به گزارش خبرنگار زنان خبرگزاری برنا، معاون رییس جمهوری در این مراسم ضمن تسلیت به مناسبت سالروز شهادت حضرت فاطمه (س) گفت: نهادهای پویای اجتماعی و نظام کنشگر و فعال حقوقی بر هم تاثیرگذارند. این نهادها ارتباط شبکه ای که با یکدیگر دارند و تحول در یک نهاد می تواند تاثیرات زیادی برنهادهای دیگر بگذارد. در نتیجه جامعه کلیتی پیوسته است که نمی توان آن را به یکی از اجزای سازنده اش فروکاهید، بلکه جامعه و اجزای آن واقعیاتی دارند که باید در روابط چند جانبه با هم بررسی شوند.
وی ادامه دارد: به دلیل وجود رابطه پیچیده میان عناصر و ضرورت دستیابی به نظم تحلیلی بیشتر می توان آنها را به صورت مجزا بررسی کرد اما ارائه هر گونه تحلیل یک بعدی بر اساس یک موضوع می تواند گمراه کننده باشد، زیرا برساخت های اجتماعی نیز چند عاملی بوده و نمی توان آنها را به یک عامل تقلیل داد.
مولاوردی به سه اصل حقوقی جامعه شناختی زنان اشاره کرد و گفت: ارتباط و همبستگی حقوق و جامعه، اصل دگرگونی های اجتماعی و توجه به نقش موثر و واقعی عوامل فراحقوقی در تحلیل ساختارها و تحول روند خانواده بر شکل گیری دولت قانونمند به مثابه یک برساخت اجتماعی از جمله اصل های مهم در جامعه شناسی حقوق است.
معاون زنان و خانواده رییس جمهوری افزود: براساس یافته های مطالعات تجربی ماهیت نهاد خانواده در ایران سیال و شناور است و در گذر زمان دچار تغییرات ساختاری شده است. از یک سو با تحول در اشکال ساختاری پدرسالار در خانواده روبه رو هستیم و از سوی دیگر با پدیده هایی مانند خانواده هایی تک والدی مواجهیم. این تغییرات سبب تحول کارکرد خانواده نیز شده است.
وی گفت: به طور مثال برخی خدماتی که نهاد خانواده به عهده داشته به نهادهای اجتماعی دیگر محول شده است و درنهایت به دولت واگذار شده است. بنابراین مسائل حقوقی که قبلا درون خانواده ها حل و فصل می شد نیز به نهادهای قانونی و جامعه ارجاع داده می شود. اکنون کارکرد سنتی حکومت ها از برقراری نظم و امنیت از یک سو و تضمین حق ها و آزادی های بنیادی فراتر رفته و از فضای عمومی به بخش هایی از فضای خانگی و حریم خصوصی انسان ها نیز وارد شده است. حمایت از خانواده که درگذشته به اشکال مختلف وجود داشت امروز به وظایف دولت ها افزوده شده و با پیدایش علم حقوق ابزار قدرتمندی در اختیار حکومت ها قرار گرفته است.
مولاوردی به قوانینی مانند حقوق کودک و زن، قوانین مدنی و تامین اجتماعی اشاره کرد و گفت: این نهادها توانسته اند روند خانواده که در گذشته وجود داشته را به کلی دگرگون کنند و بخشی از کارکردهای پیشین خانواده را حذف یا کامل کنند این تغییرات ارزش ها را نیز در خانواده های ایرانی متحول کرده است.
خانواده امروز ارتباط تنگاتنگی با نهاد آموزشی دارد
معاون زنان و خانواده رییس جمهوری افزود: نمودهای اجتماعی تغییر ارزش ها در خانواده امروز در جامعه قابل مشاهده است به طور مثال افزایش سقط جنین، عدم تمایل برخی خانواده ها به فرزند آوری یا تاخیر در فرزند آوری، تمایل به تعداد فرزندان کمتر، تغییر الگوی حمایت گری شبکه خویشاوندی، ارتقای جایگاه زنان در خانواده و افزایش طلاق و تغییر تلقی طلاق از یک مشکل به راه حل از جمله این تغییرات است.
وی با تاکید بر اینکه خانواده یکی از مهم ترین نهادی اجتماعی متناسب با اهداف جامعه است، گفت: دگرگونی در هرگونه اجزای اجتماعی تغییرات خاص و اجتناب پذیری در نهاد خانواده نیز ایجاد می کند. نظم نوین جامعه خانواده ایرانی و تغییر جایگاه زن در خانواده نظم حقوقی جامعه را نیز تحت تاثیر قرار داده است و قدرت سیاسی را ناگزیر به شناخت قدرت مدنی ساخته است. هرچند که مواجه این دو نظم با تنش هایی همراه است. جلوه هایی از این منازعه را می توان در حذف ماده های قانونی مربوط به ازدواج موقت و لایحه حمایت از خانواده، تساوی پرداخت دیه زنان و مردان در قانون مجازات اسلامی و اصلاح قانون مدنی و تحول ارث بری زوجه دانست.
مولاوردی با اشاره به ارتباط نهاد آموزشی و خانواده گفت: در گذشته جایگاه زنان به خانواده محدود می شد و نگاه منفی به دانشگاه رفتن دختران وجود داشت اما پس از انقلاب اسلامی و گسترش نظام آموزشی، خصوصا با ایجاد و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه های دیگر و تغییر چشم انداز زنان به جایگاه خود اشتغال زنان به تحصیل حتی در خانواده های مذهبی نیز افزایش پیدا کرد. این موضوع باعث وسعت افق دید ایرانیان و تغییرات شگرفی در جامعه شده است و همچنین زمینه پذیرش دولت قانونمند را راحتتر کرده است.
معاون رییس جمهوری افزود: تحصیل زنان باعث وجود ارزش های نوین نیز از جمله برابری خواهی جنسیتی و تغییر ساختار قدرت و دموکراتیزه شدن روابط در خانواده ایرانی شده است و توزیع و تسلط بر منابع قدرت از جمله درآمد و شغل منزلت را متاثر ساخته و نگرش های زنان به نقش خود در جامعه و خانواده شده و انتظارات جدیدی را ایجاد کرده است.
وی با اشاره به اینکه قانون از انتظارات نهادهای اجتماعی شکل می گیرد، گفت: شکل گیری بنیان قانون را باید در نهادهایی مانند خانواده، دین و سیاست جستجو کرد بنابراین همه این مسائل ارتباط پیچیده با یکدیگر دارد. از طرفی تاثیر تجدد را می توان درایجاد طبقه متوسط شهری مشاهده کرد و باید توجه داشت این لایه اجتماعی موتور محرک کنش های اجتماع است.
مولاوردی به دموکراتیک شدن نهادهای اجتماعی اشاره کرد و گفت: با دموکراتیزه شدن نهادهای اجتماعی، کل اجتماع و سیاست و حکومت نیز دموکراتیزه می شود و درنهایت باعث اصلاحات ساختاری در نهاد قدرت می شود بنابراین ایران معاصر نیز در بدو جامعه متکثر ارزشی است.
معاون رییس جمهوری در پایان افزود: امیدوارم این همایش بتواند راه را برای تحقق سیاست های کلی نظام در زمینه وضعیت مطلوب زنان و خانواده که در برنامه ششم توسعه نیز دیده شده است، هموار کنیم و شاهد شکل گیری خانواده های سالم و پاینده باشیم. پیماش ملی خانواده یکی از کارهایی است که دولت در دستور کار قرار دارد که براساس آن به یک برنامه ریزی درست در حوزه زنان برسیم.