به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا، خیلی ها معتقدند ذاتا مدیر است و این اعتقاد از عملکردش در پست های مختلف که عمدتا در دولت اصلاحات بود، پدید آمده است. «محسن صفایی فراهانی» که به جز نمایندگی مجلس، قائم مقامی وزارت معدن، ریاست فدراسیون فوتبال و عضویت در اتاق بازرگانی تهران را در کارنامه خود دارد، وقتی با او از وعده های انتخاباتی که این روزها نامزدهای ریاست جمهوری مطرح می کنند صحبت کردیم کمی از آن آرامش همیشگی فاصله گرفت و وعده یارانه های چندین برابر را توهین به ملت دانست. او در ارزیابی عملکرد 4 ساله دولت گفت: دولت یازدهم با تمام مانع تراشی هایی که بر سر راهش انجام شد، عملکرد بسیار خوبی داشت.
چهار سال پیش آقای روحانی با شعار تغییر وارد گرود انتخابات شد. امروز چقدر آن تغییر حاصل شده است؟
حجم مشکلات بیش از تصور بود
آقای روحانی با وجود شناختی که نسبت به مشکلات کشور داشت، وقتی سکان قوه مجریه را به دست گرفت و با مشکلاتی فراتر از تصور، مواجه شد. بحران های اقتصادی ایران، تورم بالای 40درصد، رکود اقتصادی طولانی و مشکل شدید اشتغال بخصوص نیروهای تحصیل کرده در کنار بدهی های بسیار سنگین دولتی، همه از مواردی بود که دولت را غافلگیر کرد و باید برای برون رفت از آنها راهکاری پیدا می کرد.
در سطح بین الملل نیز کشور با اجماع جهانی علیه ایران و ایران هراسی بسیار نگران کننده ای روبرو بود. همه این موارد شرایط خیلی خاص و بی سابقه را ایجاد کرده بود. در این شرایط کشور از یک سو با پنج قطعنامه شورای امنیت روبرو بود. قطعنامه هایی که با اتفاق نظر تصویب و صادر شده بود و با توجه به آنها ایران ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد محسوب می شد و دولت روحانی باید در چنین فضای نگران کننده ای کشور را اداره می کرد.
بنابراین دولت او در ابتدا دو اولویت اقتصاد و روابط بین الملل را مورد توجه قرار داد.
تورم بعد از 25 سال تک رقمی شد
با توجه به تحریم های سنگین و کمبود منابع مالی امکان برون رفت از آن شرایط اقتصادی وجود نداشت و تنها راهکار ایجاد نظم و انضباط مالی و پایین آوردن تورم بود که دولت روحانی همین شیوه را در پیش گرفت و توانست در پایان سال سوم، نرخ تورم را بعد از ۲۵ سال تک رقمی کند که اگر در دولت نهم و دهم چنین اتفاقی رخ داده بود، جشن ملی می گرفتند.
در زمینه تولیدات صنعتی شاید اتفاق قابل توجهی صورت نگرفت اما در عرصه نفت و کشاورزی کشور شاهد اقدامات بزرگی بود که نشان دهنده یک مدیریت توانا و منسجم است.
در عرصه بین المللی دولت وقتی کار را به دست گرفت متوجه شد مشکلات بیشتر از آن است که از بیرون مشاهده می شد و به همین دلیل مذاکرات ۳۰ ماه طول کشید تا به سرانجام رسد.
به هر صورت شش کشور قدرتمند جهان در مقابل ایران نشسته بودند و این تیم دیپلماسی ایران بود که با یک نگاه همه جانبه باید مسائل را مورد توجه قرار می داد. برجام بزرگترین موفقیت دولت بود، چراکه در گام اول توانست ایران هراسی را از میان بردارد؛ فراموش نکنیم در آن مقطع هیچ کشوری حاضر به همکاری با ایران نبود. نکته دوم اینکه با برجام توانستند موضوع تحریم های هسته ای و پنج قطعنامه ای را که در جریان مناقشات هسته ای علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده بود از میان بردارند.
با ندانم کاری های داخلی عملکرد بی سابقه وزارت خارجه را تحت الشعاع قرار دادند
در این رابطه باید گفت عملکرد وزارت امورخارجه دولت یازدهم در طول چهل سال گذشته بی سابقه بوده و این یک شاهکار است. این موضوعات شاید برای افرادی که چندان آشنایی با مسائل بین الملل ندارند ملموس نباشد و ندانند مشمول ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل شدن به چه معناست.
