به گزارش خبرگزاری برنا، دکتر معصومه ابتکار، رییس سازمان محیط زیست و معاون رییس جمهور، در نشست با سازمان‌های مردم‌نهاد و فعالان محیط زیست استان خوزستان، اظهار کرد: جا دارد صدور مجوزهای نهایی شبکه ملی سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست را تبریک بگویم که ان‌شاءلله این شبکه به‌طور رسمی به عنوان یک نهاد مدنی پا به عرصه اجتماعی بگذارد.
تشکیل شبکه ملی سمن‌های محیط‌زیستی
وی تصریح کرد: تشکیل شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی به‌صورت رسمی اقدامی بسیار بزرگ برای حضور موثر نهادهای مدنی در تصمیم سازی در عرصه اجتماعی ایران است تا بتوانند در این امور بسیار موثر باشند. امیدواریم نهادهای مدنی بتوانند هم در زمینه نقد و رصد و هم در زمینه مشارکت در اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها نقش مهمی ایفا کنند.
معاون رییس جمهور عنوان کرد: یکی از مصوبات دولت موضوع عضویت رسمی شبکه سمن‌های محیط زیستی هر استان در شورای برنامه‌ریزی آن استان بود. این مصوبه موجب می‌شود تا شبکه سمن‌های محیط زیست به‌عنوان عضو کارگروه آمایش محیط زیست و شورای برنامه‌ریزی استان خود بتوانند هم حق رای داشته باشند و هم در تصمیم‌سازی‌ها در استان، ایفاگر نقش و اثرگذار باشند.
ابتکار ادامه داد: از استاندار خوزستان انتظار داریم که چنین موضوعی را در خوزستان پیگیری کند تا نماینده شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی خوزستان در شورای برنامه‌ریزی عضو و این مصوبه دولت در خوزستان اجرا شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این پیشنهاد می‌شود این نماینده یا شبکه سمن‌های محیط زیستی در سایر کمیته‌های مرتبط با موضوعات استان نظیر مباحث پیرامون گردوغبار، تالاب‌ها و در مجموع مسائل مربوط به محیط زیست عضو شوند تا از ظرفیت جامعه مدنی در شکل‌گیری سیاست‌های استان خوزستان بهره‌مند شویم. این امر رویکرد دولت یازدهم بود.
هیچ طرح بدون تاییدیه زیست‌محیطی در دولت یازدهم وجود ندارد
ابتکار خاطرنشان کرد: دولت یازدهم رویکردی بسیار جدی برای سیاستگذاری در موضوعاتی مانند انتقال آب و سدسازی اتخاذ کرد که این رویکرد نهادینه کردن ارزیابی زیست‌محیطی طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای است. در حال حاضر موضوع ارزیابی زیست‌محیطی دیگر کاری تفننی و تشریفاتی نیست، بلکه به فرآیندی بسیار جدی در خصوص تمام طرح‌ها تبدیل شده است. در دولت یازدهم هیچ طرح بزرگ عمرانی وجود ندارد که بدون ارزیابی زیست‌محیطی تأییدیه اخذ کرده باشد.
مجوز انتقال آب از کارون در دولت یازدهم صادر نشد
وی با بیان اینکه در دولت یازدهم هیچ مجوز انتقال آبی از سرشاخه‌های رودخانه کارون صادر نشد، اظهار کرد: در دولت یازدهم هیچ سیاستی که بر رودخانه کارون، کرخه یا ورودی این رودخانه‌ها به استان تأثیر منفی بگذارد، اتخاذ نشد و علت این امر جدی گرفتن بحث ارزیابی‌های زیست‌محیطی در این دولت بود.
معاون رییس‌جمهور در پاسخ به انتقادات برخی از فعالان زیست‌محیطی حاضر در این نشست نسبت به تداوم اجرای طرح‌های انتقال آب در دولت یازدهم، تصریح کرد: بسیاری از این‌گونه طرح‌ها از قبل مجوز اجرا داشتند. در کشور ۱۷۸ پروژه و طرح وجود دارد که فاقد ارزیابی و مجوز زیست‌محیطی هستند. بیش از ۷۰ درصد این طرح‌ها عملیاتی شده‌اند، شاید آن‌ها یک یا دو مورد از این طرح‌ها مرتبط با خوزستان باشد.
ابتکار با بیان اینکه مداخله در سرچشمه رودخانه کارون بسیار زیاد بوده است، گفت: بسیاری از این مداخلات به سال‌های قبل از دولت یازدهم باز می‌گردد. برخی از مشکلات کارون ناشی از مداخلات انسانی و برخی ناشی از روند طبیعی این رودخانه است که ریشه در تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متمادی در این حوزه دارد.
