از ماجراهای جنجالی تا برقراری روابط متعادل و منطقی با ونزوئلا/ نقش ایران در جنش عدم تعهد

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا، سفر روحانی به کوبا، ونزوئلا و آمریکا آغاز شده است.  روابط ایران و ونزوئلا از سال 2000  مستحکم تر از سابق شد  و چاوز روابط کشورش  را  در زمینه‌های تولید انرژی، و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی با ایران  توسعه داد و در سال 2001 هم به ایران سفر کرد. رییس دولت اصلاحات هم سه بار به ونزوئلا سفر کرد و  در سال ۲۰۰۵ در سفر به ونزوئلا ، چاوز نشان "اُردِن دِل لیبِرتادور" را به او اعطا کرد و او را «مبارزی خستگی‌ناپذیر برای همهٔ نهضت‌های راستین» در جهان عنوان کرد  در دوره احمدی نژاد اما شرایط کمی متفاوت تر شد و رییس دولت مهرورز تلاش خود را کرد تا به چاوز نزدیک باشد تا جاییکه  روز تولد چاوز، نشان عالی درجه یک جمهوری اسلامی ایران را «به پاس قدرشناسی از چاوز برای اتخاذ مواضع تحسین برانگیز علیه نظام سلطه» به او اعطا کرد. چاوز در دانشگاه تهران متعهد شد که ونزوئلا «همواره و تحت هر شرایطی در کنار ایران خواهد ماند» هوگو چاوز در دیدار سال ۲۰۱۰ از ایران، «تهدیدهای حملهٔ نظامی علیه ایران توسط چند کشور» را محکوم کرد و گفت «ما می‌دانیم که آن‌ها نمی‌توانند انقلاب اسلامی را ناکام بگذارند». او ادامه داد که در نتیجهٔ چنین «تهدیدهای علنی» لازم است تا «اتحاد راهبردی را در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فناوری، انرژی و اجتماعی تقویت کنیم». محمود احمدی‌نژاد نیز از ایدهٔ «اتحاد راهبردی» حمایت کرد و افزود که «ما متحد هستیم و مصمیم تا ناعدالتی‌ای که بر جهان حاکم است را پایان دهیم و آن را با نظم نوین جهانی مبتنی بر عدالت جایگزین کنیم. ایران و ونزوئلا متحدند تا یک نظم نوین جهانی مبتنی بر انسانیت و عدالت بر پا کنند. ما بر این باوریم که تنها نتیجهٔ قلدربازی‌های امپریالیسم در سرتاسر جهان، و بالاخص در آمریکای جنوبی، سقوط هر چه سریع‌تر قدرت‌های امپریالیستی خواهد بود.» دو کشور همچنین قراردادهایی در زمینه‌های نفت، گاز طبیعی، نساجی، بازرگانی، و ساخت مسکن امضا کردند. 2013 چاوز در گذشت و احمدی نژاد که ماه های  پایانی ریاستش بر دولت را سپری میکرد برای خاکسپاری او به ونزوئلا سفر کرد و برای تسکین مادر چاوز وی را در آغوش گرفت ماجرایی که ماه ها مورد انتقاد بسیاری قرار گرفت .  دولت تدبیر و امید هم سعی کرد روابطی منطقی و رو به جلو با ونزوئلا داشته باشد  و حالا هم با سفر حسن روحانی به این کشور قرار است ریاست جنبش عدم تعهد به ونزوئلا تحویل شود .

جنبش عدم تعهد  چیست؟

 جنبش عدم تعهد عمدتاً یک ‌نهاد سازمان ملل محور است. به این معنا که تقریبا همه فعالیت‌های آن در داخل سیستم ملل متحد و عمدتا در نیویورک انجام می‌شود. جنبش در واقع از یک سو ابزار همآهنگی مواضع بین اعضای جنبش در ارتباط با طیفی از همه موضوعات به استثنای موضوعات اقتصادی است و از سوی دیگر بازوی مذاکراتی کشورهای در حال ‌توسعه با کشورهای توسعه یافته است. کشورهای در حال ‌توسعه در داخل جنبش نخست مواضع خود را در حوزه هایی مانند حقوق بشر، حفظ صلح، خلع سلاح، امور حقوقی، اصلاح سازمان ملل و مسائل منطقه ای در بین خود هماهنگ می‌کنند و سپس می‌کوشند تا مواضع هماهنگ خود را در مذاکرات با کشورهای توسعه ‌یافته پیش ببرند. سفیر ایران به عنوان رئیس دفتر همآهنگی طی 4 سال محور انجام تمامی این فعالیتها بوده است.

