به گزارش خبرگزاری برنا، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پنجمین سمپوزیوم بین المللی ایران 1404 با موضوع راهبرد مقررات ایمنی و کاهش آلاینده های زیست محیطی که صبح امروز در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار شد، با اعلام اینکه هفته گذشته مجلس شورای اسلامی در بودجه ٩٦ گام مهمی برداشت و قرار شد ٣ درصد از تمام قراردادهای نفتی به رفع مشکلات و معضلات محیط زیستی اختصاص یابد، گفت: این درآمد می تواند در مناطق نفت خیز همچون خوزستان، ماهشهر، عسلویه و حتی استان فارس برای کاهش عوارض محیط زیستی فعالیت ها هزینه شود.
معاون رئیس جمهور با اشاره به تهیه، تدوین و انتشار کارنامه دو سالانه محیط زیست کلیه دستگاه های اجرایی و دولتی در دولت یازدهم، ابراز امیدواری کرد: به زودی کارنامه چهارساله محیط زیست دستگاه های اجرایی و دولتی نیز تهیه و منتشر شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه فعالیت صندوق ملی محیط زیست می تواند شتاب دهنده رشد فناوری های سبز و حمایت از نوآوری‌های این حوزه از طریق تجاری سازی آن ها در کشور باشد، افزود: صندوق ابزار مهمی برای تقویت مالی برنامه های مختلف زیست محیطی و اجرای سیاست‌های محیط زیست در کشور، همچنین جلب مشارکت‌های بین‌المللی است.
ابتکار با بیان اینکه در زمینه انرژی‌های نو استان‌هایی همچون همدان پیشگام هستند، گفت: نیروگاه انرژی خورشیدی همدان 21 مگاوات تولید انرژی دارد.
وی ضمن انتقاد از افرادی که تنها راهکار مدیریت پسماند در کشور را استفاده از پسماندسوز می دانند، خاطرنشان کرد: مدیریت پسماند شامل چند بخش است که نخستین بخش آن، کاهش تولید و پس از آن، موضوع استفاده مجدد و بازیافت و بازگردانی انرژی و مواد اولیه به چرخه تولید یا منطبق با شکل اولیه به طبیعت است و در آخر می توان با زباله سوزها، پسماند را مدیریت کرد.
وی ضمن تاکید بر این موضوع که سند چشم انداز 1404 افق آینده کشور را مشخص می کند و با استناد با آن می توانیم به اجماع و آینده ای روشن در تمام زمینه ها از جمله محیط زیست برسیم، تصریح کرد: ما معتقدیم که آینده محیط زیست، جنگل، منابع طبیعی و به طور کلی ایران با نگاه توسعه پایدار در راستای حفظ محیط زیست گره خورده است.
ابتکار خاطرنشان کرد: برای رسیدن به این افق نه تنها به اجماع ملی نیاز داریم بلکه نیازمند اجماع جهانی هستیم؛ چون مساله ما زندگی بر روی کره زمین است و بنابراین باید توسعه همراه با شاخص های پایداری محیط زیست باشد تا توسعه پایدار برای کشور رقم زده شود و ارتقای شاخص های محیط زیستی و زندگی را به دنبال داشته باشد که البته این تاثیر مثبت نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح منطقه ای و بین المللی نیز ایجاد خواهد شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه چالش های محیط زیستی معمولا دارای راه حل کوتاه مدت نیستن و غالبا طی برنامه های بلند مدت به نتیجه مطلوب و مثبت می رسند، گفت: با این وجود در دولت یازدهم برخی برنامه ها حتی در کوتاه مدت نیز به دستاوردهای مطلوبی رسیده است که از آن جمله می توان به برنامه جامع کاهش آلودگی هوا کلانشهرها اشاره کرد که به طور نمونه در تهران در حالیکه تا 16 اسفندماه سال 92 تنها 196 روز پاک و سالم داشتیم در مدت زمان مشابه سال 95 شاهد 266 روز سالم و پاک در تهران هستیم و این به معنای ٧٠ روز هوا سالم تر در تهران است و حتی در اصفهان شاهد افزایش سه برابری روزهای سالم و پاک و در شیراز شاهد به صفر رسیدن روزهای ناسالم هستیم.