کاهش ۵۲ درصدی بارش‌های خوزستان در سال آبی ۹۶ - ۹۵
وی ادامه داد: در سال آبی ۹۶ – ۹۵، بارش‌های خوزستان نسبت به نرمال ۵۲ درصد کاهش یافته، در حالی‌که بارش‌ها در کل کشور نزدیک به نرمال بوده است. چنین وضعیتی بسیار حائز اهمیت است. این وضعیت نشانگر خشکسالی‌های متمادی است که حدود ۱۷ سال است ادامه دارد؛ همچنین این خشکسالی از تبعات تغییر اقلیم در کشورهای حاشیه خلیج فارس است که مناطق جنوبی کشور نیز تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته‌اند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: باید برای چنین وضعیتی برنامه‌ریزی شود و سازگاری داشته باشیم. یکی از مسائلی که سمن‌های محیط‌زیستی می‌توانند در آن حوزه بسیار اثرگذار باشند، حوزه تاب‌آوری در برابر تغییر اقلیم است که این مسأله در دستور کار جهانی قرار گرفته است و سمن‌ها در این حوزه می‌توانند موثر باشند.
۶۶ درصد آورد کارون در خوزستان مصرف می‌شود
ابتکار با طرح این سوال که آیا تمام مشکل آورد رودخانه کارون ناشی از سدسازی و انتقال آب است، عنوان کرد: گزارش‌ها نشانگر این است که ۶۶ درصد آورد این رودخانه فقط در خوزستان، آن‌هم با بهره‌وری پایین استفاده می‌شود. آنچه در خصوص این مسأله حائز اهمیت است، نیاز کشور به اصلاح الگوی کشاورزی است. خوزستان نیز از این امر مستثنی نیست. بحث اصلاح الگوی کشاورزی از مسائلی است که سمن‌های زیست‌محیطی، دانشگاهیان و فعالان ایران، بسیار به آن پرداخته‌اند تا کشاورزی در کشور با محیط‌زیست سازگار شود.
وی ادامه داد: با توجه به طرح‌های عظیم کشاوزی که در خوزستان در حال اجرا است، اصلاح الگوی کشاورزی باید در خوزستان جدی گرفته شود، خوشبختانه بحث ارزیابی زیست‌محیطی، مطالعات زیست‌محیطی و توجه به استفاده صحیح از آب در طرح ۵۵۰ هزار هکتاری می‌تواند به احیای کانون‌های گردوغبار کمک کند، در این دولت مورد توجه قرار گرفته است.
تصفیه‌خانه شرق اهواز تا یک‌ماه آینده راه اندازی می‌شود
معاون رییس‌جمهور با اشاره به اختصاص دو جلسه شورای عالی آب کشور به موضوع رودخانه کارون، بیان کرد: در شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون، دستگاه‌ها وظایف کاملاً مشخصی دارند. وجود تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در تمام بیمارستان‌های خوزستان و راه‌اندازی تصفیه‌خانه شرق اهواز برای تصفیه فاضلاب مناطق شرقی اهواز تا یک‌ماه آینده، از نمونه اقدامات دولت برای بهبود وضعیت کیفی کارون است.
ابتکار با اشاره به انتقادات برخی فعالان زیست‌محیطی و افراد نسبت به وضعیت تالاب هورالعظیم خطاب به این افراد، اظهار کرد: نباید اطلاعات را از منابع غیر موثق دریافت کنیم. انتظار داشتم مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان تمام سمن‌های محیط زیستی استان را حداقل در ماه‌های اخیر به بازدید از تالاب هورالعظیم می‌بردند. در نوروز امسال ده‌ها هزار نفر از تالاب هورالعظیم بازدید کردند و این ادعا که می‌گویند تالاب هورالعظیم آبگیری نشده، فقط فضاسازی رسانه‌ای است.
به گزارش خبرگزاری برنا، این اظهارات رییس سازمان حفاظت محیط زیست مورد انتقاد یکی از فعالان محیط زیست حاضر در این نشست قرار گرفت. این فعال اجتماعی خطاب به ابتکار گفت: من فرزند هور هستم و می‌توانم اثبات کنم که وضعیت آبگیری در تالاب هورالعظیم این‌گونه که شما می‌گویید نیست.
هور زنده است/کانون گردوغبار هورالعظیم حذف شد
ابتکار در پاسخ به وی تصریح کرد: تصاویر ماهواره‌ای می‌توانند موضوع آبگیری ۸۰ درصدی تالاب هورالعظیم را اثبات کنند.
