«حسن هانی زاده» کارشناس مسایل خاورمیانه درباره اقدامات اخیر حکومت آل سعود به خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا گفت: حاکمان عربستان از خیزش مردمی در درون جامعه عربستان بسیارنگران هستند و با توجه به هشدارهایی که نخبگان غربی به رژیم آل سعود داده‌اند به فکر تغییر افتاده اند.
او با بیان اینکه "حاکمیت سلمان بن عبدالعزیز و فرزندش محمدبن سلمان جامعه عربستان دچار یک التهاب شده است" ادامه داد: سرکوب های صورت گرفته در عربستان، سرکوب و کشتار مردم یمن و مناقشات عربستان و قطر و دخالت تخریبی عربستان در سوریه و عراق، همه این ها موجب شده است که نظام حاکم در عربستان دچار انزوای سیاسی شود؛ پیش بینی تحلیل گران غربی این است که عربستان سعودی ممکن است با یک خیزش غیرقابل کنترل مواجه شود بنابراین به محمدبن سلمان پیشنهاد کردند که قبل از انجام یک خیزش و بروز یک خیزش مردمی دست به انجام اصلاحات اساسی در پیکره اجتماعی و حاکمیت عربستان بزند که نخستین گام طرح موسوم به 2030 است که از سوی محمدبن سلمان ولیعهد عربستان ارایه شده است. طی این طرح تا سال 2030 عربستان به سمت مدرنیزه کردن ساختار اجتماعی حرکت کند و در این مسیر اصلاحات اقتصادی و فرهنگی خواهد داشت.
هانی زاده تصریح کرد: وحشت حاکمان آل سعود از خیزش مردم موجب شد پادشاه عربستان بعد از ده ها سال اجازه رانندگی به زنان بدهد که این یک امر بدیهی است؛ یعنی آزادگی رانندگی برای زنان یک مسأله بدیهی است که در همه کشورهای جهان به جز عربستان حل شده و حتی مورد تمسخر رسانه های غربی هم قرار گرفته اما با توجه به اینکه فضای اجتماعی عربستان یک فضای بسته است، این نخستین گام برای مدرنیزه کردن ساختار سنتی عربستان است و همچنین مسأله فتوای زنان و دادن یکسری اختیارات برای رسانه ها که انتقاد کنند؛ گام های لرزانی از سوی حاکمیت عربستان برای باز کردن فضای بسته اجتماعی است.
هانی زاده افزود: عربستان فاصله زیادی تا رسیدن به یک نظام مردمی و ایده آل دارد و به همین دلیل این حرکت ها با مخالفت شدید علمای وهابیت مواجه شده و انتقادهایی از سوی این علما صورت گرفته است. هم اکنون 35 تن از علمای وهابیت به دلیل مخالفت با طرح های محمدبن سلمان برای حرکت به سمت مدرنیزه کردن ساختار اجتماعی عربستان در زندان به سر می برند و این هم یک چالش جدی برای عربستان است. تقابل مدرنیزه و سنت موجب شده که یک فضای تیره و تار بر عربستان حاکم باشد و ممکن است که نتیجه معکوس هم داشته باشد؛ یعنی علمای تاثیرگذار عربستان ممکن است که مردم را در مقابل حاکمیت قرار دهند و رژیم عربستان از این مدرنیزه کردن ناگهانی جامعه دچار چالش جدی شود.
او در پایان تصریح کرد: بسیاری از علمای تاثیرگذار عربستان مثل سلمان العوده، العارفی و... همه علمای بارز و حتی عبدالرحمن شبیر خطیب نماز جمعه عربستان که از علمای بارز هستند در زندان هستند و طرفداران زیادی دارند و این برای حاکمان آل سعود چالش آفرین خواهد بود. عربستان تا رسیدن به یک حاکمیت مدرن فاصله زیادی دارد که این مسأله ممکن است جامعه عربستان را تبدیل به یک جامعه دو قطبی کند.