به گزارش برنا-روزنامه آرمان امروز: این روزها حفظ محیط‌زیست شاید دغدغه خیلی‌ها باشد، اما تاکنون فرهنگسازی‌ها درباره مسائل محیط‌زیستی اندک بوده است و به همین ترتیب افراد مشتاق به محیط‌زیست هم در برخی مواقع نمی‌دانند چگونه باید از این سرمایه استفاده و محافظت کنند. منشأ برخی از این بی توجهی‌ها به طبیعت و محیط‌زیست به دلیل عدم آموزش و فرهنگسازی از دوران کودکی است، چون هرگونه آموزش در دوران کودکی می‌تواند از سوی والدین، آموزگاران و رسانه‌های گروهی به ویژه رسانه ملی بر شکل دادن خلق و رفتار کودک و نوجوان نقش داشته باشد. در ضمن اگر نمونه‌های تبلیغ شده شایسته باشند، کودک به وسیله همانندسازی با آن، نمونه‌های رفتارش را شکل می‌دهد.
بارها در بیلبوردهای تبلیغاتی شعار نخ نمایی با این مضمون که «ما فقط یک زمین داریم» را مشاهده کرده ایم، اما اینکه برای حفظ و نگهداری آن هر یک از ما تاکنون چه اقدامی انجام داده ایم و اولویت این قضیه در زندگیمان کجاست جای تامل دارد. مساحت ایران ۷/۱درصد کره زمین است، طبیعتا این فضای محدود نیازمند رسیدگی و توجهات اصولی است.
براساس اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، حفاظت از محیط‌زیست یک وظیفه همگانی تلقی شده است و تمامی افراد جامعه نسبت به آن مسئول هستند، اما درسال‌های اخیر برخی از سدهای ساخته شده در کشور، منشأ مشکلات زیست‌محیطی برای رودخانه‌ها، تالاب‌ها و موجب تشدید گرد و غبارها شده است. از سوی دیگر کشور دوره‌ای از خشکسالی را می‌گذراند که براساس تحقیقات رسمی، بخشی از این تغییر اقلیم‌ها ناشی از مداخلات انسانی است. از دیگر عوامل می‌توان به تعداد روزهای پاک در سال، جنگل‌سوزی‌های مکرر، عدم اعمال مدیریت پسماند، تغییر کاربری زمین‌ها و... به‌عنوان نمونه‌های بارز بی‌توجهی، بی‌مسئولیتی و بی‌مهری انسان نسبت به محیط‌زیست اشاره کرد. با بررسی‌های موجود باید به این امر اذعان داشت که مقوله آموزش در این روزهای بحرانی از لحاظ محیط‌زیستی کشور می‌تواند تاثیرگذار باشد
این در حالی است که در کشورهای پیشرفته توجه به مسائل محیط‌زیستی از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. هدف از آموزش در این مدارس ارائه راهکارهای حل مشکلات محیط‌زیستی و به نوعی آشتی با طبیعت است. در سال‌های خیر با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، سند ملی محیط‌زیست با تاکید بر آموزش و فرهنگسازی تدوین شده است. سیاست‌ها و برنامه‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست برای توسعه پایدار شامل تصویب سیاست‌های کلی نظام در زمینه محیط‌زیست به عنوان سند بالا دست، تهیه سند علمی فرهنگی محیط‌زیست، جریان‌سازی اهداف توسعه پایدار و تدوین شاخص‌های پایداری ملی، مطالعه و بررسی پیاده سازی نظام ارزیابی راهبردی کشور و مدیریت سبز است. با بررسی مسائل مورد بحث می‌توان به این امر اذعان داشت که ۱۵هدف کلی نظام با ۱۷هدف در قالب توسعه پایدار آموزش تاثیر بسزایی در تغییر رفتار محیط‌زیستی در کشور خواهد داشت.
۱۰۵هزار مدرسه کشور مدارس محیط‌زیستی می‌شوند
مرداد امسال معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: با توصیه سازمان حفاظت محیط‌زیست، ۱۰۵هزار مدرسه کشور به مدارس زیست‌محیطی تبدیل می‌شوند. مهناز مظاهری اظهار داشت: مسائل مختلف در بخش‌های قانونمندی و مسائل فرهنگی و علمی در کشور بیانگر توسعه پایدار است. او با بیان اینکه کشور در حوزه زیست‌محیطی همچون برخی کشورها وضعیت مناسبی ندارد، خاطرنشان کرد: برخی کشورها با توجه به مصرف منابع و زوال این منابع به سه کره زمین نیاز دارند تا به حیات خود ادامه دهند. معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط‌زیست اقتصاد سبز را راهی برای رسیدن به توسعه پایدارعنوان کرد و افزود: این موضوع از اولویت‌ها برای رسیدن به توسعه پایدار است و به نوعی یکی از اهداف مهم دولت‌ها محسوب می‌شود. معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: اگر روند پیشرفت ایران مورد مشاهده قرار بگیرد، در بخش سلامت وضعیت مناسبی وجود ندارد و این موضوع نشان دهنده وجود یک حلقه مفقوده است و از طرفی در حوزه گازهای گلخانه‌ای و در دیگر بخش‌ها ایران با روند منفی روبه رو است. مظاهری با بیان اینکه ایران رده کربن‌های مناسبی ندارد، یادآور شد: در آموزش، سلامتی، آب و دیگر بخش‌ها وضعیت مناسب نیست، اما آمار به گونه‌ای مطرح می‌شود که با توجه به شرایط موجود، در ذهن مردم سوال به وجود می‌آید.
