به گزارش خبرگزاری برنا از قزوین؛ طی قرن ها سفر وسیله ای به سمت جهانگردی بوده است که باعث به ارمغان آوردن یکپارچگی جهانی جوامع و ارتباطات بین‌المللی گشته است. مسافرت نه تنها راهی برای گشایش اذهان و بسط آفاق بوده است بلکه مفاهیمی‌از آموزه های بین نژادی و بین فرهنگی را همراه با خود ارائه می‌نماید.
امروزه فن آوری های خارق العاده در دهه های اخیر موجب توسعه و پیشرفت صنعت هوانوردی شده است و سفر از طریق پرواز به مناطق دوردست دیگر موضوع تازه ای نیست. امروزه برای انسانهای قرن بیست و یکم، پرواز با سرعت ما فوق صوت، پرواز به فضا و ابتکارات و خلاقیت ها که همگی مدیون توسعه ارتباطات بین جوامع هستند موضوعی بس ساده تلقی میشود.
بر اساس آنچه هم اکنون بشر در صنعت هواپیمایی به آن نائل شده است در شامل انواع پرواز خلاصه میشود که هر یک بر استانداردهای گوناگونی استوار است. تنوع بوجود آمده در صنعت پروازی و استانداردهای هریک نقش بسزایی در تسهیل روند مسافرت هوایی دارند که آشنایی با هریک می‌تواند در انتخاب و تصمیم بر نوع سفر هوایی و چگونگی آن موثر باشد. در ادامه سعی می‌نماییم بصورت کلی به این موضوع پرداخته و انواع پروازهای موجود و سپس کلاسهای پروازی را مورد بررسی قرار دهیم.
انواع پرواز
پرواز چارتر
واژه چارتر (Charter) در لغت به معنی اجاره هواپیما و یا صندلی و در بعضی موارد اجاره کامل هتل و یا بخشی از اتاقهای آن است. پرواز چارتر به پروازی گفته میشود که در آن کلیه یا تعدادی از صندلی‌ها یک هواپیما توسط آژانس‌های مسافرتی اجاره گردد. در این موارد به شرکت هواپیمایی اجاره دهنده، چارتر دهنده و به آژانس اجاره کننده چارتر کننده اطلاق میشود. این نوع پرواز، بیشتر در مسیرهای پر تردد مثل تهران – مشهد، تهران - کیش و ... کاربرد دارد و ممکن است برای یک مقطع بسیار کوتاه زمانی و ایام خاص مثل ایام نوروز و یا برای مقاطع طولانی تر مثل تابستان یا حتی کل سال برنامه ریزی شده باشند.
ظرفیت صندلی های پرواز چارتری، هم در تورهای گردشگری استفاده می‌گردد و هم مستقلاً به فروش می‌رسد. از آنجا که اگر صندلی های این پرواز پر نشود هزینه آن بر عهده آژانس هواپیمایی اجاره کننده (چارتر کننده) آن پرواز است، چنانچه صندلی‌های آن خالی بماند، قیمت بلیط آن ارزان تر میشود تا زودتر به فروش برسند. بر این اساس مهمترین مزیت در خرید بلیت هواپیمای چارترشده برای تورهای مسافرتی برای مسافران عمومی٬ قیمت ارزان آنها نسبت به قیمت واقعیشان در زمانهای مشخص شده است؛ بنابراین برای یک مسافر٬ خرید بلیط چارتر٬ مخصوصا در زمانهایی که مسافرت عمومی‌در پایین ترین حد خود قرار دارند٬ فرصتی مغتنم است اما در سایر زمانها ممکن است حتی بلیت چارترشده با قیمت بیشتری به دست شما برسد.
