به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، محمد نظیفی، کارشناس اقتصادی گفت: یکی از مهمترین چالشهای پیش روی شهردار آیندهی تهران موضوع تأمین مالی و مسائل مربوط به بازپرداخت بدهیهای شهرداری است که بهصورت تقریبی بین چهارصد تا ششصد هزار میلیارد ریال برآورد میشود، این حجم بدهیها البته در طول یک دوره به وجود نیامده است و بازپرداخت آن و خروج از بحران مالی که گریبان گیر این ارگان شده است به هر صورت زمانبر خواهد بود. اما به هر حال مسالهی تأمین مالی برای شهرداریها چیزی نیست که فقط در کشور ما یا محدود به تهران باشد،این موضوع حتی در کشورهای توسعه یافته محل بحث و تبادل نظر است و در کشورهای در حال توسعه هم یکی از چالش های جدی در مسیر توسعه است.
نظیفی در ادامه گفت: شاید بد نباشد اشاره کنیم که در ادبیات علوم مربوط به توسعه شهرها واحدهایی هستند که در فرایند جهانی شدن اهمیت پیدا میکنند و اهمیت شهرها روز به روز بیشتر میشود، به این معنی که در طول زمان رقابت از سطح کشورها به سطح شهرها تغییر میکند، اگر شهری بتواند شرایط زیست انسانی بهتری را برای شهروندان فراهم کند نتیجهی این موضوع افزایش تقاضا برای زندگی در آن شهر خواهد بود،این وضعیت خود را در جذب افراد توانمند نشان خواهد داد یعنی در صورتی که یک شهر از جمیع جهات وضعیت بهتری داشته باشد مواجه با مهاجرت نیروی کار توانمند و متخصص خواهد شد، به لحاظ اقتصادی افراد توانمندتری را جذب خواهد کرد و تغییرات مثبت اجتماعی زمینهی توسعه و پیشرفت را در آن مهیا تر خواهد کرد، البته این روند به صورت عکس هم میتواند کار کند. یعنی هر اندازه شرایط زندگی در یک شهر نامناسب تر باشد مهاجرت معکوس در آن به وجود خواهد آمد. همین الان در کشور ما شاهد این هستیم در برخی از استانها این موضوع پیش آمده که بعضی شهرها در حال از دست دادن جمعیت خود هستند و همانطور که میدانید این موضوعات با اینکه ماهیتی محلی دارند تبعات ملی خواهند داشت.
او در ادامه گفت: این مقدمه را عرض کردم که بگویم اهمیت شهرها و نحوهی مدیریت آنها هیچ کم از مدیریت در سطح ملی ندارد و بلکه اثرگذاری و تعیینکنندگی بیشتری نیز دارد. بنا بر این مدیریت منابع مربوط به شهرها از جمله منابع مالی هم مورد توجه همهی سطوح دانشگاهیان و متخصصان و مدیران اجرایی است. اما شاید بتوانیم ادعا کنیم به دلیل اینکه مسائل مربوط به مدیریت شهری بسیار نزدیک به عمل و اجرا هستند ما در این حوزه کمتر شنیدهایم. به هر حال هر قدر مسائل کلانتر و غیر ملموستر باشند ارزیابیشان هم مشکلتر است و اگر ما راحت طلب باشیم بیشتر ترجیح میدهیم در همان مسائل کلان صحبت کنیم تا اینکه به صورت عملیاتی بیاییم و مشخص کنیم که اکنون چه باید کرد؟!