به گفته وی، فعال کردن و رصد مداوم داده های دستگاه های آنلاین سنجش آلودگی هوا در سراسر کشور، از رده خارج کردن 900 هزار خودروهای فرسوده، اصلاح کیفیت سوخت، ارتقای سوخت به یورو 4، اجرای استاندارد یورو 4 برای خودروهای تولید داخل، انژکتوری شدن موتورسیکلت ها، کاهش مصرف سوخت مازوت نیروگاه ها از حدود 40 درصد در سال 92 به حدود 8 درصد در سال 95، تنها برخی از اقدام های صورت گرفته برای بهبود کیفیت هوا در کشور است که نتایج مثبتی به همراه داشته اگرچه این برنامه ها تا رسیدن به نقطه مطلوب و حتی پس از آن باید به صورت مستمر پیگیری و اجرا شود.
معاون رئیس جمهور اشاره ای هم به مطالعه انجام شده در ایران در سال 1381 داشت و افزود: در آن مطالعه مشخص شد ایران سالانه ۹ میلیارد دلار خسارت آلودگی هوا تنها در حوزه بهداشت دارد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر ضرورت تداوم و استمرار برنامه های کاهش آلودگی هوا با قوت و همکاری بین بخشی، تصصریح کرد: در زمینه ارتقا فناوری های داخلی به منظور بهبود کیفیت هوا و برای ایفای همکاری های بین المللی در قالب توافق پاریس گام های خوبی برداشته ایم.
ابتکار با اشاره به اینکه 20 تفاهم نامه همکاری دو جانبه و چند جانبه بین المللی در زمینه محیط زیست طی سه سال اخیر داشته‌ایم، گفت: بسیاری از این توافق‌ها با محور کاهش آلاینده‌ها است که خوشبختانه بسیاری از این توافقنامه‌ها نیز عملیاتی و اجرایی شده و بیشترین کارگاه‌های فنی با کمک کشورهای مختلف دنیا در این دوره به منظور تبادل دانش، فن آوری و تجربیات صورت گرفته است.
ابتکار خاطرنشان کرد: توافق تغییرات آب و هوا پاریس، اجماعی جهانی برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه ای، گرمایش زمین و تغییر اقلیم است که ایران نیز بر اساس برنامه مشارکت ملی خود پذیرفته است تا 4 درصد به صورت غیر مشروط و 8 درصد با شرط رفع کامل تحریم ها و انتقال تکنولوژی کاهش انتشار گاز گلخانه ای تا سال 2030 داشته باشد.
وی افزود: این برنامه با در نظر گرفتن رشد 8 درصدی اقتصاد ایران و تعیین سهم دستگاه ها تعریف و تدوین شده است و با سیاست های ملی ایران نیز سازگاری دارد.
این مقام مسئول با بیان اینکه از مهم ترین دلایل میزان بالای انتشار گازهای گلخانه ای در ایران، الگوی نادرست مصرف و بهره وری پایین انرژی است تا جایی که در دوره ای به علت اینکه انرژی در ایران تقریبا رایگان است میانگین مصرف انرژی در ایران پنج برابرمیانگین جهانی بود، خاطرنشان کرد: به همین دلیل پیش از معاهده پاریس هم موضوع بهینه سازی مصرف انرژی در کشور دغدغه ای بسیار مهم بود و مقام معظم رهبری سال ها پیش در سیاست های ابلاغی حوزه انرژی بر ضرورت کاهش 50 درصدی شدت انرژی در کشور تاکید کرده بودند.
ابتکار با اشاره به برنامه ریزی ها و اقدام های دولت در این زمینه همچون تدوین و ابلاغ برنامه اقتصاد کم کربن پیش از توافق پاریس، ابراز امیدواری کرد: ج.ا.ایران نیز به زودی و با تصویب شورای نگهبان به صورت رسمی به توافق پاریس بپیوندد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست مروری نیز بر اثرات منفی تغییر اقلیم بر ایران داشت و اظهار کرد: تجربه افزایش دما بیشتر از میانگین جهانی در ایران، تاثیرپذیری کشاورزی، تالاب ها، رودخانه ها و اقلیم ایران از تغییرات اقلیم، گرمایش زمین، خشکسالی، کاهش بارندگی در کناربرخی غفلت ها و شیوه های نادرست مدیریتی همچون روش نادرست توسعه کشاورزی ناپایدار بدون توجه به ضرورت اصلاح الگوی کشت و آبیاری منجر به تشدید بحران های ایران در حوزه های مختلف شد تا جایی که هم اکنون به طور نمونه در استان فارس به دلیل برداشت‌های بی رویه از آب‌های زیرزمینی، همچنین توسعه کشاورزی سنتی شاهد کاهش عمق شدید منابع آب‌های زیرزمینی هستیم.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: البته در حال حاضر، تالاب بختگان حدود 20 درصد و مهارلو حدود 70 درصد آبگیری شده اند اما مابقی تالاب‌های استان در شرایط مطلوبی قرار ندارند.
