ماجرا از حرف‌های «رضا علیزاده» و «محمدحسین فرهنگی»، نمایندگان مردم ورزقان و تبریز در مجلس شورای اسلامی شروع شد. این دو نماینده مجلس از اعطای پاداش هفت میلیارد و ٥٠٠ میلیون‌ریالی شرکت ملی صنایع مس ایران به اعضای هیأت‌مدیره و برخی مدیران این شرکت سخن گفته بودند و پس از این بود که خطیب جمعه ورزقان هم وارد ماجرا شد و از این موضوع ابراز ناخرسندی کرد. «مرتضی دلاوری پاریزی»، مشاور مدیرعامل و مدیر گروه فرهنگی و اجتماعی شرکت ملی صنایع مس ایران در گفت‌وگو با «شرق» با تأیید پرداخت این پاداش می‌گوید: این پاداش‌ها براساس تقسیم سود سهم در مجمع عمومی اتفاق افتاده و در سایت کدال نیز به صورت شفاف اعلام شده است. علاوه بر آنکه اولا این پاداش‌ها به افراد و اشخاص حقیقی داده نشده، بلکه به اشخاص حقوقی مانند ایمیدرو پرداخت شده است و ثانیا به برخی از این اظهارات باید با دیده تردید نگریست.
**دو تن از نمایندگان مجلس از اعطای پاداش هفت میلیارد و 500 میلیون ریالی شرکت ملی صنایع مس ایران به اعضای هیئت مدیره و مدیران این شرکت سخن گفته اند. آیا چنین پاداشی به هیئت مدیره شرکت مس داده شده است؟ جزئیات این پرداخت‌ها به چه صورت بوده است؟
رقم مورد نظر یعنی 750 میلیون تومان برای پنج عضو حقوقی هیات مدیره، مبلغی است که در مجمع عمومی امسال مصوب شده و در وجه سازمان ها و شرکت هایی که نماینده ای در هیات مدیره مس دارند پرداخت خواهد شد. اتفاقا قبل از برگزاری مجمع این مساله مطرح شده بود که تخصیص مبلغی ذیل عنوان پاداش ممکن است موجب سوء برداشت یا سوء استفاده بشود ولی از آنجا که شرکتهای سهامدار مس مثل ایمیدرو و ... نیاز به تامین مالی پروژه‌های‌شان دارند، مقرر شد که مبلغ مورد نظر بر اساس حداقل قانونی سود سال گذشته محاسبه و به مجمع عمومی پیشنهاد شود. بنابراین هیچ گونه پاداشی از طرف شرکت مس به اشخاص حقیقی پرداخت نشده و نخواهد شد.
**لطفا درباره حقوق‌های نامتعارف در شرکت مس توضیح دهید.
در موضوع حقوق‌های نامتعارف، شرکت مس کمترین مساله را داشته چرا که اولین اقدام مدیرعامل در سال 92 کاهش حقوق مدیران عالی شرکت بوده است. البته مساله‌ای که سهامداران مس گاهی به آن اعتراض می‌کنند میانگین متفاوت دستمزدهای کارگری شرکت در مقایسه با دیگران است که آنهم به دلیل فعالیت این قشر زحمتکش در شرایط زیان‌آور و طاقت فرسای معدن و صنایع وابسته در طول سالیان گذشته مصوب و پرداخت شده است.
**در خبری که در این زمینه منتشر شده از عدم تعهدات شرکت مس نسبت به منطقه ورزقان پس از زلزله سال 91 سخن گفته شده است، شرکت مس در این منطقه چه تعهداتی داشته و آیا آنها را به انجام رسانده است یا نه؟
مس آذربایجان در زلزله سال 91 محور پشتیبانی و حمایت همه جانبه از زلزله‌زدگان منطقه ورزقان بوده به نحوی که حتی سایر خیرین و علاقمندان نیز کمک‌های خود را از طریق مجتمع مس سونگون که از اولین لحظات در میدان امدادرسانی حضور داشته انجام داده‌اند. توافقاتی نیز برای بازسازی برخی اماکن دولتی نظیر ساختمان‌های فرمانداری، نیروی انتظامی و دادگستری، آسفالت خاروانا، آسفالت خیابان‌های ورزقان و... نیز انجام شده بود که همگی به جز احداث چند باب مدرسه عملی شده‌اند. یکی از بزرگترین تعهدات شرکت مس نسبت به منطقه ورزقان، توسعه جاده و آسفالت مسیر سه راه خواجه به ورزقان بوده که تاکنون از سوی شرکت 60 میلیارد تومان به این پروژه در دست احداث تزریق شده است. قطعه اول این مسیر را اداره کل راه و قطعات دوم، سوم و چهارم را شرکت مس تکمیل خواهد کرد.