تصمیم گیری در داخل جبنش از طریق اجماع صورت می گیرد و رای گیری در آن جایی ندارد. این روش تصمیم گیری ایجاب می کند که رئیس ناچار از انجام تلاشی بیش از حد معمول در هر مورد برای نزدیک کردن نظرات متعارض به یکدیگر و ایجاد اجماع بین طرفهای ذی ربط شود, چرا که در صورت عدم اجماع، مذاکرات می تواند به شکست بیانجامد و چنین امری در عین حال شکستی برای رئیس نیز محسوب می شود. از آنجا که هدف رئیس جنبش باید عمدتا حفظ انسجام جنبش و اعتلای آن و جلوگیری از تشتت و اختلاف در آن باشد، تصمیم گیری با اجماع و بدون رای گیری مسئولیت مضاعفی را بر عهده روسای دوره ای جنبش میگذارد.

رئیس جنبش به عنوان تسهیل کننده و همآهنگ کننده وظیفه تلاش برای اجماع سازی در درون جنبش را دارا است. عمل به این وظیفه مستلزم انعطاف پذیری، میانه روی و عدم اصرار بر مواضع ملی خویش است. رئیس جنبش باید همچنین جنبش را در عرصه های مختلف و مواجهه با دیگر گروه بندی های بین المللی نمایندگی کند.

نقش ایران در جنش عدم تعهد

ایران توانست در چارچوبهای تعیین شده برای اداره یک نشست بین المللی بطور اعم و با توجه به محدودیتهای جنبش عدم تعهد بطور اخص، ضمن حفظ همبستگی و وحدت در درون جنبش، توان جنبش را مصروف انجام وظایف محتوای اش نماید. برای انجام این مهم فعالیتهایی به شرح زیر انجام شده است:

- هماهنگی مواضع در داخل جنبش و مذاکره با کشورهای توسعه یافته بر مبنای مواضع همآهنگ

- همآهنگی گروههای کاری پنجگانه خنبش و فراکسیونهای جنبش در شورای امنیت و کمیسیون تحکیم صلح

- ایفای وظیفه نمایندگی و سخنگویی جنبش از طریق ارائه نظرات جنبش در نهادها و مجامع بین المللی

- تدیون، کسب اجماع و صدور بیانیه های دفتر همآهنگی جنبش که منعکس کننده نظرات جنبش در ارتباط با تحولات جاری است

- برگزاری نشست وزرای علوم و تکنولوژی کشورهای عضو جنبش در تهران در آباد 1392

- برگزاری نشستها ماهانه و نشستهای فوق العاده و همآهنگی نشستهای گروههای کاری و دو فراکسیون جنبش در شورای امنیت و کمیسیون تحکیم صلح

- ریاست کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد و همآهنگی فعالیتهای آن

- مذاکرات دوره ای با ترویکا اتحادیه اروپا

- انجام طیفی از اقدامات، ملاقاتها، مکاتبات، مصاحبه ها و امور دبیرخانه ای و لجستیک

ونزوئلا چه کشوری و چه موقعیتی دارد؟

ونزوئلا در سال 1522 به استعمار اسپانیا درآمد و در سال 1811 استقلال خود را به دست آورد. این کشور اکنون دارای 31.416.000 نفر جمعیت و مساحت آن 916.445 کیلومتر مربع است (صرف نظر از اختلافات مرزی با کلمبیا و گویان).

