به گزارش خبرگزاری برنا در هرمزگان،کارکردن در این مناطق بسیار سخت و طاقت فرساست و اثرات زیادی هم برجسم و روح شاغلان این بخش ها می گذارد و به همین دلیل کارکردن در چنین بخش های به عنوان مشاغل سخت وزیان آور محسوب می شود.
سخت وزیان آور بودن را هم خود کارگران شاغل در معادن و... بعد از مدتی کارکردن لمس می کنند. آنها از فشار وآثاری که برجسم و روح شان می گذارد پی می برند که کارشان سخت است و زیان آوریش را از آنجا می فهمند که بعد از مدتی کارکردن در آن شرایط ،مجبورند به دارو و دوا پناه ببرند.
اما این شاغلان عنوان شغلی شان "کارگر" است و حقوق اندک قانون کار را می گیرند و متاسفانه قانون کار هم در بخش پرداخت حقوق به کارگران شاغل در مشاغل سخت وزیان آور و مشاغل کارگری عادی هیچگونه تفاوتی قائل نشده است که خود کارگران از این حقوق به عنوان حقوقی تبعیض آمیز یاد می کنند.
زیرا کارگری که عادی انجام می دهد وکارگری که کاردفتری درمعدن انجام می دهد و یا در داخل معدن کار می کند ویا درمعدن راننده خودروهای سنگین است، همه یک حقوق دریافت می کنند که این نوع پرداخت حقوق ،عادلانه بنظر نمی رسد وحقوق مصوب قانون کار، حقوقی بسیارناچیز است.
حقوقی که حتی یک سوم درآمد زیر خط فقر هم محسوب نمی شود و کارگران شرایط کاری بسیار سختی را دارند وکمترین حقوق را دریافت می کنند. کارگرانی که پس از چندسال کارکردن ، بخشی از درآمد ناچیزشان را بایستی صرف دارو و درمان کنند وفشار اقتصادی و روحی وروانی زیادی به این قشر وارد می شود .
بخشی از نواقص قانونی بایستی توسط نمایندگان مجلس پیگیری وتدابیری اتخاذ شود.
ازیک طرف بایستی حقوق پرداختی به کارگران شاغل در مشاغل سخت وزیان آور باکارگران عادی تفاوت داشته باشد و از طرفی دیگر از حقوق کارگران شاغل درمشاغل سخت وزیان آور دفاع شود.
شاغلان گلایه مند
درصحبت با کارگران این بخش ،آنها گلایه هایی را مطرح می کنند.یکی از شاغلان در یکی از معادن "فاریاب" می گوید: شغل ما سخت است،اما سختی کار به ما تعلق نمی گیرد که از مسئولان تقاضای رسیدگی داریم.
یکی از رانندگان خودروهای سنگین که از یکی از معادن حوزه شرق استان ، سنگ های معدنی را به بندرشهید رجایی منتقل می کند ، هم می گوید: سال های نخست فعالیتم در شرکت ... ،حق بیمه مان را پرداخت نکرده اند وپس اعتراض فقط از ماههای بعد از اعتراض حق بیمه ما پرداخت شد وقبل از آن پرداخت نشده است.
از طرفی دیگر براساس قانون ،شاغلان در معادن واز جمله مارانندگان خودروهای سنگین ،شغلمان جزو مشاغل سخت وزیان آور است که شرکت شغلمان را جزو مشاغل سخت وزیان آور محسوب نمی کند واز طرفی حقوقمان علی رغم شغل سخت مان ،بسیار پایین است.
از تامین اجتماعی و اداره کار تقاضای رسیدگی به مشکلات ما کارگران ورانندگان را داریم.
راننده ی خودروی سنگین دیگری هم می گوید:بنده و برخی از همکارانم بیش از شصت سال سن داریم و ده پانزده سال سابقه کار در معدن داریم ، اما بخشی از بیمه مان پرداخت نشده است و بخشی دیگر هم به عنوان کارگر ساده حق بیمه مان پرداخت شده است.سختی کار به ما تعلق نگرفته است.
تهدیدهم شده ایم که اگر اداره کار یا تامین اجتماعی شکایت کنید، از کار اخراج می شویم. ماهم جرات شکایت نداریم.ولی از اداره کار وتامین اجتماعی تقاضا داریم به مشکلات این بخش رسیدگی کنند و بازرسان شان موضوع را بررسی کنند واز حقوق کارگران مظلوم دفاع کنند.
برخی از کارگران برخی از هتل ها هم از تعویق چندماهه حقوق از ابتدای سال گلایه مندند و می گویند که قراردادمان را دوماهه می بندند تا اگر کسی به هرموضوعی اعتراض کند، فوری اخراج شود.از مسئولان متولی دفاع از حقوق کارگران می خواهیم که از حق مان دفاع کنند.
