به گزارش خبرگزاری برنا در آذربایجان شرقی؛ در این نشست که به همت دفتر فرهنگ و مطالعات پایداری حوزه هنری استان برگزار شد، مباحثی در موضوعات فن مصاحبه و پیاده سازی و مشکلات موجود در این عرصه مورد بحث و بررسی، و پرسش و پاسخ قرار گرفت.
حجت الاسلام سعید فخرزاده:
تاریخ شفاهی اطلاعات ذی قیمتی در اختیار جامعه قرار می دهد
حجت الاسلام سعید فخرزاده، مسئول واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در این نشست در زمینه تفاوت میان خاطره و تاریخ شفاهی گفت: خاطره اطلاعاتی است که یک فرد بیان کرده، آن چه که در ذهنش بوده بدون این که بررسی شود، اما در تاریخ شفاهی در کنار کسی که خاطره خود را بیان میکند یک مورخ وجود دارد و این اطلاعات را هم در زمان مصاحبه و هم بعد از مصاحبه ارزیابی میکند و به واقعیت نزدیک میکند.
وی اظهار داشت: در گذشته تولید اطلاعات تاریخی و اسناد منحصر به بخشهای خاص و سازمانهای دولتی اسناد بود و بعدها به عنوان منابع تحقیقاتی استفاده میشد، یا از طریق روزنامهنگاران و خبرنگاران و نویسندگان محدودی که وجود داشتند، وقایع در رسانههای آن زمان انعکاس مییافت که البته به عنوان منابع رده دوم استفاده میشد. اما بعد از این که تاریخ شفاهی برای کمک به تولید اطلاعات تاریخی آمد طیف گستردهای در زمینه تولید اطلاعات تاریخی ایجاد شد و این حضور گسترده و قطعاً ساماندهی این اطلاعات نقش مهمی دارد، بنابراین فرآوری اطلاعات گام بعدی است که میطلبد در پس این تولید ادامه یابد.
وی وی ادامه داد: تاریخ شفاهی این اجازه را میدهد که همه کسانی که از حادثه و واقعهای اطلاعاتی دارند این اطلاعات را در اختیار جامعه قرار دهند.
حجت الاسلام فخرزداه در خصوص مشکلات مصاحبه گفت: یکی از مشکلات مصاحبههایی که در تاریخ شفاهی صورت میگیرد، این است که با افرادی سروکار داریم که اطلاعاتشان را در ذهنشان نگه داشتهاند، بنابراین زمانی که خاطرهای توسط راوی روایت میشود، با توجه به گذشت زمان بخشی از خاطره و دادهها در ذهن راوی به تحلیل رفته و ما با این دسته از افراد به مشکل برخورد میکنیم. متأسفانه فرهنگ نوشتاری در جامعه ما وجود ندارد، گاهی محققان یادداشتهای روزانه و گزارشهای روزانه خود را نمینویسند چه برسد به مردم عادی که یادداشت روزانه داشته باشند.
وی ادامه داد: این موضوع باعث میشود که گاهی این افراد اطلاعات را جا به جا و یا ناقص بیان میکنند و این مسئله کار ما را در مصاحبه سخت میکند، در صورتی که منابع براساس این دادههای تامین میشوند.
بنفشه خیابانی:
مصاحبه درواقع کلید طلایی تاریخ شفاهی است
در ادامه این نشست بنفشه خیابانی، مدرس و پیشکسوت مصاحبه و پیاده سازی با بیان اینکه در مصاحبه تاریخ شفاهی، دامنه شمول و کاربرد مصاحبه متنوع و گسترده است، گفت:هدف اصلی آن تکمیل اطلاعات مندرج در متون تاریخی مکتوب، کشف و مستندکردن جزئیات رویدادها و حوادث از زبان کسانی است که به گونه ای نقش مستقیمی در شکل گرفتن رویداد داشته اند و درکل می توان گفت که مصاحبه های تاریخ شفاهی با هدف و منظور تاریخ نگاری تولید می شود.
وی افزود: روش اصلی جمع آوری اطلاعات در رویکرد تاریخ شفاهی مصاحبه با شاهدان عینی در رویدادهای تاریخی و ضبط این مصاحبه هاست. مصاحبه درواقع کلید طلایی تاریخ شفاهی است که اگر به خوبی طراحی و اجرا شود، نه تنها اطلاعات معتبر و ارزشمندی را در اختیار تاریخ نگاران قرار می دهد، بلکه باتوجه به ساختار گفت وگویی آن و صمیمیتی که دارد، می تواند زمینه ساز یک ارتباط اثربخش با مخاطبان باشد.
خیابانی ادامه داد: درحقیقت مصاحبه کننده با به کارگیری تمهیدات لازم در مراحل مختلف مصاحبه درپی آن است تا شائبه های یک روایت را به حداقل برساند و همه کسانی که به دنبال اطلاعات کمابیش قابل اعتماد درباره گذشته هستند، بتوانند از نتایج مصاحبه بهره گیرند.