برون رفت از رکود اقتصادی مستلزم سرازیر شدن منابع جدید مالی به کشور بود و در آن مرحله شرکت ها، بانک ها و سرمایه گذاران و فعالین اقتصادی داخلی و بین المللی بودند که باید گام برمی داشتند. با توجه به شرایط ریسک ایران و ندانم کاری و کارشکنی های داخلی مثل آتش زدن سفارت عربستان عملاً تحرکات دولت تحت الشعاع قرار گرفت!
تفسیر شما می گوید عملکرد دولت خوب بوده است اما انتقادهایی نیز مطرح می شود مانند انتقاد به موضوع رکود یا بحث واردات و ...؟
برخی موضوع اقتصاد را با خم رنگ رزی اشتباه گرفته اند
رکود وقتی رخ می دهد برون رفت از آن ساده نیست و نیاز به طی شدن یک پروسه زمانی است. با این وجود می بینیم اقتصاد کشور در سال قبل با یک رشد قابل توجه رو به رو بوده است و اگر این نرخ رشد تداوم یابد می تواند تحولی را به دنبال داشته باشند. برخی موضوع اقتصاد را با خُم رنگ رزی اشتباه گرفته اند مضاف بر آنکه بر سر راه دولت همانطوری که اشاره کردم، بیش از دولت اصلاحات موانع و مشکلات ایجاد کردند. طبیعی است که این موانع آثار بیرونی هم به دنبال دارد.
نباید فراموش کنیم ایران همچنان در حالت ویژه و به اصطلاح high risk قرار دارد و عامل آن مشکلاتی است که خارج از دولت به وجود می آید و بدیهی است تا زمانی که ارکان حاکمیت به طور کامل نخواهند این مشکلات را حل کنند، رفتن به سمت رشد اقتصادی بالا امکان پذیر نیست.
باکدام سرمایه گذاری و تولید شگرف می خواهند به رشد بالای 20 درصد برسند؟!
برخی کاندیداها عنوان می کنند در طول چهارسال آینده تولید ناخالص را 2.5 برابر می کنند. بهتر توضیح دهند چگونه آن را می خواهند محقق کنند؟!. امروز تولید ناخالص داخلی حدود 500 میلیارد دلار است که 2.5 برابر آن می شود ۱۲۵۰ میلیارد دلار؛ این به معنای آن است که رشد اقتصادی ایران به طور مستمر به بالای ۲۰ درصد برسد. حال باید این افراد توضیح دهند چگونه قرار است به این رشد اقتصادی برسند؟ با کدام سرمایه گذاری و کدام تولید شگرف قرار است، این اتفاق رخ دهد ؟! این نشان می دهد این حرف ها تنها برای شعار دادن است.
4 ساله می خواهند از ژاپن و فرانسه جلو بزنند
مضاف بر اینکه برای این مقدار رشد اقتصادی، لازم است بهره وری نیروی کار هم ۱۰۰ درصد رشد نماید؛ نیروی کاری که امروز بهره وری آن ۲ درصد است! این نشان می دهد که ادعا کننده چقدر به حرفی که می زند تسلط دارد! و متوجه اعداد و ارقامی که بیان می کند نیست. اگر قرار باشد ایران ۱۲۵۰ میلیارد دلار تولید ناخالص ملی داشته باشد یعنی در طول 4 سال می تواند از انگلستان، فرانسه، کانادا و ... جلو بزند در این صورت که باید گفت ایران گلستان می شود! اما متوجه نیستند که پشتوانه این شعارها صفر است.
ممکن است این شعارها با علم به محقق نشدن و غیرممکن بودن آن سر داده شود؟
این شعارها فریبکارانه است و شورای نگهبان باید نظارت کند
مردم عادی از ارتباط تولید ناخالص ملی با میزان اشتغال و درآمد سرانه، اطلاعاتی ندارند اما وقتی گفته می شود میزان درآمدها را به2.5 برابر افزایش می دهیم این موضوع را درک می کنند. یا وقتی پیشنهاد می کنند یارانه را ۳ برابر می کنیم بدون توجه به این که همین یارانه چه ضربه ای به اقتصاد زد؛ این مسائل را در زندگی خود تصور می کنند. بنابراین این افرادی که شعارهای اینچنینی می دهند چون حرفی برای گفتن ندارند و از بی اطلاعی مردم سوء استفاده می کنند و در اصل به آنها می گویند ما رای شما را می خریم. این توهین به ملت است. این شعارها فریبکارانه است و شورای نگهبان بایستی توجه نماید اینگونه نمی شود منابع ملی کشور را مورد بخشش قرار داد!!