وی با تاکید بر اینکه افزایش تاب آوری و سازگاری به معنای آماده سازی جوامع و اقدام های پیشگیرانه برای کاهش مخاطرات تغییر اقلیم بر مردم در کنار اقدام های مقابله ای از مهم ترین ارکان برنامه ریزی های مدیریتی در حوزه تغییر اقلیم است، تصریح کرد: به همین دلیل دولت یازدهم هم راستا با اقتصاد مقاومتی، اقتصاد سبز را نیر در دستور کار خود قرار داد و حتی برای نخستین بار در کشور یک فصل از لایحه اصلاح مالیات بر ارزش افزوده به مالیات سبز اختصاص یافت تا به این ترتیب کالاهای آلاینده موظف شوند بخشی از هزینه های آلایندگی ناشی از فعالیت های خود را که به جامعه تحمیل می کنند، جبران نمایند که البته امیدواریم این لایحه به زودی در مجلس دهم به تصویب برسد.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: البته موضوع اقتصاد سبز به دلیل اهمیت و جایگاه ویژه ای که از آن برخوردار است در لایحه هوای پاکی که برای طی روند تصویب در دستور کار مجلس دهم قرار دارد نیز آورده شده است.
ابتکار در ادامه، با مرور شرایط آغاز به کار دولت یازدهم در بخش های مختلف اقتصادی، بین الملل، اجتماعی و سایر بخش ها، خاطرنشان کرد: اما دولت اولویت نخست خود را به موضوع محیط زیست اختصاص داد و دولت خود را محیط زیستی خواند و این فرصتی مغتنم برای محیط زیست کشور است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن گرامیداشت یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی، افزود: همکاری صمیمانه آیت الله و مجمع تشخیص مصلحت نظام باعث شد تا به متن و پیش نویسی برسیم که مقدمات سیاست های کلی نظام در زمینه محیط زیست را شکل داد و سپس ابلاغ سیاست های محیط زیست نظام توسط مقام معظم رهبری به خط مشی کلان کشور و نقشه راه محیط زیست تبدیل شد.
ابتکار اشاره ای هم به برگزاری شانزدهمین نمایشگاه بین المللی محیط زیست که در دهه نخست اسفندماه با حضور کشورهای خارجی داشت و افزود: در جریان این نمایشگاه، اریک سولهایم معاون دبیر کل و مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل نیز به عنوان یکی از مهمانان حضور داشت و اعلام کرد در حال حاضر زمینه همکاری های بین المللی برای انتقال فناوری‌ها فراهم شده است.
وی با بیان اینکه کارهای ارزشمندی در بخش نفت به منظور کاهش آلاینده‌ها به ویژه فلرها صورت گرفته است، گفت: اخیرا در اهواز تفاهم نامه‌ای به منظور کاهش فلرها منعقد شد. علاوه بر این من در جریان اقدام های وزارت نفت به منظور کاهش آلاینده‌ها هستم.
ابتکار ادامه داد: به طور نمونه، پالایشگاه تبریز در شرایط حاضر با مکانیسم توسعه پاک CDM)) فعالیت می‌کند. همچنین فعالیت 28 پروژه دیگر که ٨٠ درصد آن در نیروگاه ها خواهد بود با همین مکانیسم CDM تایید شده و البته 18 پروژه نیز در این زمیه ثبت شده که می تواند میزان انتشار گازهای گلخانه ای ایران (CO2) را تا 11 میلیون تن کاهش دهد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به افتتاح پتروشیمی شیراز با طرح CDM داشت و خاطرنشان کرد: با استفاده از این روش، CO2 خروجی این پتروشیمی تا 450 هزار تن کاهش می‌یابد.
معاون رئیس جمهور با تاکید بر اینکه تا کنون هیچ طرح جدید توسعه ای و عمرانی بزرگی اعم از سدسازی، شهرک‌های صنعتی، فرودگاه‌ها، جاده‌های بزرگ و پتروشیمی‌ها بدون مجوز ارزیابی زیست محیطی در دولت یازدهم آغاز به کار نکرده و اجرا نشده است، گفت: البته دولت یازدهم ١٦٧ طرح بزرگ بدون ارزیابی زیست محیطی تحویل گرفت که برخی از آن ها پیشرفت هایی هم داشته اند و از همین رو در حال حاضر در کارگروهی مشخص در حال ساماندهی و بررسی تک تک این پروژه ها هستیم تا حداقل آسیب ها را به دنبال داشته باشند.