**در همین خبر همچنین درباره عدم استخراج مس از این منطقه اشاره شده است. شرکت مس در منطقه سونگون موظف به استخراج و تولید چه میزان مس است؟
اولا که صنعت مس یک صنعت استراتژیک و بالادستی است و از این صنعت نمی توان به عنوان ابزار توسعه شغل استفاده کرد. به عنوان مثال در برآورد اولیه سالهای آغازین دهه 90، میزان سرمایه مورد نیاز برای ایجاد یک شغل در صنعت مس یک و نیم میلیارد تومان ارزیابی شده بود.
همه باید مطمئن باشند که کسی درباره توسعه صنعت مس تردیدی ندارد اما وقتی به خاطر افت قیمت‌های جهانی فلزات و رکود اقتصادی حاکم بر دنیا، 300 میلیارد دلار پروژه‌های معدنی در حوزه‌های مختلف، تعطیل یا متوقف شده است، باید کمی همدلانه‌تر درباره سیاست‌های شرکت مس سخن گفت. علاوه بر این تفاوت اساسی در توسعه صنعت و معدن در این است که توسعه صنعت به اعتبار فناوری، خلاقیت، دانش فنی و مهارت نیروهای انسانی قابل تغییر و تبدیل است اما در بحث معدن، تنها زمین با ما سخن می‌گوید. شرایط توپولوژی پیچیده منطقه سونگون اجازه نمی‌دهد هم‌اکنون درباره توسعه بیشتر این معادن تصمیم گرفته شود. به استناد گزارش‌های فنی و اقتصادی و زیست محیطی که توسط شرکتهای معتبر تهیه شده، بهترین وضعیت برای معادن مس این منطقه، بهره‌برداری و تامین خوراک فاز اول و دوم تغلیظ مس سونگون است که سالانه بیش از 300 هزار تن کنسانتره تولید می‌کنند. بر اساس این گزارشها، پس از بهره‌برداری از معادن در سالیان آینده در صورتی که ذخایری در لایه‌های پایین‌تر موجود و قابل حصول باشد می‌توان نسبت به توسعه این معادن تصمیم گرفت. در طول سه سال گذشته، تمرکز شرکت مس بر اولویت‌بندی پروژه‌های توسعه‌ای شرکت در سراسر کشور بوده و با به ثمر رساندن دو پروژه مهم و اقتصادی احداث کارخانه‌های تغلیظ یکی در سونگون آذربایجان و دیگری در سرچشمه کرمان، توانسته بخشی از مشکلات خود را حل کند.
اما مساله مهمتری که باید درباره آن سخن گفت این است که تمامی تصمیم‌ها و سیاستگذاری‌ها در شرکت ملی صنایع مس ایران بر اساس یک نگاه ملی و نه منطقه‌ای انجام می‌شود. دامن زدن به حواشی در مناطق ذینفع کرمان و آذربایجان، سرعت اصلاح و قدرت تصمیم‌گیری را کند خواهد کرد و همگان از این بابت متضرر خواهیم شد. جهت اطلاع مخاطبان شما عرض می‌کنم که در دو سال گذشته، هزینه تولید هر تن مس از پنج هزار دلار به چهار هزار دلار در شرکت مس رسیده که اتفاقی بسیار مهم در حوزه معدن و صنایع معدنی قلمداد می‌شود. کاهش هزار دلاری قیمت تمام شده به همت تمامی مردان مس در آذربایجان و کرمان و سایر مناطق اتفاق افتاده است. مهم این است که فراتر از شعار، در سکوت کامل و بدون توجه به حواشی، شرکت مس سیاست اقتصاد مقاومتی و درونزا را قدرتمندانه و در عمل پیش برده است به طوری که بخش اعظم تجهیزات، قطعات و مواد مصرفی با همه مرارتهایی که پیش رو بود هم اکنون از داخل کشور تامین می‌شود، حتی در جزییاتی نظیر خرید لباس برای تیمهای ورزشی نیز این نگاه توجه و تمرکز کامل بر توانمندی‌های داخل کشور رعایت شده است. در پرتو همین سیاست‌هاست که هم اکنون می‌توان با افتخار اعلام کرد در همین چهار ماه اول سال 95، علاوه بر تامین هزینه‌ها و پیش بردن طرح‌های توسعه‌ای اقتصادی، فقط در یک قلم هزار میلیارد تومان از بدهی‌های شرکت به بانکها که طی سالیان گذشته، هزینه مالی سنگینی را به شرکت تحمیل می‌کرد، بازپرداخت شده است. در همین فرصت از خانواده بزرگ صنعت مس و مردم مناطق ذینفع و مقامات و مسوولان این مناطق به خاطر همراهی و همدلی شان صمیمانه تشکر می‌کنیم و امیدواریم صنعت مس ایران همچون گذشته در جایگاه صنعتی پیشرو و کارآمد و نماد اقتصاد ایرانی قرار بگیرد.