ورزش همگانی چیست و چه تفاوتی با ورزش قهرمانی دارد؟

خبرگزاری برنا لرستان -گروه ورزشی /یاداشت اختصاصی: ساده ترین تعریف این است که، ورزش همگانی پرداختن عامه مردم به ورزش حتی در زمانی کوتاه با توجه به امکانات موجود و شرایط افراد است.

این ورزش ها شامل ورزش هایی از جمله پیاده روی، دوچرخه سواری، کوهپیمایی، دوهای عمومی و ورزش های بومی و محلی است.

کمیته ورزش و اوقات فراغت اولین بار در سال 1964 میلادی به ابتکار پروفسور لیزلوت دیم در کالج فدرال آلمان تاسیس شد و تعلیم و تربیت دست‌اندرکاران ورزشی آن کشور را آغاز کرد. اغلب متخصصان فعلی آلمان از دانش‌آموختگان این کالج هستند.

پیش از این در سال 1953 نتیجه مربوط به اوقات فراغت نشان می داد که جواناندر اوقات فراغت خود، بیشترین اولویت را به ورزش و فعالیت هایتفریحی می دهند.

نخستین نظریه ایجاد کمیته هایی در زمینه ورزش و اوقات فراغت به سخنرانی به یادماندنی "بارون‌پیردکورتن" باز می گردد که در سال 1963 در شهر پاریس انجام شده بود.

در این سخنرانی بر توسعه فعالیت بدنی در اوقات فراغت تاکید شده بود. یک سال بعد از آن سخنرانی، کمیته مزبور با الهام از همان سخنان تاسیس شد. کمیته بین المللی ورزش و تریت بدنی (ICSSPE) یکی از سازمانهای بین المللی قدیمی است که در کشور های اروپایی سابقه دیرینه دارد.

به مرور زمان و با رشد ورزش در جهان، سازمانی به نام "ورزش برای همه" در بطن آن تاسیس و یکی از شش کمیته اصلی ICSSPE شد. در اول ژانویه 1983، ICSPEبه ICSSPE تغییر نام داد که "S" دوم برا یگنجاندن علوم در عنوان کمیته بود. سرانجام در سال 1984 به عنوان یک سازمان از سوی کمیته بین المللی المپیک به رسمیت شناخته شد.

در کشور ما ورزش همگانی از سال 1358 تحت عنوان ورزش محلات آغاز و در سال 1362 به صورت قانونی تحت عنوان جهاد تربیت بدنی رسمیت یافت و رشد و گسترش آن به عنوان اولین وظیفه قانونی کلیه رسانه-های ورزشی به ورزش قهرمانی تاکنون پژوهش جامعی در مورد وضعیت ورزش همگانی ایران انجام نگرفته است.

هرچند ورزش همگانی یک عامل اساسی در تأمین سلامتی و کیفیت زندگی افراد جامعه می باشد، ولی مردم براساس فرهنگ و نگرش، باورها و همچنین با توجه به ویژگی های فردی (سن، جنس، شغل) و وضعیت مادی خود در ورزش همگانی شرکت می کنند.

فدراسیون ورزش های همگانی جمهوری اسلامی ایران با هدف ایجاد امکانات و بستر مناسب به منظور ایجاد نشاط و شادابی در مردم و به دنبال آن بالا برد سطح مهارت¬ها در سال 1371 براساس اساسنامه فدراسیون¬ها تشکیل شد. این فدراسیون در جهان به نام مخفف TAFISA و در آسیا به نام مخفف ASFA فعالیت می نماید.

فدراسیون ورزش همگانی با شعار ورزش برای همه، سعی در نزدیک کردن مردم به ورزش دارد به گونه ای که معتقد است با توجه به سلیقه و علاقه مردم، هر کس، هرکجا، هر وقت با هر بودجه بتواند ورزش کند.

یعنی مردم با کمترین امکانات و هزینه به سمت ورزش روی بیاورند و نیز دراین راه تلاش نمایند، تا با همکاری سایر سازمان ها و ارگان ها از جمله صدا و سیما و وزارت کشور و شهرداری ها بستری مناسب برای ورزش آماده سازد و به این منظور از طریق تبلیغات در صدا و سیما و رسانه های گروهی برای آگاهی مردم به امر ورزش ایجاد انگیزه از طریق برگزاری جشنواره ها، مسابقات، سمینارها، کنگره ها و برگزاری کلاس های آموزشی، تهیه تجهیزات مورد نیاز مثل استقرار میزهای سیمانی تنیس روی میز، میزهای شطرنج در اماکن عمومی و ایجاد امکانات و آماده کردن زمین و وسایل ورزشی در اماکن عمومی( برای بسکتبال، والیبال، اسکیت و…) و تهیه پوستر، بروشور، کتاب، لباس و توزیع آنها در بین مردم سعی در گسترش ورزش و در نتیجه تندرستی و سلامتی در بین جامعه شود.

