به گزارش خبرنگار حوزه سینما خبرگزاری برنا، مریم کوهکن وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی فیلم سینمایی "آزاد به قید شرط" در گفتگو با خبرنگار برنا به سوالاتی در ارتباط با محتوا و مباحث حقوقی این فیلم پاسخ داد که متن آن از دیدگانتان می گذرد.
"آزاد به قید شرط" با توجه به بستر حقوقی و قضایی خود چه موضوعی را بطور اساسی دنبال می کند و در پی چه هدفی است؟
فیلم آزاد به قید شرط با پرداختن به نهاد حقوقی آزادی مشروط ولی در واقع با مضمون اجتماعی و فرهنگی خود نه به دنبال تعریف شرایط و نحوه ی اعطای آزادی مشروط که درراستای هدف اصلی مجازات که همان اصلاح و تربیت بزهکار و بازگشت مجدد وی به آغوش جامعه است و در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است تا محکومین به حبس پیش از اتمام دوران محکومیت خود با نشان دادن حسن رفتار و اطمینان از عدم ارتکاب مجدد بزه چه مبتنی بر تقصیر یا اشتباه و پیروی از دستوراتی که دادگاه در دادنامه درج می نماید آزادی مقید خود را به صورت مطلق درآورند ، بلکه به بررسی معضلات و مشکلات محبوسینی می پردازد که با استفاده از این نهاد فرصت مجددی در اختیارشان قرارمی گیرد تا با آشتی کردن با خود و جامعه به روال عادی زندگی برگردند ولی بدون در نظر گرفتن این مطلب که اعطای آزادی گام نخست وجهت گام های بعدی و سازگاری با تغییرات بوجود آمده در سالهای بسر برده در محیط خفقان زندان و پذیرش آحاد مردم وکنترل تمامی اتفاقات خواسته یا ناخواسته که موجب بازگشت وی به میله گاه زندان می گردد، هیچگونه تمهیدات و مساعدتی پیش بینی نگشته بلکه به حال خود رها تا به تنهایی با تمامی نابسامانی های اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی جامعه بیمار امروزی دست و پنجه نرم کنند .این فیلم با نگرش استادانه همچنین در پی افزایش آگاهی عمومی همه اقشار مردمی است تا جهت بازگشت ابدی و اصلاح طلبانه متناسب با واقعیت موجود جامعه، بستر مناسبی را فراهم کند تا محبوسین آزاد به قید شرط طعم واقعی زندگی دوباره را احساس کنند. چه بسا بسیاری از آنان گناهکاران بیگناه باشند.
به نظر شما این فیلم در رسیدن به اهداف خود موفق بوده؟
بله. به نظر من آقای شهابی با رعایت حد اعتدال میان سینمای گیشه و سینمای هنر، کار قابل قبولی ارائه کرده که اگر با نگاهی ژرف و عالمانه به فیلم نگریسته شود، کاملا توانسته به مسئولیت خود در راستای رسیدن به آنچه که مقصود بوده است ، ایفا نماید.
تا اینجا تمام فیلم‌های حسین شهابی بستری حقوقی داشته و او همیشه از مشاوران متعدد در آثار خود استفاده کرده است. آیا شهابی واقعا در نگارش و ساخت اثر به توصیه های شما عمل کرده است؟
گرچه تمامی توصیه های ما در فیلم دراماتیزه شده است، ولی بله. مسلما اگر ایشان تمایل به استفاده از نظر مشاوران نداشته باشند، حضور هرشخصی در کنار ایشان بی معنا خواهد بود .
آزاد به قید شرط تا چه اندازه با قانون آزادی مشروط و مسایل حقوقی مرتبط با آن هماهنگ است؟
درجواب سوال اولتان خاطرنشان کردم با وجود اینکه فیلم به دنبال بیان قوانین موضوعه نیست ولی به زعم خود توانسته اهم نکات و موارد مرتبط با قوانین اعطای آزادی مشروط را با صرف زمان زیادی که اختصاص به نگارش و خلق فیلم نامه شده است رعایت کند.