معاون رییس‌جمهور در پاسخ به انتقاد یکی دیگر از فعالان اجتماعی حاضر در این نشست مبنی بر اینکه تصاویر ماهواره‌ای از تالاب هورالعظیم فقط می‌توانند وجود آب را نشان دهند، عنوان کرد: فقط آب در تالاب نیست، بلکه پرنده نیز وجود دارد و نقشه‌ها و تصاویر ما بیانگر تخمگذاری پرنده‌ها در تالاب هورالعظیم است. هور زنده است و طبق گزارش وزارت نیرو تاکنون ۴.۵ میلیارد مترمکعب آب شیرین از رودخانه کرخه به این تالاب وارد شده است.
وی افزود: اکنون با توجه به آبگیری ۸۰ درصدی تالاب هورالعظیم، دیگر هورالعظیم کانون گردوغبار سال ۹۲ نیست بلکه این کانون حذف شده است اما تمام کانون‌های گردوغبار خوزستان، کانون هورالعظیم نبوده و تنها ۴۰۰ هزار هکتار کانون گردوغبار در جنوب شرق اهواز، هندیجان و رامشیر وجود دارد.
هیچ پروژه سدسازی و انتقال آب جدید در خوزستان اجرا نشد
ابتکار در ادامه به عدم اجرای هیچ پروژه انتقال آب جدیدی از سرشاخه‌های آب کارون اشاره کرد که این اظهارات مورد اعتراض چند نفر از اعضای سمن‌های محیط زیستی و فعالان محیط‌زیست حاضر در این نشست قرار گرفت و این افراد در پاسخ به ابتکار گفتند که تمام طرح‌های انتقال آب دولت‌های گذشته در این دولت ادامه می‌یابد که ابتکار در واکنش به این اعتراضات، بیان کرد: هیچ انتقال آب جدیدی در دولت یازدهم از سرشاخه‌های رودخانه‌های خوزستان انجام نشده است و تمام طرح‌ها و پروژه‌های قبلی انتقال آب نیز فقط برای مصارف شرب بوده است. در این دولت هیج پروژه سدسازی و هیچ پروژه انتقال آب جدیدی در استان خوزستان اجرا نشد، اما اینکه بعضی از افراد روی سخن خود اصرار کنند، نمی‌تواند مشکلی را حل کند. با شعار دادن مشکلی حل نمی‌شود.
معاون رییس‌جمهور با اشاره به طرح فعلی دولت در عرصه‌های فوق بحرانی گردوغبار در جنوب شرق اهواز اظهار کرد: طرح عظیمی در این عرصه‌ها در حال اجرا است. در سال آبی ۹۶ – ۹۵، ۲۷ مورد پدیده گردوغبار را در خوزستان تجربه کردیم که فقط چهار مورد از آن‌ها دارای منشا داخلی بودند. این امر نشانگر این است که ۸۰ درصد منشا گردوغبار خوزستان و کشور متأسفانه ناشی از عوامل خارجی در کشورهای عراق و عربستان است.
راه‌اندازی آماک تاثیر بسیاری بر کاهش آلاینده‌های اهواز دارد
ابتکار با اشاره به راه‌اندازی فاز دوم طرح آماک، این طرح را یکی از موفق‌ترین و مهم‌ترین طرح‌های مجموعه نفت در تمام عمر این وزارتخانه دانست و گفت: فاز دوم طرح آماک موجب جمع‌آوری روزانه 7500 تن آلاینده از هوای اهواز و شهرستان‌های اطراف می‌شود که این آلاینده‌ها عمدتاً گوگرد و ترکیبات مرتبط هستند و آلاینده‌های بسیار خطرناکی محسوب می‌شوند. این طرح تأثیر بسیار زیادی در کاهش آلاینده‌های اهواز خواهد داشت.
وی اظهار کرد: با وجود تمامی اقدامات باز هم مشکلات در خوزستان زیاد است و هنوز هم با ابربحران مواجه هستیم. باز هم تأکید می‌کنم که در خوزستان حدود ۴۰۰ هزار هکتار کانون گردوغبار وجود دارد و این وضعیت در طول سال‌های متمادی بروز کرده است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: دولت تمام اهتمام خود را برای حل مسائل خوزستان نظیر گردوغبار به کار بسته، اما اینکه گروه‌های سیاسی خاصی از عواطف، رنج‌ها و آلام مردم خوزستان بهره‌برداری‌های سیاسی کرده‌اند، جای تأسف بسیاری دارد؛ در حالی‌که همین افراد در دوره مسئولیت خود کمترین توجه را به این‌گونه مسائل داشتند.