این فدراسیون با زیرگروه های خود که تحت عنوان انجمن و هیأت می باشند، با توجه به وظایف و اهداف تعریف شده فعالیت می کند.

فدراسیون ورزش همگانی با ترکیب مجمع عمومی که منتخب نمایندگان و رؤسای هیأت های ورزش همگانی استان ها و سازمان ها می باشد، به منظور اداره امور ورزش همگانی در قالب انجمن های تخصصی- ورزشی از کمیتههای مختلفی استفاده می نماید.

فدراسیون ورزشهای همگانی، متولی گسترش فعالیت های ورزشی مردمی در سطح کشور است.

البته بعضی از سازمان ها نیز بخشهای جداگانه ای از تشکیلات سازمانی خود را به این امر اختصاص داده اند.

فدراسیون ورزش های همگانی با هدف ایجاد امکانات و بسترسازی مناسب به منظور ایجاد نشاط و شادابی در مردم و سلامتی، تندرستی، کارائی و بهره¬وری هرچه بیشتر ایجاد شده است.

فدراسیون ورزش های همگانی با توجه به مسئولیت ساماندهی، طراحی و اجرای فعالیت های ورزشی، چهارمحور اصلی و سه برنامه برای سلامت و تندرستی مردم طراحی نموده است که با توجه به گستردگی و وسعت عمل آن هماهنگی و همکاری سازمان ها و وزارت خانه های مختلف را می طلبد. چهارمحور اصلی فدراسیون ورزش همگانی چنین اعلام شده است:

•  فرهنگی تبلیغی

•  آموزش و تربیت نیروی انسانی

•  برگزاری مسابقات و همایش ها

•  ساخت تجهیزات و تهیه امکانات

در این برنامه از هشت نهاد، وزارتخانه و سازمان¬های خارج از فدراسیون به عنوان بخش های لازم برای همکاری بیشتر یاد شده است. وزارتخانه های کشور، آموزش و پرورش، کار و امور اجتماعی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، علوم، تحقیقات و فناوریِ، سازمان تبلیغات اسلامی، نیروهای مسلح و شهرداریها در این تقسیم بندی قرار دارند.

 فراموش نکنیم که ورزش همگانی با سلامت و نشاط مردم به طور مستقیم در ارتباط است و اگر به این مقوله توجه شود، قطعا خیلی از هزینه‌ها افت می‌کند، چرا که بیماری‌ها کمتر می‌شود.

برای رشد ورزش همگانی در جامعه به ۳ فاکتور نیازمندیم:

۱ ایجاد انگیزه که باید برنامه‌ریزی خوبی صورت گیرد تا مردم جذب شوند.

۲ مسائل فرهنگی، باید این ورزش در فرهنگ خانواده‌ها قرار بگیرد.۳ بسترسازی و ایجاد تجهیزات برای ورزش کردن.

بخش‌های اول و دوم خیلی مهم هستند. نگاهی به تأثیر ورزش بر سلامتی جسمانی و روانی و میزان مشارکت مردم در دیگر کشورها نشان از اهمیت آن در زندگی دارد.

سازمان بهداشت جهانی با اعلام این که بیماری های قلبی باعث یک سوم مرگ و میر در جهان است، فعالیت منظم را باعث کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی می داند و در کنار آن کاهش فشار خون و خطر ابتلابه دیابت و سرطان روده و سرطان سینه در زنان از تأثیر مثبت ورزش است.

با نگاهی به مفهوم تربیت بدنی در می‌یابیم که تربیتبدنی تمام اشکال فعالیت‌های جسمانی به منظور آمادگی جسمانی، سلا‌مت روانی و عقلا‌نی و تعاملا‌ت متقابل اجتماعی مورد نیاز را مورد توجه قرار می‌دهد که نتیجه این فعالیت‌های جسمانی، علا‌وه بر سلا‌مت جسمانی و روانی افراد جامعه، زمینه مشارکتی مفرح میان اقشار مختلف مردم را فراهم می‌آورد، مشارکتی که موجب ایجاد روابط اجتماعی مناسب و بنا نهادن ارتباطات و ارتقای روابط سالم میان افراد و گروه‌های فعال در این امر می‌شود.

