حادثه تلخی که شنبه شب در منطقه سرچشمه قره‌دان از روستای بیوران علیا از توابع شهرستان سردشت رخ داد، باز هم کشورمان را غرق در ماتم کرد.ماتمی که این روزها بیش از پیش به چشم می آید و توالی اخبار بد، مردم را به شدت اندوهگین کرده است. ساعت ٢١ شنبه، ١٦ نفر از اهالی این مناطق گرفتار بهمن شدند که با حضور نیروهای امدادی، تعدادی از آنها از زیر برف نجات پیدا کردند. عملیات امداد و نجات محبوس‌شدگان بهمن سردشت، با کمک تعدادی از اهالی روستاهای اطراف و یک قلاده سگ زنده‌یاب، باعث نجات شش نفر از مرگ حتمی شد،اما اقدامات انجام شده و حضور نیروهای داوطلب مردمی برای نجات جان چهار کول بر جوان این منطقه بی‌نتیجه بود. این حادثه دلخراش با مرگ یک جوان دیگر در روزهای گذشته، در کل پنج جان باخته داشت.
کول بران چه کسانی هستند؟
کول بران(حمل کنندگان) به افرادی گفته می‌شود که برای کسب درآمد زندگی خود، مجبور به حمل اجناسی بین دو طرف خط مرزی می‌شوند.کول بران بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان وکرمانشاه مشغول به کول بری هستند. آنها از روی ناچاری و در قبال دستمزد ناچیز، اقدام به حمل و ورود کالاهای خارجی از نقاط غیررسمی و بدون گمرک می‌کنند .
مناطق مرزی و حتی محدوده هایی همچون سیستان و بلوچستان و خراسان، از نواحی محسوب می شود که کول بران در آن فعالیت می کنند،اما عمده تمرکز این فعالیت کاذب، به مناطقی همچون استان آذربایجان غربی،کردستان و کرمانشاه معطوف می شود که در این میان کردستان از خطه هایی محسوب می شود که با توجه به موقعیت منطقه ای خاص و عدم رشد و شکوفایی کافی به خصوص در حوزه اقتصادی،تمایل بیشتری از سوی افراد به فعالیت در چنین عرصه ای دیده می شود.
اساسا جذابیت و جاذبه چندانی در این نوع خاص از فعالیت وجود ندارد و طبق تحقیقات میدانی که بنده به طور شخصی در برخی مناطق مرزی انجام دادم، به روشنی دریافتم که اغلب علاقه و انگیزه ای جز اجبار،ناچاری و استیصال برای کسب درآمد در چنین فعالیتی وجود ندارد.برخی دغدغه ها و چالش های پیش رو در بازارچه های مرزی و متعاقبا فعالیت های کول بری باعث شده، برخی به موضوع بستن معابر کول بری غیر رسمی تاکید کنند،اما عده ای از اهل فن و صاحبنظران اجتماعی،اقتصادی معتقدند با ساماندهی این حوزه می توان علاوه بر حفظ آن، از ظرفیت های موجود در این عرصه برای رشد و شکوفایی روستاهای مناطق مرزی بهره مند شد.
لاریجانی، پیگیر دریافت دیه و مستمری کشته شدگان است
رسول خضری در حاشیه جلسه علنی سه‌شنبه مجلس درباره آخرین وضعیت کول برها در سردشت و پیرانشهر اظهار داشت: شب گذشته سه کول بر در کولاک پیرانشهر گیرافتادند، زمانی که این سه نفر را نجات دادند، هر سه زنده بودند ولی دقایقی پیش به من اطلاع دادند که یکی از این کول برها که ۱۹ ساله و اهل اشنویه بود، به علت سرمازدگی درگذشت.
وی افزود: سه گروه کوهنوردی ۵۰ نفره برای نجات این سه نفر عازم کوه های پیرانشهر شدند و توانستند این سه نفر را نجات دهند ولی متاسفانه نفر سوم درگذشت.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس ادامه داد: هفته گذشته نیز ۱۶ کول بر در بهمن سردشت گیر افتادند که متاسفانه چهار نفر از این کول برها جان باختند.
خضری اضافه کرد: این افراد در حال ورود به مرزهای عراق بودند و هیچ چیزی به همراه نداشتند و قصد وارد کردن کالا و پوشاک به داخل کشور داشتند.
خضری افزود: بر اساس اصول سوم و بیستم قانون اساسی، بیمه این افراد با دولت است و باید به این افراد دیه تعلق گیرد تا مقداری از آلام خانواده های آنان کاهش یابد و ما به شدت دنبال این موضوع هستیم.
وی یادآور شد: به همراه رئیس مجلس به دنبال دریافت دیه و مستمری برای کشته‌شدگان هستیم، البته این تنها یک مُسکن است.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس تاکید کرد: مشکل اصلی، بیکاری و نبود معیشت اقتصادی است، امنیت پایدار در گرو معیشت و اقتصاد است.
خضری تاکید کرد: دولت باید در مرحله نخست، دیه این کول برها را پرداخت کرده و بعد از آن فکری برای اشتغال پایدار آنان کند.
وی با یادآوری اینکه میزان مبادلات از پیرانشهر با اربیل عراق به حدود ۱۲ میلیارد دلار می رسد، گفت: مردم این شهر نیز باید از این مبادلات بهره مند شوند، حداقل وضعیت به شکلی ساماندهی پیدا کند که مردم بتوانند امرار معاش کنند.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس درباره قانون انسداد مرزها نیز اظهارداشت: زمانی که دولت وقت به دنبال اجرایی کردن این قانون بود، رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که ابتدا باید برای کول برها شغل ایجاد شود، زیرا آنها معیشت خود را از این راه تأمین می‌کنند.
خضری افزود: این عنایت رهبر معظم انقلاب بود که معابر مرزی و اشتغالزایی جزو اولویت‌های دولت قرار گیرد که این اتفاق رخ نداد، ما بارها در مجلس بر لزوم تشکیل منطقه ویژه اقتصادی تجاری، صنعتی تأکید کردیم؛ چون باعث ایجاد ۴۵ هزار فرصت شغلی می‌شود و دیگر نیاز نیست جوانی ۱۸ ساله صبح سر کلاس درس باشد و بعدازظهر برای کسب معیشت جان خود را به کوه ببرد.
وی در ادامه از استانداری آذربایجان غربی و فرمانداری این منطقه انتقاد کرد و یادآور شد: در شرایطی که این حادثه شنبه حدود ساعت ۸ شب رخ داد، فرماندار با تاخیر به حوزه انتخابیه بنده آمد که معلوم نیست تا کنون کجا بوده است.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس گفت: ما از دو ماه پیش تحقیق و تفحص از استانداری آذربایجان غربی را در انتقاد به وضعیت مدیریت در این استان و فرمانداری سردشت و پیرانشهر کلید زدیم،زیرا فرمانداری در حال حاضر به جای آنکه عواید مرزی را به کول برها و کارگرها بدهد، به افراد معلوم‌الحال می‌دهد.خضری افزود: ما از وزارت کشور نیز به دلیل نداشتن نظارت کافی بر استانداری انتقاد داریم و این موضوع را به سازمان بازرسی نیز اعلام کردیم؛ چون استانداری مدیریت درستی ندارد.