این افراد نمی گویند وقتی یارانه را اضافه می کنیم پول آب و برق و بنزین هم چند برابر می شود
ضمن اینکه متاسفانه اینگونه افراد نمی گویند وقتی یارانه را اضافه می کنیم پول آب و برق و نفت و گاز و بنزین و گازوئیل هم چند برابر می شود. یعنی از این جیب می دهند از آنطرف جیب آن را بر می دارند!!
ضمن اینکه تغییر یارانه اختیار مجلس است نه رئیس جمهوری و بعید است مجلس به چنین پیش نهادهایی رای دهد!
شما گفتید مشکلاتی که برای دولت یازدهم ایجاد کردند از دولت اصلاحات بیشتر بود چرا این اتفاق رخ داد؟
مشکلاتی که برای روحانی ایجاد کردند از خاتمی بیشتر بود
کسانی که در دولت اصلاحات مشکل تراشی می کردند بیشتر انگیزه سیاسی داشتند اما در این دوره علاوه بر انگیزه سیاسی انگیزه های اقتصادی نیز وجود داشت که خیلی بیشتر از وزن سیاسی آن بود.
وقتی گفته می شود در دوره احمدی نژاد ۷۰۰ میلیارد دلار فروش نفت بوده است که برای همه نحوه هزینه آن ابهام دارد، حتی برای رئیس جمهوری فعلی و معاون اول او. متاسفانه این مبلغ بیشتر صرف واردات شده است یعنی دادن رانت هایی که سود سرشاری را نصیب برخی افراد نموده و در این میان، بخشی از پول ها نیز به طور کامل از بین رفته است. پول هایی که به افرادی مانند بابک زنجانی داده شده تا تحریم ها را دور بزنند، نفت بفروشند و پول وارد کشور کنند که بخش قابل توجهی از این پول از کشور خارج شد و خزانه روی آن را ندید.
افرادی که 500 میلیارد برای ساکت کردن مردم دادند برای رانت های بیشتر چقدر پول می دهند؟!
سه سال پیش آقای بابک زنجانی ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه کرد و ساختمانهایی که اطراف برجی که می خواست در شهرک غرب بسازد صدمه دیده بودند، را خرید. حال فردی که برای ساکت کردن مردم و برای ساخت یک برج حاضر است ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه کند برای رانت های بیشتر چقدر حاضر است هزینه کند؟ و اینها در کشور بحران آفرینی خواهند کرد. بنابراین ببینید که مانع تراشی ها بیشتر از هر دولت دیگری است و اتهام ها و هجمه های فعلی به دولت هم همه از این نوع است.
ولی با این وجود مطرح می کنند دولت با فساد مبارزه نکرده است؟
نصف اقتصاد ایران در اختیار نهادهای متصل به قدرت است
اولا دولت همه ابزارهای لازم را برای مبارزه با فساد در اختیار ندارد. برای مثال مهمترین عاملی که می توانست به دولت برای مقابله با فساد کمک کند اصل ۴۴قانون اساسی بود و در قانون اجرایی آن مبنا آن این بود که بخش خصوصی فعال شود. اما بنا بر گزارش سازمان خصوصی سازی بیش از ۸۰ درصد این واگذاری ها به نهادهایی که به نوعی به قدرت وصل هستند، واگذار شده است و امروز شاهدیم نصف اقتصاد ایران در اختیار این نهادها قرار گرفته است.
دولت مشغول مذاکره بود در مقابل افرادی در داخل دستگیر می شدند
بنابراین خود آنها مانعی شدند تا دولت نتواند از این شرایط خارج شود و اینها نهادهایی هستند که عمدتاً در نابسامانی اقتصادی و ایجاد مانع برای دولت هم از ثروت و هم از قدرت بطور کامل برخوردارند!
حمله به دولت برای برجام و کارشکنی های متعدد عملاً مانع حرکت درست می شود. وقتی رئیس دولت به سفر خارجی می رود برای مقابله با او افرادی با اتهام هایی دستگیر می شوند که تلاش دولت را تحت الشعاع قرار دهند!!
یعنی به قصد مانع تراشی برای دولت این اقدامات انجام می شود ؟
جناح رقیب اگر کاندیدای قویتر داشت کاندیدایی را که دو دور رد شدند را معرفی نمی کرد
بله قطعا؛ شما ببینید از یک سال و نیم پیش تمام بحث شان این است که دوران ریاست جمهوری یک دوره ای شود. اشکالی ندارد یک دوره ای شود اما شما کاندیدایی معرفی کنید که قدرتمند باشد. در همین دور از مناظره ها توانایی کاندیداها را دیدید. وقتی کاندیدایی برنامه ندارد و دو بار در انتخابات رد شده است برای سومین بار هم وارد انتخابات می شود، این نشان می دهد آن جناح کاندیدای قویتر ندارد و اگر داشت تاکنون معرفی می کرد.
