مصطفی تاجزاده معاون سیاسی وزیر کشور دولت اصلاحات در گفت و گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا به تحلیل انتخابات 96 پرداخت. او در این گفت و گو حضور ابراهیم رئیسی را به سود اصلاح طلبان و جریان اعتدال می داند. آنچه در ادامه می خوانید مشروح این گفت و گو است.
تحلیل های متفاوتی از انتخابات ریاست جمهوری سال 96 وجود دارد با توجه به اعلام حضور آقای رئیسی برایند شما از انتخابات آینده چیست؟
آمدن آقای رئیسی به صحنه انتخابات ریاست جمهوری را باید به فال نیک گرفت و از آن استقبال کرد چرا که این موضوع به سود کشور است. هم انتخابات را گرم و پرشور می کند و موجب افزایش مشارکت می شود و هم به سود جریان اصلاحات و اعتدال است زیرا بسیاری از شهروندانی را که تردید داشتند در انتخابات شرکت کنند و حتی کسانی که تردید داشتند آیا باید به آقای روحانی رای بدهند یا خیر ترغیب می کند که مشارکت فعالی در انتخابات داشته باشند و به آقای روحانی رای بدهند.
به چه دلیل این تصور را دارید؟
این صحبت من چند علت دارد و به همین دلایل از ورود ایشان تعجب می کنم و فکر نمی کردم مجموعه معادلات جناح راست به آقای رئیسی ختم شود.
من آقای رئیسی را رقیب مقتدری برای آقای روحانی ارزیابی نمی کنم برای اینکه مهمترین مشکلی که کشور ما با آن دست به گریبان است اقتصادی است و درست است که دولت روحانی گام های موثری به سمت مهار تورم و افزایش رونق اقتصادی برداشته اما همچنان مشکل گرانی و بیکاری جدی است و همین دو عامل موجب شده است تا مردم نگران آینده خود باشند. پس اگر مردم قرار باشد به روحانی رای ندهند باید به کسی رای دهند که آن فرد را بهتر از رئیس دولت یازدهم بدانند درحالی که آقای رئیسی تجربه ای در زمینه مدیریت مسائل اقتصادی ندارد که بتواند آن را عرضه کند لذا نمی تواندبه لحاظ رفع معضلات اقتصادی امیدی بیافریند.
مشکل دیگر این است که در شرایط کنونی بین المللی باز ما نظریه ای از سوی آقای رئیسی نمی بینیم و همین موضوع باعث می شود در مقابل حسن روحانی که در این دو مورد کارنامه روشنی داشته و صاحب تجربه است یک گام عقب تر باشد و از این رو بسیاری احساس می کنند در مقایسه این دو گزینه باید به کسی رای دهند که در مهمترین معضل کشور صاحب نظریه و تجربه است. به نظر من در سیاست خارجی آقای رئیسی نمی تواند انتظارات جامعه را آن هم در این شرایط حساس برآورده کند.
یعنی شما معتقید سابقه اجرایی اقای رئیسی در انتخاب او موثر است؟
قطعا یکی از عواملی که نگاه های تردید آمیزی را متوجه آقای رئیسی می کند سابقه اجرایی اوست که چندان دید مثبتی درباره آن وجود ندارد مضاف بر آنکه ایشان تیم تعریف شده ای هم همراه خود ندارد تا بتوان عملکرد او را بر این اساس سنجید.
نظر شما در مورد بدنه اجتماعی حامی آقای رئیسی چیست؟
برای ارزیابی این موضوع باید به نظر سنجی ها مراجعه کرد. نظر سنجی ها تاکنون آقای رئیسی را در ردیف های اول و دوم قرار نداده است بلکه با آرای اندک در ردیف های بعدی قرار داده است. از سوی دیگر من نقطه برجسته ای که بتواند او را به سرعت در نظر افکار عمومی ارتقا بدهد نمی بینم البته تبلیغات قوی از سوی ایشان مشاهده می شود که نشان از وجود یک تیم حرفه ای در این زمینه دارد . البته در همین موارد نیز تناقضات بسیاری مشاهده می شود. یعنی با وجود آنکه به نظر می رسد سرمایه گذاری خوبی در این زمینه انجام گرفته اما هنوز پژواکی در افکار عمومی نداشته است.
با توجه به این صحبت ها به نظر شما دلیل انتخاب آقای رئیسی از سوی جناح راست چیست؟
من نمی دانم چرا جناح راست با وجود اینکه نامزدهای برجسته تری نسبت به آقای رئیسی هم به لحاظ اقتصادی و سیاسی و هم به لحاظ اجرایی و مدیریتی داشتند چرا ایشان را معرفی کردند. امیدوارم با این تحلیل ساده لوحانه که پیروزی آقای خاتمی بر آقای ناطق به علت سیادتش بوده است آقای رئیسی را تشویق به نامزدی نکرده باشند چراکه این فرضیه نه تنها درست نیست بلکه توهین به شعور ملتی بشمار می رود که توانسته است با تصمیم های خود تحسین و اعجاب جهانیان را برانگیزد و بارها میهن و نظام را از مخاطرات نجات دهد.
