به گزارش خبرگزاری برنا، توکلی دیدگاه خود را درباره نقشفروشی در سینمای ایران بیان کرد و گفت: در سینمای ایران نمیتوان منکر نقشفروشی شد و الان شدت بیشتری گرفته و در بازیگران زن و مرد جدیتر شده است. فیلمساز مجبور است به یک سرمایهگذار برسد و وقتی بخش دولتی نمیتواند حمایت کند شغل بازیگری به دلیل جذاب بودن موجب میشود تا با شخصی که پشتوانه مالی قوی دارد مذاکره کند. فرمش به این شکل شده که حرفهای و جدی در مورد حضور خودشان در فیلم با عدد و رقم مشخص صحبت میکنند و حتی فیلمنامه پیشنهاد میدهند، در حالی که در گذشته به این شدت نبود.
مجری برنامه سؤال کرد: «این اتفاق تنها در مورد بازیگرها افتاده یا در مورد خود فیلمسازها هم بوده است؟»
توکلی پاسخ داد: خیر، در مورد بحث کارگردانی خیلی جدی نیست چون هنوز حساب و کتاب بیشتری دارد، الان جایی که برای ورود حساب و کتاب کمتری دارد بازیگری است.
چرخه سینما در تمام موارد معیوب شده است
علیزاده نیز به ارائه دیدگاه خود پرداخت و اظهار داشت: متأسفانه چرخه سینما در تمام موارد معیوب شده و این معیوب بودن از رأس هرم که تهیهکننده است شروع میشود تا به کارگردان و بازیگر و عوامل دیگر میرسد. الان تهیهکنندههای کمی در سینمای ایران داریم که با سرمایه شخصی خودشان فیلمی را آغاز کنند، یعنی فیلمساز علاوه بر اینکه موظف است در مورد فیلمنامهای با یک تهیهکننده به توافق برسد بلکه سرمایه را هم باید به نحوی فراهم کند. این چرخه به کارگردان میرسد که برای ساخت فیلمش باید بودجهای فراهم کند، بعد به بازیگری میرسد که عطش دیده شدن دارد و وقتی آن اتفاق به واسطه استعداد خودش نیست به سمتی میرود که با سرمایه خود این اتفاق را رقم بزند، حتی در مورد پشتصحنه هم ممکن است این اتفاق بیفتد که رایگان یا به صورت علاقهای که دارند کار کنند.
وی ادامه داد: در نقشفروشی سینما هیچ شکی نیست و امروز افراد سرمایهگذاری میکنند و وارد میشوند، متاسفانه علاوه بر اینکه معاونت سینمای حاضر تمایلی به حمایت از جوانان نشان نداد این لطمهها از بالا شروع میشود و آرام آرام به مجموعههای پایینتر میرسد. به نظرم میرسد این اتفاق در فیلمهای تلویزیونی نسبت به سینما بیشتر است چون در سینما واضح تر و روشن تر دیده و نقد میشوید.
توکلی به عامل از بین رفتن مرز سرمایهگذار و تهیهکننده اشاره داشت و گفت: در رأس این ماجرا نقشفروشی هم قرار دارد و این به چرخه معیوب برمیگردد چرا که سیستم مریض است و سازوکار درستی برای فیلم ساختن و جذب سرمایه وجود ندارد. در دهه اخیر تهیهکننده در سینمای ایران قدرت بیشتری گرفت و شبیه سینمای جهان شده ولی شکل بیمارگونه و غلط دارد و کمپانی نیست، یعنی چیزی به اسم تهیهکننده خصوصی به آن شکل نداریم و تهیهکنندگان در تولید سود میکنند. یکسری افراد که یک شبه به خاطر نابسامانی اوضاع کشور پولدار شدند برای توجیه پول خود در محصولات فرهنگی هزینه کردند و البته یک بخش هم برایشان جذابیت است.