تعداد ایالت‎ها: 23

تعداد شهرها: 335

اختلاف ساعت با کشورمان: 8:30-، اختلاف ساعت UTC معادل 4-

رئیس جمهور کنونی آقای نیکلاس مادورو موروس و معاون اجرایی وی آقای آریستوبولو ایستوریز هستند.

رئیس مجلس: آقای هنری راموس آلوپ است.

اقتصاد ونزوئلا  چگونه است؟

بیش از 95 درصد به ارز حاصل از صادرات نفتی وابسته بوده و به رغم وجود زمین‏های بی‎شمار برای تولید، وارد کننده کالاهای خارجی است. از نظر منابع معدنی از جمله طلا، بوکسیت، الماس و آهن بسیار غنی است. صندوق بین‎المللی پول تورم را در سال 2016 معادل 730% تخمین زده و GDP ونزوئلا را حدود 185 میلیارد دلار اعلام کرده است. شرکای تجاری مهم (واردات): آمریکا، چین، برزیل، (صادرات): آمریکا، چین، هند، کوبا. خالی شدن خزانه، کاهش قیمت نفت و بدهی‏های سنگین خارجی اقتصاد ونزوئلا را در وضعیت بسیار دشوار قرار داده است. زمینه‎های امکان همکاری اقتصادی مشترک در وضعیت فعلی: کشاورزی و دامداری، مواد غذایی، بهداشت و درمان.

حکومت ونزولا چگونه اداره می شود؟

اکثریت کرسی‎های مجلس ملی ونزوئلا در اختیار احزاب مخالف دولت با گرایشات راستگرایانه (ائتلاف میز وحدت دمکراتیک: MUD) قرار دارد، احزاب مخالف دولت (اپوزیسیون) در تلاش هستند تا با برگزاری همهپرسی سلب صلاحیت رئیس جمهور، وی و دولت سوسیالیست وی (ائتلاف حزب متحد سوسیالیست ونزوئلا: PSUV) را بعد از 17 سال حاکمیت برکنار کنند.

شرایط منطقه ای و بین المللی ونزوئلا چگونه است؟

ونزوئلا در اکثر سازمان‎های منطقه‏ای و بین‏المللی از جمله ICC عضویت دارد. این کشور خود موسس سازمان‌های منطقه‎ای مانند آلبا، سلاک، اوناسور و پتروکاریبه بوده و در سازمان کشورهای آمریکایی و مرکوسور (رئیس دورهای کنونی) نیز عضویت دارد. قرار است از ماه سپتامبر 2016 نیز ریاست جنبش عدم تعهد را عهده‎دار شود. از جمله نقاط اشتراک آن با کشورمان در مجامع بین‎المللی، حمایت از آرمان‎های فلسطین و نیز دفاع از مواضع بین‎المللی کشورمان در عرصه‎های گوناگون است. 

سال 2016 ،  واگذاری ریاست جنبش عدم تعهد به ونزوئلا

اکنون قرار است رئیس جمهوری  در سفر به ونزوئلا علاوه بر سخنرانی و حضور در نشست سران، ریاست دوره جدید جنبش عدم تعهد را به نیکولاس مادورو رئیس جمهوری ونزوئلا واگذار کند.

ایران ریاست جنبش عدم تعهد در سال های 2012 تا 2016 را بر عهده داشت.

محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت به عنوان رئیس کمیسیون همکاری مشترک اقتصادی ایران و ونزوئلا و دکتر حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان رئیس کمیسیون همکاری های مشترک اقتصادی ایران و کوبا و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در این سفر حسن روحانی را همراهی می کنند.علی اکبر ولایتی مشاور امور بین الملل رهبر معظم انقلاب، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری، شهیندخت مولاوردی معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده،حجت الاسلام والمسلمین مجید انصاری معاون حقوقی رئیس جمهوری و علی ربیعی وزیر رفاه ، کار و امور اجتماعی در فرودگاه مهرآباد رئیس جمهوری را بدرقه کردند.

هفدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد(نم) قرار است روزهای شنبه و یکشنبه 27 و 28 شهریور(17 و 18سپتامبر 2016) در جزیره مارگاریتا در ونزوئلا برگزار می شود.