پس از گفتگو با کارگران، به گفتگو با "محمد علی سلیمی" مدیرکل تعاون ،کار ورفاه اجتماعی نشستیم تا مصادیق مشاغل سخت وزیان آور و دفاع این اداره کل را از حقوق کارگر جویا شویم.در این گزارش با ماهمراه شوید.
مدیرکل تعاون،کار ورفاه اجتماعی هرمزگان در خصوص تعریف قانونی از مشاغل سخت وزیان آور گفت: براساس قانون، مشاغل سخت وزیان آور به مشاغلی اطلاق می شود که شرایط جسمی یا روحی به مراتب بالاتر وسخت تر از شرایط عادی به کارگر وارد می کند، یعنی هر شغلی که تنش روحی یا جسمی برای کارگر داشته باشد، جزو مشاغل سخت وزیان آور محسوب می شود.
وی در خصوص تشخیص مشاغل سخت وزیان آور هم گفت:در قانون کمیته ای ذیل ماده 52قانون کار پیش بینی شده که این کمیته بنا به درخواست کارگر یا کارفرما تشکیل می شود وآن شغل را بررسی می کند و اگر آن شغل جزو مشاغل سخت محسوب می شود، به کارفرما ابلاغ می کند که ضوابط ومقررات مشاغل سخت وزیان آور را برای کارگر اجرا می شود.
ضوابط و شرایط مقررات سخت هم این است که شغلی که سخت وزیان آور تشخیص داده شده است، ساعت کارش شش ساعت در روز یا36ساعت در هفته براساس ماده 52قانون کار است یا مرخصی وی پنج هفته است.
دو کمیته برای بررسی مشاغل سخت وزیان آور در هراستانی وجود دارد .یکی کمیته بدوی است که پنج عضو دارد.نمایندگانی متشکل از کارشناسان و معاونان از ادارات کار،مرکز بهداشت، سازمان تامین اجتماعی ،نمایندگان کارگران استان، نمایندگان کارفرمایان استان اعضای آن هستند که به درخواستی که کارگر داده است ،پس از ثبت شدن از طریق تشکل بخش خصوصی مورد بررسی قرار می گیرد و توسط شرکت های اندازه گیری که آلاینده سنجی می کنند، سختی کار را در بخش های مختلف مورد بررسی قرار می دهند.البته مشاغل سخت بایستی استمرار داشته باشد،یعنی شش ساعت زمان کار در آن شرایط بطور مستمر باشد ودر معرض آن سختی و آلایندگی قرار داشته باشد تا سختی کار به وی تعلق گیرد.
اگر به رای این کمیته اعتراض شود ،کمیته تجدید نظر با حضور مدیران کل همین پنج دستگاه تشکیل می شود و برای تایید یا رد آن موضوع مورد اعتراض تصمیم گیری می کنند.
وی گفت:کمیته بدوی بررسی مشاغل سخت وزیان آور بطور مرتب برگزار می شود ودرخواست ها به روز مورد بررسی قرار می گیرد و دوتاسه هفته ،بررسی و اندازه گیری زمان می برد.
وی در زمینه تعداد مشاغل سخت وزیان آور هم گفت: در آیین نامه کارهای سخت وزیان آور برخی از مشاغل صراحت دارد که سخت وزیان آور است مانند اینکه کار در ارتفاع بیش از پنج متر سخت وزیان آور است یا کار در کشتارگاه وتنظیف ویا جوشکاری در مخازن ومعادن که صراحت دارد وبرخی مشاغل صراحت ندارد ؛زیرا مشاغل زیاد است وبه همین دلیل آن کمیته ها را تشکیل دادند و درخواست ها در آن کمیته بررسی شود ومشاغلی که در آیین نامه صراحت ندارد بررسی شود.اگر شغل سخت وزیان آور بود به کارفرما ابلاغ می شود که ساعت کاری را به شش ساعت برساند ومرخصی را پنچ هفته کند .
اما شخصی که در مشاغل سخت است حقوق بیشتری نسبت به کارگر عادی در قانون پیش بینی نشده است وگاهی براساس توافق طرفین مبلغی به عنوان حق سختی کار به کارگر داده می شود.
