به گزارش خبرگزاری برنا، برنامه"گفت و گوی فرهنگی" با موضوع«کارکرد فرهنگی مساجد» با حضور علیرضا لاور(مدیر کل آموزش و پژوهش کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور) و حجت الاسلام علی اکبر نیکزاد(کارشناس ارشد ادیان و مذاهب) روی آنتن رادیو گفت و گو رفت.
در ابتدای این برنامه، حجت الاسلام علی اکبر نیکزاد(کارشناس ارشد ادیان و مذاهب) گفت :دین صرفا یک آیین فردگرا نیست که نیازهای معنوی یک فرد را جدا از جامعه تأمین کند و مسجد پایگاه و نهاد دینی است که سعی دارد مجموعه اهداف دینی را تأمین کند و جامعه اسلامی را به امت اسلامی نزدیک کند. این شمولگرایی را در کارکرد مسجد می بینیم.
این کارشناس ارشد ادیان و مذاهب با بیان اینکه کارکرد مساجد در دوره های مختلف به فرهنگ عمومی جامعه، قابلیت های فردی و اجتماعی مردم آن زمان بستگی دارد، توضیح داد: اگر بخواهیم در تاریخ اسلام ارزیابی از کارکردهای مسجد داشته باشیم، دوره نبی مکرم اسلام(ص) بهترین دوره تاریخ اسلام است که مسجد به کارکردهای اصلی خود نزدیک بوده است. در دوره های بعد به دلیل فاصله گرفتن از ارزش ها کارکردهای مساجد از دیدگاه آرمانی خود فاصله گرفتند.
وی با اشاره به اینکه سخت نیازمندیم به نکات برجسته ای که پیشینیان ما تجربه کردند برگردیم، افزود: مساجد کانون منطقه ای یک شهر بودند و امروز به آن توجه نمی شود. مکان یابی مساجد و جای آن در شهر اهمیت اساسی داشت و مسجد محور محسوب می شد.
نیکزاد افزود: مسجد و مدرسه در دوره تمدن اسلامی از یکدیگر جدا نبودند و در شهرسازی قدیم اول مسجد، بعد مدرسه و بازار و خانه ها بودند. بسیاری از نهادهای مردمی و اجتماعی حول مسجد بودند. جامعه امروز ما انگار مثل تفکر سکولار شکل گرفته؛ چون در مرکز شهر مراکز دیگری هستند و مساجد هم هستند اما به شکل و جایگاه گذشته نیستند.
در ادامه علیرضا لاور(مدیر کل آموزش و پژوهش کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور) با اشاره به اینکه رویکرد و تلقی انسان ها در نگاه به یک پدیده بسیار تأثیرگذار است، عنوان کرد: اگر ما فیزیک مساجد را نقد می کنیم، حوزه متفاوتی با مساجد دارد. از زمانی که تمدن ضد اسلام توانست شناسایی کند که مسجد یک پایگاه تمدنی است، مسجد ضرار را بنا کردند. تحلیل رفتار حضرت رسول نشانه آسیب خیزی زیاد این مسجد است.
لاور با بیان اینکه چند مسأله در حال شکل گیری است؛ تشریح کرد: اول؛ مقابله به مثل جریان ضد اسلام برای حذف کارکردهای مساجد و فردی کردن آن ها در جامعه اسلامی. دوم اینکه متأسفانه ما هم کارکردهای مساجد را به مراکز دیگر واگذار می کنیم و این طور مساجد از سطح دسترس عموم خارج می شود.
مدیر کل آموزش و پژوهش کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور عنوان کرد: یکی از بارزترین مولفه هایی که این عزیزان به آن اشاره کردند مربوط به دسترسی فیزیکی و آموزش است. متأسفانه فیزیک مساجد باعث می شود که این مراکز مذهبی دیگر مانند گذشته کارکرد آموزشی نداشته باشند. نقد درون گفتمانی این است که خودمان باعث شدیم بخشی از فعالیت های مساجد به نهادهای دیگر واگذار شود.
وی درباره راه حل احیای کارکرد فرهنگی مساجد عنوان کرد: ترسیم وضعیت مطلوب، گفتمان سازی احیای مسجد تراز اسلامی، تعیین کارکردهای دقیق و ایجاد زیرساخت های نرم افزاری(گفتمان سازی عمومی جامعه) و سخت افزاری(شیوه بنای مسجد).
لاور با اشاره به نقش کلیدی مساجد در زمان انقلاب توضیح داد: انقلاب به ما نشان داد که مسجد می تواند کارکردهای بی نظیر اجتماعی را رقم بزنند که نمونه آن مسجد جامع خرمشهر در طول جنگ بود.
برنامه"گفت و گوی فرهنگی" از شنبه تا چهارشنبه ساعت 20:00 روی آنتن شبکه رادیویی گفت و گو می رود و علاقه مندان می توانند برای دسترسی بهتر به سایت این شبکه مراجعه کنند.