مسئولیت حمل ونقل داخلی و بین المللی اشخاص و لوازم شخصی و یا کالا و مسئولیت بروز مشکلاتی مانند تاخیر در پرواز، گم شدن بار مسافر٬ لغو پرواز٬ بروز حوادث غیر مترقبه برای مسافرین و هواپیما و... در پروازهای چارتری به عهده شرکت هواپیمایی بوده و چارتر کننده پاسخگو نخواهد بود. بلیط های چارتری در بیشتر موارد غیرقابل استرداد، کنسلی و تغییر در روز و ساعت هستند.
پرواز سیستمی
پرواز سیستمی یا پرواز برنامه‌ای، همان پروازهای منظمی‌هستند که شرکتهای هواپیمایی در برنامههای خود دارند. این پروازها، برنامه و ساعت تعیین شده ای دارند و معمولاً برای دوره‌های طولانی مدت انجام می‌شوند. اکثر پروازهای خطوط هوایی مهم ایران، از جمله ماهان و ایران‌ایر، به صورت برنامه‌ای به فروش می‌رسند. نرخ بلیط های پروازهای سیستمی نسبت به بلیت‌های پروازهای چارتر، ثابت‌تر است و هزینه‌ی ناشی از پر نشدن صندلی های پروازهای سیستمی و باقی ماندن صندلی‌های خالی، برگردن شرکت هواپیمایی برگزار کننده‌ی این پرواز است. همچنین معمولا قیمت بلیت‌های سیستمی برای کودکان (۲ الی ۱۲ سال) با تخفیف ۵۰ درصدی همراه است.
بلیط های پروازهای سیستمی، هم توسط آژانس‌های مسافرتی و هم توسط خطوط و شرکتهای هواپیمایی در اختیار مسافران قرار می‌گیرند و برخلاف بلیط های پروازهای چارتری، بلیط‌های پرواز سیستمی مطابق با قوانین کنسلی سازمان هواپیمایی کشوری قابل استرداد با کسر جریمه یا تغییر روز و ساعت پرواز هستند. میزان جریمه این بلیت‌ها ارتباط بسیار نزدیکی با زمان اعلام کنسلی از سوی مسافر و همچنین کلاس پروازی آن دارد، به‌صورتی‌که هرچه به تاریخ و ساعت پرواز نزدیک‌تر باشد، بر آن افزوده خواهد شد.
انواع کلاس پروازی
با توجه به قوانین سازمان حمل و نقل بین المللی هوایی (یاتا) صندلی های هواپیما دارای رده بندی (کلاس بندی) پروازی مختلفی است که مسافران میتوانند بلیط هواپیما خود را با مشخص کردن کلاس پروازی دلخواه خود تهیه نمایند. قابل ذکر است که قیمت بلیط هواپیما برای انواع کلاس پروازی متفاوت است.
درجه یک : فرست کلاس - first class یا F
فرست کلاس گرانترین صندلی های یک پرواز را دارد و قیمت آن از دیگر کلاس های پروازی بیشتر است. صندلی فرست کلاس تک نفره، مبله، اتاقک مانند و خصوصی هستند. امکانات رفاهی فرست کلاس متفاوت است و شامل تلویزیون خصوصی با ریموت کنترل، لپ تاپ، سرویس اینترنت ماهواره ای، صندلی های اتوماتیک با قابلیت تنظیم زیر پا، پشت و پشتی سر به حالت یک بالش انعطاف پذیر و سرویس بهداشتی جداگانه است.
در این کلاس پروازی غذای گرم سرو میشود و انتخاب نوع غذا با خود مسافر و از روی منوی غذایی است. در واقع سرویس کترینگ این کلاس پروازی متفاوت است و همچنین از کیفیت بالاتری نیز برخوردار است. از نظر پذیرایی نیز مهمانداران این کلاس پروازی با تجربه تر و توجه خاصی به مسافران دارند. هنگام سوار شدن مسافران فرست کلاس جزء آخرین مسافران هستند و انتقال آنها تا هواپیما بصورت جداگانه از سایر مسافرین انجام میشود. در ترمینال فرودگاه نیز کانتر پذیرش آنها کانتری مجزا است و برای دریافت کارت پرواز اولویت دارند. مسافران فرست کلاس نخستین مسافرانی هستند که هنگام پیاده شدن از هواپیما خارج می‌شوند.