آیا حضور آقای رئیسی توانسته است اجماعی در میان اصولگرایان ایجاد کند؟
حضور آقای رئیسی نتوانسته است تاکنون اجماعی میان اصولگرایان ایجاد کند به طوری که مجموعه آقای جلیلی حساب خود را جدا کرده اند و تصمیم دارند به صورت مستقل شرکت کنند. اعتراضاتی در بین نامزدهای دیگر از جمله طرفداران آقای قالیباف و دیگران به طور جدی در رسانه های معطوف به این طیف و فضاهای مجازی آنها دیده می می شود. مضاف بر اینکه وضعیت خود آقای رئیسی هم به درستی مشخص نیست که آیا می خواهد به عنوان نماینده جناح راست در این کارزار شرکت کند یا به صورت مستقل وارد شود. به هر صورت تهدیدهایی متوجه اصولگراها شده است که نمی دانم تا چه حد برای آنها برنامه دارند و می توانند از پس آنها برآیند.
شما در بخشی اشاره به وضعیت بین المللی کردید که نوع مواجهه با آن می تواند در انتخابات آینده موثر باشد کمی بیشتر در این مورد توضیح دهید؟
ما شرایط سختی را در یک ماه آینده خواهیم داشت به ویژه پس از حمله شیمیایی کثیف اخیر درسوریه و سپس موشک باران این کشور بدستور ترامپ. به نظر می آید این دو عمل تا حدود زیادی معادلات گذشته را تغییر داده است و ما وارد عصر جدیدی شده ایم. از جمله آن که ایرانی که بیشترین آسیب را در حمله های شیمیایی دیده ، در معرض اتهام همکاری با عامل این جنایت قرار گرفته است و این می تواند آثار زیان باری را نه تنها در ارتباط ایران با امریکا بلکه در روابط ایران با کشورهای اروپایی و نیز دیگر کشورها ایجاد کند بر همین اساس تنها یک مشارکت با شکوه و ادامه راه دولت آقای روحانی است که می تواند فضای بین المللی موجود را خنثی کند. به همین دلیل هم به نظر می رسد انتخابات آینده با مشارکت بیشتری برگزار خواهد شد.
به نظر شما حضور آقای رئیسی چه تاثیری بر رفتار سیاسی اصلاح طلبان خواهد داشت؟
به نظر من حضور آقای رئیسی تا همین جا بخش قابل توجهی از تحریم طلبان انتخابات را منفعل کرده است چرا که آنها نمی توانند به افکار عمومی در صورت تحریم انتخابات و نتیجه ای که ماحصل آن خواهد بود،پاسخ دهند. افزون بر آن افرادی که با تحلیل های واهی و ساختار شکن به احمدی نژاد رای دادند، دیدند که هیچ کدام از آنها درست از آب در نیامد و تنها وضعیت کشور و مردم با مشکلات بیشتری مواجه شد و فرصت های بسیاری از کف رفت و اتفاقا مردم و اقشار ضعیف با فشارهای بیشتری روبه رو شدند.
پیامد دوم حضور اقای رئیسی ایجاد یکپارچگی بیشتر در اصلاح طلبان و اعتدال گرایان و ایجاد انگیزه دو چندان در نیروهای آنها ست که با قدرت و قوت بیشتری از آقای روحانی حمایت کنند. هرچند آنها به ضعف های موجود واقف هستند اما این را نیز می دانند که دولت جایگزین دولتی نیست که رافع این نقاط ضعف باشد و نقاط مثبتش بیشتر باشد. به عکس جایگزین دولت روحانی علاوه بر نقاط ضعف موجود ضعف های دیگری هم خواهد داشت.
آیا می توان این تحلیل را هم داشت که حضور آقای رئیسی کمی بر اختلافات اصورلگرایان افزوده است؟
ابن حرف به نظر می رسد درست باشد چراکه حضور رئیسی موجب ایجاد تشتت در جناح راست شده است. به این معناکه به جز حامیان آقای احمدی نژاد و آقای جلیلی، با نامه ای که اخیرا آقای ضرغامی نوشته است معلوم شد که حتی میان اصولگرایان سنتی هم این انتخاب نتوانسته اجماعی ایجاد کند و نامزدهایشان را از کاندیداتوری منصرف کند. بنابراین آنها نیز وارد میدان انتخابات خواهند شد و با یک مجموعه در مقابل آقای روحانی قرار می گیرند با این تحلیل که ما با چندین نامزد ابتدا مانع پیروزی آقای روحانی می شویم تا انتخابات به مرحله دوم برود و در گام بعدی هر فردی که با روحانی به مرحله دوم راه پیدا کرد پشت سر او جمع می شویم تا او را از میدان رقابت بیرون کنیم.
با تمام این تفاسیر پیش بینی شما در مورد انتخابات آینده چیست؟
من تصورم این است که همان اتفاقی که سال 80 رخ داد در انتخابات 96 هم رخ خواهد داد یعنی حضور آقای رئیسی فضایی شبیه 76 در جامعه ما ایجاد کرد و حضور تعداد زیادی از نامزدهای اصولگرا فضا را شبیه سال 80 کند. البته در هر دو انتخابات آقای خاتمی در همان مرحله اول با فاصله قابل توجهی و رایی 20 میلیونی پیروز شد. حضور چند کاندیدا ممکن است کار را برای آقای روحانی سخت کند اما یک حسن بزرگ دارد و آن این است که نتیجه آرا بین آقای روحانی و نفر بعدی خود فاصله ای 10 میلیونی و حتی بیشتر خواهد یافت. این موضوع دست آقای روحانی را باز خواهد کرد تا برنامه های خود را با قدرت بیشتر و پشتوانه مستحکم تری دنبال کند.