمیم گیری برای انجام هرس، در این حالت راحت تر می باشد. فرم دهی و تربیت نهال در سال های اول کاشت و حذف شاخه های شکسته، مریض وآفت زده و هرس ریشه در زمستان (هرس خشک) می گیرد.
- هرس های سبز یا تابستانه این نوع هرس ها، گرچه همگی به نام تابستانه خوانده می شوند ولی در عمل بر حسب نوع، می توان آنها را از اول بهار تا اواخر تابستان انجام داد. مهمترین هرس های تابستانه عبارتند از: حذف گل ها و میوه های اضافی که کلاً تنک کردن- Thinning- نامیده می شود، ایجاد زخم بر روی پوست ساقه، حذف نرک هاو پاجوش ها، بریدن قسمت های انتهائی شاخه های سریع الرشد، هرس بوته های زینتی به منظور حاشیه سازی و ایجاد اشکال تزئینی، حذف شاخه ها و گلهای خشک گیاهان زینتی و بالاخره هرس برگ.
در همین خصوص سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری ملارد اقدام به هرس سبز یا تابستانه درختان سطح شهر ملارد کرد .