بیشتر مشتریان فرست کلاس، مسافران VIP و سرمایه داران بزرگ هستند. کلیه امکانات ذکر شده در یک کابین جدا از مسافرین عادی وجود دارد و حتی علاوه بر این امکانات، گاهی اتاق جلسات و یک یا چند لابی خصوصی هم در هر کابین وجود دارد تا افراد بتوانند در کنار یکدیگر جلساتشان را برگزار نمایند. برای کلاس پروازی فرست کلاس اکثرا" از هواپیماهای دو طبقه بوئینگ و ایرباس استفاده میشود که فضای بیشتری رو بتوانند در اختیار شرکت های هواپیمایی بگذارند.
درجه تجاری : کلاس تجاری - bisinusse class یا C
کلاس تجاری دومین کلاس تجار است که بعد از فرست کلاس قرار گرفته است. صندلی این کلاس پروازی در دو ردیف جدا هستند و به طور معمول، در جلوی کلاس اکونومی و با فاصله‌ی بیشتری از هم قرار دارند. صندلی های بیزنس کلاس مبله هستند و اگرچه نسبت به فرست کلاس از درجه پایینتری برخوردار هستند ولی راحت و اتوماتیک و جادار هستند. امکانات کنترل صوتی و تصویری در کابین این کلاسها بصورت استفاده همگانی وجود دارد.
در کلاس تجاری سرو غذاهای گرم و دارای کترینگ متفاوت و کامل است اما در درجه ای پایین تر از فرست کلاس است. امکانات رفاهی مانند کانتر مستقل و حمل و نقل مجزا از ترمینال تا هواپیما و بالعکس در این کلاس پروازی وجود دارد. در کلاس تجاری مهماندارها رسیدگی بیشتری دارند و کلاس کابین از سایر مسافرین مجزا است. قیمت بلیط بیزنس کلاس نسبت به فرست کلاس پایین تر اما نسبت به اکونومی بالاتر است.
درجه اقتصادی : کلاس اکونومی - economy class یا Y
کلاس اکونومی آخرین کلاس پروازی است که در ایران رواج دارد و مشتریان آن مسافران عادی هستند. کلاسی اکونومی در یک پرواز بیشتر صندلی‌ها را به خود اختصاص می‌دهد؛ قیمت بلیط آن پایین ترین نرخ بلیط هواپیما را دارد و صندلی های کلاس اقتصادی در ردیفهای کنار هم قرار دارند. امکاناتی که برای مسافران این نوع پرواز در نظر گرفته میشود، معمولاً از تعداد محدودی روزنامه، مجله‌ی تبلیغاتی و کارت راهنمای پرواز فراتر نمی‌رود.
در بعضی هواپیماها برای صندلی‌های کلاس اکونومی مانیتور و هدفون هم تعبیه شده است که مسافران در تغییر برنامههای آن حق انتخاب زیادی ندارند؛ اما در بیشتر هواپیماها، برای تمام مسافران بخش اکونومی یک مانیتور بزرگ وجود دارد که برنامه‌ی مشخصی پخش می‌کند. سایر امکانات و تفریحات برای مسافران در کلاس اکونومی، به خط پروازی و البته مدل هواپیما بستگی دارد.
با انتخاب مبدا و مقصد و فشردن یک دکمه جستجو در پایگاه اینترنتی خرید بلیط هواپیما قاصدک 24، کلیه اطلاعات پروازهای موجود در مسیر مورد نظر در اختیار مسافران قرار می‌گیرد. همه نتایج نمایش داده شده شامل اطلاعات کامل پروازی از قبیل نوع پرواز، نرخ بلیط، نوع کلاس و ... است که میتوان با بهره گیری از قابلیت فیلتر نمودن نتایج، به آسانی و سرعت بلیط هواپیمای مورد نظر را تهیه نمود.