سرطان یک سونامی در ایران نیست

به گزارش خبرگزاری برنا، آخرین نشست تخصصی جشنواره فیلم سلامت با موضوع سرطان و محوریت سه فیلم «چنگار»، «می خواهم زنده بمانم» و «من یک پرستارم» در سالن شماره 2 پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

 در این نشست محمد احسانی کارگردان فیلم «می خواهم زنده بمانم»، محسن علیخانی کارگردان فیلم «چنگار»، مجتبی عباسی کارگردان فیلم «من یک پرستارم»، دکتر علی مطلق رییس اداره سرطان وزارت بهداشت، دکتر حمیدرضا نمازی متخصص اخلاق پزشکی، دکتر علیرضا منجمی متخصص علوم شناختی، دکتر محمد هادی زاده رئیس موسسه پیشگیری از سرطان پستان حضور داشتند.

**سیاست گذاری در حوزه سلامت باید مطالبه مردم از دولت باشد

در ابتدای این نشست که اجرای آن را احسان کرمی برعهده داشت، محسن علیخانی کارگردان فیلم «چنگار» درباره علت پرداختن به بیماری سرطان توضیح داد: دلیل پرداختن به این بیماری دچار بودن مادرم با آن بود. از سال 89 کارهای تحقیقاتی مربوط به این فیلم را شروع کردم و ابتدا می خواستم 5 مستند نیمه بلند دراین باره بسازم که در اولی درباره دلایل شکل گیری این بیماری، دومی درباره وضعیت بیماری سرطان در شهرهای مختلف، سومی درباره استراتژی سلامت، چهارمی درباره عدالت در سلامت و مستند آخر تاثیر روحیه بر درمان بود. اما شرایط سخت فیلمسازی درباره سرطان ما را وادار کرد تا همه این 5 مستند را در یک فیلم 52 دقیقه ای خلاصه کنم.

وی با اشاره به گفت و گو با بیماران مبتلا به سرطان و برخورد با نمونه های جالب توجه در جریان تحقیقات این فیلم افزود: شکل اعتراضی و سیاسی نامطلوب در پرداختن به این بیماری مهم ترین مساله در جریان ساخت آن بود. به نظرم برنامه ریزی برای مقابله با سرطان باید به مطالبه ای از دولت تبدیل شود. زیرا حرف من مستندساز در اثرم باید با آنچه درتلویزیون نمایش داده می شود، همخوان باشد نه دو گانه. در غیر این صورت تاثیر خود را نخواهد داشت.

این کارگردان ادامه داد: سیاست گذاری در حوزه سلامت برعهده متولیان جامعه است و باید خواست مردم باشد. اما این پیگیری متاسفانه برچسب کار سیاسی کردن را برای فیلمساز به دنبال دارد.

**سرطان به دلیل فراگیری اش یک مساله اجتماعی محسوب می شود

محمد احسانی کارگردان فیلم «می خواهم زنده بمانم» نیز درباره علت پرداختن به موضوع سرطان بیان کرد: بسیاری از جامعه شناسان معتقدند در حال حاضر سرطان یک مساله اجتماعی محسوب می شود و قطعا نمی توان از این موضوع به راحتی چشم پوشی کرد. به دلیل همین فراگیری علاقه مند شدم درباره سرطان تحقیق کنم وفیلم بسازم. همچنین نوع نگاهم به سرطان از منظر انسانی و موفقیت برای غلبه بر این بیماری بود. این فیلم برای شبکه مستند تلویزیون تهیه شده بود تا بتوانیم مردم را در مناطق دور افتاده برای مقابله با این بیماری آماده کنیم.

وی درباره سوژه های مورد تحقیق در اثرش توضیح داد: پیدا کردن 4 کاراکتر اصلی این فیلم بیش از 4 ماه زمان برد. اما من دنبال مورد خاص تری بودم که عامل روحی دستاویزی برای احیایشان بوده باشد. چراکه خانم‌هایی بودند که با موسیقی و هنر مرحله درمان خود را پیش می بردند و توجه به هنر و زیبایی های درونی در این روند به آن ها کمک زیادی کرده بود.

**قهرمان فیلمم سرطان را همچون سرماخوردگی می دانست

مجتبی عباسی کارگردان «من یک پرستارم» نیز در این جلسه عنوان کرد: من در ابتدا نمی خواستم درباره سرطان فیلم بسازم. بلکه موضوع من امید بود تا این که به فردی برخورد کردم که قرار بود تا سه روز آینده نتایج آزمایش مثبت یا منفی بودن سرطانش مشخص شود و خوشبختانه نتیجه منفی بود و فهمیدم این دقیقا معرف همان مفهوم امید است که می خواهم در فیلم جدیدم به آن بپردازم. من از سال 85 به دلیل فوت مادرم نمی خواستم به موضوع سرطان بپردازم. اما پیوسته با این موضوع به نوعی برخورد می کردم. همچنین اولین اکران فیلم را برای پرستاران داشتیم که بازخورد مثبتی از آن ها دریافت کردیم.

وی همچنین در پاسخ به این که آیا سوژه فیلمش هزینه های درمان زیادی را متقبل می شد یا نه، بیان کرد: واقعیت این است که پرستار حاضر در فیلم من درگیر هزینه های درمان نبود. اما نکته جالب توجه برایم این بود که قبل از ساخت این فیلم درباره بیماری سرطان یک متن می نوشتم و در این جریان با 10 نوع سرطان و مشکلات درونی بیماران مبتلا به آن آشنا شدم. برخورد با خانم آزاد خواه قهرمان فیلم که سرطان را یک سرماخوردگی می دانست، آنقدر برایم امیدوار کننده بود که احساس می کردم این امید منشایی دارد و مواردی که می توانستند این کشف و شهود را برایم تشریح کنند، خانواده اش بودند که به او دلداری می دادند.

