به گزارش خبرگزاری برنا ازفارس، مدیرگروه حشره شناسی پزشکی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: ناقل بیماری سالک، حشره بسیار کوچکی به نام پشه خاکی است که روزها در پناهگاه‌های تاریک و گرم و مرطوب مانند شکاف‌های دیوارها، زیرزمین منازل، پشت اشیای ثابت در منزل مانند کمدها، قاب عکس، داخل اصطبل‌ها، اطراف توده‌های زباله، کودهای حیوانی، اماکن متروکه، لانه جوندگان و غارها زندگی می‌کند.
دکتر "کوروش عزیزی" افزود: پشه خاکی شب‌ها تخم‌های خود را در داخل زباله، لانه جوندگان و گودال‌های مرطوب قرار داده و نوزادان آن در مرحله کرمینه در همین محل رشد می کنند؛ عامل بیماری تک یاخته‌ای(انگل) به نام لیشمانیا است که در زخم‌های پوستی ناشی از این بیماری در انسان، جوندگان و سگ وجود دارد؛ تمایل زیاد پشه خاکی به خونخواری از زخم‌های سالک، سبب ورود انگل به داخل بدن پشه می‌شود.
وی با بیان اینکه این بیماری در آغاز به صورت یک برجستگی کوچک (پاپول) است که به تدریج بزرگ شده و به صورت زخم در می آید، اضافه کرد: ممکن است که زخم ها خود به خود، در چند هفته تا چند ماه و گاهی یک سال یا بیشتر بهبود یابند.
مدیرگروه حشره شناسی پزشکی، ادامه داد: در برخی افراد، عود بیماری پس از بهبود به صورت زخم یا برجستگی کوچک در محل زخم قبلی بهبود یافته، ظاهر می شود؛ در صورت پیدایش یک یا چند زخم پوستی در مناطقی که سالک به عنوان بیماری بومی وجود دارد و در مناطقی که پشه خاکی دیده می شود، باید به احتمال وجود بیماری توجه شود.
دکتر عزیزی، بیان کرد: پس از گزش شخص توسط پشه خاکی ماده آلوده و گذشت 2 تا هشت ماه(دوره کمون بیماری)، در محل گزش پشه برجستگی به رنگ قرمز در پوست ایجاد می شود که کمی خارش دارد اما، بدون درد است؛ با گذشت چند هفته، این برجستگی سفت شده و اطراف آن ملتهب و به رنگ قرمز در می آید و پس از دو تا سه ماه بر روی برجستگی، فرورفتگی به عمق یک میلیمتر ایجاد می شود که به تدریج از ضایعه، مایعی ترشح می شود که به تدریج به صورت دلمه در می آیند.
وی در ادامه، گفت: با گذشت زمان، رنگ دلمه قهوه ای شده و سرانجام به صورت زخم سرباز در می آید، این زخم دارای حاشیه نامنظم و برجسته است، اگر دلمه از روی زخم برداشته شود، زخم دارای سطحی شفاف و قرمز رنگ است که کف آن فرو رفته است؛ این زخم درد ندارد اما، گاهی دارای کمی خارش است.
مدیر گروه حشره شناسی پزشکی، اضافه کرد: در صورتی که زخم به باکتری و یا قارچ آلوده نشود، ابتدا از مرکز شروع به بهبودی کرده و به تدریج التهاب زخم کاهش پیدا می کند و آن دلمه خشک می شود و پس از 6 تا دوازده ماه ضایعه بهبود می یابد و جای آن به صورت جای سوختگی و جوشگاه یا اسکار مشاهده می شود.
دکتر عزیزی، افزود: زخم سالک را باید با گاز استریل یا لباس مناسبی بپوشانیم تا از پخش آلودگی و انتقال بیماری به دیگران از راه گزش پشه خاکی های دیگر، جلوگیری شود.
وی در پایان، گفت: مراقبت های ابتدایی در بیماری سالک شامل مراجعه به پزشک و یا نزدیک ترین مرکز بهداشتی درمانی برای تزریق داروهای موثر در حاشیه زخم(ترکیبات آنتی موآنی) و یا کرایوتراپی و نیز شستشوی روزانه با آب و نمک(یک بطری آب جوشیده با دو قاشق غذاخوری نمک طعام) است.