اکثر آنها که مجوز تهیهکنندگی دارند سرمایهگذار بودند
علیزاده درباره ورود غلط اکثر تهیهکنندگان به عرصه سینما صحبت کرد و گفت: تهیهکننده مؤلف در سینمای ایران به ندرت داریم و اکثر کسانی که مجوز تهیهکنندگی دارند قبلاً سرمایهگذار بودند و شکل ورودشان به سینما غلط بوده ولی به خاطر داشتن پول و قدرت تهیهکنندگی کردند، در کنار این اقوام یا آشنایان خود را برای نقشآفرینی فیلم میآورند تا از کسی پول میگیرند تا او را بیاورند.
در سیستم سینمای ما بخش خودی و غیرخودی وجود دارد
وی درباره نحوه کمک های دولتی به سینما خاطرنشان کرد: اینکه دولت باید کمک کند جای سؤال نیست اما شیوه آن مهم است، در سیستم سینمای ما بخش خودی و غیرخودی وجود دارد و اگر در دسته غیرخودی قرار بگیرید هیچگونه حمایتی برای شما نخواهد بود. وقتی دولت حمایت خود را فقط به عده خاصی معطوف میکند و هرگز پرونده آنها را مرور نمیکند که آیا فیلم آنها اکران شد یا خیر و اگر اکران شد به چه میزان فروش داشتند و چقدر بازدهی مالی برگشته برایشان مهم نیست و اصل سود در تولید مهم است بخش خصوصی مهجور باقی میماند و مجبور است کمک های خود را از طرق دیگر جذب کند.
توکلی نیز در ادامه صحبت های وی بیان داشت: با حذف دولت موافقم چون مادامی که سینما به نفت و اقتصاد مرکزی و دولت وصل باشد ضربه میخورد، ولی باید در مورد سازوکار ورود بخش خصوصی فکر کرد یعنی شورای عالی تهیهکنندگان، خانه سینما که جزو وظایفشان هست باید بدانند که اگر آقای فلانی با سرمایه مشخص میآید تا در سینما سرمایه گذاری کند با چه پشتوانهای میآید و اگر فردا قرار بر این شد که تهیهکننده شود فرم مشخصی داشته باشد و دانشش سنجیده شود.
خانه سینما به «خانه سکوت» تبدیل شده است
علیزاده در پاسخ به این سؤال که «چگونه میتوان از نقشفروشی جلوگیری کرد؟» اظهار داشت: در خانه سینما قرار شد صنوفی تشکیل شوند و کار کنند اما در مورد بازیگران دغدغه و راهکاری از آنان دیده نمیشود و سکوت میبینیم. زمانی که صنف برای انتخاب یک عکاس حساس است که به تو زنگ بزند خود صنف بازیگری که دارند لطمه بیشتری میخورند. همبستگی خانه سینما و سینماگران در کنار هم کمککننده خواهد بود.
توکلی دیدگاه متفاوتی در این زمینه داشت و گفت: خانه سینما نمیتواند در مورد زمینه نقشفروشی کاری کند چون بازیگری طوریست که کارگردان تشخیص میدهد که مثلاً از این فرد که در خیابان است استفاده کند. مسیر حرکت سینما موفقیتآمیز است اما پشت آن چرخه معیوبی هست که باید درست شود و درست بودنش هم به همان ورود سرمایهگذار در سینماست که بازیگر هم هست و سازوکاری ندارد جز اینکه برای عنوان سرمایهگذار و بعدها مجری طرح و تهیهکننده، خود تهیهکنندگان جلوی او را بگیرند.
برنامه رادیویی "سینمامعیار" پنجشنبهها ساعت 14:30 از رادیو گفت وگو پخش میشود، برنامهای با اجرای امیر عباس صباغ و تهیهکنندگی و سردبیری محمدجواد طالبی که سعی دارد ضمن پرداختن به مسائل اساسی سینمای ایران سطح آگاهی مخاطب از فیلمهای روی پرده را بالا ببرد.