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: در مورد تأمین مالی شهرداری در سطح جهان مطالعات خوبی انجام شدهاست. در حوزهی تأمین مالی شهرداری اولا محتاج سازماندهی داراییها و بدهیهای خودش است،ثانیا شهرداری باید از راهکارهای جدید در حوزهی مالی بیشتر استفاده کند، مشارکت عمومی-خصوصی موضوعی است که مدت زیادی بوده که هم در سطح دولت و هم در سطح شهرداریها مطرح بوده اما تاکنون به صورت جدی شاهد پیادهسازی آن نبودهایم، فکر میکنم گرایش شهرداری به سمت استفاده از خدمات صنعت مالی از جنبههای مختلفی منجر به تأمین مصالح عمومی میشود. شهرداری به صورت تاریخی با معضل عدم شفافیت روبرو بوده و همین عامل در شعارهای بعضی از اعضای شورای شهر هم خودش را نشان داده بود،در حالی که زیرمجموعهی شهرداری شرکتهای متعددی هستند که بازوی اجرایی آن محسوب میشوند و گردش مالی بالایی در آنها اتفاق میافتد. اگر شهرداری گرایش به سمت بازار سرمایه پیدا کند برای پذیرش این شرکتها در واقع یک تیر و دو نشان در سیاستگذاری محسوب می شود، هم تأمین مالی این زیرمجموعهی بزرگ را با استفاده از توان بخش خصوصی انجام داده و هم اینکه شفافیت مالی در این مجموعه با ورود این شرکتها به بازار سرمایه به شدت افزایش پیدا میکند و این به تحقق مسئولیت اجتماعی شهرداری نیز کمک میکند.
او در ادامه گفت:مطالعات بانک جهانی و سازمانهای بینالمللی نشان میدهد شهرداریها در تمام کشورها از توان اقتصادی بخش خصوصی برای تأمین مالی خود استفاده میکنند، شهرداری میتواند از روشهای جدید مثل انتشار انواع اوراق بدهی برای بازپرداخت بدهیها خودش یا تأمین مالی پروژهها استفاده کند، البته این روشها پیشتر هم در سوابق پروژههای شهرداری قابل مشاهده است که مثلا هم در مورد متروی تهران و هم بعضی پروژهها در شهرستانهای دیگر از این ظرفیتها بهره برداری شده است، گرایش به این سمت مستلزم بهبود انضباط مالی شهرداری است تا بتواند به تعهدات خود به موقع عمل نماید و این موضوع خود به خود عامل ارتقای کارایی سایر حوزههای شهرداری هم میشود، اما مشارکت بخش خصوصی محدود به این موارد نیست، رویکرد اصولی شهرداری باید به طور کلی این باشد که تأمین مالی خدمات و پروژههای شهری توسط ذینفعان اصلی هر یک از آنها انجام گیرد.
نظیفی در پایان گفت:یکی از حوزههای دیگری که میتواند گشایشها و فضای بزرگی برای تحرک در اختیار شهرداری قرار دهد رویکرد مثبت به ارتباطات بینالمللی است، شهرداریهای تمام دنیا در حوزههای مختلف از این فرصت استفاده میکنند و در مورد تهران هم شهرداری در دور جدید با حضور جناب دکتر نجفی که فردی با سوابق بینالمللی است امیدواریم انشاالله ابتکار عمل را در این حوزه به دست گیرد،اقدامات مربوط به ارتباطات بینالمللی و حوزه دیپلماسی شهری در سالهای اخیر بسیار محدود بوده و در این زمینه از پایتختهای هم ردهی تهران عقبتر هستیم، از این بستر میتوان هم برای تعاملات فرهنگی و هم به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی عمومی بهره گرفت و حتی تاثیرات و نتایج مثبت در سطح ملی از آن حاصل میشود،در مورد موضوعی که شما اشاره کردید مربوط به بحث تأمین مالی هم این حوزه میتواند راهگشا باشد حضور سرمایهگذاران بینالمللی هم باعث ورود و به کار گیری سرمایه آنها و هم از طرف دیگر توان مدیریتی و دانش و فناوری به روز دنیا میشود، امیدواریم با حضور آقای نجفی در شهرداری و با حمایت سایر نهادها شاهد تحولات جدی در همهی حوزههای شهرداری باشیم.