کار درمعادن جزو مشاغل سخت است
وی در خصوص گلایه برخی از کارگران ورانندگان شاغل در معادن هم گفت:در آیین نامه مشاغل سخت وزیان آور تصریح شده است که کار در معادن اعم از سطح الارضی و تحت الارضی جزو مشاغل سخت وزیان آور است.رانندگان خودروهای سنگین اعم از کامیون،لودر وبولدوزر، شغل شان جزو مشاغل سخت هست.پس همه شاغلان در معادن ،شغل شان جزو مشاغل سخت وزیان آور قرار می گیرد.شاید کسانی که کار دفتری داشته باشند ،جزو مشاغل سخت نباشند که اگر درخواست داشته باشند ،حتما مورد بررسی قرار می گیرد.
سلیمی گفت:البته شرایط یک شغل در مناطق مختلف متفاوت است.اگراز کارگری وکارگاهی درخواستی داشته باشیم ،بررسی می شود وپس از تایید به کارفرما ابلاغ واجرا می شود.شغلی مانند نانوایی در هرمزگان سخت وزیان آور است ،اما در تبریز بخاطر شرایط آب وهوایی مناسب شغل عادی محسوب می شود ومنطقه با منطقه فرق می کند.
وی گفت:209معدن در استان داریم که همه سطح الارضی هستند مانند معادن گچ،سنگ آهن،مخلوط کوهی، سنگ نمک،کرومیت، خاک سرخ،سنگ لاشه،شن وماسه،سنگ چینی،مس و... و کار در آنها جزو مشاغل سخت وزیان آورهستند.
وی افزود:همچنین 250کارگاه تولیدی واستخراج هستند که معمولا در کارگاه های تولیدی بجز کار دفتری در بقیه بخش ها ،شغل شان سخت وزیان آور است. افراد بصورت فردی و گروهی می توانند درخواست به کمیته بدهند و اگر شغل سخت وزیان آور اعلام شود، به بقیه افراد در همان کارگاه تسری می یبابد.
وی گفت:کارگران شاغل در بخش های مختلف می توانند به حوزه بازرسی کار مشخصات کارگاهی را حتی بدون معرفی خودشان اعلام کنند و بازرسی اداره کار این کارگاه را بررسی می کند وبه کارفرما ابلاغ می کنیم که موارد مربوط به مشاغل سخت وزیان آور را رعایت کند ودر کمیته هم این موضوع بررسی می شود.
حق بیمه و بازنشستگی
وی در مورد حق بیمه مشاغل سخت وزیان آور هم گفت:کارفرما در این مشاغل چهاردرصد بیشتر حق بیمه علاوه برحق بیمه عادی موظف است به بیمه تامین اجتماعی پرداخت کند.زیرا مشاغل سخت وزیان آور با بیست سال سابقه، سی سال محسوب می شود وکارگر بازنشسته می شود و جبران ده سال ،کارفرما چهاردرصد بیشتر پرداخت می کند.
البته بصورت ترکیبی هم می توانند که مجموع سال های بیمه شده به 30سال وسن به 50سال برسد ویا 20سال مستمر سخت وزیان آور هم باشد با 40سال سن می تواند بازنشسته شود.
سلیمی گفت:براساس ماده148قانون کار ،کارگر از روز اولی که مشغول بکار می شود،بایستی بیمه شوند و اگر کارگری بیمه نشده است می توانند به حوزه بازرسی اداره کار مراجعه کنند.
وی در خصوص گلایه های برخی از کارگران هتل هم که تاخیر در پرداخت حقوق داشته اند .بدلیل ترس از اخراج شکایت نکرده اند ،گفت:کارگران شاغل در هتل هم می توانند بدون اسم ومشخصات شکایت کنند.البته در مورد یکی از هتل ها تذکر به کارفرما داده شده است.بایستی حقوق بایستی پرداخت شود.
وی گفت:یکی از مشکلات جامعه کارگری و کارفرمایی عدم آموزش است که بایستی اطلاعات و آگاهی ها نسبت به قوانین ومقررات که حق وحقوق خودشان را تقویت کنند . مرکز تحقیقات هم فعال است که در زمینه ایمنی،حقوق ،مزایا و... آموزش می دهند.
وی گفت:حوزه روابط کار حوزه اصلی است وعملکرد خوبی دارد.سالانه سه هزار پرونده اختلافات کارگری در استان تشکیل می شود که بیش از 30درصد از طریق سازش حل می شود.
سلیمی گفت:درسال گذشته 42جلسه کمیته بدوی وتجدید نظر داشته ایم که 1412درخواست را بررسی شده در کمیته بدوی و1123مورد در همین کمیته هم تایید شدند.همچنین 229درخواست بررسی شده و209مورد تایید شده درخواست در کمیته تجدید نظر داشتیم.334حکام بازنشستگی صادره توسط تامین اجتماعی از سال های قبلش تا پایان شهریور داشتیم.
گزارشگر:علی زارعی