شما از ابتدای نگارش فیلم‌نامه با شهابی همکاری داشته اید یا بعد از نگارش آن؟
نه. بنده بعد از نگارش فیلم‌نامه با آقای شهابی همکاری کردم. البته همان فیلم‌نامه اولیه هم با تحقیق و پژوهش نوشته شده و چهار چوب قوانین موضوعه را رعایت کرده بود.
آیا فیلم را در جشنواره فجر سی و پنجم دیده اید؟
بله این افتخار را داشتم تا در کنار خالق این اثر و در مجاورت تعداد کثیری از علاقمندان به سینما ضمن مشاهده فیلم به بازبینی آن نیز بپردازیم .
چقدر از نتیجه کار حسین شهابی راضی بودید نسبت به گفتگوها و توصیه هایی که قبل از کار با یکدیگر داشته اید؟
فقط می توان گفت نتایج حاصله از آثار قبلی وبلاخص آزاد به قید شرط بیانگر این نکته خواهد بود که آقای شهابی ضمن نگرش ومطالعات عمیق خود نسبت به مسائل پیرامون تا چه اندازه از صاحب نظران حرف استفاده کرده است.
به نظر شما اشخاصی که بعد از تحمل حبس‌های طولانی مدت از زندان آزاد می شوند، با چه مشکلات اساسی در رویارویی با جامعه مواجه می شوند؟
سالها دور بودن از جامعه و خانواده، علاوه بر ایجاد مشکلات روحی براثرعدم آگاهی از شرایط جدید دنیای پیرامون با مشکل طردشدن از سوی جامعه وبعضا نزدیکان به علت تغییرات حاصله ،عدم تمکن مالی ، اشتغال و فقرفرهنگی روبه رو می شوند.
مسئولین ذیصلاح کشور چه وظایفی در قبال این افراد دارند و چگونه باید به مشکلات احتمالی آنان رسیدگی کنند؟
اهم اقداماتی که می تواند صورت گیرد ابتدا برنامه ریزی جهت فرهنگ سازی درست و بالا بردن سطح آگاهی مردم در برخورد مناسب و همیاری نمودن این اشخاص بوده وهمچنین با تشکیل پرونده شخصیت برای تک تک محبوسین ضمن نظارت بر عملکرد صحیح، پس از آزادی در جهت تامین حداقل منابع مالی بالاخص تهیه مسکن، نیازهای اولیه واساسی و اشتغال آنها را تحت حمایت درمانی قراردهند .
شما به عنوان یک وکیل دادگستری چه انتقاداتی به سیستم قضایی کشور دارید؟
سخن بسیار است ولی آنچه حائز اهمیت است و در ارتباط با این گفتگو است، مسئولین سیستم قضا می توانند با داشتن نگاهی ملایمتر و بررسی شرایطی که بزهکار را به سمت ارتکاب جرم سوق داده است ، مدت زمانی که کفاف تنبیه و اصلاح را می نماید به درستی و متناسب در آراء صادره درج نمایند.
بعد از تجربه همکاری با حسین شهابی آیا مایلید باز هم به عنوان مشاور حقوقی در سینما فعالیت کنید؟
هرجاکه بتوانم سهمی هرچند کوچک در گام های مثبتی که برای ایجاد یک جامعه بهتر وامن تر و شادتر گذاشته می شود داشته باشم، با کمال مسرت هر اقدامی که بتوانم انجام خواهم داد .
حرف آخر؟
ارزومندم علاوه بر متخصصین اعم از سینما ، حقوقدانان ، وکلا ،پزشکان و مهندسین و عامه مردم ،مسئولین نیزبا همگام بودن با دیگران سهم بزرگتری در بهبود شرایط فعلی جامعه و ایجاد امنیت ،آرامش ورفاه بیشتر ایفا نمایند.