همه همت خود را بر غوغاسالاری و خرید رای گذاشته اند
آن جناح باید بگوید کدام کاندیدایشان پشتوانه اجرایی قوی دارد که به واسطه آن می توانند بر مشکلات کشور فایق ایند؟ این موضوع را از ستاد انتخاباتشان می توان فهمید. اکثر اعضای ستاد کاندیدای جناح اصولگرا وزرای دولت احمدی نژاد هستند که یک بار عملکردشان را نشان دادند. بنابراین آنها تمام همت خود را بر غوغاسالاری و سیاه نمایی گذاشتند و یا خرید رای مردم از طریق اعانه دادن به آنها!
اما اتفاقی که سال ۸۴ افتاد این باور را به کاندیداها داد که شما می توانید با وعده های پوپولیستی رییس جمهوری شوید؟
لیستی که احمدی نژاد در جیب داشت 7 هزار معوقه بود وقتی دولت را تحویل داد 90هزار میلیارد شد
احمدی نژاد از برخورد با مفسدان اقتصادی و مافیای نفت حرف هایی زد که شاید مردم عادی خوششان بیاید. برای مثال گفت لیست کسانی که به بانک مرکزی معوقه دارند در جیبم است و به موقع آن را از جیبم بیرون می آورم. در حالی که آن لیست در سال ۸۴ حدود هفت هزارمیلیارد تومان بود اما در سال ۹۲ وقتی احمدی نژاد می خواست دولت را تحویل دهد به ۹۰ هزار میلیارد تومان رسید کدام لیست منتشر شد؟
گفت می خواهم در برابر رانت های نفتی و مافیای نفت بایستم، بابک زنجانی محصول همان دولت است. مگر قرار نبود رانت های نفتی رو شود حال باید پرسید کدام رانت رو شد؟ و اساسا باید پرسید به جز عوض کردن پنج وزیر نفت و استقرار بی ثباتی در این وزارتخانه، فروش نفت توسط عده ای که پول آن هم به خزانه واریز نشد چه اقدام دیگری انجام شد؟! بنابراین نشان می دهد آن ها فقط شعار بودند برای فریب مردم!! و دود آن وعده های پوپولیستی به چشم ملت ایران رفت!
رسانه ها وظیفه سنگینی دارند و باید نشان دهند این شعارها چقدر عملیاتی شده است. باید مردم بدانند کشور سال ۸۴ فساد بیشتر داشت یا سال 92؟! اگر ۹۲ فساد سه هزار میلیاردی و ۱۲ هزار میلیاردی داشتیم که تا سال ۸۴ از یک دهم آنهم خبری نبود. احمدی نژاد برای عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد آمد کدام یک را توانست عملیاتی کند؟!
در تمام طول بانک داری ایران جمع معوقات آن در سال 84 برابر ۷ هزار میلیارد تومان بود؛ در دوران ۸ ساله احمدی نژاد این رقم شد ۹۰ هزار میلیارد. آیا این طریقه مبارزه با رانت خواری، مبارزه با فساد و برقراری عدالت اجتماعی بود ؟!
شعارهای پوپولیستی نشان از ناتوانی فرد دارد
پس اینها شعارهایی است که ناتوانی فرد را نشان می دهد. فردی اگر توانمند باشد برنامه ارائه می دهد. اگر می خواهند مشکل اشتغال را حل کند باید بگویید برنامه اش برای رشد سرمایه گذاری چیست؟ اگر در این زمینه توانستند برنامه ارایه کنند، بعد می توانند به استناد آن برنامه قول اشتغال بدهند. متاسفانه در مناظره اول دیدیم هیچ کدام از کاندیداهایی که به عنوان رقیب در مقابل روحانی صف آرایی کردند، هیچ گونه اشاره ای به ابعاد برنامه خود نکردند!
آقایان آمده اند مچ گیری کنند
متاسفانه آقایان آمده اند بحث فردی و مچ گیری کنند. درحالی که قرار است هر کسی بگوید برای رفع مشکلات کشور چه برنامه ای دارد و می تواند آنرا بکار بندد. آنها با ضایع کردن و سیاه نمایی می خواهند از نردبان بالا روند بدون اینکه از توانایی و پتانسیل دولت خود بگویند!!
