اقدامات بانک مرکزی در حمایت از تولید و ایجاد اشتغال

این بانک در ادامه سلسله «گزارش های خدمت» که به مناسبت هفته دولت منتشر می‌کند، در گزارش امروز به بخشی از جهت‌گیری‌ها و اقدامات بانک مرکزی در حوزه اعتبارات و حوزه بین الملل پرداخته است.

حمایت از تولید

* اعطای 5483 هزار میلیارد ریال تسهیلات ازجانب شبکه بانکی در سال 1395 و رشد 31.4 درصدی آن نسبت به سال گذشته

* تخصیص 64 درصد از کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در سال 1395 به حمایت از تولید و تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی. این نسبت برای تسهیلات اعطایی به بخش صنعت و معدن معادل 82.3 درصد بوده است.

* طی چهار ماهه نخست سال 1396، کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی معادل1533.1هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به رقم مشابه سال گذشته به میزان 18.4 درصد رشد داشته است. مضاف بر این، 64.9 درصد از تسهیلات پرداختی شبکه بانکی در این دوره، به تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی اختصاص داشته که این میزان برای بخش صنعت و معدن معادل86.7 درصد بود.

* ابلاغ "دستورالعمل تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط" به شبکه بانکی کشور در اردیبهشت سال 1395 و خرداد سال 1396

* اعطای بالغ بر 175 هزار میلیارد ریال تسهیلات به بیش از 24.9 هزار بنگاه کوچک و متوسط از ابتدای سال 1395 تا 30 مرداد ماه سال 1396

* مشارکت فعال شبکه بانکی در طرح خرید تضمینی گندم شامل 40 هزار میلیارد ریال تسهیلات شبکه بانکی و 29 هزار میلیارد ریال از محل انتشار اوراق مرابحه و فروش آن به بانک‌ها (مجموعاً بالغ بر 69 هزار میلیارد ریال که 45 درصد از کل تامین مالی خرید تضمینی گندم کشور در سال 1395 را شامل می‌شود.)

اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج: ‌جهت‌گیری اصلی بانک مرکزی در تامین مالی خرد اقتصاد، بر اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج متمرکز بوده است. در همین راستا با تلاش بانک مرکزی، در طول سال 1395 بالغ بر 98.2 هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به بیش از 1.02 میلیون نفر از متقاضیان پرداخت شده است که نسبت به سال 1394 تعداد و ارزش آن به ترتیب 26.6 و 300.8 درصد رشد داشته است. در چهارماهه سال 1396 نیز 34.8 هزار میلیارد ریال تسهیلات به بیش از 331 هزار نفر اعطا شده است. از ابتدای مردادماه تا پایان شهریور امسال ، طرح ضربتی اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج در جهت کاهش صف دریافت کنندگان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج، با تمرکز بر مناطق محروم و همکاری 11 بانک، در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است.

با طرح ضربتی وام ازدواج، تا پایان مرداد در مجموع 245 هزار فقره وام ازدواج به زوجین اعطا شده است که 60 هزار فقره از آن در استان‌های محروم و کم برخوردار و 185 هزار فقره در سایر استان‌ها و مناطق کشور تخصیص یافته است.

گسترش روابط کارگزاری: جهت‌گیری اصلی بانک مرکزی در این زمینه بر استفاده از ظرفیت‌های برجام جهت تعامل با بانک‌های بزرگ و افزایش روابط کارگزاری در سطح بین‌الملل استوار بوده است. انتظار می‌رود پس از توافق بزرگ هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، تعداد روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی که در دوران تحریم‌ها به میزان قابل توجهی کاهش یافته بود، به تدریج به سطح مطلوب بازگردد. تدریجی بودن بازگشت روابط کارگزاری، دلایل متعددی دارد که یکی از آنها فرایندهای پیچیده و طولانی اجرای استانداردها و ضوابط بین‌المللی فعالیت‌های بانکی است که بعد از بحران مالی سال‌های 2009-2007 تشدید شده‌اند. تلاش در جهت پیاده‌سازی استانداردهای مالی مورد قبول در سطح بین‌المللی جهت انطباق هر چه بیشتر شبکه بانکی کشور با استانداردهای بین‌المللی (نظیر الزامات اخیر بانک مرکزی در زمینه رعایت استانداردهای گزارش‌دهی مالی و ابلاغ دستورالعمل محاسبه سرمایه نظارتی و کفایت سرمایه مؤسسات اعتباری با اضافه کردن ریسک بازار و ریسک عملیاتی به محاسبات نسبت کفایت سرمایه)، تکمیل پرسش‌نامه‌های مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم بانک‌های کارگزار جهت ایجاد روابط کارگزاری و پاسخ به استعلام بانک‌های ایرانی در این زمینه، انجام بازرسی جامع از تمامی بانک‌ها در خصوص نحوه اجرای مقررات مبارزه با پولشویی و تدوین و ابلاغ بخشنامه‌ها به شبکه بانکی در راستای اجرای مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشویی از جمله اقدامات اجرایی بانک مرکزی در این زمینه بوده است. البته در سایه گشایش‌‌های ایجاد شده از تاریخ اجرای برجام تا پایان سال 1395، شبکه بانکی کشور 704 رابطه کارگزاری با 249 بانک دنیا ایجاد کرده است. طی این مدت، 17.9 هزار فقره گشایش اعتبار اسنادی، 1.9هزار فقره ثبت سفارش برات اسنادی و 80.2 هزار فقره حواله ارزی صادر شده است. ارزش دلاری خدمات مذکور بیش از 38 میلیارد دلار و شامل 17.7 میلیارد دلار گشایش اعتبار اسنادی، حدود 4 میلیارد دلار برات اسنادی و 16.6 میلیارد دلار حواله ارزی است.

ساماندهی بازار ارز: جهت‌گیری اصولی بانک مرکزی در حوزه بازار ارز، استمرار آرامش و ثبات در این بازار بوده است که در همین راستا، اقدامات زیر انجام پذیرفته است:

* پاسخگویی مناسب به متقاضیان واقعی ارز (واردکنندگان به‌ویژه واردکنندگان کالاهای اساسی و ملزومات تولید و متقاضیان ارز خدماتی نظیر دانشجویان و بیماران)

* تقویت سمت عرضه بازار ارز (از طریق هدایت ارز صادرکنندگان به‌ویژه واحدهای پتروشیمی به بازار ارز و مجاز نمودن صرافی های بانک‌ها به خرید و فروش ارز با نرخ آزاد)

* ابلاغ دستورالعمل و ضوابط اجرایی خرید و فروش ارز به نرخ آزاد

* توسعه روابط کارگزاری با بانک‌های خارجی

* فروش ارز با نرخ بازار برای اعتبارات اسنادی با نرخ روز گشایش یا نرخ معامله اسناد