**سه دلیل مهم ابتلا به سرطان

دکتر علی مطلق رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در پاسخ به این که آیا بیماری سرطان یک معضل و بحران اجتماعی است یا نه، گفت: به کار بردن لفظ سونامی برای سرطان زمانی درست است که چاره ای برای درمان این بیماری در جامعه وجود نداشته باشد. در حالی که امید به زندگی در حال افزایش است و در سال 2012 به 74 سال در ایران رسیده است. بنابراین رشد سرطان در کشور می تواند به معنای افزایش امید به زندگی نیز باشد. چراکه ابتلا به این بیماری در سنین بالاتر شایع تر است. اما سن ابتلا به سرطان در ایران  128 و 134 نفر به ترتیب زنان و مردان در هر 100 هزار نفر است.

وی با اشاره به سایر دلایل افزایش ابتلا به سرطان در ایران بیان کرد: دو دلیل عمده دیگر ابتلا به سرطان سبک زندگی غربی کم تحرک با مصرف غذاهای ناسالم و همچنین عوامل محیطی ناسالم از جمله آلودگی هوا، آلودگی آب و... است که در بروز این بیماری نقش دارند.

**تشخیص به موقع سرطان در زنان باعث کاهش 40 درصدی میزان این بیماری می شود

دکتر محمد هادی زاده رییس موسسه پیشگیری از سرطان سینه نیز درباره فیلم «می خواهم زنده بمانم» و نحوه بازنمایی بیماری سرطان در این اثر توضیح داد:  شایع ترین سرطان در بین زنان سرطان سینه است و بیشترین معضلات و بحران ها در اثر ابتلا به این نوع سرطان در زنان ایجاد می شود. اگر بتوان به موقع این بیماری را تشخیص و راه های درمان را آغاز کرد، 40 درصد از میزان ابتلا به این بیماری کاهش می یابد.

وی درباره راهکارهای پیشگیری از این نوع سرطان بیان کرد: سه راهکار برای پیشگیری از سرطان پستان وجود دارد. پیشگیری اولیه در پیش گرفتن سبک زندگی سالم است. همچنین پیشگیری ثانویه تشخیص زودرس این بیماری بین زنان است. به طور متوسط در هر 52 دقیقه در ایران یک زن به این بیماری مبتلا می شود. این آمار در ایران یک سوم آمریکاست. این دو مرحله از مراحل اولیه است که عوارض و آسیب های آن نسبت به بخش دوم که پیشرفته محسوب می شود، بسیار کمتر است.

این متخصص درباره فیلم «می خواهم زنده بمانم» عنوان کرد: «می خواهم زنده بمانم» درباره کیفیت زندگی است و امید به زندگی در بین بیماران مبتلا به سرطان بسیار خوب در این اثر بازنمایی شده است.

**باید تفاوت ترحم به بیماران مبتلا به سرطان را با احترام گذاشتن بدانیم

دکتر علیرضا منجمی متخصص علوم شناختی درباره ارتباط این علم با بیماری سرطان و مقابله با آسیب های ناشی از آن توضیح داد: متاسفانه واژه سرطان عمدتا با وحشت و هراس همراه است. نگرانی که وجودمان را فرا می گیرد و ما این بیماری را مرگ محتومی می دانیم که راه گریزی از آن نیست.

وی افزود: انگاره سرطان القا می کند که هم درمان و هم عدم درمان این بیماری آزاردهنده و نگران کننده است و پرداختن به این انگاره و تغییر آن ربطی است که بین علوم شناختی و بیماری سرطان می توان پیدا کرد.

دکتر علی مطلق رییس اداره سرطان وزارت بهداشت نیز درباره انگاره و تصور عمومی نسبت به واژه سرطان در جامعه توضیح داد: نسبت بین اخلاق و سرطان یکی از جدی تری بخش های اخلاق پزشکی است. ما معمولا ترجیح می دهیم بیماری را مساوی افراد ندانیم و به جای این که بگوییم او سرطانی است می گوییم مبتلا به سرطان است. زیرا وقتی لفظ سرطانی به وی اطلاق می شود، یعنی تمامی وجوه زندگی اش را معطوف به این بیماری دانسته ایم. در حالی که این بیماری تنها بخشی از وجود اوست. ضمن این که دامن زدن به سرطان هراسی با کمک گرفتن از سایر واژه ها مثل سونامی و زلزله مورد مناقشه هست. زیرا این نگرانی مردم را از آزمایش دادن و تشخیص احتمالی این بیماری منع می کند.

وی خاطر نشان کرد: همچنین ترحم به این بیماران از سوی مردم با احترام گذاشتن تفاوت دارد. از طرفی بدترین راه برای مبارزه با سرطان، انکار این بیماری است و بهترین نتیجه از این بیماری نوع نگاهی جدیدی است که برای فرد مبتلا به دنبال دارد. سرطان عشق را بیشتر می کند. کبر و نخوت بعد از سرطان از بین می رود. ارزش زمان برای بیمار مبتلا به سرطان بیشتر است. علت یابی و سرزنش های بدون توجیه مردم نیز درباره بیماری سرطان بدترین نوع برخورد با آن هاست.

این متخصص در پایان برای کاهش نگرانی های افراد مبتلا به سرطان توصیه کرد تا احوالات خود را بنویسند تا از نگرانی هایشان رها شوند.

سهیلا رضوی و ستاره اسکندری بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون نیز از جمله مهمانان هنرمند حاضر در این نشست بودند.

اولین جشنواره فیلم سلامت فردا-شنبه ششم شهریور ماه- با معرفی برگزیدگان به کار خود پایان می دهد.