خبرگزاری برنا لرستان - گروه محیط زیست:محدودیت منابع آب سطحی و روش های نادرست آبیاری در بخش کشاورزی به همراه الگوهای کشت نامناسب با منابع آبی موجود در اقلیم های خشک و نیمه خشک ،موجب حفر بی رویه چاه های آب در اغلب آبخوران شده است این رویکرد ایران را امروز در کنار چین ،هند ،پاکستان در گروه چهار کشور برتر دنیا در اضافه برداشت از آب های زیر زمینی قرار داده است.
نگاهی به جمعیت ،حجم تولید و صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی و تولید ناخالص ملی سه کشور دیگر ،ابهام علت قرار گیری ایران در این جایگاه را افزایش می دهد
به دنیال اضافه برداشت از آبخوران ها و افت سطح آب های زیرزمینی ،پدیده نشست در بسیاری از دشت های ایران مشاهده می شود بررسی جامعی نیز درباره پی آمد های نشست در دشت های ایران که انجام شده (89)انجام شده است ،نشست دشت ها و در واقع تراکم آبخوان ها در سطح زمین و مناطق مسکونی تبعاتی از قبیل تغییر شیب سطحی و به دنبال آن کاهش ظرفیت انتقال رودخانه ها ،مسیل ها و حتی شبکه های جمع آوری فاضلاب را در پی خواهد داشت
پتانسیل نشست زمین علاوه بر میزان زون خاک های ریزدانه است و تغییر ناگهانی زون های نشست پذیر ممکن است برای برخی زیر ساخت ها مانند خطوط راه آهن ،خطوط انتقال نفت ،گاز،و غیره خطرات جدی را به دنبال داشته باشد ،این پدیده در برخی دشت های ایران مانند دشت نیشابور به صورت کیلومتر ها و ترک زمین قابل مشاهده است
لرستان و کاشت محصولات آب دوست
1270پمپ آب عامل فاجعه زیست محیطی در لرستان
مهرداد فتحی بیرانوند مدیر کل محیط زیست لرستان با تائید خشک شدن بخشی از آب رودخانه کشکان در سال گذشته اظهار داشت: آب رودخانه لرستان در بخش‌هایی از شهرستان کوهدشت تا شهرستان پلدختر و درمنطقه «چم مهر» و «هلوش» خشک شده وحیات آبزیان از بین رفته و در طول تاریخ برای نخستین بار رودخانه کشکان خروجی ندارد و این اتفاق معنای این است که حیات محیط زیست لرستان در حال نابودی است.
وی با بیان اینکه در حوزه پلدختر هزار و 270 پمپاژ غیر مجاز به صورت غیر قانونی نصب است، افزود: رودخانه سیمره نسبت به سال گذشته 95 درصد کاهش دبی رودخانه دارد و در حال خشک شدن است.
مدیرکل محیط زیست لرستان با بیان اینکه دستگاه های متولی بایستی در این زمینه ورود کنند، عنوان کرد: جهاد کشاورزی باید نسبت به کاشت محصولات غیر استراتژیک و غیر ضروری به ویژه کاشت برنج در منطقه و امور آب نسبت به جمع آوری سیستم های غیر مجاز آب اقدام کند.
خشک شدن رودخانه کشکان درمنطقه «چم مهر و هلوش»
وی با بیان اینکه آب رودخانه کشکان در بخشی از شهرستان کوهدشت تا شهرستان پلدختر درمنطقه «چم مهر و هلوش» در سال گذشته خشک شد وحیات آبزیان از بین رفته است، تصریح کرد: بر اساس کنوانسیون یک سوم حقابه‌ها مربوط به حوزه اکوسیستم محیط زیست است که این حقابه نه تنها در لرستان تامین نشده بلکه حیات زیست محیطی لرستان در حال نابودی است.
بنابراین گزارش، خطر خشکیدگی رودخانه«کشکان» در استان لرستان موضوعی است که در چند سال اخیر مدام از سوی کارشناسان و رسانه ها به مسئولان استان هشدار داده شده بود اما متاسفانه اهمیت ندادن به این موضوع و نداشتن تصمیم جدی از سوی مسئولان استان سبب شد که این کابوس به واقعیت تبدیل شده و بخشی از این رودخانه حیات بخش که نقش مهمی در کشاورزی استان لرستان دارد خشک شود
عبور رودخانه کشکان از یک سوم خاک لرستان
حوضه آب ریز کشکان یکی از سر شاخه‌های پر آب رودخانه کرخه قرار دارد و حدود یک‌سوم از خاک لرستان را در برمی‌گیرد و شهرستان‌های خرم‌آباد، کوهدشت، الشتر و پلدختر در مسیر حرکت آن قرار دارند.
حوزه آب ریز رودخانه کشکان از سمت شمال غرب به رودخانه گاماسیاب، غرب و جنوب غربی به رودخانه سیمره و از شرق به سر شاخه‌های فرعی رودخانه دز و از جنوب به زیر حوزه‌های مشرف به رودخانه کرخه محدود می‌شود
این حوزه راهبردی تامین آب استان و حتی کشور در تقسیم‌بندی هیدرولوژی ایران جزئی از حوضه آب ریز خلیج فارس به شمار می‌آید و سر شاخه‌های اصلی آن از دامنه کوه‌های مرتفع و برف گیر گرین و میش پرور سرچشمه می‌گیرند و در طول مسیر اصلی دیگر رودخانه‌های فرعی نظیر چم زکریا، خرم رود، چولهول و مادیان رود می‌پیوندند و سرانجام به صورت یک سیستم واحد رودخانه کشکان را تشکیل می‌دهند
تغذیه 82 درصد از اراضی کشاورزی شهرستان پلدختر از کشکان
این رودخانه و سر شاخه‌های آن در تأمین آب کشاورزی شهرستان‌های الشتر، خرم‌آباد و پلدختر نقش بسیار مهمی دارد به طوری که حدود 82 درصد از اراضی کشاورزی شهرستان پلدختر، توسط رودخانه کشکان تأمین می‌شود و این رودخانه در واقع شاهرگ حیاتی پلدختر محسوب می‌شود که متأسفانه در اثر بروز خشکسالی‌های سال‌های اخیر به مقدار زیادی از حجم آب این رودخانه کاسته شده است.
علت‌های فراوانی در سال های اخیر مبنی بر کاهش میزان آب این رودخانه و سر شاخه‌های آن بیان‌شده است که برای ارزیابی و فهم دقیق علت‌های کم شدن دبی آب حوزه کشکان باید اظهار نظر دقیق و کارشناسی انجام شود تا بتوان درست تصمیم گرفت
وی در پایان اظهار داشت:باید امسال با هوشیاری تمامی مسئولین استان از کاشت محصولات آب دوست در مناطقی که خطر خشک شدن رودخانه وجود دارد جلوگیری کرد.
گزارش : نامقی