او افزود: سند پژوهشی و فرهنگی توسعه پایدار به زودی تدوین خواهد شد و از طرفی برنامه ششم توسعه نیز بر اساس اهداف توسعه پایدار تهیه خواهد شد. مظاهری با بیان اینکه مدارس جامع محیط‌زیستی مورد توجه قرار دارد، یادآور شد: سند مدارس محیط‌زیست و توسعه پایدار با هماهنگی و تایید وزارت آموزش و پرورش وهمچنین دیگر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها، امضا خواهد شد.
او خاطرنشان کرد: در مدارس محیط‌زیستی به محتوای محیط‌زیستی و ارتقای علم و آگاهی محیط‌زیست نیاز است. معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با تاکید بر اینکه دولت یازدهم دولت زیست‌محیطی است، یادآور شد: در حوزه فرهنگی محیط‌زیست اقدامات مناسبی انجام شده که از این پس نیز ادامه خواهد یافت و در سال ۹۵ آموزش زنان، جوامع روستایی و محیط‌بانان در دستور کار قرار گرفته و آموزش ۵۰۰ تا ۶۰۰ محیط‌بان که هنوز انجام نشده، تا پایان سال انجام خواهد شد. به گزارش همدان نیوز، مظاهری با بیان اینکه باید جامعه به سمت کارآفرینی سبز پیش برود، گفت: یکی از اهداف توسعه پایدار، کارآفرینی سبز است که راهی برای ریشه کن کردن فقر به شمار می‌رود.
فعالیت مدارس محیط‌زیستی از مهر
رئیس گروه آموزش همگانی سازمان محیط زیست درباره کم و کیف مدارس جم و مدارس محیط‌زیست به «آرمان امروز» می‌گوید: فعالیت مدارس جم به دلیل بروز برخی مسائل با وزارت آموزش و پرورش و نیاز آن به شرایط و بستر خاص مهیا نشده است و به این ترتیب فقط مدارس محیط‌زیستی با شاخص‌های مورد تایید وزارت آموزش و پرورش اجرایی می‌شود. قرار است فعالیت مدارس محیط‌زیست با هدف ارتقای سواد محیط‌زیستی دانش‌آموزان باشد. در این اقدام مسائل محیط‌زیستی در ۱۰۵هزار واحد آموزشی مورد توجه قرار گرفته می‌شود. در کنار آن برای ارتقای سواد محیط‌زیستی دانش‌آموزان زمینه و بستر مناسب برای اجرای مسائل محیط‌زیستی فراهم شده است. برای مثال در این مدارس به دانش‌آموزان شیوه‌های مدیریت کاغذ، چگونگی بازیافت، تفکیک زباله و مصرف بهینه آب و برق آموزش داده می‌شود.
شادی دیبایی می‌افزاید: در این مدارس در کنار آموزش مصرف بهینه، دیگر مسائل نیز در قالب مصرف مناسب و بهینه مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال وقتی چگونگی مصرف بهینه آب مورد آموزش قرار گرفته شود در کنار آن حسگرهایی برای مدیریت مصرف آب روی شیرهای آب مدارس نصب می‌شود. چون در این مدارس بر اصول ساختاری و آموزشی تاکید می‌شود. به گفته او با هماهنگی‌های سازمان محیط‌زیست و وزارت آموزش و پرورش اجرای مدارس محیط‌زیست در ۱۰۵هزار واحد آموزشی ابلاغ شده است و از سوی دیگر در سازمان حفاظت محیط‌زیست دستورالعمل‌هایی تدوین شده و قرار است در این اقدام وزارت نیرو نیز ورود پیدا کند. در اصل این دستورالعمل با امضای سه جانبه از سوی وزارت آموزش و پرورش، سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت نیرو به مدیریت انرژی‌های گرمایشی و سرمایشی در مدارس می‌پردازد.
دیبایی در پاسخ به این سوال که ممکن است حتی کادر آموزشی در مدارس نیز از دغدغه‌های محیط‌زیستی مطلع نباشند، در این زمینه کارشناسان آموزش محیط‌زیست چگونه انتخاب می‌شوند؟ تاکید می‌کند: در این اقدام بخش دانش‌آموزی مخاطب است و به این ترتیب محتوای محیط‌زیستی در کل دروس مورد بررسی قرار می‌گیرد. در چند سال اخیر کتاب‌های درسی در رشته‌های کار و دانش، فنی و حرفه‌ای و آموزش رسمی کشور مورد بازنگری قرار گرفته و به این ترتیب مفاهیم مورد نظر به سیستم آموزش کشور افزوده شده است. در بخش دیگر نیز با آموزش‌های ضمن خدمت برای معلمان می‌توان آنها را نسبت به مسائل محیط‌زیستی آگاه کرد.
دیبایی می‌افزاید: در این اقدام دستگاه‌های دیگر از جمله شهرداری‌ها برای بازیافت، فضای سبز شهری و... ورود پیدا می‌کنند. همچنین در حین اجرای برنامه‌های محیط‌زیستی از دیگر دستگاه‌ها نیز کمک گرفته می‌شود. به گفته او چندین سال است که کارگروه ارتقای آگاهی‌های زیست‌محیطی بر نظام آموزش‌های رسمی کشور تشکیل شده و به این ترتیب هماهنگی‌های لازم به شکل مطلوب با وزارتخانه انجام می‌شود.