در واقع هدف تربیت‌بدنی، پرورش و تکامل انسان است، بنابراین فعالیت‌ها و حرکت‌های جمعی را ارتقا می‌دهد و به ساختن سرمایه اجتماعی و تقویت ساختار جامعه کمک می‌کند.

در حالی که ورزش شامل تمام فعالیت‌های جسمانی است که به منظور رقابت، تفریح، تربیت و سلا‌متی انجام می‌پذیرد و در تمام عرصه‌ها دارای کارکرد است.

می‌توان گفت به طور کلی ورزش به فعالیت‌های جسمانی که به منظور رقابت و ورزیدگی انجام می‌گیرد، اطلا‌ق می‌شود، در نتیجه در ورزش بیشتر جنبه‌های قهرمانی و حرفه‌ای فعالیت‌های جسمانی مورد توجه قرار می‌گیرد.

آمار ناهنجاری‌های جسمانی موجود میان کودکان ونوجوانان، به ویژه دختران از جمله: کجی، گودی و گردی پشت، کف پای صاف، ‌پای ضربدری و پرانتزی که توسط معاونت تربیت بدنی وزارت آموزش و پرورش گزارش شده است، و توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمار سکته‌های قلبی میان جوانان ایرانی و آمار بیمارانی که تحت عمل قلب باز یا بالن آنژیوگرافی است، نرخ بالا‌ی ابتلا‌ی زنان ایرانی به پوکی استخوان نسبت به نرخ جهانی آن، که توسط پایگاه اطلا‌ع‌رسانی پزشکان ایران گزارش شده است.

است. انجام تحرکات جسمی منظم نه تنها به افزایش آمادگی جسمانی می‌انجامد، بلکه برای تقویت روح و روان نیز مفید است.اگرچه این جنبه از ورزش نیز به لحاظ ایجاد و تقویت ارتباطات بین‌المللی بسیار مهم و حایز اهمیت است اما توجه دولت به مصادیق و آثار جانبی مثبت گسترش تربیت‌بدنی در جامعه که سلا‌مت جسمانی و روانی، نشاط و تندرستی را برای تمام اقشار جامعه به ارمغان می‌آورد در مقایسه با نتایج گسترش ورزش قهرمانی و حرفه‌ای از اولویتهای مورد نیاز جامعه است.

ورزش های همگانی یکی از بهترین و مهمترین مواردی است که طی آن می توان از برنامه های جمعی و مشارکت اجتماعی برای بهبود فضای جامعه بهره گرفت. بهبود روحیه جمعی و حفظ نشاط جامعه از جمله مواردی است که در سایه ورزش های همگانی تا حدود زیادی برآورده خواهد شد.

دوهای همگانی که با مشارکت گرومی مردم صورت می گیرد در پرتو اهدافی که در ورای آن تعریف می شود می تواند به ارتقای روحیه انسانی در میان اقشار مختلف جامعه کمک شایان توجهی نماید.

ساختار جوامع کنونی به گونه ای است که با هرچه ماشینی تر شدن شهرها و حتی روستاها، فعالیت فیزیکی افراد به طور فزاینده ای رو به کاهش رفته است بنابراین ضرورت برگزاری ورزش های همگانی اعم از دوهای دسته جمعی، کوهپیمایی، پیاده روی، دوچرخه سواری و ... هر روز بیشتر احساس می شود.

چنین به نظر می رسد که طی سال های اخیر ورزش های همگانی با اقبال عمومی بیشتری نیز همراه بوده اند به همین لحاظ برگزاری ورزش های همگانی خود به نوعی وحدت روحی در جامعه منجر خواهد شد.

با توجه به اهمیتی که ورزش های همگانی در جوامع امروزی درند امید آن می رود که فدراسیون ورزش های همگانی کشور چه در سطح ملی و چه در سطح استان ها فعالیت های مفید و سازنده ای در راستای برگزاری این ورزش ها صورت دهد تا گامی استوارتر در جهت بازگرداندن نشاط جمعی به جوامع به ویژه جوامع شهری بردارد.

نویسنده : چنگیز کرمی