وعده های پوپولیستی چقدر تاثیر گذار است ؟
دیگر نمی توان مردم را فریب داد
این شعار ها در حاشیه شهرها و مناطق روستایی تاثیر گذار است و اینکه امروز احمدی نژاد به واسطه همین شعارها چند میلیونی رای دارد، قابل انکار نیست اما حجم آن همین مقدار است. یادمان نرود امروز ۸۰ درصد مردم شهرنشین هستند و بیش از پنج میلیون دانشجو داریم، این یعنی اینکه گردش اطلاعات بین مردم بالاست و دیگر نمی توان مردم را فریب داد.
مردمی که امروز به اینترنت دسترسی دارند و دایما از اخبار کشور و جهان مطلع می شوند را نمی توانید با اطلاعات نادرست فریب دهید. مردم به هیچ عنوان کلاه سرشان نمی رود. این مردم در انتخابات ۹۲ کاری کردند که هیچ کسی فکر آن را نمی کرد و در سال ۹۴ همان اتفاق افتاد. پس این نشان می دهد مردم مسیر خود را شناخته اند و شرایط با وضعیت گذشته تغییر کرده است. متاسفانه در این دوره کاندیداها اخلاق را رعایت نمی کنند و مرتباً اطلاعات غلط به مردم می دهند.
تاثیر آقای هاشمی برای ایجاد ائتلاف در سال 92 قابل توجه بود و اساسا در مقاطعی به وضوح نشانه های سیاست ایشان را در پیش برد برنامه ها می دیدیم. در حال حاضر فقدان آیتالله هاشمی چقدر میتواند در این جریان موثر باشد؟
حامیان هاشمی امروز سرمایه روحانی است
من پس از فوت آقای هاشمی نظرم را گفتم. بدرقه بی سابقه مردم در سفر آخرت آقای هاشمی در حقیقت به نفع آقای روحانی تمام شد و مردم سالهای 92 و 94 نشان دادند، چقدر هوشیارند و تغییر گرایش از جانب مردم به آیتالله ناشی از عملکرد ده سال اخیر او بود و نمود واضح این امر را درانتخابات مجلس ششم شورای اسلامی شاهدیم، که آقای هاشمی نفر آخر شد و تصمیم گرفت وارد مجلس نشود. در مقابل این انتخابات در مجلس خبرگان اسفند ۹۴ نفر اول لیست شد و این در حالی بود که مردم با رای خود رئیس خبرگان را حذف کردند. این نشان می دهد که ایشان جایگاه ویژه ای بین مردم پیدا کرده بود و بدرقه باشکوه درنتیجه همان محبوبیت و جایگاه در بین مردم بود و همه فهمیدند که مردم تا چه اندازه هوشیارند. آن هوشیاری امروز سرمایه آقای روحانی است و آقای هاشمی در اصل یک حمایت ویژه ار آقای روحانی کرد.
اساسا چقدر مشارکت عمومی در انتخابات ریاستجمهوری را لازم میدانید؟
کشور ما نیازمند مشارکت بالاتر از ۵۰ درصد مردم در انتخابات است و حضور مردم و میزان آرای آنها پشتوانه عملکرد رئیس دولت است. اگر آقای روحانی با رای بالایی انتخاب شود مطمئناً در دوره دوم تاثیرگذار تر خواهد بود.
کاستیها نباید باعث جدایی و گریز مردم از صندوقهای رای و شرکت در انتخابات شود. بلکه باید برای رفع این کاستیها به پای صندوقها رفت که بتوانیم پله پله نواقص را رفع کنیم
ما در جریان اصلاحات نقش آقای خاتمی را بسیار پررنگ میدانیم و نمونه این نفوذ را در تاثیر عبارت “تکرار میکنم” شاهد بودیم در عینحال آقای خاتمی ممنوعالتصویر هستند. تاثیر این ممنوعالتصویر را چطور میدانید؟
متاسفانه اصلاح طلبان از داشتن رسانه گسترده محروم هستند. صداوسیما و تریبونهای نمازجمعه کاملا در اختیار اصولگرایان است. به همین دلیل توقع نداشتیم که در صورت ممنوع التصویر نبودن آقای خاتمی شاهد سخنان ایشان در صدا و سیما باشیم. این اقدام ممنوع التصویری در حقیقت بیان حقانیت ایشان است و مطمئناً بر محبوبیت ایشان می افزاید.
نقش ایشان در این انتخابات چیست!؟
فکر میکنم محبوبیت آقای خاتمی همیشه باقی خواهد ماند. آقای خاتمی نشان داده است که با صداقت تمام، نگرانی منافع ملی است. حضور ایشان در انتخابات مختلف و قهرنکردن ایشان نشان می دهد، چقدر منافع ملی برای ایشان مهم است.