به گزارش خبرگزاری برنا ، مساجد همواره جایگاه خاص عبادی و اجتماعی داشته‌اند، به گونه‌ای که همواره شاهد آغاز اتفاقات تاریخی مهمی از این پایگاه اجتماعی و عبادی بوده‌ایم. این جایگاه والای مسجد سبب شده است که همواره جایگاه خاصی در بین مسلمانان داشته باشد و وجود مساجد تاریخی و نقوش خاص آن نشان‌دهنده اهمیت آن در آرامش روحی و روانی افراد بوده است.
در استان زنجان 22 مسجد تاریخی وجود دارد که نمونه آن مسجد جامع، مسجد چهل‌ستون، اسحق میرزا، میرزایی نجفی، مسجد یئری بالا، مسجد یئری پایین، عباسقلی‌خان، حسینیه، مسجد خانم و حاج سیدمحسن است. این تعدد مساجد تاریخی نشان‌دهنده جایگاه خاص مذهب در استان زنجان است. قدیمی‌ترین مساجد زنجان مسجد جامع قروه ابهر و مسجد جامع سجاس است که قدمتی هزار ساله داشته و تاریخ آن به دوره سلجوقیان باز می‌گردد.
مسجد جامع زنجان بزرگ‌ترین مسجد و مدرسه استان بوده که قدمت آن مربوط به دوره قاجاریه است؛ البته باید تاکید کرد که قبل از آن در زنجان مسجد وجود داشته که یکی از آنها که مربوط به دوره بعد از سلجوقی است توسط جهانشاه خان قره‌قویونلو در اطراف بازار پایین ساخته شده بود که پس از مرگ نادرشاه در حمله ازبکها از بین رفت که این موضوع نشان می‌دهد قبل از مسجد جامع، مساجد دیگری در زنجان وجود داشته ولی به دلیل حملهها از بین رفته است.
مسجد جامع زنجان 20 حجره در دو سوی ایوان شرقی و غربی دارد و تزئینات نگارههای گیاهی با تکنیک هفت رنگ اجرا شده که مهمترین آنها کتیبه‌ای است که به خط ثلث به دستور فتحعلی شاه قاجار در پای قوس ایوان جنوبی نگاشته شده و نام فتحعلی شاه قاجار در آن دیده می‌شود.
مدرسه علمیه دوم زنجان در مسجد چهل ستون واقع شده که در سمت جنوب شرقی مسجد جامع قرار گرفته است، این مسجد 32 ستون دارد، ولی به دلیل تعدد ستونها به این نام مشهور شده و این مسجد به سبک چهل ستونی است که در سال 1284 هجری قمری در دوره قاجار توسط محمدعلی قارپیزآبادی ساخته شده است.
مسجد ولیعصر(عج) زنجان که قبل از دوره قاجار ساخته شده، از دیگر مساجد تاریخی زنجان است. این مسجد که به مسجد ملا معروف است در راسته صندوقسازان بالا قرار دارد و در متون تاریخی بیان شده که این مسجد در سال 1173 هجری قمری بنا شده است. مسجد اصلی در زیر مسجد کنونی قرار دارد، مسجد اصلی در دوره زندیه ساخته شده است که هماکنون قابل بازدید برای عموم است. مسجد کنونی در دوره قاجار روی مسجد اصلی ساخته شد.
مهمترین و قدیمی‌ترین مسجد به جا مانده مسجد میرزایی قائمی است که در بازار پایین قرار دارد، این مسجد پس از این‌که در اواسط دوره قاجار توسط میرزا ابوالقاسم مجتهد مرمت شد به مسجد میرزایی مشهور شد و مشخص نیست که قبل از آن نام مسجد چه بوده است. وجود پنج محراب در این مسجد نشان می‌دهد که قدمت این مسجد به قرن نهم که مذاهب اربعه در زنجان حضور داشتند برمی‌گردد زیرا پیروان این مذاهب هر کدام در مسجد به طور جداگانه نماز میخواندند و قدیمی‌ترین مسجد زنجان است.