هزینه ثبت نام، از جمله مشکلات امروزی اکثر خانواده هایی است که فرزند 7 تا 18 ساله دارند. هزینه ای بابت ثبت نام دانش آموزان در مدارس که خانواده ها در ابتدای مرحله ثبت نام به حساب مدارس واریز می کنند. مدارسی که نام دولتی بر آنهاست، نه مدارس غیرانتفاعی و غیردولتی؛ مدارس دولتی که به ظاهر نباید از دانش آموزن بابت ثبت نامشان مبلغی دریافت کنند. اما همگی آگاهیم مدارس این هزینه ها را با نام های متفاوت دریافت می کنند و کسی نیز با آنها برخورد نمیکند!
"دریافت هرگونه وجه نقد، چک حامل و چک پول در تمام مدارس دولتی و غیردولتی ممنوع است." ابلاغ کتبی علی زرافشان - رئیس ستاد پروژه مهر آموزش‌وپرورش به تمامی ادارات آموزش و پرورش است. اما در سراسر مدارس کشور با نقض آن مواجه هستیم.
دریافت وجه هنگام ثبت‌نام، محدوده جغرافیایی و اعمال برخی شرایط از سوی مدارس دولتی برای ثبت‌نام، تابستان هر سال جزء بیشترین شکایات خانواده‌ها از روند ثبت‌نام مدارس است. اگر چه آموزش‌وپرورش از بازرسی و برخورد با مدارس متخلف خبر می‌دهد، اما بازهم تابستان هر سال بحث ثبت‌نام مهم ترین مشکل خانواده‌هایی است که فرزند دانش‌آموز دارند، مشکلاتی که برخی از آنها به دلیل کیفیت پایین آموزش در مدارس دولتی رخ می‌دهد و برخی نیز به دلیل عدم همراهی مدیران مدارس با خانواده‌ها و وجود قوانینی همچون مرزبندی مدارس توسط آموزش و پرورش است و هر سال نیز این دور باطل تکرار می‌شود.
علاوه بر هزینه های جاری مدرسه گاهی در طول سال تحصیلی هزینه های دیگری چون تعمیر یا بازسازی قسمتی از مدرسه یا حتی خرید کاغذ که مشکل اصلی مدارس است بر سر راه مدیران مدارس قرار می گیرد و آنان چاره ای جز تقاضای کمک از اولیای دانش آموزان ندارند. در صورتی که خیری نباشد تا دست کمک به سوی مدیران این مدارس دراز کند آنان مجبورند برای رفع مشکلات مالی مدرسه پرداخت هدیه به مدرسه را به صورت اجبار درآورند.
محمد قمی عضو کمیسیون آموزش مجلس دهم با تبریک آغاز سال تحصیلی به دانش آموزان و گرامیداشت هفته دفاع مقدس؛ در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی برنا، گفت: آموزش و پرورش و تعلیم و تربیت از مسائل بسیار مهمی است که انبیاء برای تعلیم و تربیت و یاددهی چگونگی عبادت، وظایف زندگی کردن و ... مبعوث و به رسالت رسیدند. و به همین دلیل ما نیز می گوییم معلمی شغل انبیاست. اهمیت آموزش و پرورش برای تمامی دولتمردان و افراد جامعه و اینکه تا چه حد می تواند در سرنوشت جامعه تاثیر گذار باشد، واضح و آشکار است.
قمی با اشاره به اینکه آموزش و پرورش در جهموری اسلامی طبق اصل سی رایگان است و از وظایف حکومت است، بیان کرد: حکومت ها وظیفه دارند افراد را با تعلیم و تربیت آشنا کنند و در باب علم آموزی و معرفت افزایی نوجوانان و جوانان کوشش کنند. آموزش و پرورش در زمان های گذشته مخصوص یک طبقه خاصی بوده است اما امروزه به برکت جمهوری اسلامی تمامی افراد می توانند از تحصیل رایگان برخوردار باشند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس با ذکر یکی از چالشهای جدی آموزش و پرورش، اظهار کرد: جمعیت کثیری از جمعیت کشور مشغول به تعلیم و تربیت هستند. آموزش و پرورش به بودجه زیادی نیاز دارد اما دولت جمهوری اسلامی با توجه به شرایطی که داراست، نمی تواند آن مقداری که باید و شاید برای آموزش و پرورش هزینه کند. یکی از مشکلات و چالشهایی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم بودجه پایین آموزش و پرورش است. معلمان حقوق پایینی دریافت می کنند و هزینه های زندگی روزمره بالا است، بنابراین مجبور هستند چند شغل اتخاذ کنند و به وظیفه اصلیشان که تعلیم و تربیت دانش آموزان است با توجه به فراوانی مشکلاتی، نمی رسند.
وی در ادامه افزود: آموزش و پرورش سرانه ای که برای هر دانش آموزی می پردازد صد در صد کامل نیست و همان 60-70 درصد کفاف هزینه های مدارس را نمی دهد. مدارس درآمد دیگری ندارند. آموزش و پرورش ابلاغیه می دهد و ذکر می کند وجه نقدی از مردم دریافت نکنید، ممنوع و خلاف است با این حال باز مدارس پول دریافت می کنند.
مردم می دانند آموزش و پرورش مشکل دارد و آموزش پرورش آگاه است راه دیگری برای جبران هزینه هایش ندارد؛ وقتی دولت قادر نیست تمامی هزینه های آموزش و پرورش را بپردازد، ناچارا مدیران مدارس و دست اندرکارانشان از خانواده ها وجه دریافت می کنند.
قمی خاطرنشان کرد: مجلس بودجه هایی را که تصویب می کند، تمام نیازهای آموزش و پرورش را تامین نمی کند. قانون اساسی می گوید آموزش پرورش و تحصیل رایگان است و دولت مکلف است تا پایان مقطع متوسطه زمینه تعلیم و تربیت را فراهم کند.
نماینده مردم پاکدشت با اشاره به چالشهای معلمین و نظام یاددهی و بسته های آموزشی، گفت: اولین اصل در آموزش و پرورش معلم است، معلم باید فارغ از معاش به فکر معاد دانش آموز باشد اما درحال حاضر هم و غم معلمین صرف معاش است. همچنین باید در کتاب های درسی بازنگری انجام شود زیرا امروزه پاسخگو نیازهای اساسی دانش آموزان نیست. کتاب های درسی باید متناسب با مسائل روز دنیا اعم از علوم و فناوری، سیاست، فرهنگ و ... باشد. همچنین تیم کارشناسی قوی راجع به تالیف کتاب های جدید اقدام کنند. کمیسیون آموزش پژوهش ها انجام داده و پیشنهاداتی برای آموزش و پرورش دارد. اما تحقیقات و پژوهش ها از نظر بنده کافی نیست و می بایست بیشتر از این کار شود.
وی با اعلام نارضایتی از نبود مشارکت همه جانبه در آموزش و پرورش، در پایان خاطرنشان کرد: اکثریت مردم درگیر مسائل معیشتی هستند و وقت کمتری را صرف آموزش و پرورش، تعلیم و تربیت فرزندانشان می کنند بنابراین مشارکت مناسبی وجود ندارد. روش های مشارکت مردم در آموزش و پرورش را فقط این می دانیم پول به حساب مدارس واریز کنند. درحالیکه در باب تعلیم و تربیت، افزایش علم و خلاقیت در دانش آموزان اقشار مختلف جامعه می توانند همکاری کنند و می بایست زمینه همکاری فراهم شود